장음표시 사용
661쪽
nem transcendentes, subiecta sibimet intus vident, quaeque per carnalem gloriam foris tument. Unde et nullis contraveritatem Potestatibus parcunt: sed quos attolli per elationem conspiciunt, per spiritus auctoritatem premunt. Hinc
est enim, quod a deserto Moyses veniens, AEgypti regem ex auctoritate aggreditur, dicens: si Haec dicit Dominus Deus Hebraeorum: Usquequo non vis subiici mihiλ Dimitte populum meum, ut sacrificet mihi. s i Cui dum plagis pressus Pharao diceret: si Ite, sacrificate Deo vestro in terra ista; η a) aucta protinus auctoritate respondit: a Non potest ita fieri; 3) abominationes aEgyptiorum immolabimus Domino Deo nostro. η Hinc est, quod peccantem regem Nathan aggreditur: cui prius similitudinem perpetratae praevaricationis obiiciens, eumque reum per proprii iudicii vocem tenens, protinus adiunxit, dicens: si Tu es ille vir, qui fecisti hanc rem. η I) Hinc est, quod vir Dei ad destruendam idololatriam, Samariam missus, IerOboam rege super altare thura iaciente, non regem Veritus, non sermidine mortis pressus, contra altare intrepidus auctoritatem liberae vocis exercuit, dicens: si Altare, altare, haec dicit Dominus Deus: Ecce filius nascetur domui David Iosias nomine: immolabit super te sacerdotes excelso
i) Exod. IO. 3.a9 Exod. 8. 23. 3 Gemet. abbomina enim Me t. sed recentiori manu, abbominationes enim etc. in multis aliis reperitur enim.
662쪽
61 Hinc est quod Achab superbos idolorum servitio subactus, cum increpare Eliam praesumeret, dicens: Tu ne es ille vir, qui conturbas Israeli r) Elias protinus superbi regis stultitiam, obiurgationis liberae auctoritate percussit, dicens: on ego turbavi Israel: sed tu et domus patris sui, qui dereliquistis mandata Domini, et secuti estis Saalim. a Hinc est quod Elisaeus veram magistri celsitudinem sequens,
3 Ioram filium Achab ad se cum Iosaphat rege venientem ex reatu perfidiae confudit, dicens: Quid mihi ei tibi esti vade ad Prophetas patris tui et matris tuae. Et: Use
viι Nominus exercituum, in cuius conspectu sto, quod si non vultum Iosaphat regis Iudae erubescerem, nec attendissem quidem te, nec respexissem. s) Hinc est , quod isdem vir Naaman ad se cum equis, et curribus venientem, ante ostium domus fixit: et talentorum copia ac vestium sulto non occurrit: non ianuam domus aperuit, sed ut lavari septies in Iordane debuisset, per nuncium iussit. Unde et isdem Naaman iratus recedebat, dicens: Putabam quod egrederetur ad me. 6 . Hinc est, quod Petrus, cum eum SMcerdotes ac principes etiam per flagella saevientes, in nomine Iesu loqui prohiberent: cum magna protinus auctoritate respondit, dicens: Si iustum est in conspectu Dei vos potius audire, quam Deum, iudicate. N, n enim possumus,
6) 4. Reg. s. 9. Io. II. Auctoritate MSS. Cemped. Bellovac. Vindoc. Norm. etc. removimus hinc. eι stans inuo ret nomen Dri sui, ab edit. in
663쪽
quae vidimus et audivimus, non loqui. i) Hinc est, quod
Paulus cum residentem contra veritatem Sacerdotum principem cernerct, eumque minister illius alapa percussisset,
non maledictum perturbatus intulit; sed repletus Spiritu a sancto, libera voce dicens: Percutiet te Deus, paries dealbate. Et tu sedens 3) iudicans me secundum legem, et contra legem iubes me percuti λ Hinc est, quod Stephanus contra vim persequentium auctoritatem VociS exerere, nec moriturus expavit, dicens: Dura cervice s) et in circumcisi cordibus et auribus, vos 6 Spiritui Sancto resistitis , sicut patres vestri, et vos 796 a. Sed quia sancti viri ad verba tantae altitudinis gelo veritatis, non autem vitio elationis, exiliunt, ipsi patenter indicant, qui factis dictisque aliis, et quanta humilitate polleant: et erga eos, quos redarguunt, quanta cilaritate ferveant manifestant. Superbia quippe odium generat, humilitas amorem. Verba itaque, quae amor exasperat, profecto ex fonte humilitatis emanant. Quomodo ergo Stephanus proferre increpationem per elationem potuit, qui pro eisdem quos increpaverat, ad deteriora crescentibus, seque lapidantibus, flexis genibus 8 oravit, dicens: si Domine, ne statuas illis hoc peccatumῖ sl 9) Quomodo Paulus contra gentis suae Sacer-
IJ Act 4. I9. a) Mauri na non habet sancto. 3) Coc. et alii seq. iudicas me. Legendum iudicans, ex Graeco textu. γ Ibidem. 3.s Ita Compend. Norman. etc. At editi et incircumcisi corde et auribus, vos semper Spiritui Sancto resistitis, sicut patres vestri ita et vos. Vatici Spiriιui S restitistis. 6) Bessar. semper. ) Act. 7. SI. 83 Gemet. adoravit. 9) Ibidem. 39. Additur in Compend. quia nesciunt quid faciunt.
664쪽
dotem, ac principem asperitatis verba superbiens intulit, qui humilitate se etiam discipulorum servitio substernit dicens: si Non enim nosmetipsos praedicamus, sed Dominum
nostrum Iesum Christum: nos autem servos vestros per
Christumῖ s I) Quomodo Petrus per elationem principi
bus restitit, quorum errori compatiens, reatum velut excu
sat, dicens: si Scio quia per ignorantiam fecistis, sicut et principes vestri. Deus autem qui praenunciatur per os omnium prophetarum pati Christum suum, implevit sic. v a Quos ad vitam misericorditer trahit, dicens: α Poenitemini igitur et convertimini, ut deleantur peccata Vestra. B 3) Quomodo Elisaeus videre Naaman ex elatione noluit; qui non solum se conspici, sed teneri etiam a muliere permisitὸ de qua scriptum est: si Cumque venisset ad virum Dei in montem, apprehendit pedes eius: et accessit Giegi, ut amoverent eam, et ait homo Dei: Dimitte eam, anima enim eius in amaritudine est. η Quomodo Elias superbo regi increpationis verba per tumorem intulit, qui ante eius currum humiliter cucurrit, sicut Scriptum est: si Accinctisque lumbis currebat ante Achabὸ η s) Quomodo vir Dei Ieroboam praesentiam ex elatione despexit, qui arentem dexteram eius saluti pristinae protinus ex pietate reparavitὸ sicut scriptum est: si Cumque audisset rex sermonem hominis Dei, quem inclamaverat contra altare in Bethel, extendit manum suam de altari, dicens: Apprehen
665쪽
dite eum; et exaruit manus eius. η i) Et paulo post: et oravit vir Dei faciem Domini; et reversa est manus regis ad eum, et facta est sicut prius fuerat. η a) Quia enim superbia gignere virtutes nescit; quanta ex humilitate prodit vox increpationis, ostenditur, quam signa comitantur. Quomodo Nathan contra David regem per verba increpa tionis tumuit, qui cum increpanda culpa deesset, in terram se in cospectu eius 3ὰ pronus stravitὸ sicut scriptum est: u Nuntiaverunt regi dicentes: Adest Nathan propheta. Cumque introisset ante conspectum regis, adoravit eum pronus in terra. v Quomodo Moyses regi AEgyptio libere resistens, eum despicere potuit, qui Deo familiariter colloquens Sequentem se latro cognatum suum humilis adoravitὸ Cuius etiam consilio tantam obedientiam praebuit, ut post secreta Dei colloquia, magnum lucrum duceret, quod foris ab ore hominis audiret. 63 Ex aliis ergo sanctorum factis discimus, quid de aliis pensare debeamus. Sancti enim viri, nec ex elatione sunt liberi, nec ex timore submissi: sed cum rectitudo eos ad libertatem vocis erigit, consideratio infirmitatis propriae in humilitate custodit. Culpas quippe delinquentium etsi ex alto increpantes feriunt, semetipsos tamen apud se subtilius iudicantes, quasi in abiectis ponunt: et quo prava in aliis insequuntur, eo s) ad reprimendos se atrociores redeunt: rursusque quo sibimet meliora agentibus nequaquam par
3 3. Reg. I. 23. 3 Gemet. ad deprimendos se. I. Vindoc. eo ad reprimendos se atrociores reddunt. Ita etiam Norm. plerique. a. eo. . . . . . atrocius redeunt.
666쪽
cunt, eo vigilantius aliena iacta reprehendunt. Quid enim de humana potentia mirari exterius poterunt, qui Semetipsos quoque despiciunt, etiam cum intimae pene iam arcem sublimitatis apprehenduntΘ Idcirco igitur bene foris diiudicant altitudinem terrenae celsitudinis: quia intus oculum non gravat pondus tumoris. Unde et beatus Iob cum in amicis dura loquentibus terrenam prudentiam, vires, Substantiamque despiceret, dicens: si Numquid dixi: Afferte mihi, et de substantia vestra donate mihiῖ Vel, Liberate me de manu hostis, et de manu robustorum eruite meλDocete me, et ego tacebo; et si quid forte ignoravi, instruite me: s quid de semetipso sentiat, paulo inferius manifestat, dicens: si Super pupillum irruitis. η i) Luce itaque clarius patet, quantae se infirmitatis conspiciat, quem pupillum vocat. Sequitur:
CAPUT XXXVI. Quod mundus debet esse a vitiis, qui aliorum culpas arguit. Quare detrstristis sermonibus et eritatis, cum e vobis nullus sit, qui possit me arguere' ει fundus a) ipse esse a vitiis debet, qui curat aliena corrigere: ut terrena non cogitet, ut desideriis initatis
i J Vers. 27. α) Vindoc. Bellov. et plurimi, Mundus in se esse.
667쪽
non succumbat: quatenus tanto perspicacius aliis fugienda Videat, quanto haec ipse per scientiam et vitam verius declinat: quia nequaquam pure maculam in membro considerat oculus, quem pulvis gravat: et superiectas sordes tergere non Valet manus, quae lutum tenet. Quod iuxta antiquae translationis seriem, bene ad David erga exteriora bella laborantem, per significationem divina vox innuit, cum
dicit: QTon tu aediscabis mihi templum, quia vir sanguinum es i) Dei autem templum aedificat, qui corrigendis atque
instituendis proximorum mentibus vacat. Templum quippe Dei nos sumus, qui ad veram vitam ex eius inhabitatione construimur, Paulo attestante, qui ait: Templum Dei sanctum est, quod estis vos. a) Sed vir sanguinum templum Deo aedificare prohibetur: quia qui adhuc actis carnalibus incumbit, necesse est ut instruere Spiritaliter mentes proximorum erubescat. Bene ergo dicitur: Quare detraxistis sermonibus verita sis, cum e vobis nullus sit qui me possit argueret Ac si aperte diceretur: Qua temeritate audita
reprehenditis, qui percussionis meae causas 3 ignorantes, adhuc reprehensibilia profertist Sequitur:
CAPUT XXXVII. Do oti0so et in0rdinato Verbo. Ad increpundum tantum eloquia concinnatis: et in ventum verba pr0fertis
668쪽
tiosum quippe verbum est, quod aut ratione iustae necessitatis, aut intentione piae utilitatis caret. Si ergo ratio de otioso sermone exigitur: pensandum Valde est, quae poena illud multiloquium sequatur, in quo etiam per superbiae verba peccatur. 67. Sciendum quoque est, quod ab omni rectitudinis statu depereunt, qui per noxia verba dilabuntur. Humana etenim mens, aquae more, et circumclusa ad superiora colligitur, quia illud repetit, unde descendit; et relaxata deperit, quia se per infima inutiliter spargit. Quot enim supervacuis verbis a silentii sui censura dissipatur, quasi tot rivis extra se ducitur. Unde et redire interius ad sui cognitionem non sussicit: quia per multiloquium exterius Sparsa, vim intimae considerationis amittit. Totam se igitur insidiantis hostis vulneribus detegit; quia nulla se munitione custodiae circumcludit. Unde scriptum est: si Sicut urbs patenS, et absque murorum ambitu; ita vir, qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum. η I Quia enim murum silentii non habet, patet inimici iaculis civitas mentis; et cum se per Verba extra semetipSam eiicit, apertam se adversario ostendit: quam tanto ille sine labore superat, quanto et haec eadem quae vincitur, contra semetipsam permultiloquium pugnat. 68 Sed inter haec sciendum est, quia cum pavore nimio a locutione restringimur, interdum plusquam necesse eSt, intra claustra silentii coarctamur: et dum linguae vitia incaute sugamus, occulte deterioribus iplicamur. Nam saepe dum ab eloquio immoderate compescimur, grave multiloquium in corde toleramus: ut eo plus cogitationes in menta ferveant, n
669쪽
quo illas violenta custodia indiscreti silentii angustat: et plerumque tanto latius dissi uunt, quanto Se esSe Securiores aestimant: quia foris a reprehensoribus non videntur. Unde mens nonnunquam in superbiam tollitur, eosque quos loquentes audit, quasi infirmos conspicit. Cumque os corporis claudit, quantum se vitiis superbiendo aperiat non agnoscit. Linguam etenim premit, cogitationem erigit; et cum se per negligentiam minime considerat, tanto apud se cunctos liberius, quanto et secretius accuSat. 69 Plerumque autem nimis taciti cum nonnulla iniusta patiuntur, eo in acriorem dolorem prodeunt, quo ea, quae Sustinent, non loquuntur. Nam si illatas molestias lingua tranquille diceret, a conscientia dolor emanaret. Vulnera enim clausa plus cruciant, I) quia cum putredo, quae intrinsecus fervet, elicitur, ad salutem dolor aperitur. Plerumque nimis taciti dum quorundam mala respiciunt, et tamen in silentio linguam premunt, quasi conspectis vulneribu S usum medicaminis subtrahunt. Eo enim mortis auctores fiunt, quo Virus, quod poterant elicere loquendo, noluerunt. Unde et immoderatum silentium si in culpa non esset, Propheta
non diceret: si Vae mihi quia tacuit η a)ro Quid ergo inter haec, nisi studiose lingua sub magni
moderaminis libratione frenanda est, non insolubiliter obliganda: ne aut laxata in vitium defluat, aut restricta etiam ab utiliate torpescatλ Hinc namque per quemdam sapientem
3) dicitur: si Sapiens tacebit usque ad tempus: η ) ut
nimirum cum opportunum considerat: postposita cenSura
i) Additur in a. Compend. quam aperta. at Isai. 6. S. 3) In Maurina deest sapientem. - 4) Eccli. 2O. 7.
670쪽
silentii, loquendo quae congruunt, in usum se utilitatis impendat. Hinc Salomon ait: si Tempus tacendi, et tempus i quendi. η i) Discere quippe vicissitudinum pensanda sunt tempora; ne aut cum restringi lingua debet, per verba se inutiliter solvat: aut cum loqui utiliter potest, semetipsam pigre restringat. Quod bene Psalmista considerans brevi P stulatione complexus est, dicens: si Pone, Domine, cuStOdiam ori meo, et ostium circumstantiae labiis meis. n ca Ostium namque aperitur et clauditur. Qui ergo ori Suo nequaquam poni obstaculum, sed ostium petiit, aperte docuit, quod et per disciplinam retineri lingua debeat, et ex necessitate laxari: quatenus os discretum et congruo tempore Vox aperiat, et rursum congruo taciturnitas claudat. Quod quia vel amici beati Iob, vel omnes haeretici, iquorum hi speciem tenent, servare nesciunt, in ventum Verba proterre perhibentur: quia nimirum dicta quae discretionis pondus non solidat, aura levitatis portat.