장음표시 사용
171쪽
tatem, Constantiam totius vitae complectatur, nec eadem haec in artibus esse videamUS. Deinceps explicatur differentia rerum quam si non ullam eSSe diceremuS, confunderetur omni vita, Ut ab Aristone: nec ullum Sapientiae vinus, aut Opus inveniretur, cum interres eaS, quae ad vitam degendam pertinerent, nilai omnino interesset, neque ullum delectum adhiberi oporteret itaque cum esSet satis constitutum, id solum SSe bonum, quod esset honeStum, et id malum solum, quod turpe tum 7 inter P λψὶ
illa, quae nihil valerent ad beate misereve vivendum, aliquid
tamen, quo differrent, esse voluerunt, ut essent eorum alia zeStimabilia, alia Contra, alia neutrum. Quae Utem seStiman-51da SSent, eorum in aliis satis SSe a USse, quamobrem qUi-bUSdam anteponerentur, ut in valitudine, ut in integritate SODSuum, ut in doloris vacuitate, 'ut gloriae, divitiarum, Similium rerum alia autem non Sse ejuSmodi Itemque eorum, quae nulla aestimatione digna SSent, partim satis habere causae, quamobrem ejicerentur, Ut dolorem, morbum, SenSUum amiSSionem, paupertatem, ignominiam, similia horum partim non. Itemque hinc esse illud exortum, quod
Zeno προηγμ ενον, Contraque quod αποπροηγμενον nominaVit, Cum
uteretur in lingua copiosa factis tamen nominibuS, ac noVis; quod nobis in hac inopi lingua non conceditur. Uamquam tu hanc copiosiorem etiam dicere Soles sed non alienum est,
quo facilius vis verbi intelligatur, rationem xijus verbi faciendi Zenonis exponere. Ut enim, inquit, nemo dicit, 16 in regia regem ipsum quasi productima esse ad dignitatem 52 id enim est προηγμενον sed eos, qui in aliquo honore Sint,
quorum ordo proXime accedit, ut secundus sit ad regium Principatum sic in vita non ea, 00 quae primari loco Sunt, Sed ea, quae secundum locum obtinent, προηγμ ένα, id St, produCta nominentur quae vel ita appellemus id erit verbum verbo vel promota, et remota, vel, ut dudum diximus, prae Sita, vel praecipua, in illa ejecta re enim intellecta, in verborum S faciles esse debemus. Quoniam autem 53 omne, quod Si bonum, primum locum tenere dicimus,
neCOSSe CSt, ne bonum Sse, ne malum hoc, quod Prae-POSitum, vel praecipuum nominanius itaque id definimus,
9 intra illa Sic eis Eliensi bene eitatum Davisius corrigit a regio prin correxit idem vulgatum inter haec et illa. cipatu Ego vulgatum quoque rectum
Sermo enim est de uno genere rerum, SSe Uto.
quod nil valet ad vitam beatam. 10 qui primario loco sunt E ss. 98 ut lorai d. s. rerum Deest in quibusdam avis corrigit primore in hac lectione substantivum, unde ae loco. nitivi pendeant. Davisius conjicit, ex I et illa ejec J earcius corrigit urcidisse claritate. L. 99 ut secundus uit ad regium prin-
172쪽
164 DE FINIB. BONOR GMALOR. b. quod sit indisserens, cum aestimatione mediocri quod enim illi διαφορον dicunt, id mihi ita occurrit ut indifferens dicerent neque enim illud fieri poterat ullo modo, ut nihil relinqueretur ii mediis, quod aut OCundum naturam CSSCt, aut Contra nec, cum id relinqueretur, nihil in his poni, quod Sati aestimabile esset ne hoc posito, a non aliqua SSeci praeposita. Recte igitur haec facta distinctio est, atque etiam ab iis, quo facilius re perspici possit, hoc Simile ponitur. Ut enim, inquiunt, si hoc singamus esse quasi nemet ultimum, ita jacere talum, ut rectus assistat qui ita taluSerit actus, ut cadat rectus, praepositum quiddam habebit ad finem : qui aliter, Contra ineque tamen illa praepoSitio tali, ad eum quem dixi, finem pertinebit sic ea, quae Sunt Prae-POSita, referatntur illa quidem ad finem' sed ad ejus vim, naturamque nihil pertinent.
55 Sequitur illa divisio, ut bonorum alia sint ad illud ultimum pertinentia, sic enim appello, quae τελικα dicuntur nam hoc ipsum instituamus, ut placuit, pluribus verbis dicere, quod no non poterimus ut res intelligatur alia autem efficientia, quae Graeci ποιητικα, alia utrumque de Pertinentibus, nihil est bonum, praeter actiones honestas de eiu- cientibus, nihil praeter amicum. Sed et pertinentem et em eientem sapientiam volunt esse. nam quia Sapientia St Onvenien actio AE est illo pertinenti genere, quod dixi quod autem honestas actiones affert et essicit, rideo efficiens dici
li Haec, quae praeposita dicimus, partim muni Per Se pSa56 praeposita, partim quod aliquid essiciunt, partim utrumque.
per e, ut quidam habitu oris, et Vultus, Ut StatUS, Ut Ο- p. 1 ou.tUS in quibu Sunt et praeponenda quaedam, et rejicienda: δ alia ob eani rem praeposita dicuntur, quod ex se aliquid eiu- Ciant, ut pecunia alia autem ob utramque rem, Ut integrict Sensus, ut bona valitudo. De bolia autem fauia quam enim
appellant iu είαν, aptius est hoc loco bonam famam appellare, qualia gloriam Chrysippus quident, et Diogene8, detracta Utilitate, ne digitum qui leni ejus CariSa, porrigendum e8Se dicebant quibus ego velaementer SSentior qui auteni St eos fuerunt, cum Carneadem Sustinere non POSSCnt, hanc, quana dixi, bonam famam, ipsam propter Se PraepOSitam, et Umendam esse dixerunt, esseque homini ingenui, et liberaliter educati, velle bene audire a parentibUS, R HO-
2 nou aliqua esse praeposita Vulgo tonia habet erit illo quod ex est in sa- est essent, trannifeste vitiose ' ut rante crum videtur.
nihil poni: sic hic esse scribendum est. 5 i. essotin dici potest id alienum . nam hoc . . Sic edd. pr. post male est Davisius ex eo fecit ideo ut ante factum est jam Lambinus. - Sicque reperit in s. ita- es illo pertinenti genereJ Mavisius que et ipse sic edidi. addidit in est in illo p. g. ed. JO de O-
173쪽
LIBER TERTIUS. 165 pinquis, a bonis etiam viris, idque propter rem ipsam, non
propter usum dicuntque, ut liberis consultum velimus, etiam si postumi futuri Sint propter ipso : Sic futurae post
mortem famae , tamen esSe propter rem, etiam detracto Su, consulendi m.
Sed, cum, quod honestum sit, id solum bonum esse dica-58mu : Con Sentaneum tamen est, fungi ossicio, cum id om-cium, nec in bonis ponamus, nec in malis est enim aliquid
in his rebus probabile, et quidem ita, ut ejus ratio reddipOSSit ergo ut etiam probabiliter acti ratio reddi possit. Est autem ossicium, quod ita factum est, ut ejus facti probabilis ratio reddi possit ex quo intelligitur, ossicium medium quoddam esse, quod neque in bonis ponatur, neque in Contrariis. quoniamque in iis rebus, quae neque in virtutibu sunt, neque in vitiis est tamen quiddam, quod usui possit esse : tollendum id non est. Est autem ejus generi actio Uoque quaedam, et quidem talis, ut ratio postulet inger aliquid et facere Corum quod autem ratione actum sit, id ossicium appellamus. Est igitur ossicium ejus generis, quod nec in boni ponatur, nec in Contrariis. Atqui perspicuum etiam illud l8 est, in istis rebus mediis aliquid agere sapientem judicat 59 igitur cum agit, ossicium illud esse quod quoniam numquam fallitur in judicando, erit in mediis rebus ossicium
quod e citur etiam hac conclusione rationiS. Quoniam ienim videmus esse quiddam, quod recte factum appellemus, id autem est perfectum ossicium erit autem etiam inchoatum ut, si juste depositum reddere, in recte factis sit in officiis ponatur, depositum reddere : illo enim addito, juste, facit recte factum per se autem hoc ipsum reddere, in ossicio ponitur quoniamque non dubium est, quin in iis, quae media dicimus, sit aliud sumendum, aliud rejiciendum: quidquid ita sit, aut dicitur, communi ossicio Continetur ex quo intelligitur, quoniam se ipsos omnes natura diligunt,
tam insipientem, quam Sapientem, SumturUU , qUM SOCUN-dUm naturam Sint, rejeCturumque Contraria. Ita Si quoddam Commune officium sapientis, et insipientis. 0 e quoessicitur, versari in iis, quae media dicamus. Sed cum ab his 60
omnia proficiscantur ossicia, non Sine causa dicitur, ad ea re-6 tamen esse tamen alienum ab h. l. amicitia ut ex eo genere quae prosint. putabat Davisius quod non est refertur erit autem etiam inc artim J Aut de- ad futuri post mortem: in quo etsi in tendum est autem, quod plane alienum telligi potest: suntque et alia loca, in est, aut item legendum, deleto etiam. quibu sic amen ponitur . Clav. mox facit recte factum Facilis est cor- iterum sic fere dicitur tamen rectio Lambinibit recte iactum. facit po- a. aliquid aut facere eorum eorum, stulat illud additum. Davisius malebat si est a Cicerone, referendum est ad evadit. eis generis, aliquid eorum, Nupae sint 1 ex quo incitur, versari in iis c.Jejus generis sed est tamen iurius, versari int officium.
malimque deleri Sic infra c. I. quia
174쪽
ferri omnes nostras cogitatione : in his et excessum e vita, et in vita mansionena in quo enim plura UUt, quae Secundum naturam Sunt hujus ossicium est in vita manere in quo autem aut sunt plura contraria, aut fore videntur, hujus ossi-CiUm est, e vita excedere e quo apparet, et Sapienti eSse aliquando ossicium, excedere e vita, cum beatus sit et stulti 61 manere in vita, cum sit miser. Nam bonum illud, et malum, quod saepe jam dictum est, postea Consequitur. Prima autem illa naturae, Sive secunda, sive contraria, sub judicium sa- p. 1o3. pientis, et deleCtum cadunt estque illa subjecta quasi mate-' ria Sapientis . itaque et manendi in vita et migrandi ratio, omnibus iis rebus, qua supra dixi, metienda. nam neque iis, qui virtute retinentur in vita, neque iis, qui sine virtute Sunt,mor est oppetenda. M a saepe ossicium est sapientis, desciscere a vita, cum sit beatissimus, si id opportune facere possit; quod est convenienter naturae vivere. Si enim CnSCnt, opportunitatis esse beate vivere itaque a sapientia praecipitur, a Se pSam, si usus sit, Sapiens ut relinquat. Quamobrem cum vitiorum ista vis non sit, Ut Causam afferant Ortis voluntariae : perspicuum est, etiam stultorum, qui iidem miseri sint, ossicium esse, manere in vita, si Sint in majore
parte Cariam rerum, quas Secundum naturam SSe dicimus. Et quoniam excedens e vita, et manens, aequo miSer Si DCC
diuturnitas magis ei vitam fugiendam facit non Sine causa dicitur, iis, qui pharibus naturalibus frui possint, esse in vita
19 Pertinere autem ad rem arbitrantur, intelligi natura fieri,
62 ut liberi a parentibus amentur da quo initio profectam communem humani generis societatem PerSequimur. Uod primum intelligi debet, figura, membrisque corpori mri quae ipsa declarant procreandi a natura habitam OSSe rationem.
Neque vero haec ι inter se Congruere OSSent, ut natura et
procreari vellet, et diligi procreatos non curaret. Atque etiam in bestiis vis naturae inspici potest quarum in faetu,
et in educatione laborem cum cernimus, naturae ipsiu Vocem videmur audire. Quare ut perspicuum St, natura OS a dolore abhorrere : si apparet, a natura PSa, ut eOS, UOS
63 genuerimus amemus, impelli EX hoc nascitur, ut etiam
II at sint sterum est Edd. Vulgo et quia ante est arbitrantur corrigit, siem habent ut quod est h. l. alienum o e sequuntur. Ego malim Corrigere pro-Mss dedit Davisius secti, ut persequrmur communiter ad ho-I 2 se ipsam-tit retingua, An seipsum mines referatur nam et pauli post di- nam se ipsum relinquit qui moritur at cit sicci vocem ipsius naruri videmur sapientiam relinquere quomodo sapiens audire et L. IV, 7 idem est arque ab dici potest pro si ususfuerit edd. pr. ha his ini iis profecti omnium virtutum origi-hent, si jusseris nemis . persecuti sunt.13 a quo iniri proferam .-societa 14 inter se congruere possent Sic edd.
em persequimur J Davisius e s. Eliensi, r. recentiores possint.
175쪽
communis hominum inter homines naturalis sit commendatio, ut oporteat hominem ab homine ob id ipsum, quod
homo sit, non alienum videri ut enim in menibris alia sunt tamquam sibi nata, ut oculi, ut aures aliqua etiam ceterorum membrorUm usum adjuvant, ut crura, ut nannuM: Sic immanes quaedam bestiae sibi solum natae sunt: at illa, quae in concha patula pinna dicitur isque, qui enat e concha, qui, quod eam cuStodiat, pinnoteres vocatur, in eamque Cum se recipit, includitur; ut videatur monuisse, ut caveret itemque brinicae, apes, ciconiae, aliorum etiam Causa quaedam faciunt multo magis haec conjunctio est hominis itaque natura Umus apti ad coetus, concilia, civitates undum 64 autem Censent regi numine deorum . eumque 38Sin quaSi communem urbem, et civitatem hominum, et deorum et unumqUemque nOStrum ejus mundi esse partem, e quo illud natura consequi, ut Communem utilitatem noStrae niC- ponamUS. Ut enim leges omnium Salutem, Singulorum Saluti anteponunt sic vir bonus, et sapiens, et legibu parens, et civilis ossicii non ignarus, utilitati omnium Plus quam unius alicujus, aut suae consulit. Nec magis vituperandus eSt proditor patriae, quam communis utilitatis, aut salutis desertor, propter Suam utilitatem, aut Salutem e quo fit, ut laudandus sit cis qui mortem oppetat pro republica, quod deceat, cariorem esse patriam nobis, quR-ΠΟSmetipsos quoniamque illa vox inhumana, et scelerata ducitur, eorum, Ut negant e recusare, hi minUS, pSi mortuis, terrarum omnium deflagratio Consequatur: quod sin vulgari quodam verSu Graeco pronuntiari Solet. Certe verum CSt, etiam iis, qui aliquando futuri sint, esse propter ipSOS ConSulendum. Ex hac animorum affectione testamenta, commen 2OdationeSque morientium natae Sunt quodque nemo in Soli-65tudine vitam agere vlit, ne Cum infinita quidem voluptatum p. 104. abundantia facile intelligitur, nos ad conjunctionem Con-δ' gregationemque hominum, et ad naturalem Communitatem esse natos. Impellimur autem natura, ut prodesse velimus
quamplurimis, in primisque docendo rationibusque prudentiae tradendis Itaque non facile est invenire, qui quod sciat Uipse, non tradat alteri. Ita non solum ad discendum propensi sumuS, verum etiam ad docendum. Atque ut tauris natura datum est, Ut pro vitulis contra leones summa vi impetuque contendant sic ii, qui valent opibus, atque id facere possunt, ut demercule, et de Libero accepimus, ad servandum genus hominum natura incitantur Atque etiam JΟ-
a quod deceat Sic olim conjectrae I vulgari . versu Grinco se ε μου gendum pro doceat in quo miror Da. θανοντος ωα ἈκιχοΘητω πυμι qui est ApUdvisium non haesisse post reperi in odd. Suetonium inmer. c. s.
176쪽
vem cum Optimum et Maximitan dicimus, cumque eundem Salutarem, Hospitalem, Statorem hoc intelligi volumus, salutem hominum in ejus esse tutela Minime autem Convenit, cum ipsi inter nos abjecti, neglectique simUS, POStulare, ut diis immortalibus cari simus, et ab his diligamur. quemadmodum igitur membris utimur prius, quam didicimus, cujus ea utilitatis Causa habeamus : si inter nos natura ad civilem communitatem Conjuncti, et consociati Sunius quod ni ita se haberet, nec justitiae uias esset, nec bo-67 nitati locus. Et quo modo hominum inter homines juris CSse vincula putant, sic homini nihil juris esse cum bestiis.
praeclare enim Chrysippus, Cetera nata esse hominum CAUSA, ι et deorum eos autem, communitatis, et societati Suae;
ut bestiis homines uti ad utilitatem suam possint sine injuria quoniamque ea natura esset hominis, ut ei cum genere
humano quasi civile jus intercederet qui id ConServaret, eum justi uam qui migraret injustum fore. Sed, qUemadmodum, theatrum Cum commune Sit, recte tamen dici potest, HUS esse eum locum, quem quisque occuparit: sic in urbe mundove Communi non adversatur juS, NU minUM Uum 68 quidque cujusque sit. Cum autem ad tuendos, ConservRndosque homines hominem natum esSe videamus: CONSCntR-neum est huic naturae, Ut sapiens velit gerere et administrare rempublicam atque, ut e natura vivat, morem ni Ungere, λ et velle ex ea liberos procreare. Ne 9 amores quidem Sanctos, a Sapiente alienos esse arbitrantur Cynicorum autem rationem, atque vitam alii cadere in sapientem dicunt, si quis ejusmodi forte casus inciderit, ut id faciendum sit: 21 alii nullo modo . Ut vero conservetur omni homini erga
69 hominem societas, Conjunctio, carita : et emolumenta, et detrimenta, quae υφελημιατα Ct βλαμ ρυατα appellant, Communia OSSe voluerunt quorum altera ProSunt, nocent altera nec Solum ea Communia, verum etiam paria esse dixerunt incommoda autem, et Commoda ita Φαρ τηματια et δυσχρηστη - ριατα appello Communia esSe voluerunt, paria noluerunt illa enim quae prosunt, aut quae nocent, ut bona Unt, aut mala : quae sint paria neceSSO St. Commoda autem, aut in- Commoda in eo genere Sunt, quae praepoSita et rejecta dici- MUS. ea possunt paria non esse. 20 Sed emolumenta communia esse dicitiatur recte autem facta, et Peccata, non haben-
1 et deorum J Ductum hoc e Stoica id Io de Colon. 1471 addit procreare, sententia, quae mundum esse statuebat quod ego restitui. commune hominum et Deorum domi 19 amores sanctos Tuscul. IV, cilium, communem civitatem. Sed 33. s. Davisius non repertum in s. Eliensi, 2 sed emolum communia esse dicunt,r Jmalebat deleri. Haec sunt . l. supervacua etiam ante I et melle ex ea liberos Putant exci dicta. mavisius uncis inclusit, ut glos- disse verbum, ut quaerere DaViSius. Sed Sema.
177쪽
tur communia. Amicitiam autem adhibendam esse censent, O quia sit iis eo genere, quae ProSint quamquam autem in amicitia alii dicant, aeque Caram CSSe Sapienti rationem amici P. J05. ac suam alii autem sibi cuique cariorem suam tamen hi μ quoque posteriore fatentur, alienum eSSe a justitia, ad quam nati esse videamur, detrahere quid de aliquo, quod sibi assumat minime vero probatur huic disciplinae, de qua loquor, aut amicitiam, aut justitiam propter utilitates adscisci, aut Probari eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare, atque pervertere etenim a nec justitia, ne amicitia esse omnino poterunt nisi ipsae per se expetantur. Gus autem, quod Iita dici appellarique possit, 2 id esse natura alienumque
esse a sapiente non modo injuriam Cui DCere, verum etiam nocere ne vero rectum est cum amiCis, aut bene meritis ConSociare, aut Conjungere injuriam e graviSSimeque, et verissime defenditur, numquam sequitatem ab utilitate posse Sejungi et, quidquid aequum justumque esset, id etiam honeStum vicissimque, quidquid esset honestum, id ustum
etiam, atque aequum fore. Ad easque virtutes, de quibus disputatum est, dialecticam 72 etiam a tingunt, et Physicam easque amba Virtutum nomine appellant alteram, quod habeat rationem, ne Cui falsonSSentinmur, neve iam quam aptiosa probabilitate fallamur, 3 eaque, quae de bonis, et malis diCeremus, ut tenere, tuerique OSSimus nam sine hac arte ' quemvis arbitrantur a vero abduci fallique posse recte igitur, Si omnibUs in rebus temeritas ignoratioque vitiosa est, ab his ea, quae tollit haec, virtus nominata est Physicae quoque non in causa tribu-22 tu idem est honos propterea quod, qui Convenienter natu 73rse victurus sit, ei et proficiscendum est ab omni mundo, et Z ejus procuratione nec vero potest quisquam de bonis et de malis vere judicare, nisi omni cognita ratione naturae, et
vitae etiam deorum, et utrum Conveniat, necne, natur homi b. ni Cum universa : quaeque Sunt vetera PraeCepta Sapientium, qui jubent tempori parere, et Sequi deum, et S NOSCere, et nihil nimis Haec sine physicis quam vim habeant et habent maXimam videre nemo potest Atqui etiam ad justitiam colendam, ad tuendas amicitias, et reliquas Garitates quid na-21 ex eo genere, quae prosint V. Supra edd. r. et Seqq. Omnes Consensu. at ad C. 17. extr. me Semper diceremus offendit nec enim 22 nec ustitiae, nec amiciti J Edd. r. ConSentit temporum rationi et antece-justitia-amicitia: quod revocavi. nam dentibus. DAVisio placet Jos Scaligeri iustitiae non commode dicuntur conjectura disseremus Saltem debetu id esse naturaJ Sic ed. pr. et en . SSe disseramus. Jo de Colonia in ed. Ven. 1494. Jam 25 s. arbitrantur, Edd. pr. arbi ra-eSt, errore sine dubio operarum, natu mur male inde factum post arbitraram, quod in cetera fere edd. venit. bantur verum eSt, quod edidimus, idque 2 eaque . deis et . diceremus Sic et in Ss repertum est.
178쪽
tura valeat, haec una cognitio potest tradere. Nec vero pietas adversus deos, ne quanta his gratia debeatur, Sine explicatione naturae intelligi potest. 4 Sed jam sentio me esse longius provectum, quam propo Sita ratio postularet verum admirabilis compositio disciplinae, incredibilisque rerum traxit ordo. 26 quae per deos immortales nonne miraris' quid enim aut in natura, qua nihil est aptius, nihil descriptius, aut in operibus manu factis tam
CompoSitum, tamqUe compactum, et coagmentatum inveniri
potest y quid posterius priori non convenitri quid sequitur, quod non respondeat superiori quid non sic aliud ex alio
nectitur, Ut non, 27 si unam litteram moveris, labent omnia λnec tamen quidquam est, a quod moveri possit quam graVis vero, quam magnifica, quam Constans Conficitur persona Sapientis qui, cum ratio docuerit, quod honestum esset, id
CSSO Solum bonum, semper sit necesse est beatUS, Vereque
omnia ista nomina possideat, quae irrideri ab imperitis so-75lent. Rectius enim appellabitur rex, quam TarquiniuS, qui ne Se DCC SUOS regere potuit rectius magister populi, sis enim est dictator quam Sulla, qui trium pestiferorum vitiorum, IUXUriae, avaritiae, crudelitatis magister fuit rectius dives, quam CraSSUS, qui, nisi eguisset, numquam Euphra- p. 1ο6.tem nulla belli Causa transire voluisset recte ejus omnia di-R centur, qui scit uti Solus omnibus reCte etiam pulcher appellabitur : animi enim lineamenta sunt pulchriora, quRna Corporis recte soIus liber, nec dominationi Criusquam parens, si neque obediens cupiditati. Recte invictus, cujus etiam si CorpUS ConStringatur, animo tamen vincula injici nulla possint a neque exspectet ultii num tempus aetatis, ut tum denique judicetur, beatusne fuerit, 'Cum extremum vitae diem morte confecerit quod ille unus e septem Sapientibus non Sapienter Croesum n)onuit nam Si beatus umquam fui8Set, beatam vitam usque ad illum a Cyro ex striactum rogum pertulisset quod si ita est, ut neque quisquam, nisi bonus
vir, et omnes boni beati sint quid philosophia magis colendum, aut quid est virtute divinius
u quae per d. i. nonne m. Corrigunt quo est in Ulgg. ullum est enim ma- quem non male, ut ad ordinem resera nifestum, respici ad illud Solonis, netur Sed et vulgatum bene habet. minem esse beatum ante obitum dice u si tillam Iiuriam moveri, Duuran non dum. placet. Correxi tinam quia etiam ita et cum extr. vitae diem morte confece- omnia melius respondent et infra sic est ritJ offendit quosdam viros doctos momC. 9 in eadem re et sententi si una e me non est pro moriens. mavisius uetera commora sit, fore, ut tota labet dis delendum putat.
eistina BD ad illum-rutim per titisset L Itast quod moveri possit J sc in serie dis bene latinum est Vulgo est protulisciplinae quod habent edd. pr. male post ser quod quidem et ipsum ferri pos- irrepsit quo sit sed illud est melius, et proprium 29 nec exspec et ultimum empus aetatis in tali sententia verbum. Sic erat in Correxi cum ii Benileio ultimum, pro s. Pal. primo.
179쪽
Hoc fibra continetur Ciceronis disputatio contra Catonianam, b. e. Peripateticae rationis defensio et Stoic impugnatio. Accessio ad disputatio-nὸ Philasopbiam Stoicam in universum omnem reprehendit inprimisque ejus auctorem Zenonem, qu cum ibia habuerit, quod in QP Ere et a Socraticis AristotelPque constituta disciplina aut reprebenderet aut mutaret, ausus sit eam deserere, novamque disciplinam condere qui a superiori neque partitione, neque ulla re paullo majori, nisi merbis novis quibusdam, et scribendi ac disserendi ratione discreparet. c. 1-5. LIquo autem maxime Stoici vetere ratione discedere putarentur, nempe de
Bono summo et malo, in eo quoques verborum potius quam rerum dissensionem esse. Nam constitutionem illam primam naturin, a qua et Cato, de Stoicorum more, exorsus sit, et unde omnis ista disputatio de Bono et Malo ducatur, eam utriusque partis esSe, ut dissensus rerum nullus reperiatur. Illa enim valetudinem corporis, integritatem sensu I, non esse bona, sed prinposita . quin in corpore excellerent non esse ρου se expetenda, sed sumendari omnia vitia esse pariari qui virtutem non plene consecuti essent, Summe esse miseros ea non esse tanti, ut propterea ameteri disciplina desciscendum fuerit, priniis cum usui loquendi repugnarent. c. 6-9. Sequitur deinde pressior disputatio de bis, quae a Catone dicta erant, eaque codieruntur cum his, quo Cicero anteponebat Catonianis. Ab iisdem initiis naturis, animo et corpore, et utriusque conseret andi studio, pro ciscuntur Stoici et Peripatetici. Male ergo Stoici paullo post corporis plane obliviscuntur, et in exquirendo unino hono et malo unius animi rationem habent. Nam etsi corporis bona
parva sim ad mirtutem, et ab ea obScurantur et obruuntur, non sunt tamen plane nihil, atque adeo, etsi pamiae, tamen partes vitis beati. c. IO-12. Deinde cum onmium naturarum simile sit id, ad quod omnia referuntur, et quod est ultinium rerum appetendarum omnis autem natura nullam sui partem deserat, neque tantum in optimo consermando
180쪽
perficiendoque laboret nulla ratio est, quare summum bonum non an toto Domine, sed in parte ominis ponatur, neque totum bovilinem omnesque ejus parata, sed optimum tantum sapientia, tanquam nil proeter ingenium esset homo, complectatur . 13. 14 Quod dicunt, virtutem non posse constitui,
Si qui extra eam Sunt ad beatam vitam Ertineant; Id totum contra est. Nam cum virtus quemita sit, non une Elinqueret raturam ejusque initia,
sed quis tueretur latroduci virtus non potest, nisi omnia, qui leget et rejiciet, unam referantur ad summam. c. 15. 16. Iliud autem minime probari potest, quod, ubi a Stoicis solum honestum in boni sede locatum est, tum rursus dicunt, initia proponenda esse a Ummodata naturi, quorum Selectione virtus possit exsistere. Non enim est Equum aliunde inem beate misendi, nempe ab ho arato, aliunde vero, Empe matura, principium agendi petere, sed una ratione utrumque contineri oportet ex quo ipso Stoici rationis, de ne bonorum, litium intemgitur, quo, quo v. c. gwluptateminem facit, libera est, qui et appetitionem et actionem commovet. c. 17. Iam in iliis consecfariis r omne bonum laudabile, laudabile omne honestum, igitur omne bonum honestum; item in Eo soriter quod bonum est, id est optabile, quod optabile expetendum Sc sumuntur ea, qui a nemine conceduntur, nisi qui sola virtute em bonorum contineri putat. Reliqua aut m et omnes, qui non Sunt Sapientes, que miseri sunt, omnia rectefacta et peccata aequalia, et bis similia, ita repugnant Sensibus ac rerum naturi, ut iis ipsis tollantur ea, ex quibus comguntur. c. 1 S. 19. Atque hic ipsa res fecit, ut causam non obtinens Zeno, repugnante quippe natura, et ad ianguSlias redactus, Oersare merba inciperet Nam qui bona nolebat dici, concedebat, ut apta, accommodata, pro OSrta dicΓrentur, quo mala negabat esse, rejecta largiebatur esse, Platonem etsi non sapientem dicebat, tamen riserebat Dronysio Franno e casa alia to rabilia dicebat, alia nullo modo e in quibus, ut et in reliquis, loquebatur aliter atque omnes, sed idem sentiebat a ceteri. c. o. q. Harum angustiam una causa est gloriosa illa in constituendo sunmo bono ostentatio. Nam cum, quod honestum est, id solum bonum confirmatur, omnia lycia viti tolluntur ex quibus angustiis dum se vult expedire Zeno, nova quidam dicere cogitur, sed ea cum Aristoteles re consentientia, verbis discrepantiari qui verborum dissensio cum ad contemnendum dolorem nil prosit, melius fecisset, si usitate locutus esset. o. 25. 26. Idem de illis παραδοξοι statuendum qum ni controversiis habent, si res verbis subjecto spectentur: quod, exempli causa, illo omnia peccata esse paria, demonstratur c 27 28.
L U E cum dixisset, finem ille ego autem Nae tu, inquam,
Cato, ista Xposuisti tam multa memoriter, inin obscura dilucide itaque aut omittamus Contra omnino velle aliquid, aut spatium sumamus ad Cogitandum tam enim diligenter, etsi minia vere, nam nondum id quidem audeo dicere sed tamen accurate non modo fundatam, verum etiam XSimo tam
b. disciplinam non est facile perdiscere Tum ille Ain tan
non es acile perdiscere i. e. cogno quam acturi sint, discere : Frustra e scere accurate, ut Contra dicere possis bum suspectum fuit Lambino et Davi- Sic ac res causarum dicuntur causam, sio, quorum ille, dissoisere aut evertere