장음표시 사용
161쪽
tione et ratione collegit, ut Statueret, in eo collocatum summum illud hominis per se laudandum, et Xpetendturi bonum, quod cum OSi tum Sit in eo, quod μυολογια Stoici, nos appellemus convenientiam, Si placet cum igitur in eo sit id bonum, quo referenda sint omnia honeste acta , ipsumque honestum, quod in boni ducitur, quamquam post oritur, tamen id solum, vi sua et dignitate expetendum est:
eorum Utem, quae Sunt rima aturae, propter se nihil expetenduim. Cum vero illa, quae ossicia esse dixi, proficiscan-22tur ab initiis naturae ea ad haec referri neceSS ES : ut recte dici possit, omnia ossicia eo referri, Ut adipiscamur principia naturae nec tamen ut hoc Sit bonorum ultimum, propterea quod non inest in primis naturae conciliationibus honeSin actio Consequeri enim St, et OS Oritur, ut dixi est tamen ea Secundum naturam, multoque o ad Se expetendam magis hortatur, quam Superiora omnia. Sed ex hoe primum error tollenduS St, ne qui Sequi existimet, ut duo
sint ultima bonorum Ut enim, sicui sit propoSitum, a collimare hastam aliquo, aut Sagittam, Sicutio ultimum in bonis diximus sic illi facere omnia, quae poSSit, ut collimet: huic in ejus similitudine omnia in facienda, ut collimet;
et tamen ut omnia faciat, quo PropOSitum RSSequatur 4 sit P. 9β.
hoc, quasi ultimum, quale nos Summiam in vita bonum di ''cimus illud autem, ut feriat, quaSi Seligendum, non expetendum Cum autem omnia ossicia a principiis natura pro-ificiscantur, ab iisdem necesse est proficisci ipsam sapientiam. 23 Sed quemadmodum saepe fit, ut is, qui commendatus sit alicui, pluris eum faciat, cui Commendatu sit, quam illum, quo sit; si minime mirum St, Primo no snpientiae commendari ab initiis naturae, post autem ipsam sapientiam nobis cariorem fieri, quam illa sint, a quibus ad ano venerimus atque ut membra nobi ita data sunt, ut ad quandam rationem vivendi data esse appareant sic appetitio animi, quae ορ in Graece vocatur, non ad quodvi genus vitae, sed ad quandam forinam vivendi videtur datari itemque et ra-4 quo referenda sint omnia honeste ad uic tum ille scribendum est, intel- facta honeste feta dele t. Davisius bene. ligendumque debeti nisi malis illi δε- uncis inclusi eienda omnia: quod placeti iam let41 adipiscamur principia maturae mox est: sic huiciacienda sint omnia. i. e. ea, quae principiis illis sint con- 44 sed hoc quasi ultimum Sine hae
sentanea. Sitatione vulgatum seu correxi sit.
4 collimare hastam aliquo e. scri 45 quam illum a quo sit sit addunt psi sine haesitatione collimare pro vulgato edd. r. quod postea d letum est sed collineare, quia illud est in edd. pr. hoc et mox est, quam illa sint, . quibus c. Primum ed. Ven. 494. f. de Divin. itaque restitui.
4 si feere omniaJ sic ἡ f bE omnes sed videtur legendum appareat, tiosum pertinet enim ad anteeta ex latinitatis verae consuetudine. comparationis, tranSponendumque est
162쪽
154 DE FINIB. BONOR ET MALOR. a tio, et perfecta ratio. Ut enim histrioni actio, saltatori
motus, non quivis, sed certus quidam est datus sic vita Agenda est certo genere quodam, non quolibet; quod genus Convenien8, ΟnSentaneiamque dicimus ne enim gubernationi, aut medicinae similem sapientiam esse arbitramur, sed
actioni illi potius, quam modo dixi, et saltationi, ut in ipsa arte insit, non foris petatiu extremum, id est, artis effectio. et tamen est etiam alia cum his ipsis artibus sapientis dissimilitudo ; propterea quod in illis, quae reCte facta sunt, non
Continentur tamen omne PariCS e quibuS OonStant quae autem nos aut recta, aut recte facta dicamus, si placet, illi autem appellant κατορθωμ.ατα omne numero virtuti continent sola enim sapientia AE in se tota Conversa est quod
25 idem in ceteris artibus non fit. Inscite autem medicinae et b. gubernationis ultimum Cum ultimo sapientiae Comparatur. sapientia enim et animi magnitudinem complectitur, et justitiam, et ut omnia, quo homini accidant, infra se esse judicet quod idem in ceteris artibus non contingit. Tenere autem virtute ea ipsas, quarum modo mentionem feci, nemo poterit, nisi statuerit, nihil esse, quod intersit, aut disserat aliud ab alio, praeter honesta, et turpia. Videamus mune, quam sint praeclare illa iis, ' qua jam 26poSui, ConSequentia. Cum enim hoc sit extremum sentis enim, Credo, me jam diu, quod τελος Graecus dicat, id di-Cere tum extremum, tum ultimUm, tum summum licebit etiam sinem pro extremo, aut ultimo dicere cum ergo hoc sit extremum, Congruenter naturae ConVenienterque vivere ;nCCESsario GqVitiar, omnes sapientes semper feliciter, absolute, fortunate vivere, nulla re impediri, nulla prohiberi, nulla egere. Quod autem continet non magis eam disciplinam, de qua loquor, quam vitam fortunaSqUe noStras, id est, ut, quod honestum sit, id solum bonum judicemus. 8 Potest id quidem fuse, et copiose, et omnibus electissimis verbis, gravissimisque sententiis rhetorice et augeri, et ornari Sed consectaria me Stoicorum, brevia, et acuta de i2 lectant. Concluduntur igitur eorum argumenta sic : Quod est bonum, omne laudabile est quod autem laudabile est,
4 in se tota conversa est l. e. non nihil esse, quod intersit, v d erat aliud extra se spectat, ut finem : se a. a. a. DaVisius addendum putat quor ipsa propter se expetitur aut quo disierat aliud a. a. frustra res 48 et ut omma iudicet' in et ut vi ipsae inter se differre dicuntur, non quo-tium esse arbitror, et aut ut delendum, modo disserant itaque post est praeter ac post scribendum judicat, aut et honesta et turpia, non praeter honestatem
quod magis placet. nam si id stat est et turpitudinem quod infersi est, quod hic periphrasis alicujus virtutis Sed discrimen habeat. quod hic laicitur est magnitudinis G rhetorice Hoc quidem glossatorem animi, quae nominatim ante posita est. Sapit, et notam marginis itaque uncisSin deletur et in sequentibus est es inclusi, ut Davisius fecit. fectus Virtutum ante dictarum. - θ
163쪽
omne honestum est bonum igitur quod est, honestum est. Satisne o conclusum videtur Certe quod enim essiciebatur ex his duobus, quae erant Sumta, β in eo vides esse Conclusum duorum autem, e quibUS esseCta ConClusio est, contra superius dici solet, non omne bonum esse laudabile. nam quod laudabile sit, honestuna esse conceditur. Illud autem perabsurdum, bonum SSe aliquid, quod non XPe- p. 96. tendum sit aut eXpetendum quod non placen aut, si id, 'non etiam diligendum ergo et probandum ita etiam audabile id autem honestum ita fit, ut, quod bonum sit, id etiam honestum sit. Deinde quaero, qui aut de misera vita 28 possit gloriari, aut non de beata de sola igitur beata ex quo esscitur, gloriatione, ut ita dicam, dignam esse beatam vitam : quod non possit quidem anisi honeStae vitae jure contingere ita sit, ut honesta vita beata vita Sit et quoniam is, cui contigit, ut jure laudetur, habet insigne quiddam ad decus, et ad gloriam, ut O ea, quae tanta sint, beatus dici jure possit idem de vita talis viri rectissit ne dicitur.
ita, si beata vita honestate cernitur : quod honestum est, id bonum solum habendum est. βδQuod vero negari nullo 29 modo possit, quem umquam Stabili, et firmo, et magno animo, quem fortem virum dicimus, essici posse, niSi constitutum sit, non esse malum dolorem Ut enim qui mortem in malis ponit, non potest eam non timere : Sic nemo ulla in re potest id, quod malum SSe decernit, non Urare, id
illud assumitur, eum, qui magno Sit animo, atque forti, omnia, quae Cadere in hominem POSSint despicere, et pro nihilo putare quae cum ita sint, effectum St, nihil esse matalum, quod turpe non it. Atque Ste vir altus, et excellens,
magno animo, vere fortis, in Da Se omnia humana ducens, is inquam, quem essicere OlumVS, quem quaerimit Certe, et confidere sibi debet, et Suae vitae et actae, et consequenti: b.
et bene de se judicare, statuens nihil mali posse incidere sapienti ex quo intelligitur idem illud, solum bonum esse, quod honestum sit idque esse beate vivere, honeste, id est,
Nec vero ignoro varia philosophorum UiSse sententias, 9 eorum dico, qui sumnium bonum, quod ultimum appello, sob in eo vides esse conclusum Id est possit, quemquam c. mihi tamen non in conclusione satisfacit nec sensus satis commodus 5 nisi honesti vitae jure PQuia o existit. Relinquamus lectionem vulnesta vita dat hoc nobis, ut jure pos gatam, eamque Sic captumus: Quod simus honestam vitam beatam dicere negari nullo modo potest, id est hoc: bd Guod vero negari nullo modo pos quod neminem dicimus, aut dicererit&c. Durior hic locus est et suspectus possumus, emci posse Virum fortem eorruptionis Davisius sic conjicit legen . c. siquid mutandum sit, scribam dicedum . Guid vero' negarine usi modo mus vel dicamus Pro dicimus ri ... ia'
164쪽
in animo ponerent. βε quos quamquam vitiose quidam secuti sunt, tamen non modo b his tribus, qui virtutem a summo bono Segregaverunt, cum iit voluptatem, aut vacuitatem doloris, alit prima naturae ih sumniis bonis ponerent, Sed etiam 46 alteris tribus, qui mancam fore putaverunt, Sine aliqua accessione, virtutem, ob eamque rem trium earum rerum, Ua Supra dixi, β singuli singulas addiderunt his tamen omnibus eo antepono, uicuimodi Sunt, qui Summum 31 bonum in animo, atque in virtute posuerunt. Sed sunt tamen
perabsurdi et ii, qui, Cum scientia vivere, ultimum bonorum, et qui nullam rerum disserentiam esse dixerunt, atque ita sapientem beatum fore, ' nihil aliud alii momento ullo anteponentem ut quidam Academici constituisse dicuntur, extremum bonorum, et Ummum munus SSe SapientiS, Oh-SiStere visiS, Ssensusque suo b firme sustinere. His singulis copiose responderi solet. Sed quae perspicua Sunt, longa SSenon debent. Quid autem apertius, quam, Si selectio nulla sit ab iis rebus, quae Contra naturam Sint earum rerum quae sint secundum naturam, intollatur omnis ea, quae quaeratur,
laudeturque prudentis Circumscriptis igitur iis sententiis,
qua posui, et iis, quae Similes earum Sunt, relinquitur, ut Summum bonum sit, vivere, scientiam adhibentem earum p. 7. TCrum, qUde natUr eveniRnt, Cligentem, quae Secundum na-- turam, Ot 6 Si quae etiam contra naturam Sint, rejicientem, id 32 CSt, ConVenienter Congruenterque naturae vivere. Sed in ceteris artibus cum dicitur Artificiose, posterum quodam modo, et ConSequens putandum est: quod illi ἐπιγ*ννηματικον appellant.
6 quod autem in quo Sapienter dicimus, i 6 a primo rectissime dicitur quidquid enim a sapiente proficiscitur, id
Continuo debet expletum esse omnibus suis partibus in eo enim positum est id, quod dicimus CSSe XpetendUm. nam ut peccatum St, Patriam prodere, parentes violare, fana depeculari, quae sunt in effectu : Sic timere, Sic maerere, SiC54 MOH Sic pro quas rescripsi cum edidit forter. Davisio, pertinet enim non ad sententias si tollatur Nihil est, unde hoe sed ad philosophos pendeat. iambinus addidit fore is ;55 ι Iribus Epicuro, vel Aristippo, quod placet.
Hieronymo et Carneade. v. supra I, 61 si qui etiam contra naIuram sin II. Friget etiam delevitque Davisius. 56 heris fribus J Polemone, Cal 62 quod autem in quo Sapienter di- Iiphoni et Diodoro. v. ibid. imusJ Scr. quum, ut ante Si cum in I singuli singum Edd. pr singula artibus pro in quo Davisius legit in bonorsingulis, male vulgo recentiore sin quod non necessarium puto in quo est guΓ Ingulas. male omnes. res io in aliquo genere, in aliqua re.
stulat, quod edidi cum Lamb. et Da 63 adprimo Hoc est verbum nihili. visio singuli trium cistorum addidere edd. pr. habent apprime. sed pro eo singulas res legendum a primo v. Clav. i. e. statim 5 nihil aliud ullo momen o Est ἀδια in principio mox pro eo dicit continuo, φορία et post paullo in primis continuo, item 59 Irme Imavisius e mss. duobus susceptione prima.
165쪽
in libidine esse, peccatum St, etiam Sine effectu verum ut haec non in poSteriS, et in Con SequentibuS, Sed in primis continuo peccata Sunt : Sic Ca, Uae profiCiSCuntUr a virtute, Susceptione prima, non perfectione, recta Sunt judicanda. Bonum autem, quod in hoc Semnone toties usurpatum lo
est, id etiam definitione explicetur. 63 sed eorum desinitio- sane si paullum oppido inter se differunt, et tamen eodem spectant. Ego 8Sentior Diogeni, si qui bonum desiniit, id,
quod SSet natura abSolutiani id autem Sequens, illud etiam quod prodeSSet α φελημ α enim Si appellemus motum, aut statum esse dixit 6 natura absoluti. Cumque rerum notiones in animis fiant, si aut usu aliquid Cognitum Sit aut conjunctione, aut Similitudine, aut collatione rationis hoc quarto, 6 quod Xtremum poSui, boni notitia facta est.
cum enim ab iis rebus, quae Sunt Secundum naturam, 6 adscendit animus Collatione rationis, tum ad notionem boni pervenit. Hoc autem ipsum bonum, non acceSSione, neque 34 CreSCendo, aut Cum Ceteris Comparando, Sed propria vi sua et sentimus, et appellamus bonum. Ut enim mel, etsi dul- Cissimum est, Suo tamen proprio genere SaporiS, non omPa b. ratione cum aliis, dulce esse sentitur : Sic bonum hoc, de
quo agimus, est illud quidem plurimi testimandum, sed Qea
aestimatio genere valet, non magnitudine nam Cum aestimatio, quae αξία dicitur, neque in boni numerata sit, neque rursus in malis quantumcumque eo addideris, in suo genere manebit alia est igitur propria aestimatio virtutis :quae genere, non reScendo, valet. Nec vero perturbatio-35 ne animorum, quae vitam insipientium miSeram, acerbamque reddunt qua Graeci παθη appellant poteram ego verbum ipsum interpretans, morbo appellare Sed non con-64 sed eorum deo itiones eorum non Non boniam aliquod quarto vel ultimo
habet quo referatur. Sed quia Op loco posuit Sed genus notionis . igitur ponitur ego, apparet corrigendum esse id Vitiosum est. est autem sine dubio aliorum, vel ceterorum. Corrigendum boni dicit quarto modo, 6 paullum oppido differunt paullum semper per collationem rationis noti mihi suspectum esto nec ConVenit iam s. notionem boni factam est patet enim et tamen aptissimum Sit, si de etiam e sequentibuS. leatur 1 in quo laborat avisius : ne adscendi animus collatione rationisique enim paullum σῶ oppido Convenit. Adscendere animus dicitur cum inb66 qui definierit Lege cum avisio individuis ad formam, a formis adde iit nam post est de eodem dixi , genus Venit id fit collatione riationis, non dixerit cum quod ii Nommune St, propter67 e natura absoluta' Pearcius cor quod Ut h. l. Sunt Secundum naturam, rigit absoluti et delet e bene, opinor genus facit, in hoc bonum. Pendet enim e motum et statum nempe e. i. genere vati no m. i. e. in status et motus intelligitur ejus, quod ea non magnitudo rei spectatur et mo- dixerat natura absolutum in definitione mentum facit, sed genus rei. bseni res est Videns itaque sic rescit II sed non convenire s. Paris habet bere non dubitavi convenit, item d. Vici. Davi S. edd. s. 68 quod posui bonum, notitia facta est conveniet. PVt legendum com venerit.
166쪽
veniret ad omni quis enim misericordiam, aut ipsam iracundiam, morbum solet diceres at illi dicunt παθος sit igitur Perturbatio, quae nomine ipso vitiosa declarari videtur: nec hae perturbationes vi aliqua naturali moventum 72 omnesque Sunt genere quattuor, partibu PlureS, aegritudo formido, libido, quamque Stoici communi nomine corporis, et animi η νη appellant, ego malo laetitiam appellare, quasi gestientis animi elationem voluptariam perturbationes autem nulla
naturae vi commoventur omniaque a Sunt Piniones, ac
judicia levitatis itaque his Sapiens Semper vacabit. 11 Omne alitem, quod honestum Sit, id esse Propter se ex-36 Petendum, commune nobis Si Cum multorum alioruin philosophorum Sententiis praeter enim tres disciplinas, quas virtutem a summo bono excludunt, Ceteris omnibus philosophis δ haec est tuenda sententia, maxime tamen 7 his
Stoicis qui nihil aliud in bonorum numero, nisi honeStum,
esse voluerunt. Sed haec quidem est perfacilis, et pereXpedita defensio. Quis est enim, aut quis umquam fuit aut P 98 avaritia tam ardenti, aut tam effrenatis Cupiditatibus, Ut ean' dem illam rem, quam adipisci scelere quovis velit, non multis partibus malit ad sese, etiam omni impunitate proposita, 37 sine facinore, quam illo modo perveniret Quam vero utilitatem, aut quem fructum petenteS, scire cupinius, illa, quae occulta nobis sunt, quo moveantur, β quibusque de causis ea versentur in cael, quis autem tam agrestibus institutis vivit, aut quis contra studia naturae 76 tam vehementer obduruit, ut a rebus cognitu digni abhorreat, easque sine voluptate, aut utilitate aliqua non requirat, et pro nihilo puteo aut quis est, qui I majoriam, aut Africanorum, aut ejus, quem tu in ore semper habeS 78 proavi mei, ceterorumque virorum fortium, atque omni virtute praestantium, facta, dicta, consilia cognoscenS, 'nulla aninio assiciatur
38 voluptates Quis autem honesta in fanidia institutus, et edu-
7 omnesque hae Davisius delevit hae visio edidi pro obduravit quod hic lo-
auctore Ms Palat. bene nisi malit quis cum non habet. x, ut POS eStomniaque a. 77 maiorum aut Africanorum II ma-7 hic est tuenda sententia Sc. quia jorum latere nomen Proprium, Vix du-
ipsorum principiis consentit. bitetur.' Glericus et Davisius corrigunt 7 his Stoleis J Cur hic nam omnes Manliorum se Torquatorum, de quibus Solum honestum bonum dicunt Da dictum I, 7. II, 9. Visius Corrigit nostris ' Ed. r. habet in I proavi meiJ ant. Catonem Cen-Davisius delet, alii Stoicis sorium e proavi nomen latius dicitur, 75 quibusque de causis ea versent/ι in de antiquiori generis auctore sic et pro coelo ei deberent referri 'ad occtilia abavo dicitur . Clav. in h. v. Sed inde nulla commoda sententia an 79 nulla animo iciatur moluptate Jea est factum ex astra ' pro quo s. Usitatius esset animi ut legi vult Da- Scal et alius habebat quomodo et sic visius sed et illa forma recta est et etiam edd. Vett. quaedam ut Vera. 1494. pluribus locis occurrit. 76 Iam vel obduruit Sic cum Da-
167쪽
catus ingenue, non ipsa turpitudine etiam si eum laesura non sit, offendituri quis animo aequo videt eum, quem impure, ac flagitiose putet viveres qui non odit Sordidos, vanos, leves, futile. Quid autem dici poterit, os turpitudinem non ipsam per Se fugiendam SSe StatUemUS, UOminus homines tenebras, et Solitudinem nacti, nullo dedecore se abstineat, nisi eos per se foeditate sua turpitudo ipsa deterreat Gnnumerabilia dici possunt in hanc sententiam : Sed non necesse est nihil est enim, de quo minus dubitari possit, quam et honesta, Xpetenda per C et Codem modo turpia, per se esse fugienda. Constituto autem illo 39 de quo ante diximus, quod honestum Sit, id esse Solum bonum intelligi inecesse est, pluris id, quod honestum sit,aeStimandum esse, quam illa media, quae X C Comparentur. b. Stultitiam autem, et itemeritatem, et injustitiam, et intemperantiam cum dicimus esse sugienda propter ea reS,
quae e ipsis eveniant, non ita dicimus, ut cum illo, quod positum est, solum id esse malum, quod turpe sit, haec
pugnare Videatur oratio : propterea quod ea non ad Orporis incommodum referuntur, sed ad turpes CtioneS, quae oriuntur e vitiis quas enim Graeci κακίας appellant, vitia malo, quam malitias nominare.
Nae tu, inquam, Cato, verbis illustribus, et id, quod vis, 12 declarantibus. Itaque mihi videris Latine docere philoSo-4ophiam, et ei quasi civitatem dare quae quidem adhuc
Peregrinari Romae videbatur, nec offerre Sese noStri Sermonibus et ista maxime propter limatam quandam et rerum, et Verborum tenuitatem. Scio enim SSe quoSdam, qui
quavis lingua philosophari possint, nullis tamen partitionibus, nullis definitionibus d utantur, ipsique dicant, ea Semodo probare, quibus natura tacita Ssentiatur. Itaque. in rebus minime obscuris non multus est apud eos disserendi labor. Quare attendo te Studiose, et, quaeCumque re bus iis, de quibus hic sermo est, nomina imponiS, memoriae mando mihi enim erit iisdem istis fortasse jam utendum. Virtutibus igitur rectissime mihi videris, et ad consuetudi-8 si turpirudinem-sfatuemus Haec S in rebus minime obscuris-disserendi spuria putant Walherus et avisius labor i Non bene Videtur Sententiae connam in sequentibus idem dicitur. Venire minime nam Videtur dicere velle, 8 temeritatem Davisius corrigit ri eos etiam in rebus maximis negligentermiditatem, ut opponatur fortitadini, at disserere ac disputare. Itaque dudum teri Stoicorum virtuti, ut apud Graecos conjeci maxime pro disserendi edd pr. λιλια τῆ ανδο . .. habent discernendi quod videatur bene 8 et ista maxime LΜss. fere istam. Convenire superioribus nutiis partitioni- item edd. r. Sed nec hoc commo bus utunIur c. Sed vulgatum verum dum sensum facit malim illa, aut est in verbo disserendi omnia insunt,
plane delere quae Cicero desiderat in istis homini
S utuntur dicunt Consecutio ora b tionis postulat utantur,-dicant.
168쪽
ne nostrae rationis, vitia posuisse contraria quod nini vituperabile est per se ipsum, id eo ipso vitium nominatum puto, vel etiam a vitio dictum vituperari sin κακίαν, malitiam dixisses, ad aliud nos unum certum vitium Consuetudo Latina traduceret nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur.
41 una ille : His igitur ita positis, inquit, sequitur magna
p. 99. Contentio: β quam tractatam a Peripateticis mollius est δ' enim eorum consuetudo dicendi non satis acuta, Propter
ignorationem dialecticae Carneades tuus egregia quadam exercitatione in dialecticis, summaque eloquentia, rem in summum discrimen adduxit propterea quod Ugnai non destitit, in omni hac quaestione, quae de bonis, et mali appelletur, non esse rerum Stoicis cum Peripateticis controversiam, sed nominum mihi autem nihil tam perspicuum videtur, quam has sententias eorum philosophorum re inter Se magiS, quam verbis dissidere : si majorem multo inter Stoicos et Peripateticos rerum esse aio discrepantiam, quam Verborum quippe cum Peripatetici omnia, 7 quae ipsi bona appellent, pertinere dicant ad beate vivendum : nostri vero, 'quod aestimatione omnino aliqua dignum sit, com-13 pleri beatam vitam putent. Am vero tertius quidquam si poteS CSSe, quam illorum ratione, qui dolorem in malis
ponunt, non posSe Sapientem beatum esse, Cum eculeo torqueatur λ eorum autem, qui dolorem in malis non habent, ratio certe cogit, uti in omnibus tormentis conservetur beata
vita sapienti. Etenim si dolores eosdem tolerabilius patiuntur, qui excipiunt eos pro patria, quam qui leviore de
cauSara opinio facit, non natura, vim doloris aut majorem, 43 aut minorem. Ne illud quidem est consentaneum 89 ut, Si, Cum tria genera bonorum sint, quae sententia St Peripateticorum, eo beatior quisque Sit, quo sit corporis, aut X-
ternis bonis plenior, o ut hoc idem approbandum sit nobis,
8 quam tractatam c. Haec lectio 7 quae ipsi bona appellant' Legen-
Ver esse non potest: nam verbum a dum appetiant nam et in Consequente quo pendeIe debebat, habet infra suum est conjunctivus : quod aestimatione dig- accusativum D rem in discrimen adduxit num sit. Edd. pr. et multi mss. labent qui quo dignum sit, complecti b. v.Jpert actata est, ex quo a istus vult Pro complecti edd. r. compiari, ut et in fieri qui cum tractata esset sensu Pal. I. fuit idque praetuli eo et mox bene sed malim cum Guieto et Ben utitur Cicero. Davisius etiam ab initiotleio qua tractata, quod et Alemannus Corrigit ex omni, omisso post omnino, ego recepit malim ante compleri addi eo. 86 maiorem multo inter St.-rerum esse 9 ut, si, cum tria g. b. s. Non con- aio C. Edd. r. maiorem multo habere stat Constructio ne enim est quo M. et P. rerum Omnino discrepantiam referatur Davisius corrigit, ut, si quia Lectio illa est melior ante vulgata, nam dem &c possis et cum delere.
in hac est tautologia frigida in illa est in ut hoc . ut repetitur e supe- Θέσις demonstrata post rioribus sed avisius hoc totum us-
169쪽
LIBER TERTIUS. 161 ut qui plura habeat, quae in corpore magni enim antur, sit beatior illi enim corporis commodi Compleri vitam beatam b.
putant nostri nihil minus . nam cum ita placeat, ne eorum quidem bonorum, in quae o bona natiarae appollemus, frequentia beatiorem vitam fieri, aut magis inpetendam, aut pluris aestim undam certe minus ad beatam vitam pertinet multitudo corporis Commodorum Etenim Si 9 et sapere 44eXpetendum Sit, et valere : ConjunctUm Utrumque Rgis X- petendum Sit, quam Sapere solum, neque tamen, 9 Si Utriamque sit aestimatione dignum, Pluri si cor Unctum, quam Sapere ipsum Separatum . nam qui valitudinem aestimatione aliqua dignam judicamus, neque tamen eam in bonis poni
muS, iidem censemus nullam esse tantam seStimationem, ut
ea virtuti anteponatur quod idem Peripatetici non tenent: quibus dicendum est, quae et honesta acti sit, et Sine dolore,
Cum magis esse expetendam, quam SP CSSet eadem actio Cum dolore nobis aliter videtur recte CCUSDO, POSten. Sed
PoteSine rerum major esse dissensio Ut enim Obscuratur, I 4etitanditur luce solis lumen lucernam; et ut interit magni 45tudine maris AEgaei, stilla muriseri et ut in divitiis Croesi, teruncii accessio et gradus unus in ea via, quae est hinc in Indiam : sic, cum sit is bonorum finis, quem Stoici dicunt,
omnis ista J rerum in corpore Sitarum e Stimatio, Splendore Virtutis, et magnitudine obscuretur, et ObruntUr atque intereat necesse est. Et quemadmodum opportunitas sic enim appellemus ευκαιρίαν non sit major productione temporis habent enim suum modum quaecumque opportlan dicunturh sic recte effecti, κατορθωσιν enim ita appello, b quoniam' recte factum κατορθα μαλ recta igitum effectio, litem Convenientia, denique ipsum bonum, quod in eo positum
CSt, ut matura, consentiat, Crescendi accessionem , nullam
habet. , Ut enim opportunitas illa, sic haec, de quibus dixi, 46
non fiunt temporis productione majora ob eamque CRUSam P. I OΘ.Stoicis non videtur optabilior, nec magis expetenda e ta δ' Vita, Si sit longa, quam si brevis utunturque simili ut sique ad beatior uncis inclusit, ut spurium, turbant. in quibus sit mera et inanis repetitio 3 si utrumque Foite cI. Di utrum- sententiae Superioris. que. 9 quin nos bona naturae an Edd. r. 94 rerum in corpore sita Man In edd. et SS. Uidam pro naturae habent vere. Pr est in corpore Luum, qUod CorreCtum Pro bona vicissimo ambinus cum Da est sita um. ss. autem aliquot Pul Visio e ss. aliis malit prima naturi Davisium habent rerum corporearum,
quae in ea, quae vere bona appellari quod placet Davisio : bene. Stoici dicebant. Itaque aut lectionem 5 quoniam rectumfactum κατορθωμα J Veterem ut hanc praetulerim. Infra C. 18. est recte iactiam bene. Sic 92 et sapere-et valerri Addidi et in et hic correxi quia praecedit recta V Hltero cum mavisio et delevi contra lectio, recte mutatum est in rectum. ante conjunerum Edd. veti hic valde VOL. IV. P. I. Μ
170쪽
cothurni laus illa esset, ad pedem apte convenire, neque
multi cothurni paucis anteponerentur, nec majore minoribus D sic quorum omne bonum convenientia, atque Opportunitate finitur, nec plura paucioribus, nec longinquiora 4 brevioribus anteponentur Nec vero satis acute dicunt: Si bona valitudo pluris aestimanda sit longa, quam brevis, Sapientiae Uoque Sus longiSSimus quisque sit plurimi non intelligunt, valitudinis aestimationem spatio judicari virtutis, opportunitate ut videantur qui illud dicant, iidem hoc esse dicturi, bonam mortem, et bonum Partum, meliorem Iongum CSSe, quam brevem non vident, alia brevitate pluris 48 aestimari alia, diuturnitate. Itaque consentaneum est his, quae dicta sunt, ratione illorum, qui illum bonorum finem, quod appellamus extremum, quod ultimum, Crescere putent posse, iisdem placere, esse alium alio etiam sapientiorem, itemque alium magis alio vel peccare, vel recte facere quod nobis non licet dicere qui crescere bonorum finem non putamus ut enim qui demersi sunt in aqua, nihilo magis respirare poSSunt, Si non longe absunt a summo, ut jamjamque po8Sint emergere, quam si etiam tum essent in Profundo D nec Catulus ille, qui jam appropinquat, ut videat, plus cernit, quam is qui modo est natus ita qui processit aliquantum ad virtutis aditum, nihilominus in miseria St,
15 quam ille, qui nihil processit. Haec mirabilia videri in
telligo. Sed cum certe Superiora firma ac vera sint, hi autemb. Ca ConSentanea et ConSequentia; ne de eorum quidem veritate est dubitandum. Sed quamquam negent, nec virtuteS, nec alia creScere: attamen utrumque eorum fundi quodam
49 modo, et quasi dilatari putant. Divitias autem Diogenes
CenSet non eam modo vim habere, ut quasi duces sint ad voluptatem, et ad valitudinem bonam, sed etiam ut ea Contineant non idem facere eas in virtute, neque in ceteris artibus, ad quas esse dux pecunia potest, Continere autem non
potest itaque si voluptas, aut si bona valitudo sit in bonis, divitias quoque in bonis esse ponendas at, si sapientia bonum Sit, non sequi, ut etiam divitias bonum esse dicamus :nec ab ulla re, quae non sit in bonis, id, quod sit in bonis, contineri potest, ob eamque causam, quia cognitione ComprehenSionesque rerum, e quibus efficiuntur artes, si appetitiones movent; cum divitiae non sint in bonis, mulla ars 5Odivitiis contineri potest Quod si de artibus concedamus, virtuti tamen non sit eadem ratio, propterea quod haec plurimae Comnientationis et exercitationis indigeat quod idem in artibus non sit et quod virtus stabilitatem, firmi-
96 appetitiones movent Sic edidit avisius hene, emis et edd. in quibus