장음표시 사용
191쪽
LIBER QUARTUS. 183 praeter animum, videretur Uno autem modo in virtute l2
sola summum bonum recte poneretur, si Vod eSset animal, quod totum e naente constaret idipsum tamen io, ut ea mens nihil haberet in se, quod esset Secundum naturam Ut
valitudo est Sed id ne cogitari quidem poteSt, Uale Sit, 29
ut non repugnet ipsum sibi. Sin dicit obscurari quaedam, nec apparere, Muia valde parva sint, OS quoque Concedimus.
quod dicit Epicurus de voluptate, quae minimae in voluptateS, RS bSCurari saepe, et obrui. Sed non Sunt in eo genere tantae commoditates Corporis, tamque productae temporibuS,
tamque multae Itaque, in quibus, Propter earlam Xiguitatem, bScuratio Consequitur; saepe accidit, ut nihil interesse noStra fateamur, sint illa, necne sint Ut in Sole, quod a te dicebatur, lucernam adhibere nihil interest, aut teruncium addere Croesi pecuniar Quibus autem in rebus Obscuratio 3O tanta non sit, fieri tamen potest, Ut id ipsum, quod interest, P non it magnum ut ei, qui jucunde vixerit annos decem, si' aeqUe vita jucunda menstrua addatur; quia 63n1Omentum aliquod habeat ad jucundum accessio, bonum sit : Sin autem id non Concedatur, non continuo vita beata tollitur Bona RUtem Corporis, huic sunt, quod OStertia poSui, Similiora. habent enim accessionem dignam, in qua elaboretur ut
mihi in hoc Stoici ocari videantur interdum, cum ita dicant,
si ad illam vitam, fite cum virtute degatur, ampulla, Ut strigilis accedat, Sumturum sapientem eam Vitam Totius, quo haec adjecta sint, nec beatiorem tamen ob eam causam fore. ' Hoc simile tandem est non risu potiuS, quam oratione 31
ejiciendum ampulla enim sit, meciae Sit qui non lare optimo irrideatur, si laboret at vero gravitate membrorum, et cruciatu dolorum si quis quem levet, magnam ineat gratiam : nec, si ille sapiens ad tortoris eculeum a tyranno ire Cogatur, Similem habeat vultum, ac si ampullam perdidisset: Sed, ut magnum et dissicile certamen iniens, cum sibi cum capitali adversario, dolore, depugnandum videret, XCitaret omne rationes fortitudinis a patientiae, quarum praesidio
iniret illud dissicile, ut dixi, magnumquo proelium deinde
non qUseremuS, quid obscuretur, aut intereat, quia sit admodum parvum sed quid tale sit, ut Xpleat Summam. Una voluptas e multis obscuratur in illa vita voluptaria D sed tamen ea, quamui parva sit, par est riu vitae, Ut posita est in voluptate numus in Croesi divitiis obscuratur pars est tamen divitiarum . quare obscurentur etiam haeC quan Secundum naturam esse dicimus, in vita beata sint modo
quentia desiderant ut non, ut excellere 64 momentum a. habeat ad j accessio lanim , sed c ut et vidit Davisius, nec avisius eleganter judicat, addendum dubitavi, propter evidentiam, addere esse ea POS kabeat.
192쪽
1s4 DE FINIB. BONOR ET MALOR. 33 partes beata vita Atqui, si, ut convenire debet inter nos,
32 Si quaedam appetitio naturalis ea, quae Secundum Aturam b. Sunt, appeten SQ eorum omnium CS aliqua summa facienda.
quo constituto, tum licebit otioSe ista quaerere, de magnitudine rerum, de excellentia, quanta in quoque sit ad beate vivendum, de istis ipsis obscurationibus, quae Propter CXiguitatem vix aut ne vi quidem appareant. Ouid, de quo nulla dissensio est nemo enim est, qui aliter dixerit, quin omnium naturarum Simile esset id, ad
quod omnia referuntur : quod est ultimum rerum appetendarum. Omnis enim est natura diligens sui quae St Cnim, quae Se umquam deserat, aut partem aliquam sui, aut HUS partis habitum, aut vim, aut ullius earum rerum, Uae C-CUndiam naturam Sint aut motum, aut Statum quae autem natura suae primae institutionis oblita est nulla profecto, 3 quin suam vim retineat a primo ad extremum. Quomodo igitur evenit, ut hominis natura sola esset, quae hominem relinqueret, quae oblivisceretur corporiS, quae Ummium bonum non in toto homine, sed in parte hominis poneret λquo modo autem, quod ipsi etiam fatentur, Constatque inter omnes, Conservabitur 6 ut simile Sit omnium naturale
illud ultimum, de quo quaeritur λ tum enim esset Simile, si in ceteris quoque naturis id cuique esset ultimum, quod in quaque excelleret tale enim visum esSet i timum Stoico-34rum. Quid dubitas igitur mutare principia naturae quid enim dicis, onnae animal, simul atque Sit ortum, applicatum esse ad se diligendum: esseque in se ConServando CCU-patum quin potius ita dicis, omne animal applicatum esSe ad id, quod in eo sit optimum, et in ejus unita occupatum CSSU Ustodia, reliquasque naturas nihil aliud agere, nisi uti Conservent, quod in quaque optimum sic quo modo au-
p. 14. t m optimum, Si bonunt praeterea nullum est y si autem re- 'liqua appetenda Sunt, cur, quod est Ultimum rerUm appetendarum, id non aut e omnium earum, aut e Plurimarum, Et maXimarum appetitione concluditur λ ut Phidias potest 6 a primo instituere signum, idque perficere : poteStab alio inchoatum accipere, et absolvere huic est Sapientia Similis non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum hanc intuens, debet institutum illud, quasi 35 Signum, absolvere. Qualem igitur natura hominem inchoavit λ et quod est munus, quod opus sapientiae λ quid est, quod ab ea absoli et perfici debeat λ si nihil in eo per-63 ut simile sit omnium naturati illud cum Davisio corrigere naturam pro na- nisi ιwJ i. e. ut naturale illud ultimum turale. honum dicitur naturale, quia est se f a primo instituerri v. supra ad III, cundum naturam sit in omnibus idem S. semper sibi simile itaque non pus est
193쪽
sciendum est, praeter motum ingenii quendam, id est, rationem necesse St, ut Ultimum CSSe, ex Virtute vitam fingere rationi enim perfectio, Si virtus. Sin nihil, nisi Corpus summa erUnt illa, valitUdo, vaCUitas doloris, pulchritudo, et cetera nunc de homini Summo bono quaeritur.
Ouid ergo dubitamus in tota ejus natur 67 quaerere, quid 14
sit eflectum Cum enim constet inter omnes, omne ossicium,3 6 munusque sapientiae, in hominis cultu esse occupatum aliisne me existime contra Stoico solum dicere eas sententias afferunt, ut Summum bonum in eo genere ponant, quod sit CXtr nostram PotOStatem, tamquam de animali aliquo loquantur : alii Contra, quaSi nullum Corpus sit hominis, ita, praeter animum, nihil Curant cum praeSertim ipse quoque animus non inane nescio iiii sit neque enim id possum intelligere 6 sed in quodam genere Corpori ut ne i quidem virtute una Contentus sit, Sed appetat vacuitatem doloris. quamobrem utrique idem faciunt, ut Si laevam partem negligerent, deXteram tuerentur aut ipSius animi, ut fecit'. Herillus, cognitionem ampleXarentur, notionem ClinqUerent. CorUm enim omnium, multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod Sequantur, quaSi Curta Sententia a vero illa perfecta atque plena eorum, qui Cum de hominis summo bono quaererent, Ullam in eo neque animi, neque Corporis partem vacuam tutela reliquerunt. VOS autem, Cato, quia 37 virtus, ut omnes fatemur, aliiSSimum locum in homine et maxime excellentem tenet, et quod OS, Ut Sapientes sunt,
virtutis splendore praestringitis. 69 in omni enim animante est Summum aliquid atque opimium, ut in equis, in canibus quibus tamen et dolore vacare pUS St, et valere sic igitur in homine perfectio ista, in eo potiSSimVm, quod est Optimum, id est, 70 in virtute laudatur. Itaque mihi non satis videmini considerare, quod iter Sit naturae, quaeqUO ProgreSSio 7 non
enim quod facit in frugibus, ut, cum ad spicam perduxerit
67 quaerere, quid sit essectum J Sc. in virtute lata itur Eleganter Da- sapientia ad consequendum finem bo visius Conjecit locatur, ponitur, quod norum aptissimum rei et sententiae est sed 68 sed in quodam genere corporis mon tamen et vulgatum sic explicari potest, quo corporis genus habeat sed quod quod virtutis nomine commendatur et in eo sit aliquid, quod firmum et per laudatur, cum in ea ponitur: sic ante manens Sit, sicut materia est in cor digerat, Virtutis splendore oculos praepore, in quo emciantur SenSUS, cogita Stringere Stoicos nempe cum in eationes, appetitiones h c. similiter locuti Summum bonum ponunt hoc malim sunt de spiritu et Deo doctores latini tenere, quia illius lectionis nullum inveteris Ecclesiae, sed eodem sensu libri veStigium repertum est. 69 1 omni enim-sic igiIur c. v non enim, quod facit in frugibus- Deest particula, quae ad si referatur idem facit J Ab initio in vulgatis est non Igitur id, c. ut sic addam : in omni enim hoc. Nonius haec verba com- enim animante ut est summum aliquid memorans non habet hoc, quod etiam&c. sine tali auctore delendum erat.
194쪽
186 DE FINIB. BONOR ET MALO R. ab herba, relinquat, et pro nihilo habeat herbam, idem facit
in hontine, cum eum ad rationis habitum perduXerit. Semper enim ita assumit aliquid, ut ea, quae prima dederit, ne de Serat. 38 Itaque a sensibus rationem adjungit; et, ratione effecta, Sen Sus non relinquit ut Si Cultiara vitium, cujus hoc munus est, ut efiiciat, ut vitis Cum partibus Suis omnibus quam op
time se habeat: sed sic intelligamus : licet enim, ut vos
quoque soletis fingere aliquid docendi causa si igitur illa
cultura vitium in vite in Sit, ipS Cetera, Credo, velit, quae
ad colendam vitem attinebunt, Sicut antea : Se autem omni-P- biis vitis partibus praeferat, statiuatque nihil esse melius in vite, quam se similiter sensus, Cum CCeSSit ad naturam, tuetur illam quidem, Sed etiam tuetur Se : Cum autem RS-
Sumta ratio est, tanto in dominatu locatur, ut omnia illa 39 prima naturae hujus tutelae subjiciantur. Itaque non discedit ab eorum Curatione, quibus praeposita vitam omnem debet
gubernare 7 ut mirari Satis eorum inconstantiam non possi-mUS. naturalem enim Rppetitionem, qUam vocant ὀρμ. v item que ossicium, ipsam etiam virtutem, tuentem S Se volunt
Cariam rerum, quae CC Undiam At Urnm Sunt, Cum autem adsumimum bonum olim pervenire, transiliunt omnia, et duo nobis opera pro uno relinquunt, ut alia Iamamus, alia bap- petam US, potiuS, 6qUam uno sine utrumque Concludunt.
15 Atinim jam dicitis, virtutem non posSe Constitui, si ea,
4o quae Xtra virtutem Sint ad beate vivendum pertineant quod totum contra est. Introduci enim virtus nullo modo potest, nisi omnia, quae eget, quaeque ejiciet, unam referantur ad SumImnm. nam 78 Si omnino no negligimus, 9 in Aristonea
72 sensibus rationem adjungit-relin pro vulgato mura melius est utique
quit Hic edidi adiungit, et relinquit utrumque, C. Opus respicitque ad uspro adiunxit et reliquit, quae sic corri opera, nempe et appetendi et sumendigenda esse, iudum Sensui loci s. praeponendi alterum alteri.
docuit Sed relinquit reperi in edd. r. 77 At enim jam dicitis aries hic
ex quo alierum ad vi esse debuisse, locus, in quo σο jam offendit, in Alss. in promtu est. legitur et Corrigitur a viris doctis, ex 73 ratione ejecta Cum effecit, ut eorum vestigiis alii pro eo legunt hCmo ratione Uti possit frustra in es queram, quod et edd. pr. habent, vel fees haesere viri docti. At enim vero : alii ut Lambinus et Da-74 I mirari satis eorum . non os visis A enim natura dicitis mihi veram simus Abruptum hoc est eorum ali maxime placet. nam et L. V. vera vir- quid requirit amplius, nempe qui c. tus memoratum etsi post simpliciter nil melius scio, quam ut ratio con e dem phr is est, sine vera, qu extratinuetur Sic, qui a tiralem appetitio virtutem sint, Ut honos, divitiae, bonanem C. nam mentio philosophorum valetudo quae sumenda, praeposita di supra facta nimis ab . . remot est, CebRnt. ut ad eos commode referri eorum non 8 si omnino nos negligimus bos, int. POSSit corpus, et quae ad id pertinent, Davi-75 app. potius potius pertinet ad re sius putat legendum haec, quae legenda tinguunt et rejicienda sunt a virtute Favet se-76 q. ut uno e utrumque concludant quens D in ea non negligimus.
utrumque jam edidit e s. antiquo P. 79 in Aristonea viri M, II, 13. adde Manutius, itemque ex Eliens Davisius et mox C. 16.
195쪽
LIBER QUARTUS IS 7 vitia et peccata incidemus, obliviscemurque, quae virtuti ipsi
principia dederimus. 80 Sin ea non negligemUS, neque inmena finem summi boni referemus, non multum ab Herilli levitate aberrabimus duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda facit enim ille duo sejunCta ultima bonorum: quae, ut CSSent Vera, Conjungi debuerunt. Unc Sta separantur, ut disjuncta sint quo nihil potest esse perversiuS. Ita-41que contra est, ac dicitis; nam constitui virtus nullo modo pote St, bini Si ea, quae sint prima naturae, ut ad Summam pertinentia, tenebit. Quaesita enim virtUS St, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur. At illa, ut vobiS b. Plucet, partem quandam tuetur, reliquam de Serit. Atque
ipsa institutio hominis si loqueretur, haec diceret Primos
Suo quasi coeptus appetendi fuisse, ut e Conservaret in ea natUra, in qua ortus esset. Nondum autem Xplanatum satis Crat, a quid maxime natura vellet. Xplanetur igitUr quid ergo aliud intelligetur, nisi ut ne qua par naturae negligaturo in qua si nihil est praeter rationem, Sit in una Virtute sint bonorum sin est etiam corpus, is in Xplanati naturae nempe hoc effecerit, ut ea, quae ante explanationem tenebamus, relinquamus. Ergo id est convenienter naturae vivere, a natura discedere. Ut quidam philosophi, Cum a Sensibus 42 Profecti, majora quaedam, a diviniora vidiSSent, SENSUS reliquerunt: sic isti, Cum X appetitione rerum, Virtuti pul-Chritudinem adspexissent, omnia δ quae praeter virtutem ipsam Viderant abjecerunt, obliti, naturam omnem appetendarum rerum ita late patere, ut a principiis permanaret ad fines: β neque intelligunt, se rerum illarum pulchrarum atque ud
mirabilium G fundamenta subducere. Itaque mihi videntur 16Omne quidem illi errasse, qui finem bonorum esse diXerunt, 43 Honeste vivere. Sed alius alio magis Pyrrho scilicet maXime, . qui virtute constituta, nihil omnino, quod ap-SO sin-negligemus, neque .-refere illud verum esse, recepitque et ma-mus Sic corrigo pro negligimus, 'e Vi Si US. ferimus, ex edd. r. In referemus edd. 84 neque intelligunt Davisius con- pr. omnes consentiunt negligemus a jicit luelligentes, nempe ut simile sit bet ed. Ven. 1494. σω obliti sed est potius conjungendum 81 nisi ea, qui sint r. n.I sint ha cum abdiecerunt.bent ss. et edd. Ir Usque ad uel S mundamenta subducere I Suspicatus ctorium idque verior latinitas postulat. Sum pro subducere esse legendum sub post vulgati sunt habent ruere nam illud Videtur requirere rebus
82 quis maxime mat. vellet I com illis c. pendium verbi primi in libris fecit ut 6 qui-quod appetendum sit, 'elin- alii quod alii quid ederent hoc latinitas quate . . qui nihil relinquere non est postulat itaque praetuli ausus mon consentiunt tempora. Si
8, qui praeter 3irtutem viderant scribas qui-quod appetendum esset, reli-
Edd. omnes, praeter Ascens. habent qui vel saltem relinquit, bene consen- propter item Mss. Vitium ortum est iant omnia. Compendio scribendi. res ipsa docet
196쪽
18s D FINIB. BONOR ET MALOR. petendum sit, relinquat deinde Aristo, qui nihil relinquere
non est ausus introduxit autem, quibus commotu Sapiens
'rappeteret aliquid quodcumque in mentem incideret, et
quodcumque tamquam occurreret is hoc melior, quam
Pyrrho, quod vel aliquod genus appetendi dedit deterior,
-ὶ 6. quam Ceteri, quod penitus a natura recessit. Stoici autem,' quod finem bonoriura in Una virtute ponunt, simile Sutitillorum: quod autem principium ossicii quaerunt, melius, quam Pyrrho quod ea 'non CCurrentia fingunt, vincunt Aristonem : quod autom ea, quae ad Natharam acconimodnta, et per Se SSmTienda esse dicunt, non adjungi mi ad finem bonorum, desciSCunt a natura, et quodam modo Sunt non dissimiles Aristonis ille enim occiarrentia nescio Uae Comminiscebatur : hi autem ponunt illi quidem prima Rturae, sed ea sejungunt a finibus, et a summa bonorum 89 quae Ciam proponunt, hi Sit aliqua rerum selectiori nat Uram videntur equi. Um autem negant, ea quidquam ad beatam vitam pertinere rursu naturam Clin irrim t. 44 Atque 90 adhuc ea dixi, ii causa Zenoni non fuisset, quamobrem a Superiorum rictoritate discederet nunc reliqua videamus : nisi aut ad haec, Cato, dicere aliquid vis, aut nos jam longiores stimus. Neutrima vero, inquit ille. nam et a te perfici istam disputationem volo, nec tua mihi oratio longa videri potest. Optime, inquam quid enim mihi potest esse optatius, quam Cum Catono, omnium 45 virtutum auctore, de virtutibiis disphitares Sed primum illud vide, gravissimam illam vestram sententiam, quae familiam ducit, honestium quod sit, id esse solum bonum honeste que vivere, bonorum sinem, Communem fore vobis cum omnibus, qui in una virtute constitui in finem bonorum :quod lite dicitis, informari non poSSe virtutem, Si quidpiam, b Dis quod honestiun sit, iumeretur, idem dicetur ab illis,
quos modo nominavi mihi autem aequitis videbathir, Zenonem cum Polemone disceptantem, a UO, Uae CSSCnt principia naturae, CCeperat, a Commi inibu initiis progredientem videre, ubi primium insisteret, et inde Causa controversiae DRSCeretur, non tantem Crim iis, qui ne dicerent qiuidem si iali simi a bona esse a natura profecta, a UtiliSilem argita eratis,
46 quibus illi uterentur, iisdemque sententiis. Minime vero
87 appeterem Γ quid, quod cuique in volebat. m. incideret Pro quod cuique legendum 89 qui cum proponu=it' Davisius cor- esse quodcumque, in eo plures Viri Octi rigit ex antecedente ponunt recte. consentiunt et sic in libris sor repertum adhuc ea dixi Non placet ea, nec est a Manutio et aliis Sed me etiam a Cicerone esse videtur. aliquid offendit, quod alias in tali krma O. v. auctore i. e. Xemplo.
omittitur. 92 ut iisdem Sic bene pro ut iisdem 88 non occurrentia ingunt non refer edidere Aldus nepos, iambinus. Da- ad Fngunt carcius etiam transponi visius.
197쪽
LIBER QUARTUS IS9 illud probo, quod, cum docuistis, ut vobis videmini, solum
bonum esse quod honestum Sit, tum rursuna dicitis, initia
proponi neceSSe SSC apta, et accommodata naturae, quorum ex selectione virtu possit existere non enim in electione
virtus ponenda erat, Ut id ipsum, quod erat bonorum ultimum, aliud aliquid acquireret. nam omnia, quae limenda, quaeque legenda aut optanda Sunt, inesse debent in summa bonorum, ut is, qui eam adeptus sit, nihil praeterea desideret. Videsne, ut, quibus summa Si in voluptate, perSpiCUUm Sit,
quid iis faciendum sit, aut non faciendum ut nemo dubitet, eorum omnia ossicia quo Spectare, quid equi, quid fugere
debeant. Si hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur apparet Statim, quae in ossicia, quae actioneS. duos
autem, quibus nihil est aliud propositum, nisi rectum atque honestum, unde ossicii, unde agendi principium nascatur, non reperietis. Hoc igitur quaeriti OmneS, et ii, qui, quodcumque 47
in mentem veniat, ut quodcumqU OCCurrat, Se sequi dicent: 9 et vos ad naturam revertimini quibus natura jure reSponderit, non esse verum, aliunde sinem beate vivendi, a Se principia rei gerendae peti: Sse enim unam rationem, qua et principia rerum agendarum, et ultima bonorum Continerentur: atque, Ut Aristonis esset explosa sententia, dicentis, nihil differre aliud ab alio, nec esse res ullaS, Praeter VirtuteS, P. 117. et vitia, inter quas quidquam omnino interesset, Sic errare δ'
Zenonem, qui nulla in re, niSi 9 in virtute, aut vitio , propensionem, ne minimi quidem momenti, ad Summum bonuna adipiscendum esse diceret et, cum ad beatam vitam 96 nullum momentum ea res haberet, ad appetitionem autem rerum esse in his momenta diceret quasi vero haec appetitio non ad summi boni adeptionem pertineret. Quid autem 4sminu QOnsentaneum St, quam, quod aiunt, Cognit Summo bono, reverti se ad naturam, ut ab ea petant agendi principium, id est, ossicii mon enim actionis aut ossicii ratio
impellit ad ea, quae Secundum naturam Sunt, appetenda : Sed ab his et appetitio et actio CommoVCtur.
Nunc venio ad illa tua brevia, quae consectaria esse di 18cebas et primum illud, quo nihil potest esse brevius : Bonum omne, laudabile laudabile autem omne, honestum: igitur omne bonum, honestum plumbeum pugionem
93 Obis autem Legendum est sine 5 in virtute aut vitio aut vitio dubio vos autem nam conjungitur cum spurium est ut et avisius vidit. non reperieris. nam mensum facit absurdum. uncis 94 et vos ad naturam revertiminiJ Ex igitur inclusi. Cidi SS Videtur qui et vos qui . n. r. 96 nullum momentum ea res habere, respondet superiori et ii, qui c. sic Quae nam res hic intelligenda: recte placuit et Lambino. Davisio, Rui et avisius corrigit ceteri res haberent. rePertemini corrigi vult bene, quia re Cui bene respondet mox his mox et spondet τω dicent pro autem legendum amru.
198쪽
Quis enim tibi illud primum concesserit quo quidem concesso, nihil opus est secundo si enim omne bonum lauda-49bile est, omne honestum est. Quis tibi ergo istud dabit, praeter Pyrrhonem, Aristonem, Corumve similes λ quos tu non probas Aristoteles, Xenocrates, tota illa familia, non dabit quippe qui valitudinem, vires, divitias, gloriam, multa alia, bona esse dicant, laudabilia non dicant et hi quidem ita non sola virtute, finem bonorum contineri putant,
ut rebus tamen omnibus Virtutem anteponant quid enses eos esse facturoS, qui omnino virtutem a bonorum fine Se
gregaverunt, Epicurum, Hieronymum, illos etiam, si qui 50 Carneadeum nem tueri volunt Jam aut Callipho, aut Diodorus 97 quomodo poterunt tibi istud concedere, qui adb honestatem aliud adjungant, quod e eodem genere non sit 3Placet igitur tibi, Cato, Cum res sumseri non CONCESSAS, X
illis efficere, quod velis' am ille sorites, quo nihil putatis
esse vitiosius, Quod bonum Sit, id esse optabile quod opta bile, id esse expetendum quod expetendum, laudabile deinde reliqui gradus sed ego in hoc resiSto eodem enim modo tibi nenio dabit, quod expetendum sit, id esse laudabile. Illud vero Vminime consectarium, sed in primis hebes illorum, gloriatione dignam esse beatam vitam, quod non
possit sine honestate Contingere, Ut jure quiSquam glorietur.51 Dabit hoc Zenoni Polemon etiam magi Ster HUS, O tota illa gens, et reliqui, qui virtutem omnibus rebu multo anteponentes adjungunt ei tamen aliquid summo in bono finiendo. Si enim virtus, digna est gloriatione, ut St, tantumque praestat ceteri rebus, ut dici vix possit et beatus esse Poterit virtute una praeditus, carens Ceteris, ne tamen illud tibi concedet, praeter virtutem, nihil in boni esse ducendum rilli autem, quibus summum bonum Sine Virtute est, non
dabunt fortasse, vitam beatam habereri in quo jure possit gloriari etsi illi quidem etiam voltiptates faciunt interdum
52 gloriosas. Vides igitur, te aut ea Sumere, quae non On-1ΩCedantur, aut ea, quae etiam conCessa, te nihil juvent. Equidem in omnibus istis conclusionibus o putarem philosophia, nobisque dignum, et maXime, cum Summum bonum
quaereremUS, Vitam OStram, Consilia, Voluntates, non verba
corrigi qui enim potest Stis, quae te, Ut aiS, delectant,
97 quomodo poterunta Sic, non quo, nam deest quod τῶ ille sorites respon- ut vulgati, habent edd. r. quo forte deat. Si tamen Cicero abrupte dixit factum e qui jam ille sorites, intelligendum est, qualis 98 Sorites, quo n. p. e. vitiosius vi est, aut Simile quid. tiosius Certe Vitiosum est ne enini hoc minime consectarium, sed . hebes Jcredebant Stoici Gifanius totum hoc Scit consecraria dicebant reves et acu-qus . . e. v. Spurium putabat; sed as sententias hinc bene opponitur sic non sanus fit loCus, nec, si cum hebes v. Clav. Davisio legamus melius pro vitiosius.
199쪽
brevibus, et acutis, auditis, de sententia decedere λ 0ONam, p. ficum ea spectant, et avent audire, cur dolor malum non sit ' dicunt illi, asperum esse dolere, OleStum, odioSUm, Contra naturam, dissicile toleratu : Sed, quia nulla Sit in dolore nec fraus, nec improbitaS, ne malitia, nec Ulpa, ne turpitudo, non esse illud malum Haec qui audierit, ut ridere non curet, discedet tamen nihilo firmior ad dolorem ferendum,
quam venerat tu autem nega fortem CSSe quemquam POSSC,
qui dolorem malum putet Cur fortior sit, si illud, quod 53
tute concedis, asperum, et vi serendum putabit Ex rebus enim timiditas, non e vocabulis nascitur. Et ais, si una littera Commota Sit, fore, tota ut labet disciplina. Utrum igitur tibi litteram videor, an tota paginas commoVero λut enim sit apud illos, id quod est a te laudatum, ordo rerum ConServatUS, et omni inter se apta et Connexa, sic enim aiebas tamen perseqvi non debemus, si a falsis principiis profecta congruunt ipsa Sibi, et a propoSit non aberrant. In prima igitur Constitutione Zeno tuus a natura CCeSSit; 54 Cumque Summum bonum posuisset in ingenii praestantia, quam virtutem Vocamus, ne quidquam aliud bonum esSedixisset, nisi quod esset honestum, nec virtutem POSSC On- Stare, Si in ceteris rebus esset quidquam, quod aliud alio melius esset, aut pejus hi propositis tenuit prorSUS ConSequentia. CCte dicis negare enim non possum. Sed ita falsa Sunt ea, quae ConSequuntur, ut illa, e quibus haec nata sunt, vera eSSe non possint. Docent enim nos ut scis dialectici 5sSi ea, quae rem aliquam sequantur, falsa sint, falsam illam ipsam 8Se, quam sequantur. Ita sit illa ConcluSi non O b. tum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere : Si illus hoc non autem hoc igitur ne illud quidem. Sic, ConSequentibu VeStris Sublatis, prima tolluntur qua, sequuntur igitur: omneS qui
non Sint SapientCS aeque miSero eSSO : Sapiente omne SVmme beato esse : recte facta omnia aequaliaci omnia peccata paria. quae Cum magnifice primo dici videntur, Considerata minu probantur. SenSUS enim I USque, et Iantur rerum, atque ipsa verita Clamat quodam modo, non OSSe10 Nam cum ui spectant et ament 2 primi tolluntur Vulgo male voLaudire Lea spectant nihil est, nec ullum lantur. item mox sunt pro quo dedi sensum commodum habere potest sint. Corrigendum puto cum exspectans et , qui cum magni e primes diei i- avent audire ut et quidam aedidere derentur, uonso minus probanturi Scri-Davisius tamen malebat, cum eos spe bendum videntur. ctant, cum oculis in eo conversis cupi 4 clamabati Legendum clamat et unt audire. Si edd. nonnullae mox post posse ad D tamen persequi non debemus i. e. diderim se, quod ultima in osse Ab- longius progredi, Concludendo ex iis. Orpsit. F. SuPra a c. 19 init.
200쪽
adduci, ut inter eas res, qua Zeno exaequaret, nihil in
20 Postea quus ille Poenulus, scis enim illiseos, Clientes 56 tuos, e Phoenicia profectos homo igitur acutus, Caia Samnon obtinCnS, repugnante natura, verba verSare coepit et
primum rebus iis, quas nos bonas ducimus, ConceSSit, ut haberentur aptae, habiles, et ad naturam accommodatae faterique cepit, Sapienti, hoc est, unum beato, Commodius tamen esse, si ea quoque habeat, quae bona non audet appellare 7 natura ipsa accommodata esse concedit negatque Platonem, si sapiens non sit, eadem CSSe in auSa, qua
tyrannum Dionysium huic mori optinium Sse, propter desperationem Sapientia : illi, propter Spem vivere : peccata autem partim esse tolerabilia, partim nullo modo, propterea quod alia peccata plures, alia pauciores quasi numeros ossicii praeterirent jam insipientes alios ita esse, ut nullo modo ad Sapientiam poSSunt pervenire alios, qui possunt, si id 57 egissent, sapientiam Consequi Hic loquebatur aliter, atque omnes: sentiebat idem, quod ceteri ne vero minori aeStimanda ducebat ea, quae ipse bona negaret esse, Uam illi,
'qui ea bona esse dicebant. Quid igitur voluit sibi, qui
ν Dq. illa mutaverit Saltem aliquid de pondere detraxisset, et ' paullo minoris aestimavisset ea, quam Peripatetici, ut Sentire quoque aliud, non solum dicere videretur Quid λ de ipsa beata vita, ad quam omnia referuntur, quae dicitii negatis
Cam 8Se, quae Xpleta Sit Omnibus iis rebus, quas natura desidereis totamque eam in Una virtute ponitis D Cumque omni controversia aut de re soleat, aut de nomine CSSeri UtraqUe earum nascitur, si aut res ignoratur, aut erratur iunomine quorum Si neutrum est, per danda est, ut verbis Utamur quam usitatissimis, et quam maxime aptis, id est,
58 rem declarantibus. Num igitur dubium est, quin, si in re ipsa nihil peccatur a superioribus, verbis illi commodius 21 utantur λ Videamus igitur sententias eorum tum ad verba
Dicunt appetitionem animi moveri, cum aliquid ei secundum naturam esse videaturri omniaqUe, quae Secundum naturam sint, aestimatione aliqua digna eaque Pro O, Uan-
tutis ille Poenulus Int Zenonem, rium judicat Davisius Sanerem jam qui et cognomines Poenus dictus. s. ante dixerat. Suid in Zen. 8 si id egissens Sic in Μss. quibus e Phoesnietis Pro Phoenice, v. Clav. dam repertum a Manutio, rutero ita- in Geogr. rem illustrat etiam illa no que recepi, Sensu postulante, cum Dabilis inscripti, Phoeniciis literis Citti visio. mper reperta, super qua tam multa isti ea bona esse dicebant esse dedocti Britanni et Franci scripsere tendum videtur. natura-concedit Totum hoc spu-