장음표시 사용
581쪽
LIBER SECUNDUS. 373 fulmen jacies quid, cum in altissimos montei quod ple
rumque fit quid, cum in deserta Solitudines quid, cum in earum gentium ras, in quibus haec ne observantur quidem inventum est 6 capit in Tiberi. 7 Quasi ego artem aliquam istorum esse negem divinationem nego. Coeli enim distributio, quam ante dixi, et certarum rerum notatio docet, unde fulmen venerit, quo concesserit: quid significet autem, nulla ratio docet. Sed urges me meis versibus 20
Num paler ahitonans stellanti nixus Odimpo, Ipse suo quondam tumulos, ac templa petivit,
Et Capitolinis injecit sedibus ignes. Tum statua Nattae, tum Simulacra deorum, Romulusque et Remus cum altrice belua vi fulminis icti conciderunt, deque his rebus haruspicum exstiterunt responsa verissima. Mira 46bile autem illud, quod eo ipso tempore, quo seret indicium conjurationis in senatu, signum Jovis biennio post, quam erat locatum, in Capitolio collocabatur. Tu igitur animum induces, Sic enim mecum agebas Causam Stam et contra facta tua, et contra scripta defenderes Frater OS e vereor. Verum quid tibi hic tandem noceo res ne, quae talis est: an ego, qui verum explicari volo Itaque nihil contra dico : te rationem totius haruspicinae peto. Sed te mirificam in latebram conjecisti. Quod enim intelligeres, fore, ut premerere, Cum C te causas Uniuscujusque divinationis exquirerem, multa verba feciSti, te, uni re videres, rationem, CRUSamque non quaerere: quid seret, non cur seret, ad remisertinere. Quasi ego aut fieri Concederem, ut CSSO Phi- p. ras. OSOphi, cauSam Cur quidque seret, non quaerere. Et OR quidem loco et prognostica nostra pronuntiabas, et genera rherbarum, Scammoneam, ariStolochiamque radicem, quarum Caiasnm ignorarOS, vim et effectum videres Dissimile to-21tiam . nam et prognoSticorum causas persecuti sunt et Boethus Stoicus, qui est a te nominatus, et noster etiam Posidonius etsi Causa non reperiantur istarum rerum, re tamen ipsae observari δ' animadvertique possunt Nattae vero statua, aut aera legum de coelo tacta, quid habent observatum ac vetustum Pinarii Nattae nobiles AE a nobilitated eaput in Tiberi sc Summani v. 39 quid habent observatum ac vetu-I, O stum Moc vix verum est libri nild suas ego artem a. istorum . ne juvant. Pearcius legebat obseret anctum gemi Nempe haruspices caput illud vetustum corrigebat vetustarum, reponCarte Sua repererunt, observato quasi atque post legum. Markl ad Statium Cursu fulminis, cum sacerdotes non p. 2. at vetus, ut Si objertio, OS P. Possent reperire. Nattae, obrues. 38 anima eritque possunt Sic mss. 4 a nobilitate igiturpericulum LMarh- quidam et edd. Vett. idque melius con landus ad Statium . . a. et carcius Venit τω reperiantur, quam vulgatum corrigebant nobilitati igitur periculum.
582쪽
igitur periculum hoc tam callide Iupiter cogitavit Romulus lactens fulniine ictus urbi igitur periculum ostenditur, ei, quam ille condidit quam scite per nota nos Certiores facit Iupiter' At eodem tempore signum Jovis Collocabatur, quo conjuratio indicabatur. Et tu scilicet mavis, numine deorum id factum, quam casu, arbitrarii et redemtor, qui columnam illam de Cotta, et de Torquato Conduxerat faciendam, non inertia, aut inopia tardior fuit, sed a diis immorta-48 libus ad istam laoram reservatus est Non equidem plane
despero ista esse vera, sed nescio, et diScere a te volo. Nam cum mihi quaedam caSu viderentur Sic evenire, ut praedicta
essent a divinantibus dixisti multa de casu, ut Venerium jaci posse casu, quattuor tali jactis quadringentis centum
b. Venerios non posse Casu conSistere. Primum CScio, cur non poSsint sed non pugno abundas enim similibus : habes et reSperSionem pigmentorum, et roStriam Uis, et alia permulta. Idem Carneadem fingere dicis de capite Panisci.
Quasi non potuerit id evenire casu, et non in omni marmore necesse sit ineSSe vel Praxitelia capita id enim ipsa emciuntur detractione : nec quidquam illuc affertur a Praxitele et sed cum multa sunt detracta, et ad lineamenta Oris perventum est, tum intelligas, illud, quod jam expolitum sit, intus 49 fuisse. Potest igitur tale aliquid etiam sua sponte in lapicidinis Chiorum exstitisse. Sed sit hoc fictum quid λ
nubibus numquam animadvertisti leonis formam, aut hippocentauri Potest igitur, quod modo negabas, veritatem RSUS imitari.
22 Sed quoniam de extis, et fulguribus satis est disputatum,
Ostenta restant, ut tota haruspicina sit pertractata. Mulae Partus prolatus est a te re mirabilis, Propterea quia non saepe sit: sed si fieri non potuisset, facta non e Sset. Atque hoc Contra omnia ostenta valeat numquam, quod fieri non potuerit, esse factum : in potuerit, non esSe mirandum. Causarum enim ignoratio in re nova mirationem facit eadem ignoratio si in rebus usitatis Si non miramur nam qui Ulam peperi8Se miratur, is, quo modo equa pariat, aut omnino quae natura partum animanti faciat, ignorat sed, quod crebro videt, non miratur, etiam si, cur fiat, nescit quod ante non vidit, id si evenerit, ostentum esse censet Utrum igi-50 tur Cum concepit mula, an Cum peperit, ostentum est Conceptio contra naturam fortaSS Sed partus Prope neCCSSarius Sed quid plura ortum videamias haruspicinae sic fa-23 cissime, quid habeat auctoritatis, judicabimus Tages qui-ν 110 dam dicitur in agro Tarquiniensi, cum terra araretur, et sulcus altius esset impreSSUS, XStitisse repente, et eum aD
583쪽
fatu esse, qui arabat. Is autem Tages, ut in libris est Etru- Scorum, puerili specie dicitur visus, sed senili fuisse prudentia ejus adspectu cum ObStUPUiSSet bubulcus, Clamoremque ni orem cum admiratione edidiSSet concursum esse factum, totamque brevi tempore in eum locum Etruriam convenisseu tum illum plura locutum multis audientibus, qui Omnia ejus verba exceperint, litteriSque mandaverint omnem autem orationem fuisse eam, qua haruspicinae disciplina contineretur eam postea CreviSSe rebUS novis Cognoscendis, et
ad eadem illa principia referendis. Haec accepimus ab ipsis :hae scripta conservant hunc fontem habent disciplinae. Num ergo opus est ad haec refellenda Carneades num Epi 51 curo 3 Estne quisquam ita desipiens, qui credat exaratum
esse, deum dicam, an hominem y a Si deus, Cur se contra naturam in terram abdiderit, ut patefactus aratro lucem adspiceret Quis idem nonne poterat deus hominibus disciplinam superiore e loco traderes Si autem homo ille Tages fuit, quonam modo potuit terra oppressus vivere inde porro illa potuit, quae docebat alios, ipse didicisses sed ego insipientior, quam illi ipsi, qui ista credunt, qui quidem contra eos tam diu disputem. Vetus autem illud Catonis admo-24
dum scitum est, qui mirari se aiebat, quod non rideret haruspex haruspicem cum vidisset. uota enim quaeque resia evenit praedicta ab istisci aut si evenit quippiam, quid afferri potest, Cur non casu id evenerit ξ Rex Prusias, cum Annibali apud eum exsulanti depugnari placeret, negabat Se Udere, quod exta prohiberent. An tu, inquit, Carunchitae vitu-b.
linae mavis, quam imperatori veteri crederes Quid' ipse
CaeSar, Cum a Ummo haruspice moneretur, ne in Africam ante brumam transmitteret, nonne transmisit λ quod ni fe- Cisset, uno in loco omnes adverSariorum Cotyiae Convenissent. Quid ego haruspicum responsa omnlemorem, POSSUm equidem innumerabilia, quae aut nullos habuerint Xitus, aut contrario. Hoc civili bello, dii ins ortales' quam multa lu-53 Serunt λ quae nobis in Graeciam Roma responsa haruspicum ni issa sunt quae dicta Pompeio etenim ille admodum extis et ostentis movebatur. Non lubet Commemorare, nec Vero necesse est, tibi praesertim, qui interfuisti. Vides tamen, omnia fere Contra, ac dicta sint, evenisse. Sed haecha Ctenus nunc ad ostenta veniamus. Multa me consule a 25 me ipso scripta recitasti multa ante Marsicum bellum 54 Sisenna collecta attulisti multa ante Lacedaemoniorum ma-42 si ex J Sic pro si deum es s. uerint est in s. Guel f idque melius, bene avisius in exaratus est, sic in quam vulgatum habuerunt illud etiam altero membro : Si autem homo ille a Davisius tacite edidit, et ante P. Victogest ri US. 43 qui aut nullos habuerint exitus ha-
584쪽
Jam pugnam in Leuctris a Callisthene commemorata dixisti. de quibus dicam equidem singulis, quoad videbitur sed
dicendum etiam est de universis. Quae est enim ista a diis profecta signiscatio, et quasi denuntiatio calamitatum quid autem volunt ea dii immortales primum significantes, quae sine interpretibus A non possimus intelligere deinde ea, quae Cavere nequeamus' At hoc ne homines quidem probi faciunt, ut amicis impendentes Calamitates praedicant, quas illi effligere nullo modo POSSint ut medici, quamquam intelligunt
Saepe, tamen numquam aegri dicunt illo morbo eo esse morituros omnis enim praedictio mali tum probatur, cum ad 55 praedictionem cautio adjungitur Quid igitur aut ostenta,
p. 120. aut eorum interpretes, vel Lacedaemonios Olim, vel nuper no-- stros adjuverunt λ quae si Signa deorum putanda Sunt, Cur
tam obscura fuerunt si enim, ut intelligeremus, quid esset
eventurum aperte declarari oportebat, aut ne occulte qui-26dem, si ea sciri nolebant. Iam vero conjectura omnis, in qua nititur divinatio, ingeniis hominum in multas, ac diver- Sas, aut etiam contrarias partes si saepe deducitur. Ut enim in causis judicialibus alia est conjectura accusatoris, alia defenSoriS, et tamen utriusque credibilis sic in omnibus iis rebus, quae conjectura investigari videntur, anceps reperitur
oratio. Quas autem res tum matura, tum CaSUS offert, ' nonnumquam etiam errorem Creat similitudo: magna stultitia est, earum rerum deos facere essectoreS, CAUSAS e-56rum non quaerere. Tu vates Boeotios, credis, Lebadiae vidisse ex gallorum gallinaceorum cantu, victoriam esse Thebanorum, quia galli victi ' silere solent, canere victores.
Hoc igitur per gallinas Iupiter tantae civitati signum dabat λ
An illae aves, nisi cum vicerint, canere non solenti At tum Canebant, nec vicerant. Id enim, inquies, Stentum. Μagnum ero : quasi pisces, non galli cecinerint quod autem
est tempus, quo illi non cantent, vel nocturnum, vel diurnum' quod si victores alacritate, et quasi laetitia, ad canendum excitantur potuit accidisse alia quoque laetitia, qua ad 57 Cantum moverentur. Democritus quidem optimis verbis causam Xplicat, cur ante lucem galli canant depulso enim
44 quoad videbiturJ Delevi utile, quod quod sententia postulat et saepe haec Bddunt edd. recentiores at id Cicero in verba permutata sunt in hunc modum. hac forma non solet addere, abestque Sic et Lambino placebat. Ms Guel f et aliis item edd. Ven. 147 1. 47 nonnumquam etiam errorem creat 1494 Med. Asci Vict. delevitque et similitudo Non bene hoc convenit an-Davisius tecedentibus in parenthesi dictum vi- 45 non possimus Sic esse legendum, detur. non possumus, ut editur vulgo, Vel alte A silere solentJ Sic legendum, non rum nequeamus docet sed Sic est et in solbrenI et sic ss. quidam , etiam Mss. Guel f et Balliol. Guelf. et edd. vett. Ven. 147 I. 494.
46 saepe deducituri malim didue tur Med. Asc. Ald Vict. c.
585쪽
de pectore, et in omne corpus diviso, et mitificato cibo, Cantus edere, quiete Satis tΟ qui quidem silentio noctis, ut ait Enritus favent faucibus HSSi Cantia, plausuque Premunt alas. Cum citur hoc niuia tam Sit Canorum UR Sponte, quid in mentem venit Callistheni dicere, deos gallis signum dedisse cantandi, cum id vel Dathira, vel CASUS UCOre o b. tuisset y Sangu inem pluisse Senatui nuntiatum est, atratum 27 etiam fluvium fluxisse sanguines deorum UdaSS SimVIncra 5snum censes his nuntiis Thalen aut AnaXagoram, Ut quem quam physicum crediturum fuiSsese nec enim Sanguis, neCSudor, nisi e corpore est sed et decoloratio quaedam cali-qU Contagione terrena maxime potest sanguinis similis esse, et humor allapsus eXtrinsecus, ut in tectorii videm VS auStro, Sudorem imitari. Atque haec in bello plura et majora videntur timentibus : eadem non tam animadvertuntur in pace. accedit illud etiam, quod in metu et periculo Um roduntur facilius, lim finguntur impunius os autem ita leves, at-o9que inconsiderati sumus, Ut, Si mures corroserint aliquid, quoriam est opus loc unum, monstrum putentus Ante vero Marsicum bellum, quod Clypeos Lanuvii, Ut a te Stiliolum iamres rosissent, maximum id portentum haruspices CSS dixerunt quasi vero quidquam intersit, mureS, diem no-Ctem aliquid rodentes, Scuta, an cribra corroserint. Nam
SP ista sequimur, quod Platonis Politiam nuper apud me
A mures Corroserunt, de republica debui pertimeScer aut, si Epicuri de Voluptate liber rosus esSet, Utarom n nonam in macello cariorem fore. An vero illa nos terrent, Si quan-23do aliqua portentosa aut ex pecude aut e homine nata di-6ocuntur quorum omnium, ne sim longior, una rntio CSt. quidquid enim oritur, qualecumque St, Causam habent a natura CCCSSO St ut etiam si praeter OnSuetudinem exstiterit, Praeter naturam tamen non OSSit exsistere Causam igitur investigato in re nova, atque admirabili, Si poteS. si nullam reperies illud tamen exploratum habeto, nihil striti isti. PotuiSSe in Causa eumque errorem, quem tibi rei novitas δ attulerit, naturae ratione depellito ita te nec terrae fremitus, nec caeli discessus, nec lapideus aut Sanguineia imber, nec trajectio Stellae, nec faces visae terrebunt Quorum omnium 6 Icausas si a Chrysippo quaeram, ipse ille divinationis auctor numquam illa dicet facta fortuito, naturalemque rationOmomnium reddet nihil enim eri Sine Causa poteSt ne quiC- quam fit, quod fieri non potest nec Si id factum St, quod potuit seri, portentum debet videri mulla igitur portenta sunt Nam si, quod raro fit, id portentum putandum St,
49 murra corroserunt Sic, vel eorrose bent vulgati. at illud habent s. vers. rant legendum, non corroserint, ut ha- et edd. Vett.
586쪽
sapientem esse, portentum est. Saepius enina mulam peperisse arbitror, quam Sapientem fuisse. Illa igitur ratio concluditur, nec id, quod non potuerit fieri, factum umquam esse :nec, quod potuerit, id portentum esse: ita omnino nullum 62 esse portentum. Quod etiam conjector quidam et interpres portentorum non inscite respondisse dicitur ei, o qui ad eum retuli Sset, quasi ostentum, quod anguis domi vectem circumjectus fuisset, tum esset, inquit, ostentiam, Si anguem vectis circumplicavisset. Hoc ille responso satis aperte declaravit, nihil habendum esse portentum, quod fieri posset. 29 C. Gracchus ad . Pomponium scripsit, duobus anguibus domi comprehensis, haruspices a patre Convocatos. Qui magis anguibus, quam lacertis, quam muribus' quia sunt lipeo quotidiana, angues non item quasi vero referat, quod fieri potest, quam id saepe sat Ego tamen miror, si emissio De
minae anguis mortem afferebat Ti. Gracchori emissio autemb. mari anguis erat mortifera Corneliae, cur alterutram emiserit nihil enim scribit respondisse haruspices, si neuter anguis emiSSus esset, quid esset futurum. At mors insecuta Gracchum est. CaUsa quidem, credo, aliqua morbi gravio-TiS, On miSSione serpentis neque enim tanta est infelicitas haruSpicum, ut ne casu quidem unquam fiat, quod futurum
63 illi esse dixerint. Nam illud mirarer, si Crederem, quod
apud Homerum Calchantem dixisti ex passerum numero belli Trojani annos auguratum de cujus conjectura Sic apud Homerum, ut nos otiosi convertimus, i loquitur Agamemnon:
GO Ferte iri, et duros animo tolerate labores, Aiguris ut nostri Calabantis fata queamus
Scire ratosne habeant, an vano pectoris se Uus. Namque omnes memori portentum mente retentant,
Qui non fimestis liquerunt Mina fatis.
Argolicis primum ut estita est classibus Aulis, etια Priamo cladem, et Troj in vestemque ferebant: Nos, circum latices gelidos fumantibus aris, a Aurigeris di sum placantes numina tauris,
Sub platano umbrifera, fons unde emanat aquai, Vidimus immani specie, tortuque draconem Terribilim, ovis ut pulsu δ penetraret ab ara a 'mi platani in ramosoliorum tegmine septos
Corripuit pullos e quos cum consumeret octo, Non super tremulo genitrix clangore volabat:
50 qui eum ad eum retulisset cum nisi est a glossatore. sine dubio delendum est; nec enim I Aurigeris taurisJ Quorum cornua
convenit orationis structurae quia abeSt essent Rurata.
Ms Guel f delevi. 53 emtraret ab arciss quidam et 5 loquitur Agamemnon J Irrannio Ulys . edd. veit penetrabat. ses. Itaque Cicero memoriae lapsus est:
587쪽
Cuiferus immani laniavit viscera morsu. Hunc, ubi tam teneros volucres matremque peremit, 64 Qui luci edi Hrat, genitor Saturnius idem Abdidit, et o duro formavit tegmina Sam. Nos autem timidi stantes mirabile monstrum Vidimus in mediis distim versarier ariS. Tum Calabas hinc est identi oce locutus. Quidnam torpentes subito obstupuistis Achimi Nobis haec portenta deum dedit ipse creator, Tarda et sera nimis r se inma, ac laude peremni. Nam quot aves titro mactatas dente laetis, P. 122. Tot nos ad Trojam belli exanclabimus annos: 'eto decimo cadet, et poena satiabit Achivos. Edidit haec Calchas ob quae Iam matura videtis.
Quae tandem ista auguratio est ex passeribus, annorum o 65tiUS, quam aut mensium, aut dierum cur autem de PaSSerculis conjecturam facit in quibus nullum erat OnStrum:
de dracone silet, qui, id quod fieri non potuit, lapideus di- Citur factui postremo quid simile habet passer anni. nam de angue illo, qui Sullae apparuit immolanti, utrumqtie memini, et Sullam, cum in expeditionem educturus CSSCt, immolaviSSe, et anguem ab ara OXstitisse, eoque die rem prae-Clare SSe gestam, non haruspicis consilio, sed imperatoris.
Atque haec ostentorum genera mirabile nihil habent quod Si Cum facta sunt, tum ad conjecturam aliqua si interpretatio-66 ne revocantur ut illa tritici grana in os pueri Midae congesta aut apes, quas dixisti in labris Platonis consedisse pueri, non tam mirabilia sint, quam conjecta belle quae tamen vel ipsa falsa esse, vel ea quae praedicta sunt, fortuito Cecidisse potuerunt. De ipso Roscio potest illud quidem CSSe falSum, ut circumligatus fuerit angui sed ut in cunis fuerit anguis, non tam est mirum, in Solonio praesertim, ubi ad focuni angues nundinari solent. Nam quod haruspices responderunt, nihil illo clarius, nihil nobilius fore miror, deos immortales histrioni futuro claritatem ostendiSSe, Ut b. Iam ostendisse Africano. Atque etiam a te Flaminiana rOStenta collecta Sunt, quod ipse, et eqUUM US repente On-Ciderit non sane mirabile hoc quidem, quod evelli primi hastati signum non potuerit timide fortasse signifer evelle
bat, quod identer insxerat. Nam Dionysii equus, quid attulit admirationis, quod emersit ex flumines quodque habuit apes in jubal sed quia brevi tempore regnare coepit, quod
S duro formav t tegmine saxi I s. propediem, instare. Guel f duro jirmavit tegmina saxo Sic 56 interpretatione revocantur malimetiss. Davisti, nisi quodformavit reti Oeantur, re nasci potuit e finali Verbinent bene. Praecedentis.
M qu jam matura videtin Eventura
588쪽
acciderat casu, vim habuit ostenti. At Lacedaemoniis in Herculis fano arma sonuerunt ejusdemque dei Thebis valvae
ClauSae, Subit SC aperuerunt eaque Scuta, quae fuerant Sub-
Iime siXa, Sunt humi inventa. Horum cum fieri nihil potuerit Sine aliquo motu, quid est cur divinitus ea potius, G2 quam casu facta esse dicamus λ At in Lysandri Status ca-6spite Delphis exstitit corona ex asperis herbis, et quidem Subita. Itane censes, ante coronam herbae XStitiSSe, quam Conceptum esse Semen λ herbam autem Speram, Credo, a 'ium congeStu, non humano satia. Jam quicquid in capite
est, id coronae simile videri potest. Nam quod eodem tempore stellas aureas Castoris et Pollucis, Delphis positas, de-CidiSSe, neque eas usquam repertas esse dixisti furum id 69 magis factum, quam deorum videtur. Simiae vero Dodones improbitatem historiis Graecis mandatam esse demiror. Quid minus mirum, quam illam monstruosissimam bestiam urnam evertisse, Sortes dissipavisses Et negant historici, La-Cedaemoniis ullum ostentum hoc tristius accidisse. Nam illa praedicta Veientium, si lacus Albanus redundasset, isque in
mare fluXisset, Romam perituram si repreSSus 8Set, VeiOS: p. 1ua. ita aqua Albana deducta ad utilitatem agri suburbani, non μ ad arcem urbemque retinendam. At paullo post audita vox CSt monentis, ut providerent, ne a Gallis Roma caperetur :e eo Aio Loquenti aram in nova via consecratam. Quid ergo Aius iste Loquens, quando eum nemo norat, aiebat, et loquebatur, et ex eo nomen invenit: ΟSteaquam et Sedem, et Aram, et nomen invenit, obmutuit Quod idem dici de Moneta potest a qua praeterquam de Sue plena, quid 23 umquam moniti sumus Θ Satis niuit de ostentiS. 7 AUSpicia restant, et sorte eae, quae ducuntUr, non illae, quae vaticinatione funduntur, quae oracula verius dicimuSQ de quibus tum dicemus, Cum ad naturalem divinationem venerimus. Restat etiam de Chaldaeis sed primum auspicia videamus. Dissicilis auguri locus ad contra dicendum : Marso fortasse, sed Romano facillimus non enim sumus ii nos augures, qui avium, reliquorumve signorum observatione futura dicamus : et tamen credo, Romulum, qui urbem VSpicato condidit, habuisse opinionem esse in providendis rebus augurandi scientiam. Errabat enim multis in rebus antiquita quam vel usu am, vel doctrina, vel vetustate immutatam videmus retinetur autem, et ad opinionem vulgi, et ad magna utilitates, reipublicae mos, religio disciplina, jus au-7igurum, Collegii auctoritas. Nec vero non omni supplicio digni P. Claudius, L. Iunius, consules, qui contra auspicia navigarunt parendum enim fuit religioni, nec patrius mos tam contumaciter repudiandus Jure igitur alter populi judicio damnatus est alter mortem sibi ipse conscivit. Ila-
589쪽
minius non paruit auspiciis itaque periit cum exercitu At anno post Paullus paruit num minus cecidit in Cannensi pugna cum exercitui etenim, Ut Sint auspicia, quae nulla sunt haec certe, qui bia Utimur, Si e triPUdio, Sive de celo, h. β simulacra sunt auspiciorum, auSpicia nullo modo. Q. Α-34
VI hic apud majores nostro adhibebatUr peritUS, nunc quilibet peritum autem Sse nec OSS OS CUIN, Ut, Silentium
quid sit, intelligat id enim silentium dicimus in auspiciis, quod omni vitio caret Hoc intelligere, perfecti auguris est. 72 illi autem, qui in auspicium adhibetur, cum ita imperavit is,
qui auspicatur, DICITO, SI SILENTIUM ESSE VIDEBITUR; nec suspicit, nec Circumspicit statim reSpondet, SILENTIUM ESSE VIDERI Tum ille, DICITO, SI PASCUNTUR PASCUN-ΤUR. Quae aves aut, ubi Attulit, inquit, in cavea pullos is, qui ex eo ipso nominatur pullarius Hae sunt igitur aves internuntiae Jovis quae pascantur, necne, quid refert nihil ad auspicia : Sed quia, cum paSciantur, neceSSe St, aliquid ex ore Cadere, et terram pavire, terripaVium primo, poSt terripudium dictum est hoc quidem jam tripudium dicitur cum igitur ossa cecidit ex ore pulli, tum auspicanti β tripudium solistimum nuntiant. Ergo hoc auspicium divini quidquam 35
habere potest, quod tam Sit Coactum, et XpreSSUm quo 3 antiquissimos augure non SS USOS, argumento St, quod decretum collegii vetus habemus, omnem avem tripusium facere posse. Tum igitur esset auspicium, si modo ei esset liberum, se ostendisse tum avis illa videri posset interpres et satelles Jovis nunc vero inclusa in Cavea, et fame enecta, si in offam pultis invadit, et si aliquid ex ore cecidit, hoc tu auspicium, aut hoc modo Romulum auspicari solitum puta. Jam de coelo servare non ipsos cense So 74 litos, qui auspicabantur λ uno imperant pullario ille re- p. 224. nuntiat. Fulmen sinistrum auspicium Optimum habemus '' ad omne res, praeterquam ad comitia : quod quidem institutum reipublicae causa est, Qui Comitiorum, vel in judiciis populi, vel in jure legum, vel in creandis magistratibus, principes civitatis essent interpretes At Ti. Gracchi litteris Scipio, et Figulus, quod tum augure judicas-
Quis negat augurum disciplinam esSes divinationem nego.
57 simulacra sunt auspiciorum, auspicia sit auspicanti, Aut iunciet. quasi ad num modo Sc. quia non ex avibus pro unum auSpi Cantem res pertineat meCprie sunt sit de toto genere. 58 quin pascantur Sic Mss. Guel f et fio I comitiorum-principes c. e. in- alii item edd. vett. terpretes Iudicarent, rectes facta mini 5 trip. solist nuntiant Victor edidit nec ne, etsi ipsi augures non essent: nuntiatur, nil interest. Davisius id ne quod secus esset, si fulmen esset comi- cessarium putat, quia unus tantum ad tiorum auspicium.
590쪽
At haruspices divini quos cum Ti. Gracchus propter mortem repentinam ejus, qui in praerogativa referenda Subito concidisset, in senatum introduxisset, non juStum ro-75 gatorem fuisse dixerunt. Primuin vide, ne in eum diXerint, qui rogator centuriae fuiSSet is enim erat mortuus. id autem sine divinatione, conjectura poterat dicere deinde fortasse casuri qui nullo modo est ex hoc genere tollendus uiuid enim scire Etrusci haruspices aut de taberna- Culo recte capto, aut de pomoerii jure potuerunt equidem assentior C. Marcello potiu3, quam App. Claudio: iu ambo mei collegae fuerunt : XiStimoque jus augurum, etsi divinationis opinione principio constitutum Sit tamen postea 36 reipublicae causa Conservatum ac retentum Sed de hoc 6 loco si plura in aliis : nunc hactenus. Externa enim Ruguria, quae Sunt non tam artificioSa, quam superstitiosa, videamus. Omnibus fere avibus utuntur : nos admodum pauciS.
alia illis sinistra sunt, alia nostris. Solebat ex me Driotarus percunctari nostri augurii disciplinam, ego ex illo sui. Dii immortales t quantum disserebat ut quaedam essent etiam Contraria. Atque ille iis semper utebatur nos, nisi 6 dum a populo auspicia accepta laabemus, quam multum iis uti- , mur Bellicam rem administrari majores nostri, nisi auspi-
Cato, noluerunt quam multi anni sunt, cum bella a proconsulibus et propraetoribus administrantur qui auspicia non
77 habent. Itaque nec amnes transeunt auspicato, nec tripudio auSpicantur. Nam ex acuminibus quidem, quod totiam auspicium militare est, jam . Marcellus, ille quinquies Con-Sul totum omisit, idem imperator, idem augur optimus. Ubi ergo avium divinati, quae, quoniam ab iis, qui auspicia nulla
habent, bella administrantur, ab urbanis retenta videtur, bellicis esse sublata. Et quidem ille dicebat: si quando rem agere vellet, ne impediretur auspiciis, lectica operta facere iter e solere. Huic simile est, quod nos augures praecipi-mUS, ne juge auspicium obveniat, ut jumenta jubeant di- 8jungere. Quid est aliud nolle moneri a Jove nisi essicere, ut 3' aut ne fieri possit auspicium, si aut, si sat videri' Nam illud admodum ridiculum, quod negas Driotarum, auSpiCiorum, quae sibi ad Pompeium proficiscenti facta sunt, poenitere,
61 in prarogativa referenda Cum ad nunc utimur, quia, ut mi est, nunc Consulem referret suffragia centuriae bella administrant, adeoque imperium praerogatiVae, quisque ab ea creatus habent etiam, qui non sunt Consules,CsSel. adeoque auspicia non habent. 62 plura in aliis opinor, generibus 4 aut si fiat, viderr In exemplo divinationis, de quibus post dicemus meo en 1494 adscripsit manus docta 6 dum a populo auspicia accepta a non immo id intelligendum X an-bemus Pertinet ad magistratus majores, tecedentibus ne possit: si quid adden- qui exercitibus cum imperio praeerant dum potius ne dicam : ne videri Sc. nox quam multum iis Iimur i. e. raro P Sit.