장음표시 사용
951쪽
traxit: quia Si vanitatis culpa nequaquam caute compescitur, ab iniquitate protinus mens incauta devoratur , Salomone attestante, qui ait: a Qui modica spernit, paulatim
decidit. si s Si enim curare parva negligimus insensibiliter
seducti, audenter etiam maiora perpetramus. Et notandum, quod non videri, sed considerari iniquitas dicitur. Studiosius quippe conspicimus, quae consideramus. Deus itaque hominum vanitatem novit, iniquitatem considerat; quia nec minora delicta inulta deserit, et ad maiora ferienda se intentius accingit. Quia igitur a levioribus malis incipitur, et ad graviora pervenitur: vanitas mentem obnubilat, iniquitas caecat. Quae nimirum mens amisso mox lumine, tanto Se altius per tumorem erigit, quanto et iniquitatis capta laqueis, a Veritate longius recedit. Unde et apte quoque quo Vanitas cum iniquitate pertrahat, exprimit: cum repente Subiungit:
CAPUT XIII. Vanitas audacem ex culpa reddit. Vir vanus in superbiam erigetur. 28 Manitatis quippe
sauciat, hanc ex culpa finis est, ut cum peccato mentem audacem reddat: quatenus sui reatus i) Eccli. I9. I. Dj0jtjgso by OO le
952쪽
oblita, quae amisisse se innocentiam non dolet, iusto excaecata iudicio, simul et humilitatem perdat. Et fit plerumque, ut pravis desidetis serviens, a iugo se r divini timoris excutiat, et quasi in malorum perpetratione iam libera, omne, quod voluptas suggerit, implere contendat. Unde cum Vir vanus se erigere in superbiam dicitur, illico Subinsertur:
CAPUT XIV. Vanitas in naturas motibus reddit esseonum. Et quasi pullum onagri se liberum nutum putat.
a8Mer pullum quippe onagri, omne agrestium genus ex primitur , quod naturae dimissum motibus, loris dominantium non tenetur. Agri namque animalia libertatem habent et ire quo appetunt, et quiescere cum lassantur. Et quamvis insensatis animalibus homo longe sit melior ; hoc tamen plerumque homini non licet, quod brutis animalibus licet. Quae enim ad aliud minime servantur, eorum motus proculdubio nequaquam sub disciplina restringitur. Homo autem, quia ad sequentem vitam ducitur, necesse prosecto est, ut in cunctis suis motibus, sub dispositione disciplinae religetur, et quasi domesticum animal loris vinctum serviat, atque aeternis dispositionibus restrictum vivat. Qui ergo implere cuncta, quae desiderat, per effrenatam libertatem
quaerit, quid aliud quam pullo onagri esse similis concupi-
aJ Ebroici et plerique. Norman. divini amoris.
953쪽
scit: ut disciplinae hunc lora non teneant, Oed audenter vagus per silvam desideriorum curratλSaepe autem divina miseratio , quos prodire in effrenationem illicitae libertatis conspicit, obiectione I properae adversitatis frangit; quatenus elisi discant, quam re proba erectione tumuerant: ut iam flagelli experimentis edomiti, quasi iumenta domestica uraeceptorum loris mentis colla subiiciant, et vitae praesentis a itiuera ad nutum. praesidentis pergant. Quibus bene loris ligatum se noverae, qui dicebat: a Ut iumentum factus sum apud te, et ego Semper tecum. 3 Unde et saevus ille persecutor ab agro perfidae voluptatis ad domum fidei deductus, rectoris sui calcaribus punctus audiebat: a Durum est tibi contra Stimulum calcitrare. )o Restat ergo, ut si esse iam Similes
pullo onagri nolumus, in cunctis, quae appetimus, nutum prius intimae dispensationis exquiramus: ut menS DOStra in Omne quod nititur, superni regiminis loro teneatur, et inde magis vota sua ad vitam impleat, unde Vitae suae studia, et contra propriam voluntatem calcat. Multa Sophar sortia
protulit, sed quod meliori se haec loquitur, nescit. Unde adhuc increpando subiungit:
i) Editi, prosperae. Emendatur ex MSS. Corb. Germ. Reg. Coib. Bessar. superscribit ut fiat prosperae. αγ Ita Corb. Germ. Vindoe. Bellov Norm. a quibus recedentes Coc. et recentiores edit. legerunt itinere pereant. Vindota habet peragant
954쪽
80phar arguit Iesa animi obdurati et superbi. Tu autem firmasti cor trium, et eaepandisti .
ad eum manu S tuaS. 31 irmari cor non hoc loco per virtutem dicitur, Sed
per insensibilitatem. Omnis namque animus, qui districtionis intimae considerationi se subiicit, ex eius. protinus timore mollescit; eumque sagitta divinae formidinis penetrat, quia . infirma viscera per humilitatem gestat. Quisquis autem pertinacia insensibilitatis obdurescit, quasi cor firmat, ne hoc iacula timoris superni confodiant. Unde quibusdam per Prophetam Dominus misericorditer dicit: i) a Tollam vobis cor lapideum, et dabo vobis cor carneum. η a) Corquippe lapideum tollit, cum a nobis superbiae duritiam subtrahit: et cor carneum tribuit, cum eamdem protinus nostram duritiam ad sensibilitatem vertit. Per manus Vero, ut iam crebro docuimus, opera designantur. eum culpa L - gitur manus ad Deum expandere, eSt contra largitoris gratiam de virtute operum superbire. Qui enim in xonspectu aeterni iudicis loquens sibi bona quae facit, tribuit, ad Deum manus superbiens tendit. Sic profecto contra electos reprobi, sic contra catholic9s haeretici semper effrenantur: ut cum obiurgare facta nequeunt, bonos reprehendere de
955쪽
sectorum elatione moliantur: qaeatenus eos, quoS redarguere ex infirmitate actionis non valent, ex crimine i tam oris accusent. Unde et ea bona, quae exterius fiunt, nequaquam
bona esse iam censent, quae quasi per studium si) turgidae cogitationis exhibentur. Quia sa) saepe humilia tumentes increpant, et quod dictis suis semetipsos feriunt, ignorant. Sed quia iustum virum Saphar hactenus reprendendo corripuit, nunc velut docendo subiungit: ' .
CAPUT XVI Quod in orations faciem absque timore le-Vamus, cum taleS DOS P0St 0rationem exhibemus, quales per orati0Di S tempus iudici apparere. Optamus. Et qu0d contemplativa Vita stabilitatem perdidisse dicenda non. e8t, etiam Si aliquando deficiat, cum semper id, quod amittit, inquirat. Si iniquitatem, quae est in manu tua, ab-Stuleris a te, et non manserit in tabernaculo tuo iniustitia: tunc lerare poteris faciem tuam absque masu re, et eris stabilis, et non timebis.
I) Gemet. et Bellov. pro. turgidae, habent, turbidae. 23 Flic mirum est editorum ac manu exaratorum dissidium. Cod. Corb. Gecin habet; qui saepe aa. manu de J humilitate mense. Reg. qui sae se humiliata mente, ait cro consentient quod habet humiliatam. Antiq. cd. qui saepe humiliatum mente. Recent. qui sempεr de immilitate tument s. . Sincerior videtur quam suppeditarunt nobis Coib. Germ. Ebroic. et ah
956쪽
3 a mne peccatum aut sola cogitatione committitur, aut cogitatione simul et opere perpetratur. Iniquitas ergo in manu est, culpa in opere. Iniustitia vero in tabernaculo, iniquitas in mente. Mens quippe nostra tabernaculum non incongrue vocatur, in qua apud nosmetipsos abscondimur, cum foris in opere non videmur. Sophar itaque, quia iusti viri amicui est, novit quid dicat: sed quia iustum increpat, haereticorum tenens speciem, proferre recte etiam quae novit, ignorat. Sed nos calcantes hoc, quod ab eo tumide dicitur, pensemus eius verba quam vera sint, si recte dicerentur. Prius enim a manu iniquitatem subtrahi, et post atabernaculo admonet iniustitiam abscindi: quia quisquis iam
prava aSe opera exterius reSecat, necesse profecto rat, ut ad semetipsum rediens, solerter sese in mentis intentione
discernat: ne culpa, quam iam in actione non habet, adhuc in cogitatione perduret. Unde bene etiam per Salomonem dicitur. u Praepara foris opus tuum, et diligenter exerce νgrum tuum, ut postea aedifices domum tuam. i Quid namque est praeparato opere, agrum diligenter exterius exercere, nisi evulsis iniquitatis 2 sentibus, actionem nostram ad frugem retributionis excolereλ Et quid est post agri exercitium , ad aedificium domus redire, nisi quod
plerumque ex bonis operibus discimus, quantam vitae munditiam in cogitatione coastruamusλ Pene cuncta namque bona opera ex cogitatione prodeunt: sed sunt nonnulla cingitationis 3 acumina, quae ex operatione nascuntur. Nam sicut ab animo opus sumitur, ita rursus ab opere animus
957쪽
eruditur. Mens quippe divini amoris exordia capiens, imperat bona quae fiant: sed postquam fieri imperata coeperint, ipsis suis exercitata actionibus discit, cum imperare bona inchoaverat, quantum minus videbat. Foris ergo ager excolitur, ut domus postmodum construatur: quia plerumque ab exteriori opere si) sumimus, quantam subtilitatem rectitudinis in corde teneamus. Quem bene.Sophar Servare ordinem studuit, cum prius auferri iniquitatem a manibus, et post a tabernaculo iniustitiam dixit: quia nequaquam plene animus in cogitatione erigitur, quando adhuc ab eo
33 Quae si perfecte duo haec tergimus, ad Deum statim sine macula faciem levamus. Interna quippe facies hominis, mens est: in qua nimirum recognoscimur, ut ab auctore nostro diligamur. Quam scilicet faciem levare, est in Deo animum per studia a) orationis attollere. Sed elevatam faciem macula inquinat, si intendentem mentem reatus sui conscientia accusat: quia ab spei fiducia protinus frangitur, si intentL precibus necdum devictae culpae memoria mordetur. Dissidit namque accipere se posse quod appetit, quae prosecto reminiscitur nolle se adhuc facere, quod divinitus audivit. Hinc per Iohannem dicitur: si Si cor nostrum non reprehenderit nos, fiduciam habemus apud Deum, et
quidquid petierimus, ab eo accipiemus. o 3 Ηinc Salomon ait: a Qui avertit aurem suam, ne audiat legem, Ora-r 9 Sic Vindoc. Core. Germ. Longip. Norm. German. In editis vid
a). vatici per studium, et sic etiam insta pluites. 3 r. Iohan. 3. a I.
958쪽
tio eius erit execrabilis. η a) Cor quippe nos in petitione
reprehendit, cum resistere se praeseptis eius, quem postulat, meminit, et oratio fit execrabilis, cum a censura avertitur lagis, quia dignum profecto est, ut ab eius beneficiis sit quisque extraneus: cuius nimirum iussionibus non vult esse subiectu S. 34 Qua in re hoc est salubre remedium, ut cum Semens ex memoria culpae reprehendit, hoc prius in oratione defleat, quod erravit: quatenus erroris macula cum, fletibus tergitur, in petitione sua cordis facies ab auctore munda videatur. Sed curandum nimis est, ne ad hoc rursus proruat, quod Se mundasse fletibus exultat: ne dum deplorata iterum culpa committitur, in conspectu iusti iudicis ipsa etiam lamenta levigentur. Solerter quippe debemus meminisse quod dicitur: si Ne iteres verbum in oratione tua. a) s Quo videlicet dicto vir sapiens nequaquam nos prohibet saepe veniam petere, sed culpas iterare. Ac si aperte dicat: Cum male gesta defleveris, nequaquam rursus facias, quod in precibus iterum plangaS. 3s Ut ergo ad precem facies sine macula levetur, ante orationis semper tempora debet Solicite conspici, quidquid potest in oratione reprobari, talemque se mens et cum ab oratione cessat, exhibere festinet, qualis apparere iudici in ipso orationis tempore exoptat. Saepe namque immunda quaedam, vel illicita in animo 3 versamus, quoties a precibus vacamus. Sed cum se mens ad studia Orationis erexerit, earum rerum imagines reverberata patitur, quibui libenter prius otiosa premebatur , et quasi, iam faciem anima ad
959쪽
Deum levare non sufficit: quia in se nimirum inquinata mente, maculas pollutae cogitationis erubescit. Saepe curis mundi libenter occupamur. Cumque post haec studio Orationis intendimus, nequaquam se mens ad coelestia erigit: quia pondus hanc terrenae solicitudinis in profundum mersit' et in preces facies munda non oste oditur, quia cogitatiOnis infimae luto maculatur. . 36. Nonnunquam vero cor a cunctis a excutimus, et illicius motibus etiam 'cum a prece vacat , obviamus: Sed tamen quia nol culpas rarius committimus, aliena pigrius delicta relaxamus: et quo peccare noster animus soli citiuS metuit, eo districtius hoc, quod in se ab alio delinquitur. abhorrescit . Unde fit, ut eo inveniatur quisque tardior ad Voniam, quo proficiendo factus est cautus ad culpam: et quo ipse excedere in alterum metuit, hoc quod in se exceditur, puniri durius exquirit. Sed quid hac doloris macula reperiri deterius potest, quae in conspectu iudiciS curitatem non inquinat, sed necatὸ Vitam quippe animae quaelibet culpa polluit, servatus vero contra proximum dolor occidit. Menti namque ut gladius figitur, V mucrone illius ipsa viscerum occulta perforantur. Qui scilicet a transfixo corde, si prius non educitur, nihil in precibus divinae Opis obtinetur: quia et vulneratis membris imponi salutis
medicamina nequeunt, nisi ferrum a vulnere ante Subtra
a) Longip. nonnumquam vero cor a cunctis curis excutimus, et iIlicitis . . . obviam . Cetcri MSS. nostri habent etiam, illicitis motibus . . . obviamus; quam lectionem praetulimus aliis librorum editorum. In Veter. et Basil. legitur ut in MSS. Corb. Germ. nonnumquam vero cor a cunctis excuti et illicitis motibus, etiam cum a prece vacat, optamus. iu recentioribus, n9nnumquam Uero cor a cunctis ex timvs,et ab illici is motibus, cum
960쪽
hatur. Hinc est enim, quod per semetipsam Veritas dicit: u Nisi remiseritis hominibus i) peccata eorum, nec Pater vester qui in coelis est, remittet vobis peccata veStra. o
a) Hinc admonet , dicens: a Cum stabitis ad orandum, dimittite si quid habetis adversus alterum. Ο 3 Hinc rur- Sum ait: a Date, et dabitur vobis: dimittite, et dimittetur vobis. Hinc s) constitutioni postulationis conditionem posuit, pietatis dicens: a Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus 'nostris: η 6 ut . profecto bonum, quod a Deo compuncti petimus, hoc primum
cum proximo conversi faciamus. Tunc igitur vere sine macula faciem levamus, cum nec nos prohibita mala committimus , nec ea quae in nos commissa sunt, ex proptio Ze- lo retinemus. Gravi namque mens nostra orationis Suae tempore confusione deprimitur, si hanc aut sua adhuc Ο-peratio inquinat, aut alternae 7) malitiae servatus dolor. accusat. Quae duo quisque dum terserit, ad ea quae subneXa Sunt, protinus liber exurgit. a Et eris stabilis, et non timebis. o Quia nimirum tanto minus iudicem trepidat, quanto in bonis actibus solidius stat. Timorem quippe Superat, qui stabilitatem servat: quia dum solicitus studet peragere, quod mansuete Conditor imperat, securus etiam 'cogitat,