Opera omnia;

발행: 1810년

분량: 639페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

LIBER SECUNDUS. 43dolem, quos suis commodis inservituros, et quidquid ipsis

expediat, facturos arbitramur nonne idemus, qUanta Perturbatio rerum omnium Consequaturi quanta confusiori tollitur beneficium tollitur gratia quae Sunt vinCula ConCordiae nec enim, Si tuam ob causam cuiquam Commodes, beneficium illud habendum est, sed faeneratio : ne gratia deberi videtur ei, qui suam ob causam commodaverit. AXimas vero virtute jacere omnes necesse est, voluptate dominante. Sunt etiam turpitudines plurimae, quae, nisi honeStaS natura plurimum valent, cur non Cadant in sapientem, non

est facile defendere. Ac ne plura complectar Sunt enim IIS innumerabilia bene laudata virtus voluptatis aditus intercludat neceSSO St. quod jam a te XSpectare noli tute introspice in mentem tuam ipse eamque omni Cogitatione PertraCinnS, percunctare ipse te perpetuiSne malis voluptatibus perfruenS, in ea, quam saepe Surpabas, tranquillitate degereb. Omnom aetatem Sine dolore, assumto etiam illo, quod vos

quidem adjungere soletis, sed fieri non potest, sine doloris

metu an, Cum de omnibus gentibus Optime mererere, Cum

Opem indigentibus, salutemque ferres, vel Herculis perpeti

aerulamas. Si enim majores nostri labores non fugiendos, tristissimo tamen verbo 90 etiam in deo nominaverunt. Xi 119 gerem e te, CogeremqUe, Ut reSponderos, niSi Vererer, ne Herculem ipsum ea, quae pro salute gentium summo labore geSSiSSet, voltiptati Causa gessisse diceres.

Quae cum dixissem, Habeo, inquit, Torquatus, ad quos iSta referam : et, quamquam aliquid ipse poteram, tamen invenire malo paratiores familiares nostros. Credo Syronem dicis, et Philodemum, cum optimos viros, tum doctiSSimos homines. Recte, inquit, intelligis. Age sane, inquam. Sed erat aequius, Triarium aliquid de nostra dissensione judicare. Immo, inquit arridens, iniquum, hau quidem de re tu enim ista lenius hic Stoicorum more nos vexat. Tum TriariUS, Posthac quidem, inquit, audacius nam haec ipsa mihi erunt in promtU, quae modo audivi nec ante aggrediar, quam te ab istis, quos dicis, instructum videro. Quae Cum CSSent dicta, finem fecimus et ambulandi, et disputandi.

00 aerumnas etiam in deo Non dubitavi aerumnas delere nam manifeste e superioribus repetitum et inculcatum St.

152쪽

ps M. TULLI CICERONIS

FINIBUS

BONORUM ET MALORUM

BRUTUM

LIBER TERTIUS.

ARGUMENTUM.Liber hic cum quarto continet bubitam in Luculli Tusculano inur Catonem et Ciceronem de ne bonorum et malorum disputationem, in qua Catoni Stoicae, Ciceroni Peripateticae partes tribuuntur Praemisso bremi de ratione Stoica et Peripatetica sermone, utrum Ῥίrbis an re discrepent, quorum illud Cicero contendebat, hoc Cato pugnabat, c. 3. 4 cit ad ipsam disputationem accessio, et Cato totam Stoicam rationem explicat. Hus disputationis bio summa est Simul ac natus est homo, ipse sibi commendatur et conciliatur a natura ad se conservandum, et ab interitu alienatur meo prima appetitio ubi consecuta est id, quod urerebat, accedit voluptas, quin perperam pro ipsa prima appetitione habetur ab Epicuro, et in primis naturalibus . initiis naturae ponitur , Sed ad haec initia, propter se appetenda ponendi etiam sunt erui cognitiones καταληψ a ιζ et arte ipsin, quod pueri gaudent, si quid ipsi in Denere, etsi nihil inde ad se commodi perveniat, et digno sunt artes assumtione,

cum et cognitiones contineant, et via Sint ac ratione comtitulin. c. 5.

His initiis positis sequitur prima divisio hic aliud esse aestimabile, quod secundum naturam sit, aut eusciat aliquid per se selectione dignum :aliud in aestimabile, quod sit illi contrarium . Constituto hoc, ut, quis

Secundum naturam sint, propter se sumantur, primum est officium καθηκον ut se conservet homo in naturi tatu, deinceps ut ea teneat, qui secundum natiιriam sunt, peliatque contraria. Simul autem epit intelligentiam, me notionem potius tri οιαν et vidit rerum etendarum ordinem, plus em diligit, quam ipsa illa initia, atque colistit, in eo positum esse Summum bonum, quod in convenientia ομιολογια versetur, quod per se expetatur, cum ibi ex initiis naturi propter se appetatur, sed tantum Seligatur. c. 6. , Cum aulem omnia incia a primis natur oriantur, etiam Sapientia inde prosciscatur necesse est. Ea autem et animi magnitudinem complectitur et Iustitiam, quas virtuus nemo tenere potest, nisi statuerit, ibi esse quod intersi aut di eras

153쪽

D FIN BON ET A L. LIB. TERTIUS. 145

oliud ab alio, praeter bonesta et turpia. c. 6. 7. Exui autem consequuntur duo primum, ut cun extremum sit, iaturi congruenter vivere,

sapiens semper feliciter vivat; alterum, ut, quod honestum sit, id solum bonum judicemus, quod turpe, solum malum. c. 7. S. Bonum est id, quod est natura absolutum utile autem ζίφελκαιου motus aut status e natura absoluta. Atque id boni mon accessione, neque crescendo aut cum ceteras comparando, Sed propria Quoua sentimus et appellamus boni , ejusque restimatio ἀξια gener valet non magnitudine. Nec vero perturbationes σταθη aliqua naturali moventur, sed sunt opiniones vitatis, atque in Sapientem non cadunt. c. 1 O. Solum autem honestum esse bonum, cu=λ a testis aliis praeter Stoicos, tum etiam facile defenditura quod omne malunt sine scelere, quin volunt, coΠSequi, et ad res dignas cognitione cognoscendas etiam sine voti tale aut utilitate aliqua feruntur, gaudent praeterea commemoratione princlare factorum, nec vel sine teste scelus admittere sustinent. c. 11. Iam in hac re

discrepare re non verbis Peripateticos et Stoicos, ex eo intelligitur, quod illi omnia, qui ipsi bona dicunt, pertinere putant ad beate vizendum ;bi vero, quod restimatione omnino aliqua dignum sit, complecti vitam beatam putant quod illi dolorem in malis ponunt, et cum multitudine

bonorum augeri beatitatem putant, aliamque actionem magis expetendam alia, ut quo sit sine dolore, magis ea, quo Sit cum dolore qui omnia secus sunt apud Stoicos. c. 13. 14. Quamquam autem nec virtutes nec vitia crescunt, funduntur tamen quodammodo et quasi dilatantum Alia enim mirtus inteiras provincias complectitur, alia paupertatis tanquam termitis circumscribitur, ut se eodem modo di undere non possit. Voluptas et valetudo non est inter bona numeranda, quod ad eam ducunt, eamque continent divit. Nana siceretur, ut ipsis dititiae in bonis essent. c. 15. Sed ne omnis vita cor fundatur, alio etiam modores distinguendis sunt. Quis itaque nil valent ad beate miser e vivendum, et media dicuntur, alia sunt aestimabilia, alia contra, haneutrum. In istimabilium quibusda/n Satis est causi, quare alii aut ponantur, in quibusdam non item, et sic etiam in non restimabilibus. Hinc orta sunt Zenonis προηγαέM ProdUCta, PraePOS ita, Praecipua,

Promota, et αποπρο γμενα rejeCta, remota, quorum alia sunt per se

prisposita, alia, quod aliquid sciunt, alia quod utrumque. Sed quoniam aestimabile nec bo=rum nec maluna est, ideo διαφορον, indifferens dicitur. c. 15. 16 17. Bona porro sunt vel τελικα, pertinentia, alia ποιητικα, essicientia. Ad illud genus actrones honesti referuntur, ad hoc nil prinier amicum, sapientia ad utrumque. c. 17. mcia nec in

bonis nec in malis sunt est tamen iis iungendmn, quod in iis est aliquid probabile, cujus ratio reddi potest. In iis versatur sapiens, iudicando, quid ossicii sit nec ne c. 18. Pertinet autem ad rem, tit intelligatur,

natura liberos a parentibus amari, et co ramunem esse homim et inter mines et naturalem commendationem, quia ducti socistatem appetamus, cujusque lae vis sit, ut communi utilitati studeamus, rempublicam P. ministremus, liberos quiramus, decorum sequamur, amicitiam adbib anus et justiliam, neque utilitatis causa, sed per se, Ad has imitura

etiam Dialactici et Physici cognitio adjicienda, quae ipsi virtutes tant c. 9-22. Ex quibus intelligitur, quin a Stoicis sapienti tribu nix ,

VOL. IV. P. I. L

154쪽

146 DE FINIB. BONOR ET ALOR 1 VOLUPTATEm quidem, Brute, si ipsa pro se loquatur,

ne tam pertinaces habeat patronos, conceSSUram arbitror,

convictam superiore libro dignitati etenim sit impudens, si viri iti diutius repugnet, aut si honesti jucunda anteponat, aut pluris esse contendat dulcedinem corporis titillantem,

ex eave natam laetitiam, quam gravitatem animi, atque On-

Stantiam quare illam quidem dimittamus, et J suis se finibus tenere jubeamus, ne blanditiis ejus, illecebrisque impediatur 2 disputandi severitas. Quaerendum est enim, ubi sit illud

summum bonum, quod reperire volumus, quoniam et voluptas ab eo remota St, et eadem fere Contra eos dici possunt, qui vacuitatem doloris finem bonorum esse voluerunt. Nec vero ita ullum probetur summum bonum, ut virtute careat: qua nihil potest esse praestantiuS. Itaque quamquam in eo Sermone, qui cum Torquato est habitus, non remissi fuimus :tamen haec acrior est cum Stoici parata contentio quae enim de voluptate dicuntur, ea nec acutiSSime, ne abSCΟndite disseruntur neque enim qui defendunt eam, versuti in disserendo sunt, nec qui contra dicunt, causam dissicilem a repellunt. Ipse etiam dicit Epicurus, ne argumentandum

quidem eSSe de voluptate, quod sit positum ejus judicium in

Sensibus, ut Commoneri nos Satis Sit, nihil attineat doceri. h. quare illa nobis simplex fuit in utramque partem disputatio. nec enim in Torquati sermone quidquam implicatum, aut tortuosum fuit nostraque, ut mihi videtur, dilucida ratio. Stoicorum autem non ignora quam sit subtile, vel spinosum potius disserendi genus idque cum Graecis, tum magi nobis, quibus etiam verba Parienda sunt, imponendaque nova

novis rebus nomina quod quidem . nemo mediocriter doctus mirabitur Cogitans, in omni arte, cujus usus vulgaris

CommuniSque non it, multam novitatem nominum esse, Cum conStituantur earum rerum vocabula, quae in quaque

4 arte versentur. Itaque et dialectici, et physici verbis utuntur iis, quo ipsi Graeciae nota non Sunt geometrae vero, muSici, grammatici, etiam more quodam loquuntur suo item ipsae rhetorum arteS, quae Sunt totae forenSe atque popula

quidem Sic omnes edd. veit usque Iac Gronovius tamen recepit. ad Victor non equidem, ut Aldus et re 4 causam di ilem repellans Lambi- Centiores item Ss plures nus corrigit refellunt quod non displi dulcedinem corporis titillantem Joa et ceterum utrumque durius est, etriant fies librici aliis rites habentibus, refellere causam, et repellere. aliis diale corporis et icillantem ex ea na 5 nemo, mediocriter doctu is adden- tam laetitiam, aliis et titillationem quod dum nec acit vel recepit et avisius P alii uitiinantem si Graeci not. non sunt non remittunt, quod mihi optimum videtur stitus ex edd. pr. t. ss deleverat Gru- suis se stibus tenere Sic edd. pr. at terus, auctoribus Ss Pali. Grinci in- ven. 1494. habet cedere, ut et libri scr. tellige Graecis non philosophis. Quidam. alii et re nullo sensura quod

155쪽

LIBER TERTIUS. 147

res, verbis tantum in docendo quasi privatis utuntur a suis. Atque, ut mittam ha arte elegantes, et ingenuas, ne opifi-2ces quidem tueri sua artisci possent, nisi vocabulis uterentur nobis incognitis, usitatis sibi. Quin etiam agriCultura, quae abhorret ab omni politiore elegantia, tamen ea TCS, in Vibu Vei Satur, nominibus notavit novis quo magis hoc philosopho faciendum est ars est enim philosophia vitae: de qua diSSerens arripere verba de foro non poteSt. Quam-5quam ex omnibus philosophis Stoicio plurima novaverunt.

Zeno qUOqUC eorum princeps non tam rerum inventor fuit, quam novorum verborum. Quod si in ea lingua, quam plerique Uberiorem putant, concessum in Graecia est, ut doctissimi homines 9 de rebus non pervulgatis, inusitatis verbis uterentur quanto id nobis magis est concedendum, qui ea nunc primum audemus attingere ξ QEtsi quod saepe disi- p. 91.mUS, et quidem Cum aliqua querela non Graecorum modo, μ' sed etiam eorum, qui se Graeco magis, quam nostros haberi volunt, O non modo non vinci a Graecis verborum copia, sed esse in ea etiam superiores elaborandum est, Ut hoc non in nostris solum artibus, sed etiam in illorum ipsorum ConSequamur, quam a Verba, Uibu ex instituto veterum

utimur pro Latinis, ut ipsa philosophia, ut rhetorica dialecti-

Ca, grammatiCa, eontetria, musica quamquam Latine ea dici poterant, tamen, quoniam USU Percepta Sunt, OStraducamus. Atque haec quidem de rerum nominibus. De 6

ipsis rebus autem Saepenumero, Brute, vereor, Ne reprehendar, cum haec ad te scribam, qui cum in philosophia, tum in

optimo genere philosophiae tantum processeris quod si facerem, quasi te erudienS, jure reprehenderer sed ab eo plurimum Sum neque, ut ea cognoscaS, quae tibi notissima sunt, ad te mitto, Sed quia facillime in nomine tuo acquiesco, et quia te habeo equissimum eorum Studiorum, quae mihi communia tecum sunt, existimatorem et judicem. Attendes igitur, ut soles, diligenter, eamque controversiam dijudicabis, quae mihi fuit Cum avunculo tuo, divino a Singulari viro. Nam in TuSculano cum essem, vellemque e bibliotheca 77 plurima notamerunt Edd. vett. 9 de rebus non pervulgatis Sic edd. Omnes nominaverunt: quod hodie ut pr. post permagatis inductum est e libris gatae novaverunt non postponam . nam quibuSdam a Victorio, Grutero A C. novare latius patet, et de rebus potius Io Etsi quoi saepe . Non satis codicitur. Sensus est Stoici plurimis re haeret oratio causa est in Verbo quod, bus nomina imposuerunt, quae ante id itaque deleri volebat avisius ego nudum habebant uncis inclusi. a riseia joc mihi semper u 11 usu percepta suntJ Sic edd. pr. Gru- spectum visum est malui ubesse aut erus mss. dedit praecepta Lambinus legi a Graecis. Utique non fuit in s. corrigebat recepta quod aptissimum vetere Ursini est.

156쪽

i49 DE FINIB. BONOR ET MALOR. pueri Luculli quibusdam libris uti, veni in ejus villam, ut eos

ipse ut solebam inde promerem quo cum VeniSSem, M. Catonem, quem ibi esse nescieram, vidi in bibliotheca sedentem, multis circumfusum Stoicorum libris erat enim, ut scis, in eo inexhausta aviditas legendi, nec satiari poterat: b. quippe qui ne reprehensionem quidem vulgi inanem reformidans, in ipsa curia soleret legere saepe, dum Senatu Cogeretur, nihil operae reipublicae detrahens, quo magis tum in Summo otio, maximaque Copia quasi heluari libris, si hoc

8 verbo ' in tam clara re utendum est, videbatur. Quod cum accidisset, ut alter alterum nec-opinato videremuS, SurreXit

statim deinde prima illa, quae in congressu solemus : Quid tu, inquit, huc λ a villa enim, credo : et, si ibi te esse scissem, ad te ipse venissem Heri, inquam, ludis commiSSis, ex urbe profectu veni ad vesperum causa autem fuit huc veniendi, ut quosdam hinc libros promerem : et quidem, Cato, totam hanc copiam jam Lucullo nostro notam esse oportebit nam his libris eum malo, quam reliquo ornatu villae delectari est enim mihi magnae curae quamquam OC quidem proprium tuunt munus est, ut ita erudiatur, ut et patri, et Caepioni nostro, et tibi tam propinquo reSpondeat.

Laboro autem non sine causa. nam et avi ejus memoria Ο-veor nec enim ignoras, quanti fecerim Caepionem : qui Ut opinio mea fert, in principibus jam esset, si viveret et Lucullus mihi versatur ante oculos, vir cum omnibu excellenS, tum mecum et amicitia, et omni voluntate sententiaque On-9j vinctus. Praeclare, inquit, facis, Cum et eorum memoriam tenes, quorum Uterque tibi testamento liberos uos Commendavit, et puerum diligis. Quod autem meum munus diciS, non equidem recuso sed te adjungo socium addo etiam illud, multa jam mihi dare signa puerum et pudoriS, et ingenii sed aetatem vides. Video equidem, inquam sed tamen jam infici debet iis artibus, quas si, dum est tener, Om-1Obiberit, ad majora veniet paratior. J Sic, et quidem dili-92. gentius, saepiusque ista loquemur inter mos, agemusque communiter. Sed resideamus, inquit, si placet itaque feci

Tum ille : Tu autem, cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiri. Commentarios quoSdam, inquam, Aristotelios, quos hic Sciebam esse, veni ut auferrem, qUOS legerem, dum essem otio Susci quod quidem nobis ut scis non Saepe Contingit. Quam vellem, inquit, te ad Stoicos inclinavisses' erat enim, si cujusquam, certe tuum, nihil prae-

I in Iam elara re Lambinus male Lambinus correxit Sic est. et quidem. hau in tam praclara re. Darisius scilicet, quod et ipsum actu-13 Sie, et quidem dilig.I Non placet mat.

haec lectio : nec edd. pr. . Sic equidem.

157쪽

LIBER TERTIUS. ci

ter virtutem in bonis ducere. Vide, ne magis, inquam, tuum fuerit, cum re idem tibi, quod mihi videretur, i non nova te

rebus nomina in1ponere ratio enim nostra Consentit, oratio

pugnat inimi vero, inquit ille, consentit quidquid enim praeter id, quod honestum sit, expetendum esse dixeris, in

bonisque numeraveris : et honestum ipsum, quasi virtutis lumen, XStinXeriS, et virtutem penitus everteris. Dicuntur lΙ ista, Cato, magnifice, inquam Sedo videsne, Verborum

gloriam tibi cum Pyrrhone, et Aristone, qui omnia CX8equent, SSe communem λ de quibus, cupio scire, quid entias Egone quaeris, inquit, Scire, quid sentiam quos bono viros, fortes, justos, moderatos aut audivimus in re publica fuisse, aut ipsi vidimus qui sine ulla doctrina naturam ipsam secuti, multa laudabilia fecerunt eos melius a natura institutos fuisse, quam institui potuissent a philosophia, Si ullam aliam probavisSent, praeter Cana, quae nihil aliud in bonis habet, nisi honestiuam nihil, nisi turpe, in malis i ceterae philosophorum disciplinae, omnino alia magis

alia sed tamen omnes, quae rem ullam virtuti eXpertem aut in bonis, aut in malis numerent, ea non modo nihil adjuvare arbitror, ' neque assirmare, quo meliores imus, Sed ipSam depravare naturam . nam si hoc non obtineatur, id So b.

tum bonum Sse, quod honestum sit ni illo modo probari possit, beatam vitam virtute essici quod Si ita sit cur opera philosophiae sit danda, nescio si enim sapiens aliqui misere8Se possit, nae ego istam gloriosam, memorabilemque virtutem non magno aestimandam putem. Quae adhuc, Cato, a 4 te dicta sunt, eadem, inquam, dicere poSSCS, Si SeqUerere 12 Pyrrhonem, aut Aristonem nec enim ignoras, his illud ho-DOStUm, non summum modo, sed etiam ut tu vis solun bonum videri quod si ita est, sequitur id ipsum, quod te velle

video, omnes Semper beatos esse sapientes hosne igitur laudas, et i 9 hanc eorum, inquam, Sententiam sequi no cenSOS oportere minime vero istorum qui lena, inquit. Cum enim virtutis hoc proprium Sit, earum rerum, quae OCundum Ianturam sint, habere delectum qui Omnia Sic Xaequaverunt, Ut

1 non novam r. n. i. te delevitia pedit eas. Est autem, quod ad ceteras visius bene non pendet hoc a tuumfus attinet ea sorma etiam alibi occurritrit, post quod id supervacuum est, nec apud Latinos exemplR V. p. Davi- poni solet. Sium.1 videsne J Pro nonne vides, ut et 18 neque Ormare Non commodum alibi dixit. v. Clav. in ne habet hoc sensum . itaque . alii, aliter 16 Egone quamis i. scireJ Sic edd. r. corrigere tentarunt mihi spurium vide- male post inductum Ergones quod jam tur. Inter conjecturas alias maxime correxit Davisius, qui et scire abesse placet aeterre. malebat bene e versu superiori temere I9 hanc eorum, ' inquam, sentenriami repetitum est. Addidi inquam, quod edd. primae ha-I ceterin-eas omnes Procli V esset bent. Davisius etiam in cf. repe- corrigere ceteras-alia m. alia. Sedim rit.

158쪽

in utramque partem ita paria redderent, o uti nulla selectione 23 uterentur ejus, virtutem ipsam sustulerunt. Istud quidem, inquam, optime dicis sed quaero, nonne tibi faciendum a idem sit, nihil dicenti bonum, quod non rectum, hone-Stumque Sit, reliquarum rerum discrimen omne tollenti' ia 4 qui lena, inquit, tollerem : sed relinquo. Quonam modo, inquam, Si una virtus, Unum istud, quod honestum appellas, rectum, laudabile, decorum erit enim notius quale sit, pluribus notatum vocabulis idem declarantibus id ergo ita quam, si solum est bonum, quid habebis praeterea, quod Sequare λaut, si nihil malum, nisi quod turpe, inhoneStum, indecorum, pravum, flagitioSUm, foedum, Ut hoc quoque pluribus nominibus insigne faciamus: quid praeterea dices esse fugiendum y Non ignoranti, inquit, tibi, quid sim dicturus, sed alip '' quid, ut ego suspicor, ex mea brevi reSponsione arripere Cupienti, non respondebo ad singula: Xplicabo potiu8, quoniam otiosi SumVs nisi alienum putas, totam Zenonis Stoi- Corumque sententiam. inime id quidem, inquam, alienum e multumque ad ea, quae quaerimus, explicatio tua ista

profecerit. Experiamur igitur, inquit, etsi habet haec Stoicorum ratio difficilius quiddam, et obscurius nam Cum in

Graeco sermone se ipsa quondam a rerum nomina novatum videbantur, quae nunc consuetudo diuturna trivit quidici censes in Latino fores 2 Faciendum id quidem est, inquam.

si enim Zenoni licuit, cum rem aliquam invenisset inusitatam, inauditum quoque ei rei nomen imponere, Cur non liceat Catoni nec tamen exprimi verbum e verbo neceSSeerit, ut interpretes indiserti solent, Cum it verbum, quo idem declaret, magis usitatum equidem Soleo etiam, quod uno Graeci, si aliter non possum, idem pluribu verbis Xponere et tamen puto Concedi nobi oportere, ut Graeco verbo utamur, si quando minus occurret Latinum, ne hoc ephippiis, et acratophori PotiuS, quam ProegmentS, et aPOProeg-menis, concedatur. Uamquam se quidem praepoSita recte

16 et rejecta dicere licebit. Bene facis, inquit, quod me adjuva et istis quidem, quae modo dixisti, utar potius Latinis. in ceteris subvenies, si me haerentem videbis. Sedulo, inquam, faciam. Sed fortuna forteS. Uare conare, quaeSo.

a quid enim hoc possumus agere divinius λst uti nulla selectione uterentur ejus In edd. r. non est varum, sed tantius alienum est Davisius Conjicit a tiann nova tum vid. itaque delevi, et dedictum e funditus, quod ad sequentia per nova rum post pro nunc eaedem edd. ha- tineat. Possis et hi vero bent nemist idem sit, nihil dicenti-Iollenti rit 3 Faciendum id quidem est Sic repo- forma Graeca pro idem ac dicenti Graeci sui ex edd. pr. pro vulgato post Facim- dicunt si αυτ. cum dativo, quod La mum. tini saepe imitati sunt. 24 quid enim hoc agere possumus divis rerum nomina novarum nova viae, niusJ Nimium mihi videtur diminius.

159쪽

LIBER TERTIUS. 151 Placet his, inquit, quorum ratio mihi probatur, simulat-5que natum sit animal, hinc enim est ordiendum ipsum sibi

conciliari et commendari ad se Conservandum, et ad suum Statum, et ad ea, quae a Conservantia Sunt ejus status, diligendi alienari autem ab interitu, iisque rebus, quae interi-h. tum videantur asserre id ita esse sic probant, quod ante quam voluptas aut dolor attigerit, Salutaria appetant parvi, aspernenturque contraria quod non seret, nisi statum suum diligerent, interitum timerent, fieri autem non POSSCt, Ut RP- peterent aliquid, nisi sensum haberent sui, eoque Se et Sua

diligerent ex quo intelligi debet ' principium ductum esse a se diligendi sui. In 2 principiis autem naturalibus dili-17gendi sui plerique Stoici non putant voluptatem CSSe ponen

dam quibus ego vehementer assentior : ne, Si voluptatem natura posuisse in iis rebus videntiar, quae primae appetuntur, multa turpia sequantur satis esse autem argumenti videtur, quamobrem illa, quae natura prima Sunt ascita, natUra diligamus quod est nemo, quin, Cum utrumvis licent, aptas malit et integras Omnes partes corporis, 2 quam eodem Suimminutas aut detortas habere rerum autem Cognitione :vel, si haec verba aut minus placent, aut minus intelliguntur, καταλη νεις appellemia licet: eas igitur ipsas Propter se asciscendas arbitramur, quod habeant quiddam in rio quasi Complexum et continens veritatem id autem in parvis intelligi potest ' inquos delectari videmus, etiam si eorum nihil intersit, si quid ratione per se ipsi invenerunt Artest Setiam ipsas propter se assumenda putamus cum qui Sit in his aliquid dignum assumtione, tum quod Constent XCognitionibus, et contineant quiddam in se ratione constitutum, et via a falsa autem assenSione magis nos alienatos esse, quam a ceteri rebus, . quae Sunt Contra naturam, arbitramur. Uam membrorum, id est, partium corpori alia viden p 94tur propter OrUm Sum a natUra esse donata, Ut manus,' Crura, IedeS, ut ea, quae Iunt intui in Corpore, quorum

Secus est in fine librio quid est mirtute delendum videtur. Si post qui prima HῬinius Videtur mihi legendum dio appetuntur. nius rem dignamfacere etiam alibi est. 29 quam eodem usu imminutas Quid 2 conseret antia sunt ejus status Edd. est eodem fur placet Pearcii conjec-Pr. statum quod non Pernam tura easdem M. i. mavisius utrumque 2 principium ductum esse a se dili delendum putat. Sane salva sententia gendi stili Addidi sui ex ed. Uen. 1494. Zbfuerint.

Davisius corrrigit a se diligendo. Pendet 3O uetios' delectari videamtis, lego diligendi sui aprincipium videmus e nam nihil est, quod videamus 27 principis mat diisendi ciuit di postulet.

lige uti sui suspectum est Davisio vide 31 qui sunt ' contra maturam . iarbitur praecedentibus , repetitum' esse tranturi Correxi arbitramur a nam cintemere itaque et ipse uncis inclusi. Prima peisona coepit dicere sic et Da-28 qui natura prima sunt ascita, na Visius fecit.

tura diligamus 'Primum natura mihi

160쪽

152 DE FINIB. BONOR ET MALOR.

utilitas quanta sit, a medicis etiam disputatur alia autem nullam ob utilitatem, quasi ad quendam ornatum, ut audapAVoni, plumae versicolores Columbi S, viris mammae atque J9 barba. Haec dicuntur fortasse jejunius : Sunt enim quasi Prima Clementa naturae quibus ubertas orationis adhiberi ViX poteSt, nec equidem eam Cogito ConSectari verumtamen cum de rebus grandioribus dicas, da ipsae res verba rapiunt.

ita sit cum gravior, tum etiam splendidior oratio. Est ut dicis, inquam. Sed tamen Omne, quod de re bona dilucide dicitur, mihi praeclare dici videtur. distiusmodi autem res dicere ornate velle, puerile est plane autem et perSpicue expedire posse, docti et intelligentis viri.

6 Progrediamur igitur, quoniam, inquit, ab his principiis

naturam disceSSimus quibus. Congruere debent, quae Se-2Oquuntur. Sequitur autem prima divisio haec. ussistimabile esse dicitur: d sic enim, ut opinor, appellemus id, quod aut ipSum SeCundion naturam Sit, aut tale quid efficiat, ut selectione dignum propterea sit, quod aliquod pondus habeat dignum aestimatione d quam ille αξίαν vocat Contraque inaestimabile quod sit superiori contrarium initiis igitur ita Constitutis, Ut ea, quae Secundum naturam Sunt, ipSapropter Se Sumenda sint, Contrariaque item ejicienda primum est ossicium id enim appello καθῆκον ut e conservet

in naturae Statu deinceps ut ea tenctat, quae Secundum naturam Sint pellatque Contraria; δ qua inventa selectione, et item rejectione, Sequitur deincep cum ossicio selectio. b. deinde ea perpetua, tum ad Xtremum ConStANS, Con Senoneaque naturae in qua primum inesse incipit, et intelligi, 21 quid sit, quod vere bonum poSSit dici. Prima est enim conciliatio hominis ad ea, quae sunt seCundum naturam. Simul autem cepit intelligentiam, vel notionem PotiUS, quam ampullant νοιαν illi, viditque rerum agendarum ordinem, et, ut ita dicam, concordiam : mlto eam d pluri aestimavit, quam omnia illa, quae primum dilexerat atque ita a cogni-

au ipsi res verba rapiunt Ἐst, quod 37 an qua primum inesse incipit et in- Horatius dicit rem hene privisam mer selfigi mavisius e vestigiis clibrorum ba-sequuntur sed QRmen valde placet corrigit recipit et intelligit quo com- conjectura p.rriunt, ut loquitur de Orat modum sensum habet, et Consentit se- II, 34. quentibus P simu cepi intemgentiam dec. 83 istiusmodi autem res Davisius cor 38 pluris ruestimaῬi Possedi corrigirigit enim non male instimat, si sequentia paterentur loquia sic enim appelienius vulgo attella tu de eo, quod in puero factum est, mus non benQ. non quod fit. 35 quam ille αξ vocat Gl, Zeno 3 cognitione et ratione LDavisius comnec tamen displicet earcii correctio : rexit cogitatione quia sermo hic est de illi se . Stoici, et Ocant si infra quam actione animi Sed potest intelligi illa appellant εννοιαν liti cogniti, καταληψις te qua ante, cuia qua inventa selectione sequitur . I adjuncta ratione . colligit, cin quo sit Sic bene correxit Davisius vulgatum, summum bonum. quin-sequuntur, quod Sine SenS est.

SEARCH

MENU NAVIGATION