Opera omnia;

발행: 1810년

분량: 639페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

341쪽

LIBER QUARTUS. 333

deinceps, qui accubarent, canerent ad tibiam clarorum virorum laudes, atque virtUteS. X AEUO JerSPiCUUm CSt, et cantus tum auisse reScripto vociam sonis, et Carmina. Uamquam 4

id quidem etiam , XII. tabulae declarant. Condi jam tum solitum esse Carmen quod ne liceret fieri ad alterius injuriam, lege SanXerunt ne vero illud non eruditorum temporum argumentum St, quod et deorUm pulvinaribus, et epulis magistratuum, ides praecinunt quod proprium ejus

fuit, de qua loquor, disciplinae. niihi quidem Appii Caeci p. aio.

carmen, quod valde Panaetius laudat epistola quadam, quae δ' est ad Q. Tuberonem 7 Pythagoreum videtur multa etiam sunt in nostris institutis ducta ab illis quae praetereo, ne ea, quae seperisse ipsi putamur, aliunde didicisse videamur. Sed, ut ad propositum redeat oratio : quam brevi tempore, squot, et quanti poetae qui autem Oratores exstiterunt λfacile ut appareat, noStros Omnia Consequi potuisse, simul ut velle coepissent sed de ceteris studiis alio loco et dicemus, si usus fuerit, et saepe diximus Sapientiae studium vetus 3 id quidem in nostris: sed tamen, antes Laelii aetatem, et Scipionis, non reperio, quo appellare POSSim nominatim. quibus adolescentibus, Stoicum Diogenem, et Academicum Carneadem video ad senatum ab Atheniensibus missos esse legatos, qui cum reipublicae nullam umquam partem attigiSsent, eSSetque eorum alter Cyrenaeus, alter Babylonius, numquam profeCto Scholis essent excitati, meque ad illud munus electi, nisi in quibusdam principibus, temporibus illis, fuissent studia doctrinae qui cum cetera litteris mandarent, alii jus civile, alii orationes suas, alii in monumenta majorum hane amplissimam omnium artium bene vivendi disciplinam

vita magiS, quam litteris persecuti sunt Itaque illius verte, 6 elegantisque philosophiae, quae ducta a Socrate in Peripatetici adhuc permansit, et idem alio modo dicentibus Stoicis,

cum Academici eorum controverSias disceptarent, nulla fere Sunt, aut RUC admodum Latina monumenta, Sive propter magnitudinem aerum, occupationemque hominum, Sive b.

etiam, quod imperitis ea probari posSe non arbitrabantur: cum interim, illis silentibus C. Amafinius D exstitit dicens:

cantus fuisse rescriptos voeum sonisl Mis PariS. et ed. et est Othagoreum, rescriptos habent Mss. et edd. veit pro id recepi. ho I. r. ronovit correctionem deser dicta ab illis Recte Davisius ducta, tos ex Livio VII, 1. descripto ad tibicinem quod secutus sum sic s. Uelf. cantu. 9 peperisset Davisius reperisse, quod Mides praecinunt De re praeterita melius respondet σω didicisse, etsi de in-

.erm mi ergo pr cinuerunt. Vermione parere et gignere eleganter di-

auctoribus mss. Ap. mavis et quia o monumenta majorum I i. e. res rursu est in sequente argumento majoribus gestas et memoria dignaS.

'thagoreorum videtur I Semper 11 exstitit dicens, dicens deleo Lam- mihi displicuit 'thagoreorum quia in binus certe offendit paululum Cicero

342쪽

334 TUSCUL QUAESTIONUM

cujus libris editis, commota multitudo contulit Se ad eandem potissimum disciplinam, sive quod erat cognitu perfacilis, sive quod invitabat a illecebris blandae voluptatis, sive etiam, quia nihil prolatum erat melius illud, quod erat, te-7nebant. Post Amafinium autem multi ejusdem aemuli rationis multa Cum scripsissent, taliam totam OCCUPaverunt: qUΟdqUe maximum argumentum est, non dici illa subtiliter, quod etiam facile ediscantur : et ab indoctis probentur, id 4 illi firmamentum esse disciplinae putant. Sed defendat quod quisque sentit: Sunt enim judicia libera nos institutum tenebimus, nulliusque unius disciplinae legibus adstricti, quibus in philosophia necessario pareamus, quid sit in quaque re maxime probabile, Semper requirem US. quod cum Saepe alias, tum nuper in Tusculano studioSe egimus. Itaque expositis tridui disputationibus, quartus dies hoc libro λ concludetur ut enim in inferiorem ambulationem descendimus, quod feceramus dena superioribus diebus, acta res

est Sic.

M. Dicat, si quis vult, qua de re disputari velit Amon

mihi videtur omni animi perturbatione posse SapienS VRCRre. Μ. Egritudine quidem hesterna disputatione videbatur: nisi forte temporis causa assentiebare. A. Minime vero. nam mihi egregie probata est oratio tua. . Non igitur existimas cadere in sapientem aegritudinem λ . Prorsus non arbitror. M. Atqui, si ista perturbare animum sapientis non Potest, nulla poterit. Quid enim λ metusne conturbet y At

p. 2D Carum rerum CS absentium et Us, quarum praeSentium Sty aegritudo sublata igitur aegritudine, Sublatus est metUS. C- Stant duae perturbationes, laetitia gestiens, et libido quae si non Cadent in sapientem, semper mens erit tranquilla Sapien-9tis A. Sic prorsus intelligo. . Utrum igitur mavis λStatimne mos vela facere, ruri quasi e portu egredientes

5 λβ paullulun remigares A. Quidnam est istuc λ non enim intelligo. . Quia Chrysippus, et Stoici, cum de animi perturbationibus disputant, magnam partem in his partiendis et definiendis occupati sunt illa eorum pereXigua ratio

CSt, qua medeantur animis, ne eo turbulento esse patian-Potest venustatem ex antithetis sitire- ixistimusque unitis disciplinae Dedidicere quaesivisse, ut aliis locis sed op nultiusque pro nullisque ut voluit Beni- positum σου silentibus est et in sequente eius. Sic dicimus in nullius magistra editis libris Buberius ex ed vetere de verba urare, non in nulla magistri ver-dit docensu quod non magis placet. ha Et sic habentiss. Paris.12 illecebris blandis oluptatisJ Guia 4 concludetur Vulgo est concluditur. plures libri scr. habent blandis, id cum ego olim conjiciebam concludatur sed Davisio recepi tum pro inmitabatur de secutus sum libros a Bulieri laudatos. di invitabat, necessitate Grammatica Ira satiliuium remigare i. e. lente pronam refertur ad disciplinam, ut praece gredi, mempe subtiliori disputatione, dens orat per definitiones, divisiones c.

343쪽

LIBER UARTUS. 335

tur. Peripatetici autem ad placandos animos multa asserunt spinas partiendi et definiendi praetermittunt quaerebam igitur, utrum 6 panderem vela orationi Statim, an eam ante paullulum dialecticorum remis propellerem A. Isto modo vero erit enim hoc totum, quod quaero e utroque

perfectius . . Est id quidem rectius : sed post requires, si loqui fuerit obscurius A. Faciam equidem tu tamen, ut soles, dices ista ipsa obscura planius, quam dicuntur a Graecis M. Enitar equidem sed intento opus est animo, ne omnia dilabantur, si unum aliquod effugerit. Quoniam quae Graeci τα vocant, nobis perturbationes appellari magis Placet, quam morbos in his explicandis veterem illam equidem Pythagorae primum, deinde Platonis de Scriptionem sequar: qui animum in duas partes dividunt alteram rationis participem faciunt, alteram expertem in participe rationis ponunt tranquillitatem, id est, placidam, quietamque ConStantiam in illa altera motus turbidos tum irae, tum cupiditatiS, Contrarios inimicosque rationi. Sit igitur hic fons Utamuro tamen in his perturbationibus describendis Stoicorum defi-b. nitionibus, et partitionibus qui mihi videntur in hac quae-Stione versari acutiSSime.

Est igitur Zenonis haec definitio, ut perturbatio sit, quod si

παθος ille dicit, aversa a recta ratione, Contra natUram, animi Commotio. Uidam brevius, perturbationem, SSe appetitum vehementiorem sed vehementiorem eum voliant SSe, qui longius discesserit a naturae Constantia Parte nutem Perturbationum volunt ex duobus opinatis bonis nasci, et ex duobus opinatis malis : ita esse quattuor ex bonis libidinem, et laetitiam: ut sit laetitia, praesentium bonorum libido futurorum ex muli metum, et aegritudinem nasci ConSent: 1etum futurix aegritudinem, praeSentibus. Vae enim venientia metuuntur, eadem afficiunt aegritudine instantia. Laetitia 12

autem et libido in bonorum opinione versantur, cum libido ad id, quod videtur bonum injecta, et inflammata rapintur laetitia, ut adepta jam aliquid concupitum, efferatur, et

geStiat natura enim Omne ea, quae bona Videntur, Sequuntur, fugiuntque contraria. Ouamobrem simul objecta spe-

16 panderem vela orationi, Imavisius dum elabanIur, quod melius respondet edidit orationi an ergo etiam vela navi, alteri stigerat. non navis panduntur. et clare iratio 1 ad id, q. v. b. injecta et inflamma comparatur navi, non vento, cui vela et Haesere viri docti ad injecta, Davi- Panduntur, quia dicitur remis propem sius correxit inlecta, quod et Scr. et edd.

Buherius in s. reperit additum velut quaedam de veteribus habent, placuit- egredientes e portu, idque ei verum vi que et Bulierio et est id facilius vulga- sum immo est a glossatore. Cicero to injecta sed tamen et injecta defendi alio loco dicit egredientes e portu solere potest ex Nat. D. I, O in quam se ani inhiber remis mus nileiens atque intendens itaque non I ne omnia dilabantu Conjeci u ausus sum id tollere.

344쪽

336 TUSCUL QUAESTIONUM

cie cujuspiam est, quod bonum videatur, ad id adipiscendum impellit ipsa natura id cum Constanter rudenterque sit, ejusmodi appetitionem Stoici βουλησιν appellant, O

Pellamus voluntatem eam illi putant in solo esse sapierite, quam sic definiunt voluntas est, quae quid cum ratione de- Siderat quae autem, in ratione adverSa, incitata est vehementius, ea libido est, vel cupiditas effrenata : quae in omnibus 13 stultis invenitur. Itemque, cum ita movemur, ut in bono Si- - 2 2 um aliquo, dupliciter id contingit nam cum ratione animus' movetur placide atque constanter, tum illud gaudium dicitur. Cum autem inaniter et effuse animus exsultat, tum illa

laetitia gestiens, vel nimia dici potest quam ita definiunt,

sine ratione animi elationem quoniamque, ut bona natura appetimus, si a malis natura declinamus : a quae declinatio, Cum ratione fiet, cautio appelletur, eaque intelligatur in solo CSSe Sapiente quae autem Sine ratione, et cum Xanimatione humili, atque fracta, nominetur metus. Si igitur metuS, Tatione adversa, cautio 2 praesentis autem mali, sapienti affe- 14ctio, nulla est. Stulti autem aegritudo est ea, qua assiciuntur in malis opinatis, animosque demittunt, et Contrahunt, rationi non obtemperantes itaque haec prima desinitio est, ut aegritudo sit animi, adversante ratione, ContraCtio. Si quattuor perturbationes Sunt, tres conStantiae, quoniam aegritudini nulla constantia opponit . Sed omnes perturbationes judicio censent fieri et opinione. Itaque eas definiunt pressius, ut intelligatur non modo quam vitiosae, Sed etiam quam in nostra Sint potestate est igitur aegritudo, opinio recens mali praesentis, in quo a demitti Contrahique animo rectum esse videatur laetitia, opinio recens boni praesentis, in quo efferri rectum es Se videatur metus, opinio impendentis mali, quod intolerabile esse videatur. libido, opinio venturi boni, quod Sit ex Su, jam praeSenS IS esse atque adesse. Sed quae judicia, quaSque opinione perturbationum esse dixi, non in eis Perturbationes solum poSitas esse dicunt, verum illa etiam, qua Ossiciuntur perturbationibus, ut aegritudo quasi morsum aliquem dolori essiciat

a ratione adversa i. e. contra ratio L. III. Benti eius legi volebat sapienti et nem. Davisius in ed. sec. dedit aversa stultis. ratione, ut et post, prope finem capitis 2 es demitti contrahique animol Pear- hujus neutrum bene. vulgatum e cius volebat animos. sed iii interest. rum est firmaturque eo, quod est in dici potest contrahi animo et animos pot- fine capitis, animi, adversante ratione, est etiam plane mitti animos tamen contractio melius convenit τῆ demitti sed satis estes quae declinatio cum .set Delevi si animo verbum ultimum contrahi conve-emss. et ConteXtu. nire. 21 prisentis mali, sapientis siectio 23 verum illa etiam J Davisius corri-ntilla est l. e. e praesenti malo sapien gendum putabat verum in illis etiam, non assicitur: nam ea foret aegritudo, bene, ut Pinor. qua sapientem carere demonstratum St

345쪽

LIBER QUARTUS 337

metus, recessum quendam animi et fugam laetitia profusami hilaritatemn libido eiu enatani appetCntiam. Pinationem au tem, quam in omne definitione superiore incluSimus, volunt esse imbecillam assensionem.

Sed singulis perturbationibus partes ejusdem generis 16 plures subjiciuntur: ut aegritudini, invidentia utendum est enim docendi causa, verbo minus usitato quoniam invidia non in eo, qui invidet, solum dicitur, sed etiam in eo, cui

invidetur aemulatio, obtrectatio, miSericordia, angor, IUCtUS, maeror, aeriamna, dolor, lamentatio, sollicitudo, molestia, amictatio, desperatio, et Si quae sunt de genere eodem Sub metum autem SubjeCta sunt Pigritan, pudor, terror, timor, Pavor CXanimatio, conturbatio, formido. Voluptati malivo

lentia 2 laetans malo alieno , delectatio, actatio, et similia. Libidini ira, excandescentia, odium, inimicitia, discordia, indigentia, desiderium, et cetera eiusmodi haec autem definiunt hoc modo. Invidentiam esse dicunt aegritudinem susceptam: Propter alterita res Secundas, quae nihil noceant invidenti. 17 nam si quis doleat ejus rebus secundis, a quo ipse laedatur, non recte dicitur invidere ut Si Hectori Agamemno ab qui autem, cui alterius Commoda nihil noceant, tamen eum doleat his frui, is invidet profecto. Emulatio autem dupliciter illa quidem dicitur, ut et in laude, et in vitio nomen hoc Sit nam et imitatio virtutis, aemulatio dicitur sed ea nihil hoc loco utimur est enim audis: et est aemulatio, aegritudo, si eo, quod Concupierit, altu potiatur, PS Careat. obtrectatio autem est ea, quam intelligi elotypiam volo, IS aegritUd e eo, quod alter quoque potiatur eo, quod ipse Concupiverit. Misericordia, est aegritudo e miseria alterius injuria laborantis nemo enim parricidae, aut proditoris

supplicio misericordia Commovetur. Angor, aegritudo re- p. v Id. menS. LuctuS, aegritudo e ejus, qui carus fuerit, interitu' aCerbo Maeror, aegritudo flebilis. Erumna aegritudo laboriosa. Dolor, aegritudo Cruciati S. Lanientatio aegritudo cum Uulatu . Sollicitudo aegritudo ima cogitatione. Molestia, aegritudo permanens Amictatio, aegritudo Cum ve-Xatione corporis. DeSperatio Iegritudo sine ulla rerum CX- Spectatione meliorum. Vae autem Subjecta sunt Sub metu, ea sic definiunt Pigritiam, metum consequentis labori S. 26 Pudorem et terrorem, metum concutientem, e quo fit, Ut I9 Pudorem rubor, terrorem pallor, et tremor, et dentium Cre-

Pitu consequatum Timorem, metum mali appropinquantis

pertinet enim ad definitionem, quae in- ct Pudorem et terrorem Pudo em infra est edd. fere excidit. Sed abesse non potest.2 qui autem, cui-nihil noceant Du nam et supra adjungitur terrori, et On-rius mihi videtur hoc malim qui a Sequens postulat.

VOL. IV. P. I. δ

346쪽

33 TUSCUL QUAESTIONUM

Pmorem, metum mentem loco moventem, ex quo illud En

nii,

Tum pator sapisntiam vinem ibi ex anetur ea pect9riat

EXanimationem, metum subsequentem, et quasi comitem pavoris Conturbationem, altum excutientem cogitata: Formidinem, metum permanentem. Voluptati aiatCin nr-2 3 te hoc modo describunt, Ut malivolentia, Sit voluptas ex malo alterius sine niolumento Suo Delectatio, voluptas Suavitate auditu animum delenienS. et qualis est haec aurium, tales sunt oculorum, et tactionum, et odorationum, et Saporum quae Sunt omnes unius generiS, ad perfundendum 2 animum tamquam illiquefactae voluptateS. Jactntio est vo-IUPta geStiens, et Se efferen insolentius. Quae autem libidini subjecta sunt, ea sic definiuntur, ut Ira, sit libido ce-b. Diendi ejus, qui videatur laesisse injuria. XCandescentia autem, sit ira nascens, et modo CXiStens, a quae Θυμ αγο α Graece

dicitur Odium, ira inveterata: nimicitia, ira ulciscendi

tempus observans : Discordia, ira acerbior 2 intimo odio et

corde concepta Indigentia, libido inexplebilis: Desiderium, libido ejus, qui nondum adsit, videndi. 29 Distinguunt illud

etiam, ut sit libido earum erimi, quae dicuntur de quodam, aut quibusdam : quae κα τηγορηματοι dialectici appellant ut habere divitias, capere honores Indigentia, se rerum ipsa-22 rum est, ut honorum, ut Pecuniae. Omnium autem perturbationum fontem esse dicunt, Intemperantiam : quae est a tota mente, i et a recta ratione defectio, Si aversa a praescriptione rationis, ut nullo modo appetitiones animi nec regi, nec Contineri queant quemadmodum igitur temperantia sedat appetitiones, et efiicit, ut eae rectae rationi pareant; ConServatque Considerata judicia mentis sic iii inimica intemperantia, omnem animi statum inflammat, Conturbat, incitat itaque et aegritudines, et metus, et reliquae Perturba-10tiones omnes gignuntur ex ea. Quemadmodum Cum San-23 gui corruptus est, aut pituita redundat, aut bilis, in corpore morbi aegrotationesque nascuntur, sic pravariam Pinionum conturbatio, et ipsarum inter se repugnantia, Sanitate Spoliatu qui Θυρι-σμ Graece dicitur J Dis bendum Distinguunt etiam illud ut sit,plicet Nox Θυμ ωσις h. l. Stephano in ita non opus erit post addere desideritim Thes. r. L. aikenarioque in fragm. ut sit; Ut Benileio Visum est. Eurip. p. 231. qui legi vult Θυμος sed vi rerum ipsarum est Dientleius corata et legendum qui reXit sit est sane Stare non potest ego us infimo odio et corde Lambinus et malim deleri. Benti eius corr. in imo animo, quod et 31 et a recta rationeJ Hoc superva Davisius edidit. Euherius es inter duo cuum est per sequentia itaque Davi-eorde c. quod illa definitio et in ini sius uncis inclusit, ut spurium. Inmicitiam et odium cadit. Guel f deeSt et, quod firmat reotia rationeu Distinguunt illud eriam Puto scri- Sseal Sam.

347쪽

LIBER QUARTUS. 339

animum, morbisque perturbat Ex perturbationibus autem

primum morbi conficiuntur, quae vocant illi νοσημ ατα Cnque, quae sunt eis morbi contraria quae habent ad res Certas vitiosam offensionem atque fastidium : deinde aegrotationes, qUae appellantur a Stoicis αρρωστημ. ατα, hiSque item OPPOSita contrariae offensiones. Hoc loco nimium operae ConSumitUr p. 214. Stoicis, maxime a Chrysippo, dum morbi Corporum Com- μ' paratur morborum animi similitudo qua ratione praetermiSSa minime necessaria, ea, quae rem Continent, pertraCte

mus. Intelligatur igitur, perturbationem. jactantibus me 24

opinionibus inconstanter et turbide in motu CSSe Semper cum autem hic fervor concitatioque animi inveteraverit, et tamquam in venis medullisque insederit, tum Xistit et morbuS, et aegrotatio, et offensiones eae, quae Sunt ei morbis aegrotationibusque contrariae. Haec, quae dico, cogitatione 11 inter se differunt, re quidem copulata sunt, Aque oriunture libidine et laetitia nam cum est concupit PeCUnin, CC adhibita continuo ratio, quasi quaedam Socratica medicina, δ' quae Sanaret eam cupiditatem permanat in venaS, C inhaeret in visceribus illud maluna, existitque morbUS, C aegrotatio : δ quae avelli inveterata non posSit eique morbo ΠΟ-men est avaritia. Similiterque ceteri morbi ut gloriae Cu 25piditas, ut nullierositas, ut ita appellem eam, quae GraeCe φιλογυνεια dicitur, Ceterique si in iliter morbi aegrotationesquennScuntur quae autem sunt his contraria, ea nasci putantur a

metu ut odium mulierum, quale in tu ιο ογυνα Attili est: ut in hominum universum gentis, quod accepinius de Timone, qU μιιπανθρωπος appellatur ut inhospitalitas est quae

Omne aegrotationes animi e quodam metu naScuntur Rriam

rerum, Ua fugiunt, et oderunt Definiunt autem animi 26 aegrotationem, opinationem vehementem de re non Xpetenda, β tamquam valde expetenda, inhaerentem et penitus insitam quod autem nascitur ex offensione, ita definiunt, opinionem vehementem de re non fugienda, inhaerentem, et penitus inSitam, tamquam fugienda hae autem si opinatio est b. judicare me Scire, quod nesciat. Egrotationi autem talia quaedam subjecta sunt, avaritia, ambitio, mulierΟSitnS PCr-Vicacia, ligurritio vinolentia, cupedia, et si qua Similia est

32 quae sanaret Bentleius morrexit mannus dedere. Vulgo quale in sue ιοσΟ-

sanet, quod et Buherius probavit. Ale γυνεια est.

adhibita est postulat sanaret illud ger 35 tamquam valde e . sit Delendum mani Zat est sine dubio sit. Sic et mox de re non 33 quin a. i. non possuns Quia refer iugienda, tamquamfugienda infra in loco tur hoc ad unam aegrotationum, possunt simili delevit Benti eius.

locum non habet. menti eius bene pos 36 opinatio est judicare Ms Gryphii sit habebat indicatio, quod recepit Davisius. 34 quale in μισογυνω Attili est Sic non placet, quamquam et alii Mss sis M.f. plures, unde et avisius et Ale habent.

348쪽

54 TUSCUL QUAESTIONUM

Rutem avaritia, opinatio vehemens J de pecunia, quasi valde eXpetenda, inhaerens, et penitus insita similisque est ejus-27dem generis definitio reliquarum offensionum autem definitiones sunt ejusmodi, ut inhospitalitas, sit opinio vehemens, valde fugiendum SSe hospitem, eaque inhaerenS, et penitus insita similiterque definitur et Iulierum dium, ψη ut Hippolyti et, ut Timonis, generis humani. 12 Atque o ut ad valitudinis similitudinem veniamus, Rquo collatione utamur aliquando, Sed Parcius, quam solent Stoici ut sunt alii ad alios morbos procliviores itaque dici

jam sint, o sed quia saepe sint; sic alii ad metum, alii ad

aliam perturbationem ex quo in aliis anxietas, unde anxii;

4 in aliis iracundia dicitur, quae ab ira differt estque aliud

iracundum esse, aliud iratum ut differt anxietas ab angore. neque enim Omne anxii, qui angUntur aliquando, ne quiunXii Semper anguntur ut inter ebrietatem, et ebriositatem interest aliudque est amatorem Sse, aliud amantem atque haec aliorum ad alios morbos proclivitas late patet. nam per-28 tinet ad omnes perturbationes. In multis etiam vitiis apparet: sed nomen re non habet ergo et invidi, et malivoli, et 3, 2ὶ a. lividi, et timidi, et misericordes, quia proclive ad ea pertur--'bationes, non quia semper feruntur haec igitur proclivitas ad suum quodque genus, a similitudine Corporis a aegrotatio dicatur, dum ea intelligatur ad aegrotandum proclivitas. Sed haec in bonis rebus, quod alii ad alia bona sunt aptiores, facilitas nominetur, in malis proclivitas, ut significet lapsio-13 nem in neutris habeat superius nomen. Quo modo autem in Corpore est morbus est aegrotatio et vitium; sic in ani-29 o. orbum appellant totius corporis corruptionem. grotationem morbum cum imbecillitate : vitium, cum partes corporis inter se dissident e quo pravitas membrorum, distortio, deformitas itaque illa duo, morbus, et aegrotatio, d ex totius valitudinis corporis conquassatione et perturbatione gignuntur vitium autem, integra valitudine, ipsum ex e cernitur. Sed in animo tantummodo cogitatione pOSSumuS

7 de pecunia, quasi petenda sit sit et mutatum in sint. dortasse tamen fuit h. l. delendum et scribendum expeten ita.

. et Sic ss qui et addunt valde, ut in aliis iracundia dicitur Bene et Guelf. Davisius correxit ediscitur, etsi sine lios ut inobliI In Atilii, opinor, ris Puto SSe a glo8Satore.

tabula. 4 2 Vrotatio dicatur, dum intelligatur bd ut ad . s. et eniamus Vulgo male Alii dicitur, et cum quod ferri utcun-meniam num Post est tamur atque que poteSt. Sed Si dum legitur, necess sic etiam sS. plures. rium est dicatur. 40 sed quia saepe sint alii c. sint 4 ex totius valitudinis corporis tam delevit avisius et addidit sic in hoc quassatione Puto corporas esse delendum. eum secuti sumus, quia id postulat ut intelligitur enim per se, cum de corpo- in antecedente. atque id potest esse is morbis et vitiis sermo t.

349쪽

morbum ab aegrotatione fungere. VitioSitas autem, est habitus, aut flectio in tota vita inconstans, et a se ipsa dissentiens ita sit, ut in altera, corruptione opinionum morbus ossiciatur et aegrotatio : in altera inconstantia et repugnantia. non enim omne vitium partes habet dissentientes, ut eorum, qui non longe a sapientia absunt, affectio est illa quidem discrepans sibi ipsa, dum est insipiens, sed non distorta,

nec prava morbi autem, et aegrotationeS, partes Sunt vitiositatis sed perturbationes, sintne ejuSdem parteS, quaeStio St. Vitia enim affectiones sunt manentes pertiarbatione autem 30 moventes, Ut noti possint assectionum manentium parte eSSe.

atque ut in malis attingit animi naturam Corporis similitudo, Sic in bonis sunt enim in corpore praecipua, pulcritudo, Vi-reS, alitudo, firmitas, velocitas sunt item in animo. Ut enim corporis temperatio, cum ea congruunt inter Se e qui b. bus Constamus Sanitas sic animi dicitur, cum ejus judicia, Opinionesque concordant, eaque animi est virtus: quam alii ipsam temperantiam dicunt esse, alii obtemperantem tempe-Tantiae praeceptis, et eam subsequentem, nec habentem ullam Speciem suam sed sive hoc, sive illud sit, in solo esse sapiente. Si autem quaedam animi sanitas, quae in insipientem etiam cadat, si cum curatione medicorum Conturbatio menti aufertur. Et, Ut Corporis est quaedam apta figura 31mombrorum, Cum coloris quadam Uavitate ; ea quae dicitur pulcritudo : sic in animo, opinionum judiciorumque aequabilitas et Constantia, cum firmitate quadam et stabilitate virtutem SubSequens, aut virtutis vim pSam continens, pulcritudo Vocatur. Itemque viribus corporis, et nervis, et essicacitati similes similibus verbis, anina vires nominantur. Velocitas autem Corporis, Celeritas appellatur: quae eadem ingenii etiam laus habetur propter animi multarum rerum brevi tempore percurSionem. Illud, animorum Corporumque dis 14 Simile, quod animi valentes morbo tentari non poSSunt Corpora poSSUnt. Sed Corporum offensione sine culpa accidere POSSUnt, animorum non item quorum omnes morbi et perturbationes X aspernatione rationis eveniunt itaque in hominibus solum exsistunt nam bestiae simile quiddam faciunt, sed in perturbationes non incidunt. Inter acutos autem, et 32

inter hebetes interest, quod ingeniosi, ut se Corinthium in aeruginem, sic illi in morbum et incidunt tardius, et recrean-

44 parte, habet Hssentientes partes et apte cohaerent. itaque o ectio- dissentientes, hi non placuere viris do non distorta nec prava.ctis Hentleius correxit pares dissiden A Ut enim Addidi O, quia sequi rias Sed id probari non potest ver tur, sic sanitas animi dicitur ne enim Abbuam partes necessarium est quia paul initio dicitur. IO POS sunt partes vitiositatis ducta cum curatione I Quidam libri edd. TeS SUR Corpore distorto, ut e seqq. pa et scr. addunt et gubernatione quod et tet, in quo partes dissentiunt, non bene recepit DaVisius.

350쪽

s 42 TUSCUL QUAESTIONUM

p. 276.tUr Cyus hebetes non item eo vero in omnem morbum' a perturbationem animus ingeniosi cadit. 7 non enim multa esserata, et immani. quaedam autem humanitati quoque habent primam speciem, ut misericordia, aegritudo, metUS. AEgrotationes autem morbique animorum dissicilius evelli POSS PUtantiar, quam Summa illa vitia, quae virtutibus sunt

Contraria morbis enim manentibus, vitia sublata esse non POSSunt, ' quia non tam Celeriter Sanantur, quam illa tol-33luntur Habes ea, quae de perturbationibus enucleate disputant Stoici, quae logica appellant, quia disseruntur subtilius e quibus quoniam tamquam scrupulosi cotibus enavigavit oratio, reliquae disputationis curSum teneamus modo satis illa dilucide dixerimus, pro rerum obSCuritnte. A. Prorsus satis sed si qua diligentius erunt cogno Scenda, Uderemu alias nunc vela, quae modo dicebas, exspecismus

1 De cursum Quando et aliis locis de virtute diximus, et 34 saepe dicendum erit pleraeque enim quae StioneS, Uae ad

vitam moresque pertinent, a virtutis fonte ducuntur quando igitur virtus est 5 affectio animi Constans convenionSque, laudabiles efficiens eos, in quibus St, et ipsa per e, SURSponte Separata etiam utilitate laudabilis, e ea proficiscun-tUr honestae voluntates, sententiae, actiones, omniSqUC CCta

rati : quamquam ipsa virtus brevissime recta ratio dici potest Hujus igitur virtutis contraria est vitiositas. Si enim malo, quam malitiam appellare eam, quam Graeci κακίαν appellant nam malitia, certi cujusdam vitii nomen est vitio-

Sitas, omnium. ex qua Concitant hi PerturbationeS, quae

Sunt, Ut paullo ante diximus, turbidi animorum concitatique motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae . important enim aegritudine anXias atque CerbRS,

animosque siligunt et debilitant metu. iidem inflammant appetitione nimia quam tum cupiditatem, tum libidinem

dicimus, impotentiam quandam animi, a temperanti et mo-35 deratione Lirimum dissidentem Quae si quando adepta est id, a quod ei fuerat concupitum, bd tum fert alacritatem,

47 non enim mulIa esserata et imma- apud Lucanum. ni. Grant in eo esse solent sed pro mul SO ectio constam eonveniensque DConta legerim in tilia c. cadit aut non jeci consentiensque: nam hoc Verbo sena- enim ulla em in eo sunt quamquam per Cicero in hac re utitur.

Benti eius etiam legit in ullam erat et 1 ex qua cogitantur Muomodo cogi- immania tantur m immo concitantur ut habuit 48 qui, Puto addendum hi, C. inor Ms. Manuti et voluit Camerarius . Giebi, sicut illa ad vitia pertinent et Benileio placuit, deditque in ed. I. 49 e scrupulosis cotibus Tutavi olim avisius, in altera tamen cooriuntur. legendum scopulosis ex Or in Caeci l. c. 5 2 quod ei fuerit concupitum An tu 11. iam binus et ienti eius correxere rat Sic s. Guel f itaque recepi. scruposis, quod cum scrupulosus confun- , tum fert alacritatem iambinus di solet in libris. v. Heins ad Valer corr.fertur alacritate. Fl. II, 5 I S. scruposa saxa occurrunt

SEARCH

MENU NAVIGATION