Libri moralium sive expositio in librum B. Iob

201쪽

Sacerdotes, vel Pharisaeos, vel Legis doctores non inconvenienter accipimus, qui ante oculos hominum dum coelestibus ossiciis inservirent, quasi desuper lucere videbantur.

Sed quia ipsi summopere in Redemptoris nostri i) adversitate commoti sunt, quasi ignis de coelo cecidit: dum ad decipiendum imperitum populum, ab his etiam qui Ivera

docere putabantur, flamma invidiae exarsit. Teste quippe Evangelio novimus, quod doctrinae veritatis invidentes, Opportunitatem Dominicae traditionis exquirebant; sed metuentes populum, quae moliebantur innotescere a non audebant. Hinc etiam in eo scriptum est, quod 3 dissuadendis populis dicunt: u Numquid aliquis ex princibus credidit in eum, aut ex Pharisaeisy Sed turba haec quae non novit Legem, maledicti sunt. η Quid autem in ovibus atque in pueris, nisi innocentes quosque, sed tamen adhuc infirmos, accipimusῖ qui dum adversitatem Pharisaeorum ac principum tolerare timuerunt, infidelitatis concrematione consumpti sunt. Dicatur ergo: a Ignis Dei cecidit de coelo, et tactas oves, puerosque conSumpsit, v idest, a praepositorum cordibus flamma invidiae corruit, et quidquid boni in plebibus oriebatur, incendit: quia dum mali praepositi suum contra veritatem honorem exigunt, ab omni rectitudine corda sequentium s) subvertunt. Ubi et bene1 Core. Germ. et Coib. In adversilatem. Hoc autem loco adversitas non idem significat ac calamitas; sed est proprie adversantium oppositio. Quo Sensu lib. 3. cap. olim. IS. nunc. 26. num. II. legitur protinus in adversitatem prosilians. Vide etiam l. II n. 38. et t. I 6. n. M. at Scilicet nota facere. Vide pag. I 37. not. 3.33 Reg. succendendis. Duo Rem. Remig. Val-cl. Corb. Germ. a prima manu de suadendis. No . et Germ. suadendis, 4ὶ Iohan. 7. 48. et 49. IJ Antiq. Rem. et Vindoc. subvertuntur. Corb. Germ. subverterunt. 2O

202쪽

adiungitur: si Et effugi ego solus, ut nuntiarem tibi: η i quia dum impletur a) praedicta causa malitiae, sallaciae inte

ritum evadit sermo prophetiae, qui ait: si Et nunc ignis adversarios consumit. Ο 3) Ac si aperte dicat: Malos non solum ignis per vindictam post cruciat, sed nunc etiam per livorem cremat: quia qui post puniendi sunt retributionis supplicio, nunc semetipsos afficiunt invidiae tormento. Puer ergo solus fugiens remeat, et igne periisse oves puerosque denuntiat, dum prophetia Iudaicum populum deserens, Vera se dixisse manifestat, quae ait: ) π Zelus apprehendit populum ineruditum. s Ac si aperte dicat: Dum verba Prophetarum plebs discutere noluit, sed credulitatem suam Verbis invidentium dedit, aeti igne periit: quia in alienae invidiae se flamma concremavit. Sequitur:

i) Paterius in Isai. c. 26. a In cod. Bessar. deest praedicta. 3J Isai. 26. II. 4J Quae sit haec Prophetia non satis liquet. Prophetiae tamen nomine omnis S. Scriptura intelligi potest. Porro Rom. Io. a. Apostolus

ait de populo Iudaico, eum habere aemulationem Dei Graece

sed non secundum scientiam; quod est sere dicere. zelum apprehendisse populum ineruditum, hoc est. Scientiae experiem. Ita Ρatres Maurini. verum nonne et in Deuter; similia inveniuntur Cap: 32λ Ibi enim postquam moyses conquestus est populum Iudaeorum dereliquisse Dominum ut adoraret Deos alienos, versu a9. sic legimus: Vidit Dominus, et ad iracundiam concitatus est: quia provocaverunι eum flii sui et imi , et versu Sequenti: generatio enim perversa est, et insistis sIii. Deinde explicat fore, ut aliquando eos reiiciat a se, et Severe puniat; et versu a8 de Populo illo ait: Gens absque consilio et absque prudenιia. Memento SS . Patres aliquando memoriter et ad Sensum Sacram script

ram citare consuevisse.

203쪽

- 155 CAPUT XXXVI. Ρer Chaldaeos tres turmas iacientes Pharisaei, Herodiani et Sadducasi designantur. Sed et illo adhuc loquente, τenit alius et dixit: Chaldaei fecerunt tres turmas, et invaSe runt camelas, et tulerunt e0S , Neo non puerses percusserunt gladio: et efugi ego solus, ut nuntiarem tibi.,8 EUIA Chaldaeos interpretari novimus, qui alii

Chaldaeorum nomine designantur, nisi persecutionis auci res usque ad apertos clamores malitiae prorumpentes cum dicunt: Crucifile, crucifigeῖ I) Qui de semetipsis tres turmas faciunt, cum Se ad proponendas quaestiones Domino Pharisaei, Herodiani, et Sadducaei diviserunt. Qui ore quidem sapientie victi sunt: sed quia stultos quosdam a post Se eos traxisse credendum est, lactis turmis camelos tulerunt. Unusquisque namque eorum ordo in prava, quae sapuit, insipientium corda corrupit, et dum persuadendo ad interitum pertraxit, quasi tortuosas mentes infirmantium ad captivitatem duxit. Praedicante quippe in Samaria D mino, multi ex Samaritanis fuerunt in possessionem eiusdem

Redemptoris nostri asciti. 3 Sed numquid ii, qui pro

Septem viris unius mulieris mortuis, de resurrectionis desperatione Dominum tentant, nequaquam conati sunt cre-

3ὶ Luc. 2L 2I-a9 Bessar. habet posse, et mox pertrahit, et fuerant. d. Bessar. Sed numqvid hi, qui septem viris unius mulieris mortuis.

204쪽

dentes Samaritanos a fide reducere, quos constat spem resurrectionis ignorareὸ Qui dum ex lege nonnulla recipiunt, nonnulla contemnunt, quasi Camelorum more, velut animal mundum ruminant: sed ut immundum nequaquam ungulam findunt. Quamvis et eos cameli ruminantes, sed tamen

ungulam non fidentes, indicant, qui in Iudaea iuxta litteram historiam audierant, sed virtutem eius spiritualiter discernere nesciebant. Quos tribus turmis Chaldaei rapiunt, dum Pharisaei, Herodiani, et Sadducaei ab omni sensus rectitudine iniqua persuasione pervertunt. Simulque pueros gladio seriunt: quia etsi qui in populo uti iam ratione poterant, eis ipsi non virtute rationis, sed potestatis auctoritate contraibant: dumque se quasi praepositos imitari a subditis volunt: etsi intelligere aliquid sequentes possunt, ex auctoritate tamen suscepti regiminis eos ad perniciem pertrahunt. A quibus bene solus puer qui nuntiet, fugit; quia Pharisaeis, Herodianis, atque Sadducaeis iniqua patrantibus, eos nimirum d Serens propheticuS Sermo convalescit, qui ait: Et tenente legem nescierunt me. i) Sequitur:

CAPUT XXXVII Quod primogenitus frater sit iudaicus populus, et domus quatu0r angul0rum Scribae, et Pharisaei, et sacerdotes, et seniores populi, et Ventus a ragione deserti immundorum spiris

23 Loquebatur ille, et ecce alius intravit, et

IJ Ier. a. 8. - a) Editi hic et insta adhuo loquebatur, cum in MSS. sinipli iter legimus: loquebatur.

205쪽

- 157 dixit: Filiis tuis et filictus τescentibus et bibentibus risum in domo fratris sui primogeniti,

repente ventus Nehemens irruit a rassione deserti et concussit quatuor revulos domus. Quae c9rruens oppressit liberos tuos, et mortui sunt. sy MAULO ante iam diximus, quod filios et filias, praedicantes Apostolos et plebes subditas sentiamus: qui in domo fratris primogeniti convivari referuntur: quia in habitatione adhuc Iudaici populi sacrae praedicationis Heliciis vescebantui. u Repente autem vehemens Ventus irruit a regione deserti. v Regio deserti est cor infidelium, quod dum Creator deserit, nullus inhabitator colit. Ventus autem Vehemens I quid aliud, quam tentatio sortis accipiturῖ Ventus ergo vehemens a regione deserti irruit: quia in passione Redemptoris nostri contra fideles eius, sortis tentatio a cordibus Iudaeorum venit. Potest etiam deserti regio, derelicta immundorum spirituum multitudo non inconvenienter intelligi. A qua ventus venit, et domum concutit, quia ab eis tentatio prodiit, et persecutorum corda commovit. 6O Sed haec domus, in qua convivabantur filii: a) in qua tuor angulis stabat. Tres enim regentium ordines in synagoga cognovimus, sacerdotum scilicet, scribarum, atque seniorum populi. Quibus si et Pharisaeos iungimus, quatuor in hac domo angulos invenimus. Α regione igitur desertiat In Lyr. et Bigot. hic additur: qui a rarione deserti irruit, quid. at MSS. Norm. Germ. unus Rcmig. Val-cl. concussa dicitur in quatuor anoIA. Tres. Stamus receptae leci. quae est codicum meliorum. Bessar. in quasvor angulos coticvssa dicitur.

206쪽

Ventus Venit, et quatuor angulos domus concutit: quia ab immundis spiritibus tentatio irruit, et mentes quatuor Ordinum,in malitiam persecutionis excitavit. Quae domus corruens, oppressit liberos: quia dum Iudaea i) in crudelitatem

Dominicae persecutionis cecidit, Apostolorum fidem desperationis sormidine obruit. Teneri enim tantummodo magistrum viderunt, et iam negantes per diversa fugiebant. Et quamvis interna manus eorum Spiritum in praescientia ad vitam tenuit, a vita tamen fidei eos interim carnalis timor extinxit. Qui ergo auctorem suum, Iudaea saeviente, reliquerunt, quasi . concussis angulis, domo eversa, necati sunt. 'Quid autem illo tempore de grege fidelium iactum credimus, quo fugisse ipsos etiam arietes scimusῖ Sed inter haec unus qui enunciet evadit: quia convaluissse se sermo propheticus qui haec de nunciaverat, ostendit, dicens de persecutore populo: si Dilectus meus in domo mea fecit scelera

multa: η a) dicens de bonis praedicatoribus, sed tamen in passione fugientibus: si Proximi mei a longe steterunt: s 3) dicens de cunctis valde formidantibus: a Percutiam pastorem, et G) dispergentur oves gregis. η I) Sequitur:

CAPUT XXXVIII Quod plobs Iudaica et legis Sacramenta a

I9 Bessar. in incredulitate ... cadit. Et mox delevit aliquid ut scriberet furerunt. a Ierc. II. IS .

207쪽

capito et corpore suo amissa Sunt et Scissa. Tunc surrerit Iob, et scidit et e4timenta saea. si LUENTE domo, extinctis filiis, Iob surrexit: quia Iu

daea in infidelitate perdita, praedicatoribus in si pavoris morte cadentibus, Redemptor humani generis sa) semet,pSum a carnis suae morte suscitavit: 3) quanto iudicio persecutores suos deseruit, demonstravit. Surgere quippe eius est, qua districtione peccatores derelinquat, ostendere 4 quasi enim iacere eius, est patienter mala tolerare. Surgit ergo, cum contra reprobos iudicium iustitiae exerit. Unde et recte vestimenta scidisse perhibetur. Quid enim vestimentum Domini nisi Synagoga extitit, quae Prophetis praedicantibus expectationi incarnationis illius adhaesitλ Sicut enim his nunc vestitur, a quibus diligitur, Paulo attestante qui ait: Ut exhiberet sibi gloriosam Ecclesiam, nona Editi excepto Barthol in pavore mortis. Melius Rem. Rem . Corb. Germ. I. Vindoc. Val-cl. quos sequimur in pavoris morte. Utic. habet in pavore mortis. Bessari item habet in pavore mortis. M Duo Rom. I. Rem . Corb. Germ. Norm. Val-cl. omissus his Ve bis sic habent. Redemptor humavi generis, quanto iudicio suos persecutores deserueriι demonstravit. In COlb. post, suscitarit, attexitur, vel certe re- ων rexic quando iudicis etc. quae pro glossemate haberi fortasse de

bentis

3 d. Bessari addit. κει certi surrexit quamdo persecutores suos quanis dasa erit iudicio demonstravit. Haec duabus abrasis lineis paulo re--miori manu scripta sunt. 4 in . verba quasi etc. usque ad tolerare, desiderantur in mS. Core. Germ. Reg. Utic. et sortasse a marg. in textum irrepserunt.

208쪽

habentem maculam aut rugam. I Quae enim maculam aut rugam non habere dicitur; prosecto vestis rationalis et per actionem munda, et per Spem tensa monstratur. Ita cum incarnandi m eum Iudaea credidit, adhaerendo nihil minus vestis fuit. 6 a. Sed quia expectatus venit, veniens nova docuit, docens mira faciens prava toleravit: vestem Q quam indutus suerat scidit, dum in Iudaea alios ab infidelitate sustu

lit, 3 alios in infidelitate dereliquit. Quid est igitur ve

stis scissa, nisi Iudaea in contrariis sententiis divisaλ Si enim vestiS eius Scina non emet, Evangelista non diceret, quod praedicante Domino, contentio oriebatur in populo: u Ut alii dicerent, Bonus est: alii autem, Non: Sed Sed cit turbas. η Quasi scissa vestis illius fuit, quae divisa per sententias unitatem concordiae perdidit. s Sequitur:

CAPUT XXXX. Quasi tonso capite in terram ruit, dum

i Ephes. S. 27. at Cod. Bessar. qua. Et mox de Iudaea. 33 Ediu repugnantibus ΜM. alios in incredulitate. Iohan. 7. I 2.1ὶ In edit. Paris. III 8. et omni b. seq. huc immissum est, cum et post

resurrectionem suam quibusdam credituris apparuit, et quibusdam non credituris se abscondit. Merum assumentum, quod antecedentibus aut sum sequentibus non cohaeret. Legitur . tamen in marg. Coiberi. cod. abest. Vero a ceteris. MSS. et antiquioribus ed.

209쪽

- 161 Iudaico sacerdotio reiecto, ad gentes

63ΦinD per decisos capillos, nisi sacramentorum I subtilitas: quid per caput, nisi summa sacerdotii a designaturΘ Unde et ad Egechielem prophetam dicitur: Tu, s-li hominis, sume tibi gladium acutum, radentem pilos, et

assumes eum, et duce, per caput tuum eι barbam: 3 ut videlicet Prophetae facto, iudicium Redemptoris exprimatur, qui in carne apparens caput rasit, quia a Iudaico sacerdotio praeceptorum suorum Sacramenta abstulit; barbam ra- Sit, quia regnum Israeliticiam deserens, decorem virtutis eius amputavit. Quid vero hoc Ioco per terram, nisi homo Peccator exprimiturΘ Primo quippe peccanti homini dictum est: Terra es, et in terram ibis. Terrae ergo nomine peccatrix gentilitas deSignatur. Nam cum iustam Iudaea se crederet, constat quam reproba de gentilitate sentiret, Paulo attestante, qui ait: Nos natura Iudaei, et non ex gentibus peccatores sὰ Mediator igitur noster quasi detonso capite in terram corruit: quia Iudaeam deserens, dum Sacramenta sua ab eius sacerdotio abstulit, ad notitiam gen

210쪽

tium venit. Capillos enim a capite rasit: quia sacramenta legis ab illo suo primo sacerdotio sustulit: et in terram corruit, quia salvandis se peccatoribus dedit: dumque eos qui sibi iusti videbantur, deseruit; hos qui se iniustos et noverant, et, fatebantur, assumpsit. Hinc et ipse in Evangelio dicit: 'o in iudicium veni in thunc mu udum, ut qui non vident, videant; et qui vident, caeci sani i) Hinc et a)columna nubis, quae in eremo populum praeibat, splendore ignis non in die, sed in nocte radiabat: quia videlicet Redemptor noster suae conversationis exemplo, ducatum sequentibus praestans, de iustitia sua confidentibus nulla tu.

ce claruit: peccatorum vero suorum tenebras agnoscent,

bus, 3) igne sui amoris insulsit. Nec quod corruere Iob dicitur, indignum mens hoc significatione. Redemptoris arbitretur. Scriptum namque est: Verbum misit Dominus in Iacob, et cecidit in Israel. o Iacob quippe supplantator, Israel vero s) videns Deum dicitur. Et quid per Iacob, nisi Iudaicus populus: quid per Israel nisi gentilis

populus designatur Quia quem Iacob per carnis mortem supplantare studuit, hunc nimirum per oculos fidei Gentilitas Deum vidit. Ad Iacob ergo missum verbum, in Israel cecidit: quia eum, quem ad se venientem Iudaicus 6 populus respuit, hunc repente confitens populus gentilis in-i Iohan. 9. 39. a) Cod. Bessari In columna .... populo. 3 lanem. . . . infulsit, ut habetur in nonnullis. 43 Isai. 9. 8. In cod. Bessar. superscribitur vir. Neque sic ad hebraicam vocem accedit. 6) Cod. Besaar. Iudaicus populus. Dj0jtjgod by