장음표시 사용
191쪽
CAPUT XXV. Diabolus terram circuivit quia omnes homine S circumVenit,
et p0ssedit. Circuivi terram, et perambulavi eum.
7-b Adam quippe, ante adventum Domini , omnes pOSt Se gentium nationes traxit. Circuivit I terram et perambulavit: quia per corda gentium iniquitatiS Suae vestigia impressit. Cadens enim a sublimibus humanas mentes iure possedit, quia im culpae suae vinculo volentes aStrinxit: tantoque latius in mundo vagatus est, quanto a reatu illius quisquam liber per omnia inventus non est. Cui quasi ex poteState mundum circuisse, est nullum hominum, qui Sibi plene resisteret, invenisse. Sed iam Satan redeat, id est, ab effectu suae malitiae vis illum divina constringat, quia iam apparuit in carne, qui a) in peccati contagione excarnis nihil habebat infirmitate. Venit humilis, quem et S perbus hostis admiretur: quatenus qui sortia divinitatis eius despexerat, etiam humanitatis eius infirma pertimescat. Unde et mox significatione mirifica, contra eum ipsa human, talis infirmitas obstupescenda proponitur, ut dicatur:
r9 Bessar. deest terram. a) Vindocin. et plurimi, qui in peccaιi contario. Antiquior Rem. Corb. Germ. et unus Remig. qui in peccati cantagio ex earnis nihil habeat in--mlaue. 2. Rcm. et I. Remig. qui de peccatι contagio... nihil hisaeat. In MSS. Norm. legitur etiam, nihil habeaι. Bessar. contagio.
192쪽
Diab0lus possedit homines donec veniret Christus, de quo rursus explicantur dicta de Iob. Numquid considerasti servum meum Iob, quod non sit ei similis in terra. 8 EUOD Iob interpretetur dolens, paulo ante iam di
ximus. Dolens vero ipse veraciter per figuram dicitur, qui portare dolores nostros, Propheta attestante, perhibetur. Cui in terra similis non est: quia omnis homo tantummodo. hOmo eSI, ipse autem Deus et homo. In terra ei similis non I est, quia etsi adoptivus quisque filios ad percipiendam divinitatem proficit, nequaquam tamen ut Deus naturaliter a sit , accipit. Qui bene etiam Servus dictus eM , quia formam Servi suscipere dedignatus non est. Nec maiestati iniuriam intulit assumpta humilitas carnis: quia et ut Servanda Susciperet, nec tamen habita permutaret, nec divina ha manitate minuit, nec humana divinitate consumpsit: quia
3 etsi per Paulum dicitur: Qui cum in forma Dei esset,
non rapinam arbitratus est, esse se aequalim Deo, Sed semetipsum exinanivit formam servi accipiens: et semetipsum exinanisse , est ab invisibilitatis suae magnitudine se visibilem demonstrasse: ut servi forma tegeret hoc, quod
I ΜSS. Norm. quia etsi adoptionis quisque filius .... uι Deus nasura Iiter esset accepit. Corb. Germ. naιuraliter esse. a) Cod. Bessar. esse: et mox dignatus esι. 3 Cod. Bessari et sic.
193쪽
incircumscripte omnia ex divinitate penetraret. Dei autem ad Satan per figuram dicere, est: N,umquid considerasti servum meum Iose unigenitum filium contra eum in forma Servi admirabilem demonstrare. Eo enim ipso, quo illum tantae virtutis in carne innotuit, quasi superbienti adver- Sario, quod dolens consideraret. indicavit. Sed quia bonum quod miraretur, intulerat: restat, ut ad reprimendam eius superbiam virtutes illius adhuc enumerando subiungat. Sequitur:
CAPUT XXVII. Qua ratione Christus simpleX, rectus
. ete. dicatur. Homo simpleae et rectus, ac timens Deum, et recedens a malo. yllenit nam aue iliter homines mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus, ad praebendum exemplum Vitae hominibus, simplex: ad non parcendum vero malignis spiritibus, rectus: ad bellandum superbiam, timens Deum: ad detergendam vero in electis suis vitae immunditiam, recedens e malo. De ipso enim per Isaiam principaliter di
citur: Et r replebiι eum spiritus timoris Domini. a) Et
a Quidam ΜM. eι replevit. Suspicamur autem hic interpolationem, mantiquariorum errore, textumque S. Gregorii sic esse restituendum: Timens Deum, de ipso enim per Isaiam principaliter dicitum et replebit eum Spiritus timoris Domini. Ad deferrendam vero in electis suis vitae immunditiam recedens a malo. Et ipse a ; Io sintulariter recessit. etc. Verum sine m& auctoritate nihil immutare voluimus. a) lini. II. 13.
194쪽
ipse a malo singulariter recessit: quia facta imitari noluit, quae in hominibus invenit, quoniam attestante Petro: Peccatum non fecit, nec inventus esι dolus in ore eius. I Sequitur: Respondens Satan ait: umquid frusιra Iob timet
meum λ 2 Lonne tu vallasti eum, ac domum eius, universamque substanιiam eius per circuitumὸ operibus manuum eius benedixisti , et possessio illius crevis in terra. Antiquus hostis Redemptorem humani generis, debellatorem suum in mundum venisse cognovit: unde et per obsessum hominem in Evangelio dicitur: Quid nobis, et tibi, Fili DeiλVenisti huc ante tempus torquere nos. a) Qui tamen prius
cum hunc passibilem cerneret, cum posse mortalia perpeti humanitatis videret: omne quod de eius divinitate suspicatus est , ei fastu superbiae suae in dubium venit. Nil quippe nisi superbum sapiens, dum esse hunc humilem conspicit, Deum esse dubitavit. Unde et ad tentationum Se argumenta convertit, dicens: a Si filius Dei es, dic ut lapides isti panes fiant. s 3 Quia igitur passibilem vidit,
non Deum natum, sed Dei gratia custoditum credidit. Unde et nunc inferre perhibetur:
CAPUT XXVIII Εum humilem videns superbus diabolus, Christum esse dubitavit. Nonne tu vallasti eum, ac domum eius, uni
I) I. Pet. a. 22. Isai. 63. 9.2) Matth. 8. 29. 3ὶ Matth. 4. 3. 4 Vetustior Rem. non Deum tantum; sed mendose unus vind. non Deum lantum sed in notitia.
195쪽
- 147 tersamque substantiam eius per circuitum' operibus manuum eius bsnediaisti, et possessio eius crevit in terra. ueoEUM quippe ac domum eius a Deo vallatam dicit,
quia tentando eius conscientiam penetrare non potuit. Substantiam eius vallatam asserit: quia electos eius invadere ncm praesumit. Operibus manuum eius benedixisse Deum,
et possessionem eius excrevisse I) in terra, queritur: quia scilicet tabescens videt, quod fides eius in notitiam hominum, praedicantibus Apostolis, multiplicatur. Possessio quippe eius crescere dicitur, dum laborantibus praedicatoribus, fidelium quotidie numerus augetur. Haec itaque Satan Deo dixisse est, talia invidendo sensisse. a) Haec Satan Deo dixisse est, de his tabescendo doluisse. Sequitur:
Diabolus exploravit tentationibus Christi divinitatem. Sed eaetende paululum manum tuam, et tan- se cuncta, quae possidet, nisi in faciem benedi-oeerit tibi.
enim tranquillitatis tempore, Dei gratia cinstoditum credidit, peccare posse per passionem putavit. Ac
IJ Vatic. et Paris. excrescere. - a Bessar. addit. atque coritasse.
196쪽
si aperte dicat: Interrogatus amictionibus homo et peccator agnoscitur, qui in miraculis Deus putatur. Dixit ergo Dominus ad Satan:
CAPUT XXX. Satanae manus, non potestas, Sed ten-
Ecce universa quae habet, in manu tua sunt: tantum in eum ne eaetenda8 manum tuam. 1 a UM sacram historiam sub figurali intellectu discutimus, Satanae manus non poteStas, sed tentatio debet intelligi. Universa itaque quae habet, in manum tentantis dantur, et in eum tentationis manus extendi prohibetur, quod tamen fieri substantia amissa conceditur: quia nimirum prius Iudaea, quae possessio eius fuerat, in infidelitate sublata eSt, et post eius caro patibulo crucis assixa. Qui igitur, prius Iudaeam adversantem pertulit, et poStmodum uSque ad crucem venit: quasi prius habita amisit, et post in semetipso adversantis nequitiam pertulit.
CAPUT XXXI. Diabolus voti compos factus a facie Domi ni exit. Egressusque est Satan a facie Domini. 33ICUT superius dictum est, Satan a facie Domini
197쪽
exiit, quia ad desiderii sui vota petrvenit. Quasi enim an- re ipsum erat, dum propter ipsam, quae male sitiebat, implere non poterat.
Quod Iudaicus populus maior filius Domini
Cum autem quadam die filii eius et siti
comederent et biberent vinum in domo 'otris sui primogeniti., EATI si Iob filios et filias, vel Apostolorum Or
dinem, vel cunctorum fidelium multitudinem diximus de- Signasse. Incarnatus autem Dominus prius ex Iudaea ad fidem paucos elegit, et post sibi multitudinem populi gent, lis aggregavit. Quis autem maior Domini filius, nisi Iuda, cus accipi populus debet, qui ei dudum datae Legis fuerat doctrina generatus: minor autem gentilis populus, qui et in mundi extremitate collectus est Quia igitur cum Satan utilitati hominum nescienS deserviret, et corruptiS persecutorum cordibus licentiam Dominicae passionis expeteret; sancti Apostoli necdum aggregandam Deo gentilitatem noverant, et a soli Iudaeae fidei arcana praedicabant: cum Satan exiisse a Domino dicitur, filii et filiae in domo se tris primogeniti convivari reseruntur. Dictum quippe eis sue-
198쪽
rat: uIn viam gentium neo abieritis. n I) Post mortem namque resurrectionemque Domini in gentium praedicationem conversi sunt. Unde et in suis actibus dicunt: u Vobis oportebat loqui primum verbum Dei: sed a quia repulistis illud, et indignos vos iudicastis aeternae vitae: ecce convertimur ad gentes. O 3 Hi itaque filii sponsi, de quibus et eiusdem voce sponsi dicitur: a Non ieiunabunt filii sponsi, quamdiu cum illis est sponsus, v in domo fratris primogeniti convivantur: quia videlicet adhuc Apostoli sacrae scripturae deliciis in solius Iudaici populi collectione vesceban
CAPUT XXXIII. Simplices persectioribus adhaerentes, eo rum intellectu paseuntur. Nuntius venit ad Iob , qui diceret: Boves arabant, et asinoe pascebantur ivaeta eos, et imruerunt Sabaei, tuleruntque omnia, et pueros percusserunt gladio, et evasi ego S0lus, ut nuntiarem tibi.
ues UID aliud per figuram boves, quam bene operanteS: quid aliud asinas, quam quosdam simpliciter viventeS acci
199쪽
pimuse Quae bene iuxta boves pasci reseruntur: qu ia mentes simplicium etiam cum alta I) capere non possunt, eo magis vicinae sunt, quo et fraterna bona, sua per charit tem credunt: cumque invidere alienis sensibus nesciunt, quasi in pastu se minime dividunt. Simul ergo se asinae cum bobus reficiunt: quia prudentibus coniuncti tardiores eorum intelligentia pascuntur. Sabaei autem captivantes interpretantur. Et qui alii captivantium nomine, nisi immundi spiritus designantur , qui cunctos quos sibi subiiciunt, infidelitatem captivos ducuntὸ Qui et pueros gladio seriunt:
quia eos tentationis Suae graviter iaculis vulnerant, quos necdum iuvenilis constantia liberos , vel robustos Servat.
Qui bene quidem bona incipiunt, sed in ipsa adhuc inchoationis suae teneritudine, captivantibus immundis spiritibus Subbternuntur. Quos gladio hostis percutit, quia aeternitatis desperatione transfigit. sc UID est autem hoc quod nuncius venit, qui diceret: Ego evasi solust Quis est iste nuncius, qui aliis pereuntibus, solus evadit, nisi propheticus sermo, qui dum fiunt mala omnia, quae praedixit, quasi sanus ad Dominum solus reditὸ Dum enim vera dixisse de perditorum casu cognoscitur, quasi inter mortuos vixisse monstratur. Hinc eSt, quod ad Rebeccam in Isaac coniugio deducendam puermittitur: quia videlicet ad desponsandam Ecclesiam Domino interposita prophetia famulatur. Sabaeis ergo irruentibus, Solus puer qui nunciaret evasit: quia malignis spiriti-
3 lta omnes MSS. nostri. In edit. Vatic. alia sapere; quod etiam retinuit Gussanvil. reiecto ad marginem capere.
200쪽
bus infirmorum mentes in captivitatem ducentibus senten-ria prophetiae convaluit, quae eandem captivitatem praenuncians dicit: e Propterea captivus ductus est populus meus, quia non habuit scientiam. η I Prophetia ergo quasi Salvatur dum captivitas, quam praedixit, ostenditur. Sequitur:
CAPUT XXXV. Quod dum praepositi gloriam propriam quaerunt, subditorum corda subvertunt. Cumgue adhuc ille loqueretur, venit alter et dixit: Ignis Dei cecidit de coelo, et tactaS Ov88, puerosque consumpsit; et efigi πο 89,8, ut nuntiarem tibi.
s7' Emnes, qui praedicationis officium in Synagoga tenuerunt, coelum recte vocati sunt: quia nimirum Sapere Superna eredebantur. Unde et Moyses, cum SacerdoteS ac popu lum ad verba suae admonitionis excitaret, dixit: a Attende coelum, et loquar; et audiat terra Verba ex ore meo: η a per coelum videlicet Signans praepositorum ordinem, per