In aureos versus Pythagorae opusculum (Tr: Joannes Aurispa)

71쪽

aliqua accipere N prosare:aliqua co pescerere moderari. Itaque nihil decet quod ad uitia principium praebeat: siue illis insitum sit: tae malefaciendi causa tradat Ad uirtutes uero principio maxime inuenire conuenit quod quado psemotum est rationalibus existentiis: ut est Deus.quadoque ipsis istum N psubstantiam cuncta actione gubernas ut est recta ratio: tuae quidem est malorum discretio , diuisio: quorum aliqua non per affect ionem:sed caelesti fotuna hominibus tribui dicit:quae nuc in nobis sunt: quae postea uitia uolutaria subsequntur. calamitates enim hominibus instistentes:ut diximus ornamentum a uirtutibus accipiunt. Nam parcus uiuedi modus paupertatem ornauit.& humilitate 3 generis prudelia magnifecit:

8 natorum molem iustus aequo animo tulit:qui recte dicere potest mortuus

est mihi filius.redditus igitur est quem reddi opsitebat.noueram equidem mortalem ilium fuisse . Similitera omnia

72쪽

alia quae uirtus suo splendore amplectitur fiunt pulcra. deinceps inquiredum c quae sit Atuna caelestis a qua homines calamitates capiunt. Nam si diuinum iudicium alteri diuitias alteri paupertatem tribuit caelestem hoc uoluntatem uocare decebat: non fortunam. Si vero nihil talibus superstat:sed ut forte 8 casu accidit:alium Delicemi fortunatia: altu ut aiulci elicem & male fortunatu esse fortuna solia oportebat hoc appellare: ' non caelestem fortunam. Si autem secundum merita cuilibet Huenieter: aut praemia: aut poenas retribuit procurator nostri Deus qui causa ipse non e: ut boni: aut mali simus. retribuere uero merita secudum leges iustitiae solus potest apte coniungens: caelestem fortuna iudicii sentetias appellauit. Nam quod ex intellectu Dei iudicium procedit scientias ipsas caelestes 8 uellectuales nominauit.quod uero propria uoluntate

c6tra quo iudiciu fit deturpas 5 ob hoc digne calamitates pati adluxit tatuna.

73쪽

quonia non pricipaliter aut hic uatit ire ut poniatur aut honoretur deo subiici λtur: sed quia bonus aut malus sit cuius rei causa in nobis est. Complicatio si

'turre commixtio uoluntatis nostrae

illius iudicii fortunam signit. Itaque totum hoc diuinu iudicium super malis facinoribus est caelestis ortuna: Ac sic iducit uocabulorum quandam artificio sana inuentionem sic appellans diuina substatiam 8 nostri animi potestatem Itaque calamitates hominibus: necis a fato aut prouidelia omnino eueniunci. neve forte aut casu nec omnis hominii Uita in eorum uoluntate ponenda est. Sed ea quae nos peccamus ad uolutatem nostram refer oportebit. Falcro Paepro sceleribus secundum legem iudici1 sequntur adfatum. Omnia uero bona principaliter a deo data ad prouidenti λam referenda sunt. Nullam enim reru3 omnium quae sunt quae fiunt causam uanam:aut fortuitam esse putadume: nisi fortet sici letia oc6iu 26em eoru

74쪽

qicedula providentia fato:&uolsita/te pricipaliter agetibus quocosequetia uidet accidere primis oratibus cais: ut exempli gratia Aude homicida punire intendit: N 6 huc homine Punit tamen eu quem nolebat. quoties ille homicidae conditione accepit. Itaque principaliter sentetia contra homicida fers per Scidentia uero c6tra huc homine quonia sua ductus uolutate homicidae

conditione accepit.&c contra Homo malus interficere in ledebat ac poenam

dare nolebat. Ital pricipalis interficiendi disposit5 est homicidae aquam amo luntate 8 potestate eius dependes ac pconcidctia hanc mala animi disposit5nem c uolutatem se torturae 8c cruciatIquortionantia causa est lex:quae iudici malos puniedi uolutato imponit B Iomicidae supplicii sentctia adiungit hoc 8 in diuina praestati considera. UOIUntas humana mala operar intcdos Nio luntas iustorii Iudicum malefacta omii lustria corrigere studetes tali Scursu

75쪽

caeleste perfficiunt fotunam pex qua qui mala Sinissit taliu poena dignus fit. Nacupiendi mala ad potestatem ipsius S traque iudiciu fertur: ac φ digna se te poena ad disciplinam iudiciu quae legem silat causi reserenda e . haec lex c6ducit quae ordinata est ut quantum post si bonissint omnia: malu nullu haec 1 bonitate Dei consistens non permittit malos ipunitos esse: ne diu uictu 1 mctibus hominum perseueras: ad id eos pelleret ut bona omnino n6 intelligerent: quo rum recordatione necessaria poena a iu

dicibus illata tradit Coniungit igiί ex

ut dictu est eos qui naturaliter iudicare debent cum iis contra quos naturaliter etiam iudicium serendum es 8 p utrosque propriti conficit bonum. Si tarda, re poenam utilius es hi n6 puniri: ad correctionem malorum poena spectat. manifestum est i haec duo genera apte lex Hiunxit: aliud ut iuuet: aliud ut tu

uetur: atq; id quod punit illi'd' punieanteposuit: iuia legem seruat: id uesis'

76쪽

peccat, rudicatur: quia lege fragit: meliori tradit generi:utiliti digne tracitet dole is reminiscatur: 8, eam quadOque intelligat per quam male patitur. leAemenim quam malefaciendo homines oderunt malopatiendo cupiunt 8 amat: ut 1 qui iniuria alteri facit deum esse non vult: ne dando poenam tanquam datali lapidem impendetem substineatas De ro cui iniuria illata est Deum es e vult: ut in iis quae passus cauxilium laabeat. Qilaobrem vi iniuriam intulerurat: I-iuriam patiantur oportet:ut quod dum malefaciebant lucri cupiditate assecti nitellexerunt pauperiei dolore correctis poenas dederint patiendo condiscat. Si autem duritia S immanitate uolsita/tis in sceleribus perseuerat ipsi forte iasi multum iuuatur Exemplum nihilominus ut corriyantur maxime fiunt iis is apiunt: S qui causas harum calamitatu intelligere possunt haec iudicii pricipia potissima esse accipimus bonitates Dei legem ab ipsa procedet bonitate recta

77쪽

ratonem qua in nobis est abiectam uiolata 8, ut quendam deum nobis domesticum postergata, spreta. Recta quoq; iudicii calamitates: ut dicit hae sutciua duriam nobis circa corpus N extra miseram faciunt uitam quas patienter ferre praeses uult oratora memoria causas ipsarum tenere:ac quantum fieri potest quae noctua uidentii diminueri&ad utilitatem transferres praecipue dis uinis bonis sese per summam uirtutem

dignos praestare: quod si 1 5dum hoc inuolutate sit. hoc est per summa tute diuina ac ciuilia bona per media uirtute adipisci oportebit. hoc autem est quod dixit calamitates aequo animo fer opotere: atque eas quantum fieri potest corrigere Scima vae corectio ' sanitas: certe ea omnia quae dicta sui:quibus 8 calamitatum ex ratione procedensio in luptas: δ compendios curatio demon γstratur. Sed omnium dictorum caput Eintelligere deum: quia legii lator stimul& iudex existit: bonorum sena factor

78쪽

est :8 malori expiat se est: quo seu turn ullius mali Deum est causam Vitio γsos uero proprio impetuo potestare,cquae in ipsis est rationis oblitos: lege quae malo' expultrix ut malos Nit homines quia lex eorum male uolutati adiungitur quam fortunam vocamuS. noenim simpliciter ex hominem punit: quia homo:sed quia malus. Nam ut malus fieret ob causim suae propriae uoluntatis uenit. Quin autem in scelera cecidimus: quod in nobis erat A nona deo.

tunc damus poenas 'od in lege non in nobis e. Intentio aures sola legis est quae deus decet: 8 nobis prodest malitias abscindere N pursare homines uariis poenarum correct ionibus ac animum qui iam ad uicium deciderat reducere ad rerationis memoriam Sic igitur consistente lege N eadem semper dicente Nass1rmant quilibet id quod meretur aliud: atque aliud aliquando committens non semper eadem patitur. n enim id iustum esse nec nobis utile. Naan illius

79쪽

contra quem iudiciu fertur mutatio iudicii mutationem facit.quo pacto enim eadem merebitur is qui in eadem sentelia N in eodem exercitio nymasit aequo animo: igitur caelestem fortunam pati oportet. Et si quis poenas dederit; aegre ferre. Nam diuinum iudicii purgat homines iis uitiis quae impedimeto esse uidentur ad Relicitatem humanae uitae. talis enim consideratio correctio quaedas

8c sanitas ante commissorum sit: 'cre γductio ad rectam quae in nobis est rat5nem. Quo pacto enim is qui intelligit

scelera uitia parere calamitates 5 fugiet causam eum ad illa trahentem:ac si infortuniis tristari di dolere oportet

magis p ipsu oportere putabit: iro/

pter Deum qui peius ut istrumeto usus malitias corrigit 8c expellit: quibus reboreminisci, intelligere possumus. quantum utile nobis erat a legibus Dei n6 discedere: ne iue uoluntate nostra impulsi malefacere. Non enim forte aut casu calamitates hominibus distribuuntur:

80쪽

s Detis D terminii iustitiae, o superstate ut merentur singialis fatu inserunt: inlaobrem a calamitatibus magna boria rationabiliter nascuntur. Primum dem ipsas homines mansueto ferunt: quia diuio iudicio satis it: ' propter Dirtutem quainiam possident qua mole, sta faciliora fiunt 8 bene de futura Di/ta speratur nequaquam talia nos turbatum ire: 1 nobis qui boni facti sumus psummam uirtutem diuina si 1 utitur: per mediam humana. Postea sanemur ex hoc maxime quia aequo animo talia ferimus uia sic modos quibus ab ipsis liberemur breuiter addiscentes. fieri pro

fecto nullo modo potest: ut ii qui prouidentiam di iustitiam super inspicere hu

mana negant sacris ut ad Deum decet precibus utantur quique etiam putant animium nostrum qui immortalis est talia non sortiri ex iis qui extra animum

sunt: qualem ipsum ex uoluntate c6γmotione nostra dignum praestabimus. Qtii enim ad superius dicta praesentes