Opera omnia;

발행: 1810년

분량: 639페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

LIBER PRIMUS. 243

Corpore putent eSSe mortem. Sunt, qui Ullum censeant fieri discessum, sed una animum, et CorPUS Occidere, si animumque cum corpore XStingui qui diSCedere animum censent,

alii statim dissipari, alii diu permanere, alii Semper. Quid

sit porro pSe animus, aut ubi, aut unde, magna dissensio est aliis cor ipsum, animia videtur e quo eXCOrdeS VC- CordeS, conCordesque dicuntur et Nasica ille prudens, bis consul Corculum, et

Egregie cordatus boni catus Eliu Sextus.

Empedocles animum esse censet, Cordi suffusum an inem. 19 aliis pars quaedam cerebri visa est animi principatum tenere. aliis nec cor ipsum placet, ne Cerebri quandam partem, SSO animum sed alii in corde, alii in cerebro dixerunt animi

CSse Sedem et locum animum autem alii animam, 7 ut fere nostri declarant nomen. nam et agere animam, et mare dicimuS, et animosos, et bene animatos, et X animi Senten

tia : ipse autem animus ab anima dictus est Zenoni Stoico animus ignis videtur Sed haec quidem quae dixi, cor 1O

Cerebrum, animam, ignem, vulgo reliqua fere si irguli, ut multi ante veteres δ' Proxime autem AriStΟXCnuS, USiCUS, 2Oidemque philosophiis, ipsius corpori 6 9 intentionem quandam, velut in cantu, et fidibus, quae harmonia dicitur, sic ex corporis totius natura, et figura, varios motUS Ciori, tamquam in cantu sonos Hi ab artifiCio suo non recessit, et tamen dixit aliquid, quod ipsum riuale AESSOt, erat multo b. ante et dictum, et Xplanatum a Platone. Xenocrates animi figuram, et quaSi corpus, negavit esse, verum numerum dixit eSSe, CHUS iS, ut jam ante Pythagorae visum erat, in natura maXima esset ejus doctor Plato triplicem finxit animam :cujus principatum, id est rationem, in capite, sicut in arce, posuit AE et duas parte parere voluit, iram et Cupiditatem quas locis disclusit iram in lectore, Cupiditatem . Subter praecordia locavit. Dicaearchus autem in eo Sermone, quem 2ICorinthi habitum tribus libris Xponit, doctorum hominum disputantium, primo libro multos loquentes facit duobus Pherecratem quendam Phthiotam Senem, quem ait a Deu-36 animumque cum corpore Sic edd. Phaedone ut ante, proxime autem non veti. ed Ald Junt. C. aliae in bene consentiunt itaque Benti eius pro 3 ut fere nostri declarant nomeU Lo- multi volebat legi multo. cus hic varie legitur sed nulla dum 89 a quis m, ut&C.DHic sensus lectio mihi reperta est, quae satis pia non satis planus. Edd. pr. habent Ceret declarant nomen Si abesset, nihil post quandam semicolon clara erit sen- laboraremus : vulgatum est, quo verbo, tentia, si ex velut fecerimus et ut, cui animin C. noStri pro synonymo utun deinde respondet sic. tur. O et duas partes separare voluit Hos 3 Proxime autem A. Bentleius hoc intelligi non potest. s. Vatic habet cum antecedente conjungit, ut multi duas p. parere votitit, quod et avisius ante veteres, proxime autem nempe quia et Alemannus recepere imitatu eos

252쪽

244 TUSCUL QUAESTIONUΜ

calione ortum, disserentem inducit, nihil esse omnino animum,

et hoc esse nomen totiani inane, frustraque animalia, et animante appellari neque in homine inesse animum, vel animam, DCC in beStia vim liue omnem eam, qua C agamVS quid, vel sentiamus, in omnibus Corporibus vivis aequabiliter Sse fuSam, O SC parabilem a Corpore esse, quippe quae nulla Sit, nec Sit quidquam, ni Si corpUS unum, et Simplex, ita figuratum, 22 ut temperatione naturae vigeat, et Sentiat. Aristoteles longe omnibus Platonem Semper excipio praeStans et ingenio, et diligentia, cum quattuor illa genera principiorum CSSet complexus, e quibus omnia orirentur, quintam quandam naturam CCn Se CSSO, C qua Sit me S. cogitare enim, et providere, et P bd. discere, et docere, et invenire aliquid, ait tam multa alia μ' memini SSO, amare, diSSO CUPere, timere, angi, laetari haec, et similia eorum, in horum quattuor generum nullo inesse Putat quintum genu adhibet, vacans nomine D t si ipsum animum, d ἐντελεχίαν appellat novo nomine, quasi quandam Ii Continuatam motionem, et perennem Nisi quae me forte fugiunt, hae sunt fere omnium de animo sententiae. Democritum enim magnum quidem illum virum, O sed laevibus et rotundis corpuSculis Tolentem animum concursu

quodam fortuito, omittamus nihil est enim apud istos, quod

23 non atomorum turba Consciat. Harum sententiarum quae

vera sit, deus aliquis viderit: quae verisimillima, magna quaestio est utrum igitur inter has sententia dijudicare malumus, an ad propositum redires A. Cuperem equidem utrumque, si posset sed β est dissicile confundere quare si, ut ista non disserantur, liberari mortis metu possumus, id agamus sin id non potest, nisi hac quaestione animorum

explicata, nunc, si videtur, hoc illud alias . . Quod mallet intelligo, id puto esse commodius efficiet enim ratio, ut

quaecumque vera Sit earum SententiarUm, qua CXPOSUi, mors 24 aut malum non sit, aut sit bonum potius. Nam si Cor aut Sanguis, aut cerebrum est AnimuS, Certe, quoniam Si CorPUS,

interibit cum reliquo corpore si anima est, fortasse dissipabitur: si ignis, exstinguetur si est Aristoxeni harmonia,

dissolvetur. Ouid de Dicaearcho dicam, qui nihil omnino animum dicat esses Mis sententiis omnibus nihil post mor-δ quattuor illa ge=rera '. an s. ius delevit omnium, non bene facilius Paris. est nota illa, quod et edidere erat dicere omnes: sed qui omnium Baherius, Duvisius sed id est glossenia Sententias recenset, ridem omnes σύ illa narrat. 4 et tam multa at a meminisse Sustuti A sed liwibus non videtur sen- interpunctionem post aha, quod Ver tentiae loci convenire, mihique insitibum ante deletum velim. nam nihil tium videtur nempe putabant librarii est, V reseratur post quidem esse debere ed. 43 9τελε cία si v. Clav. in Graec. 46 est die . confundere Aut intelligen- 44 in unifer Ommum . . . Davi dum est conjungere aut sic legendum.

253쪽

LIBER PRIMUS. 245

tem pertinere ad quemquam potest pariter enim cum vita Sensu amittitur non sentienti autem, nihil est, ullani in partem quod intersit reliquorum sententiae Spem assertant, si te rie hoc delectat, posse animos, cum e CorporibUS excesserint, in coelum, quasi in domicilium suum, pervenire.

A. Me vero delectat idque, primum ita esse velim deinde, b. etiam si non sit, mihi tamen persuaderi velim M. Ouid βtibi ergo opera nostra opus est y num eloquentia Platoneni Superare posSumus λ evolve diligenter ejus eum librum, qui est de animo : amplius quod desideres, nihil erit. A. Feci

mehercule, et quidem saepius, sed nescio quo modo, dum lego, 8Sentior Cum posui librum, et mecum ipse de immortalitate animorum coepi cogitare, assensio omnis illa elabitur. M. Quid hoc y dasne aut manere animo poSt mortem, aut morte ipsa interires A. Do vero M. Quid, si maneant λ A. Beatos esse concedo M. Si intereant 3 A. Non SSe miseros, quoniam, ne Sint quidem jam istuc, Coacti a te, paullo ante Concessimus M. Quo modo igitur, aut Cur mortem malum tibi videri dicis, quae aut beatos nos

efficiet, animis manentibus aut non miSeros, SonSH Rrente λA. Expone igitur, nisi molestum St, primum animoS, Sit 2

PotCS, remanere Post mortem tum, si minus id obtinebis Dio est enim arduum docebis, Carere omni malo mortem ego enim istuc ipsum vereor, ne malum Sit, non diC Carere en-Su, Sed carendum esse M. Auctoribus quidem ad istam Sententiam, quam vis obtineri, ut optimi possumus; quod in omnibus causis et debet, et solet valere plurimum et primum quidem omni antiquitate quae quo Propius aberat ab ortu et divina progenie, hoc meliuS ea fortaSSe, quae erant

Itaque linum illud erat insitum priscis illis, quos Cascos 27

appellat Ennius, esse in morte en Sum, neqU CXCeSSu Vitae

sic deleri hominem, ut funditus interiret idque cum multis

aliis rebus, tum e pontificio lare, et caeremonii Sepulcrorum intelligi licet quas maximi ingenii praediti ne tanta UrR p. 154. coluissent, nec violatas tam inexpiabili religione sanxissent, se Α nisi haesisset in eorum mentibus, mortem non interitum esse omnia tollentem atque delentem, Sed quandam quasi migrationem, Commutationemque vitae, quae in claris viris, et seminis dux in caelum soleret esse in ceteris humi retineretur, et permaneret tamen. Ex hoc, et nostrorum 2Sopinione,

ε nisi haesisset Mss. quidam, in his ad vitam ut mentes eorum tu mi

Guel f hireret, quod et receptum est manerent, sed viverent tamen. Con- mavisio et Alemanno jeci, cum ceteri retinerentur et ser-48 in eteris humi retineretur et p. a manerent tamen. men, mon sana haec luto. quorsum 49 Ex hoe et nos rorum opinion I An, rotineretur et perm referuntur nempe ex hac nostrorum p.

254쪽

246 TUSCUL QUAESTIONUM

Romulus in caelo crini diis agit Uum,

ut famae assentiens dixit Ennius et apud Graecos, indeque

perlapSUS ad nos, et hisque ad Oceanum Hercule S, Antus et tani praesens habetur deus hinc Liber deus, Semele natus, eademque famae celebritate Tyndaridae fratre : qui . non

modo adjutores in proeliis victoriae populi Romani, sed etiam nuntii fuisse perhibentur. Quid λ Ino, adni filia, nonne

Leucothea nominata a Graecis, Matuta habetur a nostris' quid' totum prope Caelum, ne iure Persequar, nonne I huniano genere completum est y Si vero scrutari vetera, et 29 ex his ea, quae β scriptore Graeci prodiderunt, eruere Oner:

ipsi illi, majorum gentium dii qui habentur, hinc a nobis

profecti in Caelum reperientur. Quaere, quorum demon- Strantur Sepulcra in Graecia reminiscere, quoniam es nitiatus, 2 quae traduntur mysteriis tum denique, quam hoc

late pateat, intelliges. Sed qui nondum ea, quae multis post annis tractari caepissent, physica didicissent, tantum

sibi persuaserant, quantum natura admonente CognoVernnt: rationos, et cauSa rerum non tenebant: visis quibusdam Saepe movebantur, hisque maxime nocturnis, ut viderentur

3O ii, qui vita excesserant, vivere Ut porro firmissimum b hoc afferri videtur, cur deos esse credamus, quod nulla gens tam fera, nemo omnium tam Sit immanis, cujus mentem non imbuerit deorum opinio multi de diis prava sentiunt; id enim vitioso more e ci solet: omnes tamen SSe vim et naturam divinam arbitrantur. 5 ne vero id collocutio hominum, aut Consensus effecit non institutis opinio est confirmata, non legibus. Omni autem in re Consensio omnium gentium lex naturae putanda est qui eS igitur, qui suorum mortem primum non eo lugeat, quod eo orbatos vitae commodis arbitretur Tolle hanc opinionem : luctum sustuleris nemo enim maeret suo incommodo. 6 dolent fortasse et anguntur' sed illa lugubris lamentatio, fletusque maerens, ex eo eSt, quod eum, quem dileXimUS, vitae Commodis priva-5 non modo adiutores-sed etiam non est quod huic ut respondeat unde Auneii Sc in bello Macedonico II. v. mihi το ut suspectum semper fuit, Flor. II, 12 et ibi Freinsti putavique proe eo at esse degendum, 5 scriptores Graeci Vulgo Gr cloe quod et Lambino in mentem venisse quod corrigere non dubitavi, cum sic vidi ; sed idem re proporro. Sed ita loqui Cicero non soleat Graeci habet argumentatio perit. Ms Guel f. 55 ne vero i incit Correxi fieri r 5 qui traduntur Si edd. fere Vett. postulat res et in ed. et reperit Bu- etiam in s. repertum est ferri tamen herius. vulgatum posset, si et ante fieret de 5 dolent fortasse J Cur fortasse in re monstrentur minime dubia Z Credo esse vitiosum 53 quae m. t. a. tractari coepissens Correctionem probabilem nec ipse re-

Legendum ut coeperunt peri, nec alii, destituentibus libris. 54 Ut sorro h. a. m. In seqq.

255쪽

LIBER PRIΜUS. 247tum arbitramur, idque seritire Atque haec ita sentimus

natura duce, nulla ratione, nullaque doctrina. MaXimum Ver argumentum est, naturam ipsam de im-lsi mortalitate animorum tacitam judicare, quod omnibus curae 3ISunt, et maxime quidem quae post mortem futura Sint.

Serit arbores, quia alteri oeculo prosint, ut ait Statius in Synephebis quid spectans, nisi etiam postera saecula ad Sepertineres Ergo arbores seret diligens agricola, qVarum ad- Spiciet baccam ipse numquam vir magnu legeS, inStituta, rempublicam non seret Quid procreatio liberorum, quid Propagatio mominis, quid adoptiones filiorum, quid testamentorum diligentia, quid ipsa sepulcrorum monumenta, quid elogia significant, nisi nos futura etiam cogitares Quid saillud λ num dubitas, quin specimen naturae capi debeat p. II b. e Optima quaque natura quae est igitur melior in hominum' genere natura, quam eorum, qUi se natos ad ho nes juvan-dOS, tutandos, conservandos arbitrantur λ abiit ad deos HerculeS. numquam abiisset, nisi cum inter homines esset, eam sibi viam munivisset Vetera jam ista, et religione omnium Consecrata. Quid in hac republica tot tantosque viros ob 15 rempublicam interfectos, Cogitasse arbitrantur 3 iisdemne ut finibus nomen suum, quibus vita, terminaretur Nemo umquam Sine magna spe immortalitatis se pro patria sterret ad mortem. Licuit esse otioso Themistocli, licuit Epaminondae, assicuit, ne et vetera et Xterna quaeram, mihi: sed nes loquomodo inhaeret in mentibus quasi saeculorum quoddam augurium futurorum idque in maximis ingeniis, aliissimis-rue animis et existit maxime, et apparet facillime quo quiem demto, quis tam esset amens, qui semper in laboribus,

et periculis viveretri loquor de principibus. Quid poetae 34 nonne post mortem nobilitari volunt unde ergo illud'Adspicite o cives senis Ennii imagina formam. Hic vestrum pinxi maxima facta patrum.

Mercedem gloriae flagitat ab iis, quorum patres affecerat

gloria, idemqUe,

Nemo me lacumis decoret, nec funera fetu

Faxit cur volito quυ per ora virum.

Sed quid poeta. opifices post mortem nobilitari volunt. quid enim Phidias sui similem speciem inclusit in clypeo Minervae, 9 cum inscribere non liceret quid nostri philoso-

β' suα--futura sint Edd. Juntae c. 59 cum inscribere non licerer Videatur ne forte rectius excidisse nomen ante mon. intelligi eb specimen is capi debeat J Sic cor verbo inscribere potest illud tamen me- rex Vulgatum deceat, cum Lambino et diu videtur. Davisio, ut alibi supra.

256쪽

248 TUSCUL QUAESTIONUM phi' nonne in his ipsis libris, quos scribunt de Contemnenda

35 gloria sua nomina inscribunt' uod si omnium conSensus,h naturae vo est: omnesque, qui ubique Sunt, OnSentiunt esse aliquid, quod ad eos pertineat. 60 qui vita CeSSerint nobis quoque idem existimandum est. et si, quorum Ut ingenio, aut virtute animus excellit, eos arbitram Ur quia natura optima Sunt, cernere naturae vim maxime verisimile CSt, Cum optimus quisque maxime posteritati serviat, esse aliquid, cujus is post mortem sensum sit habiturUS. 1 Sed ut deos esse natura opinamur, qualesque Sint ratione 36 CognoScimuS P Si permanere animos arbitrami 1 ConSENSU nationum omnium : qua in Sede maneant, qualeSqUC Sint, ratione discendum est cujus ignoratio finxit inferoS, eaSque formidineS, quas tu Contemnere non sine causa videbare in terram enim cadentibus corporibus, hisque humo tectis, equo dictum est humari, sub terra censebant reliquam vitam agi mortuorum quam eorum opinionem magni errore Con-37 secuti sunt L quos auxerunt poetae Frequen inim Con-SeSSus theatri, in quo sunt mulierculae, et pueri, OVCtur audiens tam grande Carmen

Adsum, atque Menio Acheronte, vix via alta, atque ardua, Per speluncas saxis Structas asperis, pendentibus, Maximis o ubi I rigida constat crassa caligo inferum.

tantumque valuit error, a qui mihi quidem jam sublatus Videtiar, Ut, Corpora cremata cum scirent, tamen ea seri apud inferos fingerent, quae sine corporibus d nec seri possent, nec intelligi animos enim per Se ipso viventes non poterant mente complecti formam aliquam figuramque quaerebant inde Homeri tota νεκυία 6 inde ea, quae meus amicus Appius νεκρομαντεῖα faciebat inde in vicinia nostra Averni IaCUS,

p. 156. Unde animis excitantur obscura umbra, b aperto ostio R Alti oberontis, falso sanguine imagines mortuorum.

has tamen imagines loqui volunt quod fieri nec sine lingua,

ne sine palato, nec sine faucium laterumve et pulmonum

fio qui et ita cesserint Quaedam edd. 63 necfert possent Scr. forte possunt. e vita sed haec phrasis dicitur proprie 64 inde ea, quia m. a. A. νεκρομωαν- de iis, qui se ipsi interfecere igitur σεῖα f. Edd. Vett. quae νεκρομαντεῖα. malim excesserint, ut edidit Davisius, recte edidit avisius pro vulgato νεκρο- sed nullis libris auctoribus. μαντια Appius utebatur divinationi-61 rigida constat crassa c. i. confra bus e mortuis. sine dubio vitiosum est tenebrae di Curi 65 verso stio Friget epitheton apertur stare non constare itaqUe con delen to placet Correctio ed. RV operti, ut dum ad umbra referatur post dedi fati pro 6-2 qui jam sublatus videtur Imrno Aelf ex s. Gue f. edd. Vett. quae convici batur, quod consentita melius ' sentiunt in hac lectione. mauit.

257쪽

LIBER PRIMUS. 249

vi, et gura potest nihil enim animo videre poterant ad

Oculos omnia referebant. Magni autem est ingenii, 66se-38 vocare mentem a SenSibus, et Cogitationem a consuetudine abducere itaque Credo equidem etiam alios tot saeculis sed,

o quod litteris exstet proditum, ' Pherecydes Syrius primum

dixit, animos hominum Sse sempiternoS antiquit Sane.

fuit enim meo regnante gentili. Hanc opinionem discipulus ejus Pythagoras maxime Confirmavit: qui cum Superbo regnante in Italiam veniSset, tenuit magnam illam Graeciam 69 cum honore disciplinae, tum etiam auctoritate : multaque Saecula POStea Sic viguit Pythagoreorum nomen, ut nulli alii docti viderentur. Sed redeo ad antiquos. rationem illi sententiae suae non 17 fere reddebant, nisi quid erat numeris aut descriptionibus explicandum Platonem ferunt, ut Pythagoreo CognoSCeret, 39 in Italiam venisse, et didici Sse Pythagorea Omnia, primumque

de animoriam aeternitate non solum SonSiSSe idem, o quod Pythagoram, Sed rationem etiam attulisse quam, nisi quid dicis, praetermittamias, et hanc totam Spem immortalitatis relinquamus A. 7 An tu, cum me in Ummam XSpOctationem adduxeris. deseris errare mehercule halo, Cum Platone, quem tu quanti faCiaS, Cio, et quem CX tu ore admiror, quam cum Sti vera Sentire Macte virtute ego do enim ipse cum eodem ipso non invitus erraverim. G2 una b.

igitur dubitamus, an , Sicut pleraque, Sic et Oes quam

quam hoc quidem minime persuadent enim mathematici, terram in medio mundo sitam ad universi Caeli complexum quasi puncti instar obtinere, quod κεντρον illi vocant eam

Porro naturam OSSO quattuor Omnia gignentium Corporum,

ut quasi partita habeant inter se, et divisa momenta : terrena et humida suopte nutu, et suo pondere ad pares angulo inti revocare mentem a se sibus Alibi ci plina optima putabatur et laudabatur. Cicero in hoc dicit sevocare itaque o quod thagoram J Sic pro vulgato secutus sum Davisium, qui sevocare thagoras scribere ratio Grammatica hic edidit. jubet et si semper putaVi legendum. 67 quod litteris aes et Addendum Sed jam sic edidit avis ius et sic s. aut inteli traditum vel proditum, nam uel f. post rationεs Ss quidam ha- sine hoc formam cillam iuspiam ae bent non male. peri Vestigia sunt in edd. Vett. et L An tu eum me-deseris' Malim, Lis Guel f qui post exstet addunt probo. An am me, cum cin-deseres Davisius itaque sic edidi. Correxit in v. nec hoc male deserer68 Plere des rius Vulgo male est et in s. Guel f. Syrus non enim fuit e Syria, Sed ex 2 Num igitur tibitamus, an, sicut insula Syro, unde fit Syrius sic et s. pleraque c. an molestum aest nec Guel f. enim est quo referatur. Itaque nil 60 cum honore et disciplina Marbur melius scio, quam cum Bent ei delere. tonus corrigebat ex discistina, probante Si et hoc, quod de animorum aeterni Pearcio. Davisius autem legit more et late statuit cum Pythagora Plato. Edd. disciplina, ego edidi ex edd. veti qui quaedam etiam pro num habent non non busdam honore disciplini, quod ejus dis male.

258쪽

25 TUSCUL QUAESTIONUM

terram, et in mare ferantur reliquae duae partes, Una ignea, altera animalis, ut illae superiores in medium locum mundi gravitate ferantur et pondere, sic hae rursum rectis lineis in

Caelestem locum subvolent, sive ipsa naturas Superiora P- petente, Sive quod a gravioribus leviora natura repellantur. quae Um ConStent, perSpicuum debet Sse animo Sr, Cum

Corpore excesserint, sive illi sint animales, id est, spirabiles, 41 sive ignei, in sublime ferri. Si vero aut numerus quidam Sit animus, quod subtiliter magis, quam dilucide dicitur, aut

quinta illa τ' non nominata magis, quam non intellecta nata1ra 7 multo etiam integriora, a piariora Sunt, ut a terra longissime se efferant horum igitur aliquid animus est, 7 nec inm Ogeta men aut in Corde, erebrove aut in Enapedocleo 18 sanguine demersa jaceat. Dicaearchum vero Cum AristΟ-Xeno aequali et Condiscipulo Suo doctos sane homines, mittamuM quorum alter ne condolitisse quidem umquam videtur, qui animum se habere non sentiat alae ita delectatur

Suis Cantibus, ut eos etiam ad hae transferre Conetur. Harmoniam autem ex intervalli sonorum nosS POSSumVS, quorum varia compositio etiam harmonias essicit plures membrorum vero Situs, et figura CorporiS, vacan animo, qUam

possit harnioniam essicere, non video sed hic quidem, quam- p. I , 7 Vi eruditus sit, sicut est haec magistro concedat Aristoteli: ' canere ipse doceat. bene enim illo proverbio Graecorum praecipitur,

Quam quisque norit artem, in hac se exerceat.

42 Illam vero funditus ejiciamus individuorum corporum laevium et rotundorum concursionem fortuitam quam tamen

Democritus Concalefactam et spirabilem, id est, animalem esse voluit is autem animus, qui, Si est horum quattuor generum, e quibus omnia Constare dicuntur, ex inflammata anima constat, ut potissimum videri video Panaetio, superiora capeSSat necesse est nihil enim habent haec duo ge-nfra proni, et Super Semper petunt ita, sive dissipantur, procul a terris id evenit sive permanent, et Conservant habitum suum, hoc etiam magis necesse est ferantur ad caelum, et ab his perrumpatur et dividatur crassus hic et concretus aer, qui est terrae proXimus calidior est enim, vel potius ardentior animus, quam est hic aer, quem modo dixi crassum

73 superiora appetente I mavisius de 76 m etiam integriora a puriora sunt Idit appetentes, melius Vulgato. Genus non ConVenit superioribus i. e. 74 sublime ferri Videtur addendum animis humanis unde avis ius ediditan, idque et in edd. Vett. Med. Junt integriores ac puriores sunt. Ald est, item in s. Guel f. 77 nec acer Sic habent edd. Med. 75 non nominata magis Sc in sermone Iunt et s. Guelf. quod vulgato ne- Latino quae nomen non habet jaceat, ure, Opinor, Praetuli.

259쪽

LIBER PRIMUS. 251

atque concretum quod X eo Sciri potest, quia corpora no 19Stra terreno principiorum genere Confecta, ardore animi concalescunt Accedit, ut eo facilius animus evadat ex hoc43 aere, quem AEdepe jam appello, eumque Perrumpat, quod nihil est animi velocius nulla eSt celeritaS, quae OSSit Cum animi celeritate contendere. qui Si permanet incorruptus, suique Simili necesse est ita feratur, ut penetret, et dividat Omne caelum hoc, in quo nubeS, imbres, Ventique Coguntur quod et humidum, et caliginoSum St, propter exhalationes

terrae quam regionem Una UporaVit animuS, naturamque

sui similem contigit, et agnovit 78junctis X animi tenui, et b. e ardore Soli temperato ignibus insistit, et finem altius se efferendi facit cum enim sui similem et levitatem, et calorem adeptus, tamquam paribu examinutu ponderibuS, nullam in partem movetur, eaque ei demum naturalis est Sedes, cum ad sui similem penetravit, in quo nulla re egen aletur, et sustentabitur iisdem rebus, quibus Stra Sustentantur et

aluntur Cumque coiporis facibus inflammari soleamus ad 44 omnes fere cupiditateS, eoque magis incendi, quod iis aemulemur, qui ea habeant, quae nos habere Cupiamus : profecto

beati erimus, Cum corporibus relictiS, et Cupiditatum, et aemulationum erimus Xpertex quodque nunc nCimVS, Iam

laxati curis sumus, ut Spectare aliquid velimus, et visere, id multo tum faciemus liberius, totosque no in contemplandis rebus perspiciendisque ponenius, propterea, quod et natura inest mentibus nostris insatiabilis quaedam cupiditas veri videndi et orae ipsae locorum illorum, quo pervenerim VS, quo faciliorem nobis cognitionem rerum CaeleStium, eo majorem cognoscendi cupiditatem dabunt Haec enim pulcritudo et 45 iam in terris S patriam illam et avitam ut ait Theophrastus)philosophiam, cognitionis cupiditates incensam, excitavit. Praecipue vero fruentur ea, qui tum etiam, cum ha terras incolenteS, Circumfusi erant caligine, tamen acin mentis dispicere Cupiebant etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui 20 ostium Ponti viderunt, et ea angustiaS, Per qua penetraVitea, quae eSt nominata Argo, quia Argivi in ea delecti viri,

Poli, petebant pellem inauratam arietis;

aut ii, qui Oceani o Deta illa viderunt, . Iis.

Europam Libamque rapax ubi dividit undar

8 junctus Davisius edidit junctis ut nus secuti sunt Cicero etiam inlibi

ad ignibus referatur placet. Sic Mss. patrium et avitum conjungit itaque ve-ap. Alemannum, qui et ipse sic edidit terem lectionem revocavi. 79 patriam illam et avatam patriam 8O freta illa viderunt viderunt forte habent iss omnes, etiam Guel f et delendum, e superioribus petitum. S. edd. vett. P. Manutius e Nonio dedit uel f viderant.

patritam, quem Steph. Colin Lambi-

260쪽

252 TUSCUL QUAESTIONUM

quod tandem spectaculum fore putamus, iam totam terram Contueri licebit, ejusque cuni situm, formam, Cir UmScriptionem, tum et habitabiles regiones, et rursum omni cultu 46 propter vim frigoris aut caloris, vacante. Nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmUM: neque enim eStillus sensus in Corpore sed, ut non solum physici do Cent, Verum etiam medici, qui ista aperta et patefacta viderunt, vis quasi quaedam sunt ad oculos, ad aures, ad nares a sede animi perforatae itaque saepe aut Cogitatione, aut aliqua vi morbi impediti, apertis atque integris et oculis, et auribus, ne videmuS, ne audimus ut facile intelligi possit, animum et videre, et audire, non a partCS,AEUse UaSi fenestrae Sunt animi quibus tamen sentire nihil queat mens, nisi

id agat, et adsit. Quid, quod eadem mente res dissimillima Comprehendimus, ut Colorem, Saporem, Calorem, dorem, Oniam λ quae numquam quinque nuntii animus cognosceret, nisi ad eum omnia referrentur, et is omnium judex Solus CSSet. Atque ea profecto tum multo puriora, et dilucidiora Cernentur, Cum, quo natur fert, liber animus perve-47nerit. Nam nunc quidem, quamquam foramina illa, quae patent ad animIum a corpore, callidissimo artificio natura fabricata est, tamen terrenis, Concretisque corporibus sunt interSepta quodammodo. Cum autem nihil erit praeter animum nulla res objecta impediet, ' quo minus percipiat,2l quale quidque sit 8'Quamvis copiose haec diceremias, Sib re POStUlaret, quam Ulia, quam varia, quanta Spectacula 4 animus in locis caelestibus esset habiturus. Quae quidem CogitanS, Oleo saepe mirari ' nonnullorum insolentiam philosophorum, qui naturae cognitionem admirantur, ejusque inventori, et principi gratias exsultantes agunt, Umque Venerantur, ut deum liberatos enim se per eum dicunt gravissimis dominis, terrore sempiterno, et diUrno, a nocturno metii quo terrores quo metu λ quae est anus tam delira,

quae timeat ista, quae vos videlicet, si physica non didicissetis, timeretis

8 Acherusia templa, alta Orci, pallida Leti obnubila, obsita te lebris loca.

Non pudet philosophum in eo gloriari, quod haec non timent, et quod falsa esse cognoverit λ ex quo intelligi potest, quam acuti natura sint, qui haec sine doctrina credituri fue-

ὸ quo minus percipiat Benileius Cor 84 Acheruntia templa Sunt versus ex rexit perspiciat placet. Ennii Andromache hos versus et a 8 Guamvis copiose hic diceremus, . r. ro habet L. L. L. VI. sed ille habet p. Pearcius interpungit post hinc et in Acherusia f. ut et Lucretius dicere solet.

telligit dixerimus dioeremus tamen o quia etiam sq. quidam hic sic habent, piosius adhuc c. recepici et cetera quoque paullo aliter 83 nonn philosophorum Epicureorum ille.

SEARCH

MENU NAVIGATION