장음표시 사용
681쪽
tergere a facie pallorem quaerit: sicque fit, ut infirmitatis nexibus ligata, aut pallorem abstinentiae fugiens iterum per
alimenta subdi luxuriae metuat: aut impulsum luxuriae per abstinentiam superans, pallorem suum inani gloriae militare pertimescat. Alius lapsum superbiae superans, toto iam desiderio statum humilitatis apprehendit: cumque Superbientes quosdam usque ad oppressionem innocentium erumpere conspicit, geli ex excitatione Succensus, poSiponere aliquatenus cogitur, quod decrevit, vim rectitudinis exerit, pravisque non mansuetudine, sed auctoritate contradicit. Unde plerumque fit, ut aut humilitatis studio Zelum rectitudinis deserat: aut rursum gelo rectitudinis turbet humilitatis studium, quod tenebat. Cumque servari simul et geli auctoritas, et propositionis humilitas i) non possit, sibimetipsi homo ex perturbatione incognitus redditur: ita ut vehementer ambigat, ne apud seductum animum aut Superbia se auctoritate geli insinuet aut torpor pavidus humilitatem fingat. II. Alius quanta sit fallaciae culpa considerans, munire se arce veritatis decernit: ut ex ore iam salsus sermo non prodeat, seseque sunditus a mendacii transgressione disiungat. Sed fit plerumque, ut cum verum dicitur, vita proximi gravetur: cumque ingerere alteri laesionem metuit, ad hoc quod dudum presserat fallaciae vitium, quasi ex studio pietatis redit: sicque fit, ut etsi malitia mentem non teneat, in ea tamen veritatis radium umbra mendacii obscuret. Unde et saepe quia percontatus quisque contice
r In Bellov. Norm. secundus Compend. et nonnulli. In editis et quibusdam ΜSS. et propositionis humilitas non possit. In Corb. Germ. non est particula negans, aut bis. BesSar. nou.
682쪽
Scere non valet, aut falsum dicens suam mentem trucidat aut vera loquens, proximi vitam gravat. Alius amore conditoris sui excitatus, a terrenis cogitationibuS mentem curat asSidua oratione suspendere, atque hanc in secreta quietis intimae securitate collocare; sed in ipso suae orationis ascensu, dum elevari ab infimis nititur, infirmoruat phantasmate reverberatur; atque ad intuendam lucem mentis oculus tonditur , sed ex corporeo usu , - SurgentibuS rerum terrenarum imaginibus obscuratur. Unde fit plerumque , ut intendentis animus ipsa sua infirmitate fatigatuS , aut orationem deserens , desidia torpeat: aut si diu in oratione permanserit, ante oculos eius si) obortarum imaginum caligo den SeScat.12. Bene ergo dicitur: Tentatio est vita hominis super terram; quando ibi quoque reatum descensionis invenit, ubi se provectum comprehendere ascensionis putavit: et inde mens confunditur, unde Surgere a confusione nitebatur: ut per hoc ad semetipsam diverberata redeat, per quod semetipsam iam collecta et coadunata transibat. Iste ab eruditione divinae legis alienus, ignorantia sua deprimitur, ne quid obtinendae salutis operetur. Ille divinae legis scientia praeditus, dum sibi prae ceteris gaudet intellectum suppetere, quia privato gaudio exultat, percepti intellectus in se munera dissipat: et inde in sa) iudicio ceteris deterior exhibetur,
unde clarior ceteris ad tempus ostenditur. Hunc quia virtutum dona non sublevant, etiam viam Simplicem rectitudinis declinat: et velut extraneum se a coeleSti munere deputans, eo quasi securius prava agit, quo Superni doni sublimia munera non percepit. illum prophetiae spiritus re-
I in Vitidoc. Corb. Germ. occulturi in imag. calico dciis ut. a Vatic. addit Dei.
683쪽
plet, ad praescientiam sublevat, eique ventura quaeque, I)iam praesentia ostentat. Sed dum saepe et in multis super semetipsum tollitur, ut futura veraciter contempletur:
mens in sui confidentiam deducta, eum qui haberi semper non potest , semper sibi adesse prophetiae spiritum aestimat: cumque omne quod senserit, prophetiam putat: quia sibi hanc et cum non habet tribuit, et in quantum habere potuit, amittit. Sicque fit ut inde post ca) aliorum
merita tristis redeat: unde aestimatione omnium laetuS praeibat. Tentatio est ergo vita hominis super terram: quae aut aliena a virtutibias ad coeleste praemium surgere non Valet; aut ditata donis spiritalibus, aliquando deterius ex occasione virtutum ruit.
I 3. Quia autem paulo superius hoc esse tentationem quod militiam diximus: sciendum Summopere est, quod quiddam nobis appellatione militiae amplius quam nomine tentationis innuitur. Hoc namque nostro intellectui expressione militiae augetur, quod nimirum per militiam ad finem quotidie tenditur: cumque per ordinem militiae locus crescit, tota simul hominum militia deficit. si Militia ergo est vita hominis super terram: n quia et Sicut Superius diximus, unusquisque dum quotidie ad vitae terminum per temporum augmentum tendit, augendo Vitam, ViVere desinit. Dies quippe expectat ut veniant: sed cum ad augmentum vitae veniunt, iam ab augmento vitae subtrahuntur: quia et itinerantis gressus dum in anteriora proficit, quod restat iter decrescit. Vita ergo nostra militia est,
r) Vatic. quasi iam praesentia ostendit a) Quatuor MSS. anglic. ut inde posι ad aliorum merita. legitur etiam ad in Lyrano ex Bigo t. in Uticensi vero recentiori manu additum est.
684쪽
quae quo ad augmentum ducitur, eo, ut non sit, finitur Bene igitur dicitur: si Militia est vita hominis super terram: v quia dum per spatia temporum crescere appetit , i) ab eodem spatio , quod perdendo colligit, crescendo pertransit. Unde et apte quoque ipse militiae cursus exprimitur, cum protinus subinfertur:
CAPUT VII. Electus mercenarii instar, dies suos cito evolvi optat. In alieno laborat. Et sicut dies mercenarii, dies eius.
. Silies suos mercenarius evolvi citius exoptat, ut ad laboris sui praemium sine tarditate perveniat. Dies itaque hominis vera et aeterna sapientis, recte mercenarii diebus comparantur: quia praesentem vitam, Viam, non patriam, militiam, non palmam deputat: et eo se abesse longius a praemio conspicit, quo tardius ad finem venit. Considerandum quoque est, quod mercenarius in alienis laboribus exsudat: sed tamen sibi praemium proprium praeparat. Voce autem Redemptoris nostri dicitur: si Regnum meum non est de hoc mondo. η a) Omnes ergo, qui spe coelestium prae-I Ita. Τuron. Longip. Norman. Anglic. et alii MSS. At recent. edit, ad eorum spatium quod perdendo, etc. In Gemet. pro, quod perdendo, legitur, quod perpendendo. a Ioha. I 8. 3 6.
685쪽
diti, exercitio vitae praesentis atterimur, in alieno laboramus. Nam saepe et reprobis servire cogimur: mundo, quae mundi sunt, reddere coarctamur. Et alieno quidem labore fatigamur, sed tamen praemia nostra percipimus: et per hoc pervenimus ad propria, quod pure ministramus aliena. Quo contra quibusdam Veritas dicit: si Si in alieno fideles non
fuistis, quod vestrum est quis i) dabit vobisῖ ἡ a
is Sciendum quoque est quod mercenarius sollicite curat inspicere, ne umquam dies vacuus labatur ab opere: et expectatus finis temporis, ne inanis veniat ad remunerationem. In laboris namque studio conspicit, quid percipere in tempore remunerationis possit. Nam cum opus creScit, praemii fiducia proficit: cum vero opus torpuerit, speS a remuneratione lassescit. Unde et electus quisque vitam suam quasi mercenarii dies pensans, tanto fidentius spe tendit ad praemium, quanto nunc robustius perdurat ad laboris incrementum. Qui si decursus praesentis temporis pensat, dies cum operibus numerat: ne a labore vacua tranS- eant vitae momenta, formidat. Adversis gaudet, passione reficitur, maerore refovetur: quia subsequentis Vitae praemiis tanto se remunerari largius conspicit, quanto pro amore illius quotidianis se mortibus verius impendit. Hinc namque est, quod cives supernae patriae conditori eius Psalmistae vocibus dicunt: si Propter te morte assicimur tota
die. η 3) Hinc Paulus ait: si Quotidie morior propter gloriam vestram, fratres. η ) Hinc iterum dicit: u Ob quam
686쪽
causam haec patior, sed non confundor: scio enim cui credidi, et certus sum: quia potens est depositum meum servare in illum diem. s i) Sancti igitur viri quot labores nunc veritati commendantes exhibent, tot iam remunerationis suae pignora, intra spei cubiculum clausa tenent. a Sed gravis nunc sentitur aestus in opere: ut quandoque restigerium percipiatur ex quiete. Unde et apte mox subdia
CAPUT VIII. Quod sancti viri ex conscientia bonae vitae fidenter expectant praemium retributionis ae
Sicut servus desiderat umbram, et sicut me cenarius praestolatur sinem operis sui: sic et ego habui menses vacuos, et noctes laboriosas enu-- ruri mihi.
16 mbram quippe servo desiderare, est post tentationis aestum, Sudoremque operis, aeterni refrigerii requiem quaerere. Hanc namque umbram servus ille -desideraverat, qui dicebat: u Sitivit anima mea ad Deum sontem vivum, quan
i) a. Tim. I. IE. a) Vindoc. et Corb. Germ. ut cum gravis nunc sentitur aestus in opere,
687쪽
do veniam, I) et apparebo ante faciem Deiὸ η a) Et
rursum: a Heu me, quod incolatus meus prolongatus est. n
3) Qui quasi a labore ) agri aestum iugiens, atque ad
obtinendam requiem refrigerii teginen quaerens, iterum dicit: u Ingrediar in locum tabernaculi admirabilis, usque ad domum Dei. η s) Hanc umbram comprehendere Paulus anhelabat, desiderium habens dissolvi, et cum Christo, esse. Ad hanc umbram ex desiderii iam persectione pervenerant qui dicebant: u Nos qui portavimus pondus diei et aestus. η 6 Bene autem qui desiderare umbram dicitur,
SerVuS Vocatur: quia electus quisque quousque infirmitatis conditione constringitur, sub dominantis corruptionis iugo, quasi sub aestus anxietate retinetur. Qui nimirum cum corruptione exutus fuerit, tunc sibimetipsi liber et tranquillus innotescit. Unde et recte etiam per Paulum dicitur: a Ipsa creatura liberabitur a servitute curruptionis, in libertatem gloriae filiorum Dei. v 7) Electos enim nunc poena corruptionis aggravat, sed tunc incorruptionis gloria exaltat: et quantum ad praesenti& necesSitatis pondera, nunc in Dei filiis de libertate nihil ostenditur: tantum vero ad subsequentis libertatis gloriam, tunc in Dei famulis de servitute nihil apparebit. Creatura ergo servitute corruptionis exuta, et dignitate libertatis accepta, in filiorum Dei gloriam
688쪽
vertitur: quia unita Deo per spiritum, quasi hoc ipsum,
quod creatura est, transisse ac subegisse declaratur. Sed quia adhuc umbram desiderat, Servus est: quia quouSque aestum tentationum tolerat, iugum miserae conditionis portat. Ubi apte subditur: si Et Sicut mercenarius praestolatur finem operis Sui. BI7. Mercenarius etenim cum facienda opera conspicit, mentem protinus ex longinquitate et pondere laboris addicit: cum vero lassescentem animum ad considerandum operis praemium revocat, vigorem mox animi ad exercitium laboris resormat: et quod grave perpendit ex opere, leve existimat ex remuneratione. Sic sic electi quique cum mu di huius adversa patiuntur, cum I) honestatis contumelias, rerum damna, cruciatus corporis tolerant, esse gravia quibus exercentur pensant: sed cum mentis oculos ad aeternae patriae considerationem tendunt, ex comparatione praemii, quam sit leve quod patiuntur, iuveniunt. Quod enim valde esse importabile ex dolore ostenditur, consideratione provida ex remuneratione levigatur. Hinc est, quod Paulus semper se ipso robustior, contra adversa erigitur; quia nimirum finem sui operis sicut mercenarius praeStolatur.
Grave namque quod sustinet aestimat; sed leve hoc per praemii considerationem pensat. ipse quippe quam sit grave quod patitur indicat, qui in carceribus abundantius, in plagis supra modum, in mortibus frequenter Se suisse testatur: qui a Iudaeis quinquies quadragenas una minu S accepit: qui ter virgis caesus, semel lapidatus eSt, ter naufragium passus, nocte et die in prolando maris fuit: qui pe-
689쪽
ricula fluminum, latronum, ex genere, ex gentibus, in civitate, in solitudine, in mari, in falsis fratribus pertulit: qui in labore et aerumna, in ieiuniis multis, in fame et siti, in frigore et nuditate laboravit: qui foris pugnas, intus timores
sustinuit: qui ultra vires gravatum se asserit dicens: si Supra modum gravati sumus, supra virtutem, ita ut taederet nos etiam vivere. η I Sed quomodo remunerationis linteo sudores tanti laboris tergat, ipse denuntiat, dicens: si
Non sunt condignae passiones huius temporis sa ad suturam gloriam, quae revelabitur in nobis. η 3) Finem itaque
operis, quasi mercenarius praestolatur, qui dum provectum remunerationis considerat, vile existimat, quod pene deficiens laborat. Apte autem subiungitur: u Sic et ego habui menses vacuos, et noctes laboriosas enumeravi mihi. ni 8. Electi quippe conditori rerum serviunt, et saepe rerum inopia coangustantur: per amorem Deo inhaerent, et tamen vitae praesentis subsidiis egent. Qui igitur peractioneS suas praesentia non quaerunt, a mundi compendiis menses vacuos ducunt. Noctes quoque laboriosas tolerant quia adversitatum tenebras non solum usque ad inopiam, sed saepe ad corporis usque cruciatum portant. a) Despectum namque egestatem perpeti, laboriosum bonis mentibus non est: sed cum usque ad amictionem carnis adversitas vertitur, labor proculdubio ex dolore sentitur. Potest etiam non inconvenienter intelligi , quod sanctus quisque menses vacuos sicut mercenarius ducit: quia laborem iam
i) a. Cor. I. 8.a Norm. BellovaC. Germ. ad superventurum gloriam. BesSar.
39 Rom. 8. 18.4 Gussanu. despectum namque esse: nullis faventibus MSS. quoque
690쪽
Sustinet, sed praemium necdum tenet: hoc tolerat, illud expectat. Noctes vero laboriosas enumerat: quia adversitates sibi praesentis temporis sese in virtutibus exercendo coacervat. Nam si proficere in mente non appetit, minus sortasse aspera, quae mundi sunt, sentit. 19. Quae tamen sententia si ad vocem sanctae Ecclesiae ducitur, intellectus eius paulo subtilius indagator Ipsa quippe vacuos menses habet, I quae in infirmis suis membris terrenas actiones absque vitae praemio defluentes sustinet. Ipsa noctes laboriosas enumera , quae in membris sortibus multiplices tribulationes portat. In hac etenim v, ta quaedam laboriosa sunt, quaedam Vacua, quaedam Vero vacua simul et laboriosa. Amore quippe conditoris, praesentis vitae tribulationibus exerceri, laboriosum quidem est, Sed vacuum non est. Amore autem saeculi voluptatibus fouVi, Vacuum quidem est, sed non laboriosum. Amore vero eiusdem saeculi adversa aliqua perpeti, et vacuum simul est et laboriosum: quia ex adversitate mens assicitur, et remunerationis praemio non repletur. In his itaque sancta Ecclesia, qui in ea iam positi, adhuc voluptatibus defluunt, et proinde fructu boni operis non ditantur, menseS VacuOS ducit: quia vitae tempora sine retributionis munere expendit. In his vero, qui aeternis desideriis dediti, mundi huius adversa patiuntur, laboriosas noctes enumerat: quia tribui tionum tenebras, quasi in caligine vitae praesentis portat. In his autem, qui et transeuntem mundum diligunt, et tamen eius contrarietate satigantur, simul menses vacuos et noctes laboriosas tolerat: quia eorum vitam et retributio subsequens nulla remunerat, et praesens tribulatio angustat.
at Gemel. qua in tormis suis terretras. a. Vindota quae in tormitula