Opera omnia;

발행: 1810년

분량: 639페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

LIBER QUINTUS. 203

memini nec tamen Epicuri licet oblivisci, si cupiam : cujus p. 125. imaginem non modo in tabulis nostri familiares, sed etiam' in poculis, et in anulis habent. Hic ego, Pomponius qui 2 dem, inquat Γ, noSter Ocari videtur, et fortasse suo jure ita enim Athenis se collocavit, Ut sit paene unus ex Atticis, itid etiam cognomen videatur habiturus. Ego autem tibi,

Piso, assentior, Suio evenire, ut aCriu aliquanto, et attentius de claris viris, locorum admonitu cogitemus. Scis enim me quodam tempore Metapontum OniSSe tecum, ne ad

hospitem ante divertisse, quam Pythagorae ipsum illiun locum, ubi vitam ediderat, Sedemque viderim hoc autem tempore, etsi multa in omni parte Athenarum sunt in ipsis locis

indicia summorum virorum tamen ego illa moveor Xedra.

Modo enim fuit 6 Charmadas quem videre videor, est enim nota imago a sedeque ipsa, 7 tanti ingenii magnitudine orbata, desiderari illam vocem puto. Tum Piso, uoniam Sigitur aliquid omnes, quid Lucius noster, inquit an viri locum libenter invisit, ubi Demosthenes et Eschines inter se decertare soliti sunt suo enim quisque studio maxime ducitur. Et ille, cum erubuisset, Noli, inquit, e me quaerere, qui in Phalericum etiam descenderim quo in loco ad su-ctum aiunt declamare solitum Demosthenem, ut fremitum RSSVesceret OCe vincere modo etiam paullum ad dextram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum CCederem quamquam id quidem infinitum est in hac urbe : UnCumque enim ingredimur, in aliquam historiam vestigium ponimus. Tum Piso, Atqui, Cicero, inquit, ista studia, si ad imitari sido Summo viro spectant, ingenioSorum Sunt. Sin tantum-b. modo in indicia veteris memoriae CognOSCOndR, CuriOSΟ-rum te nutem hortamur omneS, Currentem quidem, ut spero, ut OS, UOS noviSSe vis, etiam imitari velis. Hic ego, Etsi facit hic quidem, inquam, Piso, ut videS ea, qUM Praecipisci tamen mihi grata est hortatio tua. Tum ille ami-CiSSime, Ut solebat, Nos vero, inquit, omnes omnia ad hujus adolescentiam Conferamus, in primisque ut aliquid suorum studiorum philosophiae quoque impertiat, vel ut te imitetur, quem amat vel ut illud ipsum, quod studet, facere possit Ornatius. Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propenSus est mihi quidem Antiochum, quem audis, satis belle videris attendere Tum ille timide,

ut id etiam cog=rImrne videntur habi- alibi quoque sic correCtum est. turust Hoc mihi semper vitiosum vi P tanti ingenii magnitudinet Ianti esum est bene e vestigiis ss. Davisius fs bene edidit Davisius pro vulg. correxit et id etiam cognomen Sc Attici tanta. atque sic edidi. S ad indicia v. memoriae cognoscenda J Carneades Valesius corrigit Char Sic Alss. plures et edd. Pr omneS. Post madas, bene nam Carneadem non vide Vulgatum est cognoscend .rat Cicero. recepit et AlemanuuS. Et

212쪽

201 DE FINIB. BONOR ET MALOR.

vel potius verecunde, Facio, inquit, equidem sed audistine modo de Charmades rapior illuc revocat autem Antiochus: 3 nec est praeterea, quem audiamus Tum Piso, Etsi hoc in quit, fortasse non poterit Sic abire, cum hi adsit, me autem dicebat tamen audebo te ab hac Academia nova ad veterem illam vocare in qua, ut dicere Antiochum audiebas, non ii soli numerantur, qui Academici vocantur, Speusippus, Xenocrates, Olemo, Crantor, Ceterique, Sed etiam Peripatetici Veteres, quorum PrinCCPS riStoteles, quem excepto Platone, haud scio an recte diXerim principem philosophorum. Ad eos igitur converte te, quaeSo. X eorum enim Cripti et institutis cum omnis doctrina liberalis, omnis historia, ramis

Sermo elegans sumi poteSt, tum varietas est tanta artium, ut nemo sine eo instrumento ad ullam rem illustriorem satis P. I 26. ornatu possit accedere ab his oratores, ab his imperatores,' a rerum publicarum principes XStiterunt ut ad minora veniam mathematici, poetae, musici, medici denique ex hae, S tamqUam omnium artium ossicina, profecti sunt Ad quae ego, Scis me, inquam istud idem sentire, Piso sed a te opportune facta mentio est. 9 Studet enim meus audire Ci- Cero, quaenam Sit Stiu veteris, quam CommemoraS, Academiae de finibus bonorum, Peripateticorumque Sententia. Censemus autem te facillime id explanare posse, quod et Sta-Seani Neapolitanum multos annos habueris apud te, et Complures jam menses Athenis haec ipsa te ex Antiocho videmus exquirere. Et ille ridens, Age, age, inquit satis enim scite

me nostri sermonis principium esse voluisti eXponamus adolescenti, si qua forte possumus dat enim id nobi solitudo. λ quod si quis Deus diceret, numquam putarem, me in Academia, tamquam philosophum disputaturum. λ Sed ne, dum huic obsequor, vobis molestus sim Mihi, inquam, qui te id ipsum rogavi s Tum Ouintus et Pomponius cum idem

se velle dixissent, Pigo exorsus est cujus oratio, attende quaeso, Brute, satisne videatur Antiochi complexa CSSe ententiam : quam tibi, qui fratrem ejus Aristum frequenter claudieris, maxime probatam existimo. Sic est igitur locutus. Quantu ornatus in Peripateticorum disciplina sit, satis est 9 me, ut brevissime potui, paullo ante dictum Sed est

forma ejus disciplinae, sicut fere ceterariam, triplex. 2 una pars est natura, disserendi altera : vivendi tertia natura siuab iis investigata est, ut nulla pars Caelo, lari, terra, ut

studet enim audireJ Pro Iude malim repertum est, et habet d. Ven. 494. avet. . quod deinde et Lambinus edidit, post 1 q. si quis Deus diceret, num7uam tu hunc mavisius. alii natura illud merarem Tempora mae offendunt. vide lius nam et in ceteris Iartibus sunt turque esse debere dixisset, putassem genitivi. 11 sed ne Int. Creor. 1 ut poetice loquar J Nam poetae his 32 una ars naturae Sic et in Is tribus mundum exprimunt.

213쪽

LIBER QUINTUS. G5 poetice loquar praetermissa Sit. Uinetiam, Cum de rerum b.

initiis, omnique mundo λ locuti SSent, ut multa non modo probabili argumentatione, sed etiam neceSSaria mathematicorum ratione Concluderent maXimam materiam e rebus per se investigatis ad rerum occultarum Cognitionem attulerunt. Persecutus est Aristoteles animantium omnium OrtUS, ViCtUS, O figuras Theophrastus autem Stirpium naturaS, omniumque fere rerum, quae e terra gignerentur, auSa atque rationes,

qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum. Disserendique ab iisdem non dialectice solum, sed etiam oratorie praecepta sunt tradita ab Aristoteleque principe de singulis rebus in utramque partem dicendi Xercitatio est instituta, ut non contra omnia Semper, Sicut Arce- Silas, diceret, et tamen, ut in omnibus rebus, quidquid ex utraque parte dici posset, Xpromeret. Cum autem tertia pars bene vivendi praecepta quaereret, ea quoque est ab iisdem non solum ad Privatae vitae rationem, sed etiam ad rerumpublicarum rectionem relata. β omnium fere civitatum, non Graeciae solum, sed etiam Barbariae, ab Aristotele, mores, instituta, disciplinas; si a Theophrasto leges etiam

Cognovimus. Cumque uterque eorum docuisset, qualem in republica principem esse Conveniret, pluribus praeterea Vm Scripsisset, qui esset optimus reipublicae status hoc amplius Theophrastus, quae essent in republica inclinationes rerum, et momenta temporum, quibu esset moderandum, utcumque res postularet. Vitae autem degendae ratio maxime quidem illis placuit quieta, in contemplatione et cognitione posita rerum quae quia deorum erat vitae simillima, sapiente visa est dignissima, atque his de rebus et splendida est eorum et illustris oratio. De summo autem bono, quia duo a genera librorum sunt, num populariter Scriptum, quod ξω- 5τερικον appellabant alierum limatius, quod in Commentariis ilreliquerunt: non semper idem dicere videntur nec in summa tamen ipsa aut varietas est Ulla, apud hos quidem, quos nominavi, aut inter ipsos dissensio sed cum beata vita quaeratur, idque sit unum, quod philosophia spectare et sequi debeat sitne ea tota sita in potestate Sapientis, an OSSit aut labefactari, aut eripi rebus adversis, in eo nonnumquam variari inter eos et dubitari videtur quod maxime essicit Theophrasti de beata vita liber in quo multum admodum fortunae datur quod si ita Se habeat, non possit beatam prae- Stare vitam sapientia haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtuti vi gravitaSque postu-

14 locuti essent, ut DAn excidit ira ' I a Theophrasto leges etiam libros 15 Omnium fere imitatumJ In libris Theophrasti de legibus cornaaemorat politicis Diog. Laertius, et alii.

214쪽

266 DE FINIB. BONOR ET AIALOR.

lat quare teneamus Aristotelem, et 7 ejus lium Nicoma Chiam : cujus accurate scripti de moribus libri dicuntur illi quidem esse Aristotelis sed non video, cur non potuerit Patri similis esse filius Theophrastum tamen adhibeamu ad pleraque, dummodo plus in virtute teneamus, quam ille te-13 nuit, firmitatis, et roboris. Simus igitur contenti his namque horum posteri, meliores illi quidem, mea Sententia, quam reliquarum philosophi disciplinarum sed ita degenerant, ut ipSi ex se nati esse videantur primum TheophraSti Strato, physicum se voluit in quo etsi est magnuS, tamen nova pleraque, et perpauca de moribus. Hujus Lysias et Oratione locuples, rebus ipsi jejunior concinnus deinde eth. elegans hujuS Aristo Sed ea, quae desideratur a magno phi-IOSopho, gravitas in eo non fuit scripta sane et multa, et Polita Sed nescio quo pacto auctoritatem oratio non habet. 14 Praetereo multos, in his doctum hominem, et suavem Hieronymum quem jam cur Peripateticum appellem, neScio. Summum enim boni uri exposuit, vacuitatem doloris qui autem de summo bono dissentit, de tota philosophiae ratione dissentit Critolaus imitari antiquos voluit et quidem Stgravitate proXimus, et redundat oratio attamen is quidem in patriis institutis manet. Diodorus ejus auditor, adjungit ad honeStatem, vacuitatem doloris. Hic quoque suus est de Summoque bono dissentiens, dici vere Peripateticus non PO-teSt. Antiquorum autem sententiam Antiochus noster mihi Videtur persequi diligentissime L quam eandem Aristotelis 6 fuisse, et Polemonis docet. Facit igitur Lucius noster pru- 15 denter, qui audire de summo bono potissimum velit hoc

enim constituto in philosophia, Constituta Sunt omnia nam ceteri in rebus Sive praetermissum, sive ignoratum est quippiam, non plus incommodi est, quam quanti quaeque earum rerum est in quibus neglectum est aliquid. Summum a tem bonum Si ignoretur, vivendi rationem ignorari neceSSe CSt. X quo tantu error OnSequitur, Ut quem in ortum e TCCipiant, Scire non possint. Cognitis autem rerum sinibuS, cum intelligitur, quid sit et bonorum extremum, et malorum, inventa vitae via est, conformatioque Omnium ossicio

rum.

I Est igitur, quo quidque referatur ex quo, id quod omnes

CXPetunt, beate vivendi ratio inveniri, et comparari poteSt. p. 28, qUOd quoniam in quo sit, magna dissensio est Carneadea' nobis adhibenda divisio est, qua noster Antiochus libenter

17 ejus fit. Nicomachum J v. ad h. l. vebant, quod seeus esse, res ipsa O- Petitum in Obs Misc. IV. p. 59. Cet. 18 sed ita degenerant Vix dubito, Ci I in quibus neglectum est aliquiae Ma- Ceronem scripsisse degenerarunt, nisi limatiquid abesse, ut intelligatur e Su- vero de iis modo loquitur, qui tum Vi perioribu quispiam.

215쪽

LIBER QUINTUS. et uti solet. Ille igitur vidit, non modo quot fuissent adhuc

philosophorum de Summo bono, Sed quot omnino Sse possent sententis Negabat igitur ullam esse artem, quae ipsa a se proficisceretur etenim Semper illud extra est, a quod arte comprehenditur nihil opus est exemplis hoc facere longius est enim PerSpicuum, nullam artem in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud quod propositum sit arti. 32 Quoniam igitur, ut medicina valitudinis, navigationis gubernatio, sic vivendi ars est prudentia neceSSe St, eam quΟ-qUe ab alia re esse constitutam et profectam. Constitit au- 17tem fere inter omnes, id, in quo prudentia versaretur, et quod

aSSequi vellet, aptum, et accommodatum naturae CSSC POrtere, et tale, ut ipsum per Se invitaret, et alliceret appetitum animi; a quem ὁρμ.ὴν Graeci vocant. Quid autem Sit, quod

ita moveat, itaque a natura in Primo ortu appetatur, non conStat, deque eo est inter philosophos, cum Summum bonum eXquiritur, omnis dissensio totius enim quaestioni ejus, quae habetur de finibus bonorum et malorum, cum quaeritur, in his quid sit extremum et ultimum, fons reperiendUS St, in quo sint prima invitamenta naturae quo invento onmiSab eo, quasi capite, de summo bono et malo disputatio ducitur Voluptatis alii primum appetitum putant, et primam idepulsionem doloris alii censent primum ascitum, doloris Vacuitatem, et primum declinatum, dolorem Ab his alii, IS

32 Prima Secundum naturam nominant, proficiscuntur in quibus iumerant incolumitatent, conservationemque mnium partium, valitudinem, sensus integros, doloris vacuitatem vires, pulcritudinem, ceteraque generis ejuSdem b. quorum Similia sunt prima in animis, quasi virtutum igniculi, et semina. Ex his tribus cum unum aliquod sit, quo primum natura moveatur vel ad appetendum, vel ad repellendum, nec quidquam omnino, praeter hae tria, poSSit esse et neceSSO Si omnino ossicium aut fugiendi, aut sequendi, ad eorum aliquid referri ut illa prudentia, quam artem vitae

esse diximus, in earum trium rerum aliqua VersetUr, a qua

totius vitae ducat exordium. Ex eo autem, quod statuerit IbeSSe quo Primum natura moventur, XSistet etiam recti ratio, atque honesti, quae cum uno aliquo ex tribus illis congruere poSSit, 2 ut aut id honeStum sit, facere omnia aut

2 quod arte comprehenditur in tali omittit Cicero relativum. qu ars versatur, occupatur, elaborat 23 Ab his se primo ascitu et declimo est, quod arti propositum est. natu alii ascitus et declinatus. u Guoniam igitur Addidi igitur cum 24 doloris vaeuitarem Hoc mihi vide- Lamb. et Davisio, qui in s. reperit et tu spurium et nam haec est in primores desiderat declinatu, non ex eo proficiscitur ita-22 quem ορμην r. vocant Accurata que uncis inclusi. latinitas postulat quam forte delendum 5 ut aut id honestum sit aut pro Su- fuem nam et alibi in interpretatione servacuo delebat Lambinus ut et P.

216쪽

203 DE FINIB. BONOR ET ALOR.

voluptatis causa, etiam si eam non consequare aut non dolendi, etiam si id assequi nequeas 26 aut Corum, quae Secun-dUm naturam, adipiscendi. Ita sit, ut, quanta differentia est in principiis naturalibus, tanta sit in finibus bonorum malorumque dissimilitudo. Alii rursus iisdem a principiis, omne ossicium referunt aut ad voluptatem, aut ad non dolendum,2O aut ad prima illa secundum naturam obtinenda. Xpositis jam igitur sex de summo bono Sententiis, trium ProXimurum hi principes voluptatis, Aristippus non dolendi Hieronymus fruendi rebus iis, quas primas secundum naturam esse diXimus, Carneades, non ille quidem auctor, sed defensor, disserendi Causa fuit. Superiores tres erant, qUse SS2

P. 229 POSSOnt quarum est Una Sola defensa, eaque vehementer.

δ nam voluptatis causa facere omnia, cum etiam si nihil con- Sequamur, tamen ipsum illud consilium ita faciendi, per se CXpetendum, et honestum, et Solum bonum sit, nemo dicit. ne vitationem quidem doloris ipsam per se quisquam in rebus expetendis putavit, 2 ne si etiam evitare posset. At vero facere omnia, ut adipiscamur quae secundum naturam Sint etiam si ea non assequamur, id esse et honestUm', et So-B Ium per se expetendum, et solum bonum Stoici dicunt Sexet igitur hae sunt simplices a de summa bonorum malorumque Sententis duae sine patrono, quattuor defensae junctae Utem, et duplices eXpositiones summi boni, tres omnino fuerunt: ne vero plures, si penitus rerum naturam Videas, CSSe PotUerVnt nam aut voluptas adjungi potest ad hone- Statem, ut Calliphoni, Dinomachoque placuit aut doloris vacuitas, Ut Diodoro aut prima naturae, Ut antiquiS: VOS eosdem Academicos, et Peripateticos nominamius. Sed quoniani non possunt omnia simul dici, haec in praesentia nota esse debebunt, voluptatem semovendam esse : quando ad majora quaedam, ut jam apparebit, nati sumus de vacuitate doloris eadem fere clici solent, quae de voluptate quoniam igitur et de voluptate cum Torquato, et de honestate, in qua una omne bonum poneretur, Cum Catone est disputatum :Primum, Uae contra voluptatem dicta sunt 2 eadem fere 22 cadunt Contra vacuitatem doloris. Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illan sententiam. quocumque

Manutius etiam id mihi non placet, us de summa bonorum Sic Ss tres et utrumque abesse velim. p. Davisium edd. summo illud meims. 26 au eoru r-adipiscenda Pro ea ad et sic alibi quoque Cicero dicit prosc. Causa ejus forinae et alia exempla summo bono et malo. ap. Ciceronem et alios, ut alibi jam u eadem cadunt i e locum habent,notaVimus usurparique rude possunt Davisius 27 ne si etiam evitare posset Putavi corrigit stabunt, i. e. Valebunt. Vulga- legendum esse : evitari se dolor sed tum melius est sicut aliquid dicitur melius Davisius evenire se vitatio dolo cadere in aliquid, sic et dici potest ea .ris, quod eis Eliensi recepit dere contra.

217쪽

LIBER QUINTUS. .

enim modo summum bonum Sic Xponitur, ut id vacet honestate nec ossicia, ne virtute in ea ratione, ne amicitis Constare possunt. Coi Uncti autem Um honeSint Vel vo-b.

luptatis, vel non dolendi, id ipsum honestum, quod amplecti

vult efiicit turpe ad ea enim re referre quae agaSQ Uarunt Una, Si quis malo carent, in summo eum bono dicat esse ; alter versetur in levissima parte natUrae, Obscurantis

est omnem splendorem honestatis, ne dicam inquinantis. Restant Stoici, liui cum a Peripateticis, et Academicis omnia transtulissent, nominibus aliis easdem res secuti sunt. Hos contra singulos dici est melius sed nunc, quod agimus de illis uni volemus. Democriti autem SecuritaS, quae St 23 animi tamquam tranquillitas, d quam appellant εὐθυμιίαν, eo

separanda fuit ab hac disputatione, quia ista animi tranquillitas, ea ipsa est beata vita quaerimus autem, Non quae Sit, Sed unde sit. Jam Xplosae, ejectaeque Sententiae Pyrrhonis, Aristonis, Herilli, quod in hunc orbem, quem Circumscrip Simus, incidere non possunt, adhibendae omnino non fuerunt. nam Cum omnis se quaestio de finibus, et quasi de extremi bonorum et malorum, ab eo proficiscatur, quod dicimus Naturae ASO aptum, et CCommodatum, quodque PSum per Se primum appetatur hoc totum et ii tollunt, quae in rebus iis, in quibus nihil δ quod aut honestum, aUt hirpe Sit, negant ess ullam Causam, cur aliud alii anteponatur, ne interea re quidquam omnino putant interesSe et Herillus, si ita sensit, nihil esse bonum, praeter Scientinui, Om Nem Consilii capiendi causam, inventionemque ossicii sustulit. Sic,

exclusi Sententiis reliquorum, Cum praetero nulla eSSO POS- Sit, hae antiquorum valeat necesse est. Ergo instituto veterum, quo etiam Stoici utuntur, hinc Capiamu exordium.

Omne animal se ipsum diligit, ac simul ut ortum est, id 24

agit, ut e Conservet, quod hic ei primus ad omnem vitam P 30. tuendam appetitus a natura datur, se Ut Conservet, a atque' ita sit aflectium, ut optime secundum naturam affectum CSSe

possit. Hanc initio constitutionem confusam habet, et incertam, Ut tantummodo se tueatur, δη qualecumque sit sed

nec quid Sit, nec quid possit, nec quid ipsius natura sit, intelligit Cum autem processit paullum, et quatenus quidquid se attingat, ad seque pertineat, perSpicer Coepit, tum Sensim incipit progredi, seseque agnoScere, et intelligere,. quam ob causam habeat eum, quem diXimus, animi appe-3 quani appellant εὐθυικιαν mavisius 2 atque ita sit assectum ossitI Haec corrigit appellat se Democritus non pro glossemate habet avisius an male sequentibus iuc tracta, ubi eadem 3 quod non aut ' honestum c. non Sunt λplane alienum est et contra rem itaque 3 qualecumque sit J C. et se tueri. cum avisio, auctore s. Paris dele 34 g. s. c. habe cum C. Semper vi putaVi legendum esse habgat, sicque VOL. IV. P. I. P

218쪽

21 DE FINIB. BONOR ET MALOR.

titum : coeptatque et ea, quae naturae apta Sentit, appetere et Propulsare contraria ergo omni animali illud, quod appetit, PoSitum S in eo, quod natura est accommodatum ita finis

bonorum XSistit, CCundum naturam vivere, Si asseCtum, d ut optime assici possit, ad naturamque accommodatisSime. 25 Quoniam autem sua cujusque animantis natura est, neCOSSeest quoque finem Iamium hian OSSe, ut natura Xplentur.

nihil enim prohibet, quaedam esse et inter se animalibia reliquis, et cum bestiis homini Communia, quoniam onmium est natura CommuniS. sed Xtrema illa, et uuama, quae quaerimus, inter animalium genera distincta et dispertita sunt, et sua cuique propria, et ad id apta, quod cujusque natura 26 desiderat Ouare cum dicimus, omnibus animalibus extremum CSSO, Ccundum naturam vivereri non ita accipiendum CSt, qUasi dicam US. Unum SSe omnium extremum sed ut omnium artium recte dici potest commune esse, ut in aliqua Scientia verSetur, Cientiam autem suam cujusque arti eSS :b. sic commune animalium nanium Secundum naturam Vivere,

sed natura esse diversas, ut aliud equo sit natura, aliud bovi, aliud homini, et tamen in omnibus Summa communis, et quidem non solum in animalibus, sed etiam in rebus omnibus iis, qua natura sit, auget, et tuetur in quibus vide-mUS, CR qUae gignuntur e terrra, multa quodam modo rem-cere ipsa sibi per se, quae ad vivendum, CrescendUnaque VR-leant, δ' et Suo genere perveniant ad extremum ut jam liceat una comprehenSione omnia complecti non dubitem que dicere, omnem naturam esse 9 conservatricem sui, idque habere propositum quasi finem, et Xtremum, Se ut Custodiat quam in optimo sui generi statu : ut necesse Sit, omnim rerum, quae natura vigeant, similem esse nem, non

eundem ex quo intelligi debet, homini id esse in bonis ulti

mum, Secundum naturam vivere : quod ita interpretemur, vivere ex hominis natura undique perfecta, et nihil requi-2 rente. Haec igitur nobis explicanda sunt Sed si enodatius, vos ignoscetis hujus enim aetati, et huiC nunc hoc primum fortasse audienti, servire debemus. Ita prorsus, inquam etsi ea quidem, quae adhuc dixiSti, quam vi ad aetatem recte isto modo dicerentur.

10 Exposita igitur, inquit, terminatione rerum XpetendarUm,

scripsi, ut et edd. quaedam Vett. mum Pro et suo malim tit in sus generebent. C. 35 ut optime vinci possit J An possis ν 39 conse atricem suiJ Quidam libri 36 distinera et disperritaI Pro distincta ser habent servatricem, quod et recepit videtur legendum divisa pro dispertita avisius. ed Veri. 1404. habet dispersa. O nunc hoc pr. audienti Aldus nepos a sis ere ipsa sibi per se sibi hic alie dedit hinc, non male nam et ante sienum videtur. St. Secutus est idem avisius sortassed et tuo genere serveniant ad extre et melius abfuerit pronomen.

219쪽

LIBER QUINTUS. 211 cur ista se res ita habeat, ut dixi, deinceps demonstrandian

est quamobrem ordiamur ab eo, quod primum poSui quod idem reapse Primum est, ut intelligamus, omne animal seipsum diligere quod quamquam dubitationem non habet est enim infixum in ipsa natura, comprehenditur sui CHUS-que sensibus, Sic Ut Contra Si quis dicor velit, non audiR- p. i. tur tamen, ne quid praetermittamus, ratione quoque, Cur μ'

hoc ita sit, afferendas puto. Etsi qui potest intelligi, aut co-28gitari, esse aliquod animal, quod se oderit ξ res enim Con-CUrrent Contraris'. nam cum appetitus ille animi aliquid ad Se trahere Coeperit Consulto, quod sibi obsit, quia sit sibi inimicus : Cum id sua causa faciet; et oderit se, et simul diliget quod seri non potest necesse est quidem, si quis sibi ipse inimicus est, eum, quae bona Sunt, mala Utare bona Contra, quae mala : et quae appetenda, fugere et quae fugienda, appeterea quae sine dubio vitae sunt everSio. Neque enim, Si nonnulli reperiuntur, qui aut laqueos, aut alia exitia quaerant, a aut, ut ille apud Terentium, qui decrevit tantisper Se minus injurim suo gnato facere, ut ait ipse dum sat riser,s inimicus ipse sibi putandus est. Sed alii dolore moventur 29 alii cupiditate : iracundia etiam multi efferuntur : et cum in mala cientes irriturat, tamen se optime sibi conSulere arbi trantur : itaque dicunt, nec dubitant,

Mibi sic usus est tibi ut opus est facto, fac r

melut qui ipsi sibi bellum indixissent cruciari dies, noctes

torqueri vellent nec vero Sese ipsi accusarent ob eam au-Sam, quod Se Se male rebus Sui Consuluisse dicerent eorum

enim haec est querela, qui sibi cari sunt, seseque diligunt. Quare, quotiescumque dicetur male de se quis mereri, Sibique Sse inimicus, atque hostis, vitam denique fugere intelligatur aliquam subesse ejusmodi causam, ut ex eo ipSopossit intelligi, sibi quemque esse carum. Nec vero id satis 3 o CSt, neminem SSe, qui ipse se oderit: sed illud quoque intelligendum est, neminem Sse, qui, quo modo Se habent, nihil sua censeat interesse tolletur enim appetitu al imi, Si, ut in iis rebus, inter quas nihil interest, neutram in artem b. propensiores simus, item in nobismetipsis, quemadmodum

affecti simus, nihil nostra arbitrabimur interesse. Atque id etiam illud, si quis dicere velit, perabsurdum sit ita diligi a

4 si quis sibi ipse inimicus eueri Vulgo a inimicus ipse sibi putandus est Da- est ιιbi ipsi contra latinitatem in ed. visius corrigi vult inimici sibi ipsi pu-

Ven. 494. est tantum sibi et si est ta- sunt sane, non refertur hoc ad il-paud post sed mox est etiam sibi ipse tum apud Terentium, sed ad superius, inimicus sibi ipse putandus est. nonnulli, qui. 2 aut, ut ille apud Dr.J Davisius au 44 seseque diligunt Sic est in edd. pr. 4eleri vult recte recte seseque Vulgo die sese.

220쪽

2i2 DE FINIB. BONOR ET MALOR.

Sese quemque, ut ea vis diligendi ad aliam rem quampiam referatur, non ad eum ipsum, qui sese diligat hoc cum in amicitiis, cum in ossiciis, cum in virtutibus dicitur, quomodocumque dicitur, intelligi tamen quid dicatur, poteSt in nobis autem ipsis ne intelligi quidem, ut propter aliam qURmpiam rem, verbi gratia, propter voluptatem, o amemUS. Propter no enim illam, non propter eam nosmetipsos diligi-3 mus. Ouamquam quid est, quod magi perspicuum Sit, nonnaodo carum Sibi quemque, verum etiam vehementer carum esses quis est enim, aut quotus quiSque, Cui mor Cum P

propinquet,

Non refugiat timido sanguen, alque exalbescat metu

etsi hoc quidem est in vitio dissolutionem naturae tam valde perhorrescere : quod item est reprehendendum in dolore. Sed quia fere sic assiciuntur omnes, satis argumenti St, ab interitu naturam abhorrere : idque quo magis quidam ita faciunt, ut jure etiam repreliendantur, hoc magis intelligendum est, haec ipsa nimia in quibusdam futura non fuisse, nisi

qUaedam essent modica natura ne vero dico eorum metum

mortiS, qui quia privari se vitae bonis arbitrentur, aut quia quasdam post mortem formidines extimescant, aut si metuant, ne Cum dolore moriantur, idcirco mortem fugiant: in parvi enim Saepe, qui nihil eorum cogitant, si quando his ludentes minamur praecipitaturos alicunde, CXtime8Cunt. quinetiam ferae, inquit PacuviuS, p. 32. Quibus abest ad praecavendum intemgendi astutia, 32 sibi injecto terrore mortis horrescunt. Quis autem de ipso sapiente aliter existimat quinetiam Cum decreverit esse moriendum, tamen discessu a suis, atque PS relinquenda luce moventur. Maxime autem in hoc quidem genere vis est PerSPiCUn naturae, cum et mendicitatem multi perpetiantur, ut vivant et angantur appropinquatione torti confecti homine senectute : et ea perferant, quae Philoctetam videmus in fabulis qui cum cruciaretur non ferendis doloribus, propagabat tamen vitam si aucupio sagittarum,

Coni gebat tardus celeres, stan volantra,

ut apud Attium St,

Pin aru nque contextu corpori tegumenta faciebat.

33 De hominum genere, aut omnino de animalium loquor;

45 Di par vrs enim saepe Constructio saepe friget in illo non . non ConStat, Si ad extimescunt referas. A aucupi sirgittarum Aves capiendo Si est a Cicerone, intellige inter par per sagittas Davisius Scribit aucupio. vos ii, qui nihil cogitant eorum Da Sagitta conjigebat &c. visius corrigit parvi nimis pe sed ita

SEARCH

MENU NAVIGATION