장음표시 사용
331쪽
LIBER TERTIUS. 323 Sed ad hanc opinionem magni mali cum illa etiam opinio 2D
aCCeSserit, oporterer rectum CSSer ad ossicium pertinere, ferre illud aegre quod acciderit: una denique eicitur illa a gravis aegritudinis perturbatio. et hac opinione simi illa P svaria, et detestabilia genera lugendi, laedores, muliebres lacerationeS genarUm,leCtori S, feminum, capiti PerCUSSioneS. Hinc ille Agamemno Homericus, et idem AccianuS,
Suindens dolore identidEm intonsam comam.
In quo facetum illud Bionis, perinde stultissimum regem in luctu capillum sibi evellere, quasi calvitio maeror levaretur. Sed haec omnia faciunt, opinantes ita fieri oportere. Ita-63que chines in Demosthenem invehitur, quod is Septimo die post filiae mortem hostias immolasset. At quam Thetorices quam copiose λ quas sententias colligio quae verba contorquet λ ut licere quidvis rhetori intelligas quae nemo probaret, nisi insitum illud in animis haberemus, omnes bonos interitu suorum quam graviSSime maerere portere. X hoc evenit, hi in animi doloribus alii solitudines Captent, ut ait Homerus de Bellerophonte,
Qui miser in campis rerens errabat Aleis, Ipse suum cor edens bominiim vestigia ortans.
et Nioba fingitur lapidea, propter aeternum, Credo, in luctu Silentium Hecubam autem putant, propter animi acerbitatem quandam, et rabiem, singi in Canem esse ConVerSam. Sunt autem alii, quos in luctu cum ipsa solitudine loqui saepe delectat, ut illa apud Ennium nutrix
Cupido cepit miseram nunc me proloqui Caelo atque terri Medei miserias.
Haec omnia recta, vera debita putantes, faciunt in dolor 27 maximeque declaratur, hoc quasi ossicii judicio fieri quod si64
qui forte, cum se in luctu esse vellent, aliquid fecerunt humanius, aut si hilarius locuti sunt, revocant se rurSUS ad maeStitiam, peccatique Se insimulant, quod dolere intermi-Serint puero vero matres, et magistri Castigare etiam solent, ne verbis solum, sed etiam verberibus, si quid in domesticob. luctu hilarius ab iis factum est, aut dictum Plorare cogunt. quid' ipsa remissio luctus cum est consecuta, intellectumque nihil profici maerendo, nonne res declarat, fuisse totum
aut ut Benileio visum est, Corrigeri remissio itaque corrigendum intellectum- dum omnino, quod bene opponitur σω le que, ut correXerunt an Lamb. Davi-viter. sius, qui et est addidit Sic labent 7 seh. in . invehitur J In r. c. edd. vett. et s. liens post et re δε- Ctesiph. p. 44O. clarat se remissi luctus legunt Davisius interuetaque J Non refertur hoc ad et Bulterius.
332쪽
324 TUSCUL QUAESTIONUΜοο illud voluntarium λ Quid ille Terentianus νέαυτον τιμιωρου λενος, id est, ipse se puniens λ
Deoroui tantisper me minus injurii, Gremes, neo gnato facere, dum a miser.
Hic decernit, ut naiser sit num quis igitur quidquam decernit invitus λMala quidem me quovis dignum deputem.
malo se dignum deputat, nisi miser sit λ vides ergo opinionis CSSe, non naturae, malum quid, quod res ipsa lugere prohibet ut apud Homerum quotidianae neceS, interitusque multorum, Sedationem maerendi asserunt: Q apud quem ita dicitur
Namque nimis multos δ' atque omni luce cadentes Cernimus ut nemo possit miror vacare. Quo magis est quum tumulis mandare peremtos
Firmo animo, et luctum ac mi inire diurnis.
66 Ergo in potestate est abjicere dolorem, Cum velis, tempori servientem An est ullum tempus quoniam quidem res in nostra potestate Si cui non ponendae i curae et aegritudinis causa, Serviamuc ConStabat, eos, qui concidentem vulneribus Cn. Pompeium vidissent, cum illo ipso acerbissimo, miserrimoque Spectaculo sibi timerent, quod se classe hostium circumfusos viderent, nihil tum aliud egisse, nisi ut remiges hortarentur, et ruta salutem adipiscerentur fuga: p. 205. POSteaquam Tyrum venissent, tum amictari, lamentarique' coepisse timor igitur ab iis aegritudinem potuit repellere,28 ratio ac sapientia vera non poterit λ Quid est autem, quod plus valeat ad ponendum dolorem, quam cum est intellectum, nihil profici, et frustra esse susceptum si igitur deponio potest, etiam non Suscipi potest voluntate igitur, et judicio suscipi aegritudinem confitendum est. Idque indicatur eorum patientia, qui cum multa sint Saepe perpessi, facilius ferunt, quidquid accidit obduruisseque Sese contra fortunam arbitrantur ut ille AE apud Euripidem,
ipse se puniens, i. e. αυτον σήμ. apud Homerum est πιπτουσιν, unde
Quidam pro glossa deleri voluerunt id correxit primus Manutius mox pro est Euherius vult inverti, ἰαυτον vacare S. u. carere. τιμ. i. e. ipse se puniens placet. nam 2 curas et aegritudinisJ Addidi et cum illud Graecum notum erat e Terentio. Davisi emss.s ro puniens Davisius edidit poenis , pro id posteaquam Tarum venissentJ-α-hante ulterio, quia in Mss est poeni selingius obf. I, 13. putat Cyprum le-rens et haec forma etiam alibi est apud gendum, quod in Livii pit. 12. Cor- Ciceronem. Secutus sum Bulierium. nelia uxor et S. Pompeius traduntur ex 1 apud quem ita d. I l. r. 226. AEgypto Cyprum refugisse. II atque, Omni luce, cadentes Cerni I apud Euripidem J Fragmentummus Pro cadentes sS. et edd. veti fere hoc graece est ap. Galenum de Dogmat. carenter, reserebant se ad luce male Hipp. et Plat L. IV. p. 281 . d. Basi L
333쪽
Si ibi nunc tristis primim Euxisset dies,
Nec tam aerumnos navigavissem Salo
Esset dolendi causa ; ut insecto equutii
Freno repente tactu exagitantur novo.
Sedjam subactus miseriis obtorpui.
Defatigatio igitur naiseriarum aegritudines cum faciat leniores, intelligi necesse est, non rem pSam atque CaUSam, fontem esse maeroris Philosophi summi, neque dum tamen sapien-68tiam Consecuti, nonne intelligunt, in Ummo e malo esse λSunt enim insipientes neque insipientia ullum majus malum est: neque tamen lugent quid ita λ quia huic generi malorum λο non aiungitur illa opinio, Rectum CSSe et aeqUum, et ad ossicium pertinere, aegre ferre, UO Sapien non SiS.
quod idem Ungimus huic aegritudini, in qua luctus inest,
quae omnium minima est. Itaque Aristoteles, vetere philo- 60 SOPhOS CCUSans, qui existimavissent, Philosophiam suis ingenii esse perfectam, ait eos aut stultiSSimoS, aut gloriosissimos fuisse sed se videre, quod paucis anni magna ac-CeSSi facta esset, brevi tempore philosophiam plane absolutam fore. Theophrastus autem morion ACCUSASSe na-b. turam dicitur, quod cervis, et cornicibus vitam diuturnam, quorum id nihil interesset hominibus, quorum maXime interfuisset, tam exiguam vitam dedisset quorum si aetas potuiSSet esse longinquior, futurum fuisSO, Ut, omnibus perfectis artibus, omni doctrina hominum vita erudiretur qUerebatur igitur, se tum, cum illa videre CoepiSSet, XStingui.
Quid λ ex ceteris philosophis nonne optimus, et graviSSimus quiSque Confitetur, multa se ignorare et multa sibi etiam, atque etiam esse discenda λ Neque tamen, 6 cum se in pomedia stultitia, qua nihil est pejus haerere intelligant, aegritudine premuntur nulla enim admiscetur opinio ossiciosi doloris quid λ qui non putabant lugendum viri. qualis fuit Q. Maximus efferens filium consularent qualis L. Paullus duobus paucis diebus amissis filix qualis . Cato, praetore designato, mortuo filio quales reliqui, quo in Consolatione collegimus: quid hos aliud placavit, nisi quod 71 IUCtum et maerorem non putabant viri' Ergo id, quod alii reCtum opinantes, aegritudini se solent dedere, id ii turpe putante aegritudinem repulerunt ex quo intelligitur, non in natura, sed in opinione esse aegritudinem.
15 non iugitur-α vimu I Edd. tentia substituit habe re, nempe pro ha- vett. Si fere sic et Ms Guel f quaedam bitare. Sane habere pro habitare dicitur, tamen edd. vett. a itur et ingimus, sed cum accusativo nuSpiam, quod ut unt quod edidit Gruterus, non repererim, sic habere . . in urbe. bene a sui non putant lugendum virisII eum se in m. stultitia aerere Sic Scribendum putabant, aut putaTerunt. MSS. etiam uel f et edd. vett. Gru nectitur enim cum sequentibus quid terus, . Gebhardus, de Turnebi en hos placavit, nisi quod non putabant.
334쪽
29 Contra dicunturitaeo. 8 Quis tam demens, Ut su Voli1Π-tate maereat natura asser dolorem cui quidem Crantor, inquiunt, noster edendum putat premit enim, atque inStat,
nec resisti potest. Itaqii Oileus ille apud Sophoclem, qui
Telamonem antea de Ajacis morte consolatus esset, S, 'Cum audisset de sua, fractus est de cujus commutata mente Sic dicitur
M vero tanta priditus sapiantia Quisquam est, qua aliorum ira nam dictis allevany, Non idem, cum fortuna mutata ripetum p. 2o6. Conmertat, Dd ut subita frangatur sua,
a. O illa ad alios dicta, et praecepta excidant.
Haec cum disputant, hoc student efiicere, naturae obsisti nullo modo posse 2 ii tamen fatentur, graviores aegritudineSSuScipi, quam natura cogat quae est igitur amentia 2 ut noS
72 quoque idem ab aliis requiramus Sed plures sunt caUSpe suscipiendi doloris primum illa opinio mali, quo vi8Ο, atque
perSuaso, aegritiado insequitur necessario deinde etiam gratiam mortuis e facere, Si graviter eos lugeant, arbitrantur accedit superstitio muliebri quίedam existimant enim diis immortalibus se facilius satis facturos, a si eorum plaga perculsi, amictos se, et stratos esse fateantur sed haec inter se quam repugnent, plerique non vident laudant enim eos, qui aequo animo moriantur : qui alterius mortem sequo animo ferant, eos putant vituperandos quasi fieri ullo modo possit, quod in amatorio sermone dici solet, ut quisquam plus alterum 73 diligat, quam se. Praeclarum illud est, et si quaeris, rectumqUoque, et VerUm, ut eos, qui nobis Carissimi esse debeant, aeque C OSmetipSos amemus ad ut vero plus seri nullo Pacto poteSt. ne optandum quidem est in amicitia, ut me ille plus, quam Se ego illum plus, quam me pertUrbatio 30 vitae, Si ita Sit, atque ossiciorum omnium, consequatur. Sed de hoc alias nunc illud satis est, non attribuere ad amiS-Sionem amicorum, miseriam nostram, ne illos plus, quam ipsi velint, Si sentiant, plus certe, quam nosmetipsos, diligamUS. nam, quod aiunt, plerosque consolationibus nihil levari, adjunguntque, 0nSolatores ipsos confiteri Se miSerOS,
18 Guis tam demens Malim cum tum placet avisi correctio ab illis DaVisio Ecquis, aut addi est idem requiramus, nempe ab iis, qui haec I cum audisse de suo Imnio de sti disputant. Sc. morte, aut addendum lio ex ed. u si eorum staga teretiisty Malim Iunt et s. Eliensi illud melius perculsi, quae verba saepe in libris per-2 ii tamen fat. Puto legendum mutantur et id h. l. aptum est, non iidem Iamen illud. 21 ut is q. idem ab aliis requiramus 2 a mero plus Davisius, ut vero Hic aliquid deesse videtur, nempe in plus. Sic et ed. Junt et aliae veti. quo sit amentia, sc graviores aegritu placet et mihi. dines suscipere, quam matura cogat.
335쪽
cum ad eos impetum suum fortuna Converterit utrumque b. dissolvitur sunt enim ista non naturae vitia, Sed Culpae. Stultitiam autem accusare quamvis copiose licet. nam et
qui non levantur, ipsi ad miseriam invitant et qui suos casus aliter ferunt 2 atque auctores alii ipsi fuerunt, non sunt vitiosiores, quam fere plerique, qui avari avaros, gloriae cupidos gloriosi reprehendunt est enim proprium Stultitiae, aliorum vitia cernere, oblivisci suorum. Sed nimirum hoc 74maXimum est Xperimentum, Cum Constet aegritudinem vetustate tolli, hanc vim non esse in die positam, sed a in Cogitatione diuturna nam si et eadem res est, et idem est homo qui potest quidquam de dolore mutari, si neque de eo, Propter quod dolet, quidquam est mutatum, neque de
eo, qui doleo cogitatio igitur diuturna, nihil esse in re mali, dolori medetur, non ipsa diuturnitas. Hic mihi asserunt Sl
mediocritates quae si naturales sunt, quid opus Si Consolationes natura enim ipsa terminabit modum sin opinabiles, opinio tota tollatur satis dictum esSe arbitror, aegritudinem,eSSe opinionem mali praesentis, in qua opinione illud insit, ut aegritudinem suscipere oporteat. Additur ad hanc definitionem a Zenone recte, ut illa7. , opinio praesentis mali sit recens hoc autem verbum sic interpretatur, ut non tantum illud recens esse velit, quod paullo ante acciderit, sed, quam diu in illo opinato malo vis quaedam insit, 26 et vigeat, et habeat quandam viriditatem, tamdiu appelletur recens ut Artemisia illa, ausoli Cariae regis, uxor quae nobile illud Halicarnassi fecit sepulcrum. quamdiu vixit, vixit in luctu eodemque etiam Consecta Contabuit huic erat illa opinio quotidie recens : quae tum denique 7 non appellatur recens, cum VetuStat CXaruit. Haec igitur ossicia sunt consolantium, tollere aegritudinem p. 207. funditus, aut sedare, aut detrahere quam Iliarimum aut δ'
supprimere, ne pati manare longius, 28 aut ad alia mentem traducere. Sunt, qui unum issicium tonsolantis putent 76 malum illud omnino non esse, ut Cleanthi placet. Sunt, qui non magnum malum, ut Peripatetici 2 sunt, qui abducant
2 atque ut auctores Bene DaVisius appellatur et res enim pertinet ad genus delevit ut nam non Solet in hac forma universum Buherius praefert hoc nil
addi interest, misi, quod ii illo legendum
2 in cogitatione diuturna J ale a etiam videtur e viaruerit itaque ipse hoc Grutero editum est diurna, quia in sS. Praetuli. Librarii putavere, rem ad repererat, ut est et in Gu natum e illam narrationem de Artemisia emcompendio bene illud reddidit Davi tinere itaque ex eo fecero appellabatur. sius sic et paullo post est, et Om 28 aut ad aliam traducere aliam memoratur diuturnitas. Verum esse non potest. Davisius e ss. 26 et vigeat J Davisius ut . dedit alia x sel et sic aliquit deesse 27 non appellabatur recens Non pla Videtur an mentem p quod et in Gu.cet deberet sequi exaruisset Legen est sed cum b.
dum appellabitur, set ut est in s. 20 sunt qui abducanti Vulgo male Bah. p. avis et Leid. p. ulterium abducunt, item paullo post putent dedi
336쪽
a malis ad bona, ut Epicurus sunt, qui satis Utent, Stendere, nihil inopinati accidisse, nihil Diali Chrysippus RUtem CZput CSSe censet in consolando, detrahere illam opinionem maerenti, si se ossicio fungi putet justo, atque
debito sunt etiam, δὲ qui haec nulla genera Consolandi colligant alius Cnim alio modo movetur, ut fere o omnia in Consolationem unam conjecimus erat enim in tumore animus, et omnis in eo tentzibatur Curatio sed sumendiam tempus est non minus in animorum morbis, quam in Corporum' ut Prometheus ille Eschyli cui cum dictum esset,
Atqui, Prometheu, te hoc tenere existimo, Riaderi posse rationem iras dii.
Si quidem qui tempestiυam medicinam admovens Non ad graυescens vulnus itida manus.
32 Erit igitur in consolationibus prima medicina, docere aut nullum malum CSSe, aut admodum parvum : altera et de communi conditione vitae, et proprie, si quid sit de ipsius, qui maereat; disputandum tertia, summam esse Stultitiam frustra confici maerore, Cum intelligas, nihil posse profici nam Cleanthes quidem sapientem consolatum qui Con- h. solatione non eget nihil enim Sse malum quod turpe non sit, si lugenti persuaseris, non tu illi luctum, sed stultitiam detraxeris alienum autem tempus docendi et tamen non satis mihi videtur vidisse hoc Cleanthes, suscipi aliquando aegritudinem posse ex eo ipso, quod SSe Summum malum Cleanthes ipse fateatur quid enim dicemus λ Cum Socrates Alcibiadi persuasisset, ut accepimus, eum nihil homini esse, nec quidquam inter Alcibiadem, Summo loco natum, et quemvis b ulum interesse : Cum se Alcibiades affictaret, lacrymansque Socrati supplex Sset, ut Sibi virtutem traderet,
turpitudinemque depelleret quid dicemus, Cleanthes adnum in illa re, quae aegritudine Alcibiadem assiciebat, mali nihil γε fuisses Quid' illa Lyconis, qualia sunt qui aegritudinem
CXtenuans, parvis ait eam rebus moveri, fortunae et cor-
pro sutant. Sunt, sui putent istiana tiae adduntur. paullo ante est tuten Davisius primo I sui-colligant Male vulgo eo male fecit putant, deinde addidit docere ligunt. sed id latet in consolantis putent verum B disputandum Hoc verbum a glos- est Sic et mox correxi abducant, Satore est, delendumque, pendet oratio tutent a docere, ut et quae POSt tertia sunt. ao necidisse, nihil mali nihil mali ad num in illa re Sic edd. vett. displicuit viris doctis et est sane non etiam Vici Manut. Tamb. Gruterus aptum Manutius et iambinus cor e Pad. sq. tum male. rigunt nihil novi non male Sed Da 3 fort/ιnae eorporis cincommodis Jvisius pro eo ponit ut Cyrenaici quia Suspicatus sum jortuna. in omnibus membris auctores senten-
337쪽
LIBER TERTIUS. 329poris incommodis, non animi malis quid ergo illud, quod
Alcibiades dolebat, non ex animi malis, vitiiSque Constabat 3 Ad Epicuri consolationem satis est ante dictum Ne illa 33 quidem consolatio firmissima est, quamquam et Sitata est, 79 et saepe prodest Non tibi hoc soli. Prodest haec quidem,
ut dixi, sed nec semper, nec omnibus. Sunt enim, qui re-Spuant: Sed refert, quo modo adhibeatur ut enim tulerit quisque eorum, qui Sapienter tulerunt, non quin qui Sque
incommodo affectus sit, praedicandum est Chrysippi, ad veritatem firmissima est ad tempus aegritudinis, dissicilis.
magniam pHS St, probare maerenti, illium Suo judicio, et quod se ita putet oportere facere, maerere nimirum igitur, ut in causis non semper utimur eodem Status Si enim appellamus controversiarum genera Sed ad temptas, ad On- p. 208. troversia, naturam, ad personam accommodamus sic in ' aegritudine lenienda quam quisque curationem recipere POSSit, videndum St. Sed nescio quo pacto ab eo, quod erat a te propositum, Soaberravit oratio tu enim de Sapiente quaesieras cui aut maliun videri nullum potest, quod vacet turpitudine aut ita parvum mali an ut id obruatur sapientia, viXqUe apparent: qui nihil opinione niungat, assum atque ad aegritudinem nec id putet esse rectum, se quam maXime XCruciari, luctuque consciri quo pravius nihil esse possit edocuit tamen ratio, ut mihi quidem videtur, cum hoc PSUm proprie non quaereretur hoc tempore, num quod esset malum, nisi quod idem
dici turpe posset tamen ut videremus, quidquid esset in aegritudine mali, id non naturale esse, Sed oliuatario judicio,
et opinioni errore contractum. Tractatum est autem SI
nobis id genus aegritudinis, quod unum Stimnium maXimum,
Ut eo Sublato, reliquorum remedia ne magnOPere quaerenda
arbitraremur. Sunt enim certa, quae de paupertate certa, 34 quae de vita inhonorata, et ingloria dici soleant separatim certae scholae sunt de exsilio, de interitu patriae, de Servitute, de debilitate, de caecitate, et de omni Casu, in quo nomen poni solet calamitatis haec Graeci in Singulas scholas, et in
singulos libros dispertiunt. . Opus en in quaerunt' quamquam plenae disputationes delectationis sunt. Et tamen, Saul medici, toto corpore curando, minimae etiam parti, si condoliiit, medentur: δ sic philosophia, cum universam aegritudinem suStulit, tamen, si quis error aliunde exstitit,
35 opus em v quaerunt Iocose in hi jeci, primum legendam hic esse philosophos, qui scribendi arat etiam anxie losophii deinde in ConSequenti, quod
quaerunt, Sicut pauperes occasionem est in verbis etsi singularum rerum c. laborandi et quaerendi, unde vivant legerim et s. r. s. p. consolationes sic etd si philosophia AdcJ Hic locus non avisius pro in aliunde malim ali-Videtur cohaerere. nam ' philosophia cunde.
non habet verbum, cui jungatur. Con-
338쪽
Si pauperta moniordit, si ignominia pupugit, si quid tenebrarum obfudit exsilium, aut eorum, quae modo dixi, si quid
h. XStitit et Si Singularum rerum sunt propriae Consolatione :de quibus audie tu quidem, cum voles sed ad eundem senteni revertendum est, aegritudinem omnem procul abeSSea Sapiente, quod inanis Sit, quod frustra Suscipiatur, quod non natura exoriatur, sed judicio, sed opinione, sed quadam invi tatione ad dolendum, Cum id decreverimus ita fieri opor-83 tere. Hoc detracto, quod totum est voluntarium, aegritudo erit sublata illa maerens morsus tamen, et Contractiunculae quaedam animi relinquentur hane dicant sane naturalem, dum aegritUdinis nomen absit, grave, taetrum, funeStUm quod cum Sapientia esse, atque, ut ita dicam, habitare nullo modo possit. Atqui stirpe sunt aegritudini S, quam multae, quam amarae quae ipso trunco everso, δ' Omnes eligendae Sunt, et, Si neceSSe erit, Singuli disputationibus. Superest enim nobis hoc, cuicuimodi est, otium. Sed ratio una omnium est aegritudinum, plura nomina nam et invidere, aegritudinis est, et aemulari, et obtrectare, et misereri, angi, lugere, maerCre, sertim na assici, lamentari, sollicitari, dolere,s in molestia esse, amictari, desperare. Haec omnia definiunt Stoici eaque verba, quae dixi, singularum reruni Sunt, non,
ut videntur, easdem res significant, sed aliquid disserunt: quod alio loco fortasse tractabimus hae sunt illae fibrae stirpium, qua initio diXi, persequendae, et omnes eligendae,
ne ulla Umqtiam PoSSit Xistere magnum opus, et dissicile. quis negat quid autem praeclarum, non idem arduum y sed tamen , 9 id effecturam philosophia profitetur nos modo curationem ejus recipiamus. Verum quidem haec hactenus. Cetera, qVotieSciamque voletis, et hoc loco, et aliis, parata
37 morsus et contractiuncula J Quia re' sed et elagere in hac re dicitur it sequitur hane, ictgendum ο=rtractiuncula que Burmannus ad Virg. G. II, 407. -relinquetur, Ut vidit Benileius defendit. 38 omnes eligendae s ιntJ i. e. toliendae, 0 id steaturam' Davisius addidit M. evellendae. Davisius Correxit elidendam bene, opinor. sunt, quod est verbum Ciceronis in hac
339쪽
RELIQUIS ANIMI PERTURBATIONIBUS.
Prinfatio bidius Libri ad asserenim priscis Romanis Hilosopbiis studium
comparata est. Ipsa autem libri hujus disputatio in hoc tersatur, ut, omni perturbatione posse sapientem vacare, demonstretur. Primo adfertur perturbationis Stoica des nitio, et in quattuor genera distributio; quarum duae ex bonis opinatis sunt, ut retitia et libido dure ex malorum errore, ut regritudo et metur bisque singulis perturbationibus sui partes subficiuntur. c. 4-9. Deinde quomodo ipsa perturbatio ab rotasione seu morbo disserat, et qui sit in o genere animi cum corpore similitudo, ostenditur. c. 1O-I4. Sequitur postea remis demonstratio ejus, quod quin batur, nempe perturbationem cum sapientia consistere non posse, langa autem contra Peripateticos disputatio, qui perturbationes necessaria esse naturales, utilesque contenduint, easque a sapiesute non toliendas et extirpandas, sed modum ipsis adhibendum statuunt, c. 15-26. Subjicitur tandem de perturbationum curatione. Ea varia est, neque omni perturbatio una ratione edatur. Si praeterea in quattuor pesrturbationibus ilia ea distinctio ' Primum, utrua ad universam perturbationem, tamquam regritudinem, litatiam, an ad singulas b. e. generibus subjectas formas adbibeaturri deinde, utrum mali bonive opinionem, an ipsam omnino perturbationem toris. Sed cίrta et propria sanatio est, Si doceas, ipsas perturbationes per se esse viriosas, nec habere quicquam aut naturiati, aut necessarium Ahera autem ratio, qui Simul opinionem boni aut mali tollat, est ea quidem utilior, sed raro pro cit, neque est ad vulgus adbibenda. Est etiam, tibi adbiberi plane non potest, quod res, qui perturbat animum, vere est bona aut mala, tamquam, si quis regre ferat, nisi in Se esse Dirtutis,nibi animi, nihil tificii, nihil honestatis. c. 27.28. Reliqua disputatio, quomodo quattuor ista genera ossi=rdia sint, docet.
340쪽
UM multis locis nostrorum hominum ingenia, virtutesque,
Brute, soleo mirari, tum maxime his in studiis, i quae sero admodum expetita, in hanc civitatem e Graecia transtulerunt. nam Cum a Primo urbi ortu regiis in Stitutis, partim etiam legibus, auspicia, Caeremoniae, Comitia, pro 'OCationeS, patrum Consilium, equitum peditumque descriptio tota re militaris, divinitus isset Constituta tum progressio admirabilis, incredibilisque cursus ad omnem excellentiam factus est, dominatu regio republica liberata ne vero hic locus est, ut de moribus institutisque majorum, et diSCiplina ac temperatione civitatis loquamur aliis haec loci satis accurate a nobis dicta sunt, maximeque in iis se libris, quos de re-2 publica scripsimus. Hoc autem loco consideranti mihi
Studia doctrinae, multa sane occurrunt, Ur a UORU Rr-CesSit aliunde, neque Solum expetita, Sed etiani conservata, et Culta videantur erat enim illis paene in ConSpectu pro
stanti sapientia et nobilitate Pythagoras, qui fuit in Italiab temporibus iisdem, quibus L. Brutus patriam liberavit, prae- Clarus auctor nobilitatis tuae Pythagorae autem doctrina cum longe lateque flueret, permanavisse mihi videtur in hanc civitatem idque cum conjectura probabile est, tum quibusdam etiam vestigiis iudicatur quis enim St, qui putet, cum floreret in Italia Graecia potentissimis et maximis UrbibUS ea, quae magna dicta est, in hisque primum ipsius Pythagorae, deinde postea Pythagoreorum tantum nomen
CSSet nostrorum hominum ad eorum doctissima voces aures
3 clausas fuisses Quinetiam arbitror, propter Pythagoreorum admirationem, Numam quoque regem PythagoreUm AJOS-terioribus existimatum . nam cum Pythagorae disciplinam
et instituta cognoscerent, regisque ejus aeqUitatem, et Sapientiam a majoribus Suis accepissent, aetate autem et tempora ignorarent propter vetuStatem, eum, qui Sapientia excelleret,
2 Pythagorae auditorem fuisse crediderunt. Et de conjectura
quidem hactenus Vestigia autem PythagoreorUm, quamquam multa colligi possunt, pauci tamen utemur, quoniam non id agitur hoc tempore nam cum carminibus soliti illi esse dicantur et praecepta quaedam occultiu tradere, et mente suas a cogitationum intentione, cantu, fidibusque ad tranquillitatem traducere, gravissimus auctor in Originibus dixit Cato, morem apud majores hunc epularum fuisse, ut
1 quae ser a. expetis in h. c. eir. Davisius essent edidit. transiuiarunt Quo pertinet. IranstulerunI d in Italia Hic primum me offenditam ad ingenia. ut ex transtulisse aea Concursus duorum 4 ασιστιαε υσων Uer studia Romam dicantur durum hoc borum deinde redundantia hujus no- fuerit. Ciceronem puto scripsisse tran minis nam illud Graeciae additum, ea, Iberunt quae magna dicta est, satis Graeciam in
esset constituta Quia hoc est com extrema Italia distinguit ab altera. Igi-mune pluribus praecedentibus non male tu illud in Italia forte est a glossatore.