Opera omnia;

발행: 1810년

분량: 639페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

LIBER QUINTUS. 393 similis adimat' nam illud Antipatri Cyrenaici est quidem

paullo obscaenius, 3 Sed non absurda Sententia Si cujus Caecitatem una mulierculae lamentarentur, i d agitis P inquit an vobis inlla videtur voluptas SSe nocturna P Appium quidem veterem illuna, qui caecus annos multos fuit, et si ex magistratibus, et e rebus gestis intelligimus, in illo suo

Casu nec privato, nec publico Iamneri defuiSSO G Drusi p. 230. domum compleri a consultoribus Solitari accepimus : Cum,' qUΟrum re CSSet Sua ipsi non videbant, caecum adhibebant

ducem. Pueris nobis, Cn. 66 Aufidius praetorius et in senatu sententiam dicebat, nec amicis deliberantibus deerat, et

Graecam scribebat historiam, si et videbat in litteris Diodo 39

tu StoiCUS, Caecus, multos anno domi nostrae vixit. Is II 3

vero, quod credibile vix esset, cum in philosophia multo

etiam magi aSSidue, quam antea, vel Saretur, et Cum fidibus Pythagoreorum more uteretur, cumque ei libri noctes, et

dies legerentur, quibus in Studiis oculi non egebat tum quod sine oculis fieri posse vi videtur, geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens diSCentibUS, Unde, UO, unmque lineam scriberent. Asclepiadem ferunt, non ignobilem 6 Eretricum philosophum, cum quidam quaereret, quid ei

Ut enim vel uniana paupertas tolerabilis sit, in si liceat, quod quibusdam Graecis quotidie: sic caecitas ferri facile possit, si non desint subsidia valitudinum Democritus 114

luminibus amissis, alba Scilicet, et atra diSCernere non poterat a vero bona, mala; aequa, iniqua hone Sta, turpia; utilia, inutilia; magna, parva poterat et Sine varietate Colorum licebat vivere beate sine notione rerum non licebat. Atque hic vir impediri etiam animi aciem adspectu oculorum arbitrabatur : et, cum alii Saepe, Uod ante pedCS SSOt, non viderent, se ipse insulit tem omnem peregrinabatur, ut nulla in extremitate consisteret. Traditum est etiam Homerum caecum fuisSe. At ejus picturam, non Oe Sina, VidemUS. Quae regio, quae Ora, qui locu Graeciae, quae Specie formete,7 quae pugna, quae acieS, quod remigium, qui motus ho-

64 sed non absurda sententia essJy Ialim rexerat Corradus in Quaestura sic a est abesse. et et S. Guel f edd. r. habent nee

65 ex magistratibusl Ergo etiam cae inexercitum philosophum. cus magistratus gessit 8 6 si liceat Intelligunt mendicare. 66 Aufidius praetorius Pighi videtur Sed cetera mihi non videntur Consen- addendum caecus quod sane Ilacet, ire et quod quibusdam Graecis quotidie. placuitque mulierio. Sic et post I ipse totaitatems Reposui ipse pro additur in Diodoto ii, re et latinitate postulante : alii-6 et idebat in litteris Viris quidem ipse Sexcenta exempla sunt apud Ci-

doctis visum est degendum vivebat, Ceronem.

quod et edidit avisius mihi vulgatum a qui pugna Massim pugn. r. Da- melius et elegantius videtur de caeco visius dedi formaque pugni quod Sen-68 rerr eum philosophum Sic primus su eodem redit. edidit Victorius, sed ante jam sic Or-

402쪽

394 TUSCUL QUAESTIONUM

minum, qui ferarum, non ita expictus est, ut, quae ipse non viderit, nos ut videremus, effecerit λ quid ergo aut Homero ad delectationem animi, ac voluptatem, aut cuiquam docto 115 defuisse umquam arbitramur λ 7 An, ni ita se res haberet, AnaXagoras, aut hi ipse Democritus, agros, et patrimonia Sua reliquissent: huic discendi, quaerendique divinae delectationi toto se animo dedissent λ Itaque augurem Tiresiam, quem Sapientem fingunt poetae, numquam inducunt deplorantem Caecitatem Suam at vero Polyphemum Homerus Cum immanem feruntque inXisset, cum ariete etiam Colloquentem facit, ejusque laudare fortunas, quod, qua vellet, ingredi poSSet, et, quae vellet, attingere. Recte hic quidem. nihil enim erat ipse Cyclops, quam aries ille, prudentior. 40 In surditate vero quidnam est mali' erat surdaster M. Crasi 16SUS: id Sed aliud molestius, quod male audiebat, etiam si, ut mihi videbatur, injuria. Epicurei nostri Graece fere nesciunt, ne Graeci Latine ergo hi in illorum, et illi in horum sermone surdi omnesque id nos in iis linguis, quas non intelligimus, quae sunt innumerabiles, surdi profecto sumus. At vocem Citharoedi non audiunt ne Stridorem quidem Serrae Um, Cum cultur aut 6 griannitum, Cum jugulatur SUM: nec, Cum quieScere volunt, fremitum murmuranti maris. Et, Si Cantia eos forte delectant, primum cogitare debent, antequam hi sint inventi, mulios beate vixisse sapientes deinde mulio majorem percipi posse 11 legendi his, quam audiendis, voluptatem. Tum, ut nullo

ante caecos ad aurium traducebamus voluptatem, sic licet Surdos ad oculorum etenim qui secum loqui poterit, sermonem alaertia non reqUiret.. α 51. Congerantur in nUm omnia, ut idem Oculis, et auribus R. captus sit prematur etiam doloribus acerrimis corporis;

qui primum per se ipsi plerumque conficiunt hominem : in forte longinquitate producti vehementius tamen torquent, quam Ut CAUSA Sit, Cur ferantur quid est tandem, dii boni quod laboremui portu enim praesto est, quoniam morS

7 An, ni ita c. An pro aut dedit 75 omnesque id nos id nullo modo

Davisius mss. bene verum est Puto legendum item. a sed aliud moles ius Pro aliud e 76 grunnitum, cum jugulatur sus Dagendum illud, quocum et alibi per visius corre xit suis: Se ita esset alieno mutatum aliud notavimus, notarunt loco animal intelligitur sua sponte in

que et alii. grunnitus.

7 Epicurei redistri Epicurei non apti 77 quoniam mors ibidem est Haech. l. Unde varie hoc verbum tentatur uncis inclusi, est enim manifeste nota Davisius conjicit operarii. Guia post glossatoris, ut viri docti judicavere. Graeci nude dicuntur, credo et nostri Verbum mors tamen cum ulterio nude positum a Cicerone et Epicu=ei velim servari sic portus enim pr sto est esse e nota gloSSatoris, qui didicerat, a mors s. mortis aeternum nil sentienti rec.

Cicerone Epicureis infantiam objici Augustinus hunc locum afferens habet solitam sentiendi, item ms apud mavisium.

403쪽

LIBER QUINTUS. 395 ibidem est aeternum nihil sentienti receptaculum. Theodo

rus Lysimacho mortem minitanti Magnum ero, inquit, ecisti, si conthai idis in consecutus es. Paulia PerS de-ns precanti, ne in triumpho duceretur 7SIn tua id quidem 6- testate est. Ulia primo die, cum de ipsa morte qUaerere-mUS: non Palica etinm OStero, cum ageretur de dolore, sunt dicta de morte : iis qui recordetur, haud an pericu-him est, ne non mortem aut optandam, aut Certe non timendam putet . Mihi quidem in vita, servanda videtur illa 'lex 4 lquiae in Graecorum conviviis obtinetur Aut bibat, inquit, ut abeat. Et recte. Aut enim fruatur aliquis pariter cum aliis Voluptate potandi aut ne sobrius in violentiam vinolentorum incidat, ante discedat: sic injurias fortunae, qua ferre nequeas, defugiendo relinquas. Haec eadem, quae EpicurUS, totidem verbis dicit et HieronymUS. Quod si ii philosophi, quorum ea sententia est, ut virtus 119 per Se ipsa nihil valeat : omneque, quod honeStum OS, et laudabile esse dicimus, id illi cassum quiddam, et inani vocis

Sono decoratum esse dicant et tamen Semperientiam Cn-Sent CSSe Sapientem: quid tandem a Socrate et Platone profectis philosophis faciendum putes quorum alii tantam

PraeStantiam in bonis animi esse dicunt , ut ab his, Corpori b. Ct X terna obscurentur. Alii autem haec ne bona quidem 12odUCunt in animo reponunt omnia. Quorum ControVCrSiam Solebat tamquam honorarius arbiter judicare CarneadeS. nam Una, quaeCumque bona Peripateticis, eadem Stoicis Inmod viderentur : neque tamen Peripatetici plus tribuerent divitiis, bonae valitudini, ceteris rebus generi HUSdem, quam Stoici cum ea re, non verbis ponderarentur ' Causam esse dissidendi negabat. Quare hunc locum ceterariam

disciplinarum philosophi quemadmodum obtinere OSSint, ipsi viderint. Mihi tamen gratum est, quod de Sapientium perpetua bene vivendi facultate dignum quiddam philosophorum voce profitentur. Sed quoniam mane est eundum, has quinque dierum dis 121 Putatione memoria comprehendamus. Equidem me etiamConScripturum arbitror ubi enim melius uti possumus hoc, cuicuimodi est, otiori ad Brutumque nostrum hos libros altero quinque mittemus : a quo non modo impulsi sumus

Sed non placet ulterio nec mihi nil enileius et Mavisius fecere obscurensentι senti est, quia nihil sentit mortuus tur bene. adjuvant Ss. qui habent 78 In tua id quidem potestare obscurent Lambinus et Manutius, Junta Nempe potes te interficere. c. am edidere obscurentur ne dubi-79 x, qui-obtinetur Davisius cor taVi id revocare. rexit obtinet, non probantes Buherio. 81 causam desiderandiJ mss. plures mihi non displicet dissidendi, quod merito in textum reci- ου ut ab his corporis et externa obser Pitur. ωιntPAlii scr. et edd. Observentur, e quo

404쪽

396 DE NATURA DEORUM

'ad philosophicas scriptiones, verum etiana lacessiti. In quo quantum ceteris S profuturi simus, non facile dixerimus nostris quidem acerbissimis doloribus, variisque, et undique circumfusis molestiis alia nulla potuit inveniri levatio.

y M. TULLII CICERONIS

NATURA DEORUM

M. BRUTUM

LIBER PRIMUS. ARGUMENTUM.

L bis libris C. Velieius, Lucilius Balbus et C. Cotta inducuntur disputantes de natura Deortim, audiente Cicerone Velieius Epicuream rationem opticat, Balbus torcam, et contra utramque disserit Academicus Cottia, sub cujus persona, quamquam dissimulat, et Stoici se rationem probare simulat, tamen latet ro. Quis enim credat v. c. tac ronem prae ictionibus, apparitionibus eorum, ostentis aliquid tribuisse In primo ergo libro Helius et Cotta disputant. Initium disputandi facit Hegius, et quidem a reprehensioue Platonicae ac Stoici rationis; quarum ilia mundum a Deo tamquam opifice atque AEdiscatore profectum pugnabat, hera προνινιαν, providcntiam inducebat, a qua mundus effectus esset et administraretur, utraque autem mundum animo et sensibus 1 reditum, rotundum, ardentem volubilemque faciebat. c. - 1 O. Aliquorum deinde omnium bilosopborum, inde a Thalete, ου Deo sententiis bretiter commemoratis et reprehensis c. IO-15. ad ipsam Epicuream de Diis rationem explicandam accedit, quam unam veram existimat. Solus Epicurus idit, primum esse Deos, quod in omnium animissorum notionem impressit natura, et sine doctrina anticipations quandam corum, quam appent προλη, ιν Epicurus, sine qua re intemgi quicquam, nec ureri, nec disputari potest id ex eo intemgitur; quod omium bourinum in eo est mira consensio, ut eos esse statuant. Sed

suisti philosophicas seriptiones Sic MSs. 3 profuturi simus I male vulgo suis plures et edd. vett. pro eo in recentioris mus. hus datum tisilosophar.

405쪽

LIBER PRIMUS. 397

etiam hanc anticipationem babemris sive praenotionem corum, ut beatos, immortales, putemus quo consequitur, ut ibi negotii eo ipsi habeant, nec aliis exhibeant, neque ira neque grati teneantur, quod, qui talia sunt, imbecilla sim omnia. Id si ita est pie colendi sunt ii

propter pristantem naturam, nullo autEm modo timendi quo uno omniss gratitio evertitur. c. 16. Sed ad banc opinionem coriis, mandam anquirit animus formam, uitan et actionem mentis atque agitationem in

Deo. Et jura quidem nulla alia esse nisi humana potest primum, quod natura speciem aliam Deorum non habemus deinde, quod bumana forma est pulcherrima tertio, quod nulla in alia Agura domicilium

mensis esse potest Neque tamen ea species corpus est, sed quasi corpus; εaque non Sensu, sed mente cernitur, nec soliditate quadam, nec ad numerum, sed imaginibus, similitudine ac transitione perceptis Vita autem Deorum est beatissima, et omnibus bonis inuens Nihil enim agunt, sua virtute et sapientia gaudent, et habent exploratum, fore se semper in maximis voluptatibus. c. I 8-2O His expositis contra disputat Cotti non ut aliquid ipse decernat, sed ut Epicurea dissolvat neque quod neget, esse Deos, sed, quod rationem, quin adferatur, irmam non putet Nam argumentum, quod ab omni a bominum conJensu petatur, cum leve per se, tum etiam falsum esse, c. 23. Sed Deos esse, concedi posse. Illud doceri se velle, unde sint, tibi sint, quales sint ad qu omnia atomis abulantur Epicurei; qui primo nullo sint, quod nullus sit corporibus aiauus locuso deinde si sint, inci, ut interni Dii non sint, et interire possint quo constiIuto, beatitudo eorum tollatur. Ad hanc reprehensionem essuriendam quasi corpus et quasi sanguinem excogitatum esse, quod quid sit, nemo intelligere possit. c. 24-26 Quibus autem rationibus humana forma Diis adseratur, eas nulliam vim

habere. Nam quod omnes fere homines, riter optios, et paucas forte alias gentes, eam iis cogitatione aifugant; id non a natura esse, sed consilio humano, aut superstitioni, a pictoribus, tactis, artificibus, confirmatre deberi Neque ex eo, quod bominibus nil homine pulchriusmideatur, consequi, nihil esse eo palabrius . . Non enim dubium esse, quin et bovi nihil bove cani nil cane pulchrius ideatur Denique incertum illud esse, quod nusquam, nisi in Aura humana, alio, virtus, atque adeo beatitudo, i um babere ideatur. Eque nim, quod in nulla alia Agura rationem Oidimus, propterea in nulla esse potest. Quod sensus non docet, ratio docebit Nam, si nullum iis negotium, quod membra corporis humani requirat, nil membris opus erit. c. 27-37. Iam in ceteris etiam quaestionibus, de domicilio, de vita et beatiaudina Deorum laborare Epicurean rationem. Nullam in diis soliditatem esse, nec ad numerum permanere dicunt; sed imaginum sitnilitudine ac transitione percipi. Iam si nulla Deorum est soliditas et eminentia, nihiI interest, utrum de Deo, an de binocentauro disputetur, meritoque Dii ad

eas conformationes antini referuntur, quos motus inanes appellant. Quod si inraginibus eorum pulsantur animi quamquam tota res nugatoria est tamen speotes duntaxat obiciuntur animis, non autem cur ex beator sint aut ternae, etsi et maxime continenter ferantur Nam illam ,,ονοὶ αἰαν b. e. o uilibritatem Epicuri, qua, quia natura mortalis sit, ut etiam immortalis sit, Oci putat, perabsurda est, quod ea sumta eodem modo colligi potest, quia omines in terra nascuntur, etiam in qua

406쪽

398 DE NATURA DEORUM

nasci, et hujusmodi absurda plura. Beatus autem cum sine virtute nemo esse possit, nulla autem sine actione tirtusa nec otiosi ilii dii esse possunt beati. Neque vero voluptate corporea uti possunt, in qua Summum bonum Epicurus ponit neque una doloris vacuitas aut assidua felicitatis sui cogitatio beatos eos umere potest. Et cum semper pulsentur incursione atomorum, et imagines ex ipsis semper e fuant, non possunt non interitum timere, quod beatitudini plane repugnat. c. 37-4l. Quoniam vero otiosos eos introducunt Epicurei, millam rerum humanarum curam labentes, ibi bomines MDantes omnem sanctitatem et adversus Deos pietatem, quamquam verbis ponunt, tamen re tollunt. c. 42. yy.

Ubi multa res in philosophia nequaquam satis adhuc eXI plicato λ sint, tum perdissicilis, Brute, quod tu minime ignoras, et perobscura quaestio est de natura deorum quae ait ad agnitionem animi pulcerrima est, et ad moderandam religionem necessaria. De qua tam vario sunt doctissimorumhoininum, tamque discrepantes sententis Ut Agno argumento es Se debeat, AE causam, id est, principium philosophiae,eSSe inscientiam, prudenterque Academicos in rebus incertis aSSensionem Cohibuisse quid est enim demeritate turpius λ

und s. Guel f ed Ald. ιnt, hoc quoque rectum et forte . . melius. Sed illud pluribus libris firmatur, etiam Μs marginis Lambin . et ad agnitionem animi pulcerrima JQuidam libri cognitionem quod et Lamb. praefert. Sed et agnitio pro cognitione dicitur, ut agnosco pro cognosco et intelligo. v. Clav. Sed verbis ad agnitionem animi non exprimitur finis, ut nempe illa res prosit ad naturam animi nostri

cognitionem naturae divinae prodesse ad animi humani cognitionem v TUSC. V, 25. Sed est e consuetudine Ciceronis, Pro Mu cognitio est pulcerrima ut pro hoc est fructuosum animo, dicit, hoc est ad fructum animi uberrimum: Pro hoc est jucundissimum, valde delectat, dicit hoc est ad delectationem suavissimum atque hac forma Cicero hic etiam usus est ad similitudinem orationis : quia sequitur ad

mori rei necessaria quod tamen a s. afuit. 3 ut magno arg. esse debeat J Haeserunt

hic quidam viri docti, item et librarii, qui inde et in textu aliquid mutavere. intelligendum est, id, ea res nisi etiam

excidit. causam, id est principium philosostiae Ut decerni possit, utrum scien- iam legendum sit, an inscientiam, quod

habetis. Eliensis, ediditque Davisius,

mihique verum videtur, intelligendum est, quid sit causa i. e. principium philosophii, quod ipsum non satis recte X-plicatum est. Igitur principium est, quae Graecis philosophi α ρχἡ αρχας autem philosophi Graeci dicunt propositiones evidentes, necessario veras disciplinarum, e quibus aliae pendent, e quibus alia judicantur c. quod ergo deinde addit de Academica Suspensione assensionis, id indicat, intelligi h. l. illud Academicorum enunciatum nihil esse perceptum a cerrum eamque ob causam nihil esse affirmandum ut prorsus certum. Sed illud principium non exprimitur Verbo scientia , quam Academici non agnoscunt, Sed inscientia e quod quia librarii non intelligebant, et causam principiumque ad finem referebant, quasi philosophia disceretur, ut Scientiam rerum consequeremur deleverunt in, et dedere scientiam. v. plura in Clave in v. Inscientia. Non dubitavi igitur cum Davisio edere inscientiam. a rebus incertis Hoc quoque non

vulgariter dixit, quasi ab iis rebus quae

incertae essent, assensio cohibenda esset quis enim hoc non crediti seu Sic assensionem cohibuisse ab rebus omnibus, quia incertae essent: quia

nihil perceptum esset, aut percipi pos

set.

temeritata IurpiusJ moi dubitavi

407쪽

LIBER PRIAIUS. 399

aut quid tam temerarium, tamque indignum sapientis gravitate, atque constantia, quam aut sal Sum Sentire, aut, quod non Satis Xplorate perceptum sit, et cognitum, Sine Ulla du

bitatione defenderes Velut in hac quaestione, plerique quod a

maXime verisimile est, et 7 quo omnes duce natura Vehimur,)deos esse dixerunt: dubitare se Protagora nullo esse onmino Diagoras Melius et Theodorus Cyrenaicu putaverunt. Oui vero deos esse dixerunt, tanta sunt in varietate ac diSSenSione, ut eorum molestum sit dinumerare Sententias. Nam et de figuris deorum, et de locis atque Sedibus et actione vitae multa dicuntur deque his summa philosophorum dissensione certatur : quod vero maXime rem Cau-Samque Continet, utrum nihil agant, nihil moliantur, omni b. CVratione et administratione rerum vacent, an contra ab hiSet a principio omnia facta et constituta sint, et ad infinitum tempUS regantur, atque moveantur 9 inprimiSque magna dissensio est eaque nisi dijudicetur, in summo error ne-CeSSe Si homines, atque in maximarum rerum ignorationeVCrSari. Sunt enim philosophi, et fuerunt, qui onmino nul-2lam habere censerent humanarum rerum Procurationem a deos. Quorum si vera sententia est, quae potest eSSe Pietas' quae Sanctita. quae religi, haec enim omnia, pure a CaStetribuenda deorum numini ita sunt, si animadvertuntur ab his, et si est aliquid a diis immortalibus hominum generi tributum. Sin autem dii neque possunt no juVare, neque Volimi ne omnino curant; nec quid agamus, animadvertunt; nec est, quod ab his ad hominum vitam permanare possit quid est, quod ullos diis immortalibus cultus, honores, preces adhibeamus In specie autem fictae simulationis, SiCut reliquae virtutes, ita pietas inesse non poteSt, Cum qUa Simul et sanctitatem, et religionem tolli necesse est; quibus Sublatis, perturbatio vitae sequitur, et magna confuSio. At 4 que haud scio, an pietate adversus deos sublata fide etiam, et societas generis humani et una excellentissima virtus, ju

stitia tollatur Sunt autem alii philosophi, et hi quidem

cum avisio edere turpius pro fortius, ius dedit ac ab . acent se ac ab quod est plane alienum et illus in non est Ciceronianum ac benes lati-MSS. quibusdam repertum est, a me num Sed quia tamen multi libri ha- etiam in Guel f. bent vacant et carent copula ante omni: quo omnes duce natura vehimur J Alias puto Ciceronem scripsisse vacantes. in hac sententia dicitur ferimur. ss. inprimisque m. dissensio est: earue discrepant s. Guel f habet, suod nisi &c. Haec non bene se habent fa- omnes natura duce novimus sed nolimus cillimum sit delere sue et scribere in- non bene convenit verbo duceu quam primis possis etiam inprimisque magna quam nec vehimur convenit. Itaque dissensio est ea, quae nisi c. Sed illud Perplacet lectio s. in m. L. enimus melius est, aut cum mavisio e M. Omni curatione et a. r. vacent Sic quibusdam in primis quoque non ausus edidi es s. Guelf. et ed. Med. cum sum decernere. vulso habeant libri edd. vacant Davi-

408쪽

40 DE NATURA DEORUM

magni, atque nobiles, qui deorum mente atque ratione omnem mundum adni inistrari et regi censeant neque vero id Solum, sed etiam ab iisdem vitae hominum consuli et provideri. nam et fruges, et reliqua, qtas terra pariat, et tempe-StatCS a temporum varietates, caelique mutationes, quibus P d. omnia, quae terra gignat, maturat pubescant, a diis immor' talibus tribui generi humano putant multaque, Uae dicentur in his libris, colligunt quae intalia sunt, ut ea ipsa dii immortales ad istam lominum dabricati j aene videantur. Contra quos Carneades ita multa disseruit, ut excitaret ho- mines non socordes ad veri investigandi cupiditatem. Res enim nulla est, de qua tantopere non solum indocti, sed etiam docti dissentiant quorum opinione Cum tam variae sint, tamque inter se dissidentes alterum fieri prosecto potest, ut earum nullari alterum Certe non poteSt, ut plus Una

3 vera sit . . Qua quidem in causa et benevolo objurgatores

placare, et invidos vituperatore ConfutRre OSSUIDUS, Ut alteros reprehendisse poeniteat, alteri didicisse e gaudeant. Nam qui admonent amice, docendi sunt qui inimice inse-6 C tantur, repellendi ultum autem fluxisse video de libris nostris, quos complures brevi tempore edidimus, variumque Sermonem, partim admirantium, unde hoc philosophandi nobis subito studium exstitisset partim, quid quaque de re Certi haberemus, scire cupientium. ultis etiam sensi mirabile videri, eam nobis potissimum probatam esse philosophiam, quae lucem eriperet, et quaSi noCtem quandam rebus offunderet, desertaeque disciplinae, et jam pridem relictae,

patrocinium nec opinatum a nobis esse Susceptum Nos autem nec subito coepinnis philosophari nec mediocrem a primo tempore aetatis in eo studio peram Curamque On-b SUmSimus : et, cum minime videbamur, tum maXime philosophabamur quod et orationes declarant, refertae philosophorum sententiis, et doctissimorum hominum familiaritates λὶ quibus semper domus nostra floruit et principes illi, Diodotus, Philo, Antiochus, Posidonius, a quibus instituti sumus. Et, si omnia philosophiae pri cepta referuntur ad vitam, arbitramur nos et publicis, et privati in rebus ea prae-4 Stitisse, quae ratio et doctrina praescripserit. Sin autem quis requirit,inius causa nos impulerit, ut haec tam sero litteris mandaremus, nihil est, quod expedire tam facile possimus.

Nam cum otio langueremus et 8 SSet reipublicae StatuS,

1 talia sunt, ut ea ipsa dii c. ipsa tura nostra etiam ulterio in mentem friget valde. Sed ut legendum ipsi venerat nobis ante, quam ulterium

i. e. tantum in is artificium est, ut in cognovissemus. Corpore humano, ut non modo ei pro O quibus semper domus nostra floruit Jvidisse Dii, sed suis veluti manibus ipsi Verbum Ormis me saepe offendit quia labricati paene esse videantur Conje gloriabundi hominis videtur.

409쪽

a' ut eam unius consilio, atque cura gubernari neceSSe esset: Primum ipsius reipublicae causa philogophiam nostris hominibus explicandam putavi, magni CXiStimans interesse ad de-Cus et ad laudem Civitatis, re tam graVeS, tamque Praeclaras Latinis etiam litteris contincri Eoque me minus instituti Smei poenitet, quod facile Cratio, quam Ultoriam non modo discendi, sed etiam scribendi studia Commoverim. Complures enim Graecis institutionibus eruditi, ea, quae didicerant, Cum Civibus suis communicare non poterant, quod illa, quae a Graecis accepissent, Latine dici posse difliderent quo in genere tantum pro CisSe videmur, Ut a Graeci ne verborum

quidem Copia vinceremur. Hortata etiam est, ut me ad si haec conferrem, animi aegritudo fortunae magna, et gravi Commota injuria cujus Si majorem aliquam levationem re-Perire potuiSsem, non ad hanc potissimum confugissem. Ea vero ipsa nulla ratione melius frui potui, quam Si re non

modo ad legendos libros, sed etiam ad totam philosophiam

pertractandam dedissem. Omnes autem ejus partCS atqUep. . Omnia membra tuni facillime noscuntur, Cum tota quaestio μ' ne Oribendo eXplicantur. est enim admirabilis quaedam Continuatio, Seriesque rerum, ut d alia X alia neXa, et omne inter se aptae, colligataeque videantur Qui autem re-5quirunt, quid quaque de re ipsi sentiamus, curiosius id a io

Ciunt, quRm neceSSe est. non enim tam auctoritatis in dis- Puttanc , quam rationi momenta quaerenda sunt qUin etiam

obest plerumque iis, qui discere volunt, UCtorita Corum, qui se docere profitentur desinunt enim stium judicium ad

hibere id habent ratum, quod ab eo, quem probant, Udicatum vident. . Nec vero probare soleo id, quod de Pythago-

Tei accepimus: quos ferunt, si quid assirmarent in disputando, Cum ex iis quaereretur, quare ita esSet, respondere Solitos, ipse dixit ipse autem erat Pythagoras tantum opinio praejudicata poterat, ut etiam sine ratione valeret auctoritaS. Oui autem mirantur, nos hanc potissimum disciplinam fecit Istos, his quattuor Academicis libris satis responsum videtur.

Nec vero desertarum, relictarumque reruni patrocinium SUS

12 ut e tinius consilio . n. e. Intel hoc intelligi potest quaerendi sunt ejus-ligit Iulium Caesarem necessitas erat que generi exempla multa occur- ex dissensionibus, quae Componi non runt. POSSent, nisi unus summam potestatem ipse dixit Vulgo et ipse trahunt haberet ad auCtoritatis et reverentiae, ut et Da-13 alia ex alia nexa Libri quidam visio videtur, significationem non re alii ex aliis nexi, etiam Guel f idque te ipse est pro magiSter, C Ore grae- recepit Davisius sed σω omnes in se co. Sic cum corpus nominatum St, ipsequente melius conVenit singularis. Significat animum cum milites, impe 1 non enim tam auctoritatis Recepi ratorem cum nautae, ipsa est navis A C. et ipse auctoritatis, pro auctores, quia est Ergo cum discipulus loquitur, ipse est elegantius, non quia id quirenda sunt magister sine emphasi . requirit, ut putat avi Sius iam ex

VOL. IV. P. I. D d

410쪽

40 DE NATURA DEORUM

Cepimus non enim hominum interitu sententiae quoque Oecidunt sed lucem auctoris sertasse desiderant ut haec in philosophia ratio contra omnia disserendi, nullamque rem aperte judicandi, profecta a Socrate, repetita ab Arcesila, confirmata a Carneade, usque ad nostram viguit aetatem; quam Ula Propemodum orbani esse in ipsa Graecia intelligo quod non Academiae vitio, scd tarditate hominum arbitror contigisse. Nam si singulas disciplinas percipere, magnum CS quant m HS Omnes s quod facere iis necesso CSt, quibu propOSitulo St, veri reportendi causa, et contra 12 omnes philoSophos, et pro omnibus dicere. Cujus rei tantae b. tamque dissicilis facultatem consecutum esse me non profiteor : Secutum esse prae me fero. Nec tamen seri potest,

ut, qui hac ratione philosophentur, ii nihil habeant, quod

Sequantur. Dictum est omnino hac de re H alio loco diligentius : Sed quia nimis indociles quidam, tardique sunt, ad- Dionendi videntur Saepius non enim sumus ii, quibus nihil verum esse videatur sed ii, qui omnibu veris falsa quaedam adjuncta esse dicamus, tanta similitudine, ut in iis nulla insit Certa judicandi, et assentiendi nota ex quo exsistit et illud, nitilla esse probabilia quae quamquam non perciperentur, tamen i quia visum haberent quendam insignem et illustrem, his sapientis vita regeretur.

6 Sed jam ut omni me invidia liberem, ponam in medio

19 Sententia philosophorum de natura deorum quo quidenhloco convocandi Omnes videntur, ' qui, quae Sitiarum Vera

judicent. Tum demum mihi procax Academia videbitur, si aut consenSerint omnes, baut erit inventus aliquis, qui, quid verum sit, invenerit. Itaque mihi libet exclamare a ut ille

in Synephebis :

Pro dum, populari, et omni, , 2 omnium adolescentrum Oams, psaluo, obsecro, oro, ploro atque imploro idem,

non levissima de re, ut queritur ille,

Fieri in cisitate facinora capitalia Ab amico amant arge tum accipere meretrix non vult:16 alio loco Acad. IV, 1. s. o ut Marius in Synephebis Statius 1 quia visum haberent . insignem J abest a Mss. quibusdam, etiam uel LBUberius corrigit usum, quia visum delevitque Davisius et alii libri habent nunquam Significet speciem veri quod Plautus, alii Terentius : quod ostendit, miror dici posse ab eo, qui Academica nomen esse a glossatore Ceterum Sta legerit, Ubi hoc saepe occurrit, ut o tius sane scripsit fabulam ho nominenuit etiam Davisius ad h. l. in ed. d. e Menandro UCtam qui tamen sic. I qui judicentJ i. e. qui ridicare e hiat oratio, addidi es s. Urs. ID. et lint, vel audeant non Statius ista suo nomine dixit. 19 aut erit inventus J Davisius malit ui omnium adoleso. Repetii omnium fuerit non Si necesse. nam in Pentus cum Davisio, ut placuit etiam an .eteri est futurum conjunctivi, quod est Gulielmi ad explendum Versum, futuro praeterit .

SEARCH

MENU NAVIGATION