Gallicae lingua institutio, Latino sermone conscripta. Per Ioannem Pillottum Barrensem

41쪽

Bona

Singularis numerus. nom. acu. Bonne,bona bonam ct o bona, ioca. la bonne,hanc bonam, bonis. une bonne,3 nam bonam. genitivus in De bonne, bonae a bona,

42쪽

IN s ΤΙΤ VTIo. IaHis exemplis patet quod qui norit articulum insectere , omnia nomina cuiuscunque qualitatis aut generis fuerint in se fere nouerit. De gradibus comparationis. Latini paululum immutato p itiuo Comparativum oesuperlatiuuformant, sed Galli vinebraei utrunque circunscribunt. Comparativum

quidem galli perpositiuum suum oe particulam plus id esΙ magu. Superlativum autem praeposita syllaba tres, e o comparativi nota bl plus superlatiui treS Pt Positiuin, Chasthea si Ῥel casta, he u reu X hicfoelix, heurcu se jae oelix,

Comparativus,

Comparatiui irregulares. Bon,bonm,meille Ur, melior, bonne, bo , meille ure, melior,

mauu ais, malita, piro, peiori

43쪽

GALLICAE LINGUAE

inauuaise,mala, pire peior, petiit,paruus,mOmdre,minor petitelarua, moin dre,minor, Superlativi seunt regulares. Tresbon, optimus, tresbonne, optima, tresinauu ais, pessim stresmauu aise,pessima, trespetit,minimus, tres petite, minima. uerbia quae qualitatis appellantur compserationem etiam recipiunt, ut nomina a quibus

descendunt, 'iuntque in mento gallicae,ut iuli germanice latine in ter vel in rivi Pruden ment, prudenter, plus pruden 'tprudentius tresprudemment, prudentissime. Sollementoti/lte, plus sollement sultius, tressottement,stultissime. Excipe. Bien, bene, mieuX,melius,tresbien, optime. Beau coup, multu,plus ou dlauantage, magis, Hesuperlatiust. Praepo Item praepositiones quae in Latina lingua copastionu rantur,ingallica etiam augentur in comparativo copara- quemadmodum nomina adverbia, sed in su- Ω - perlativo τι Tt

44쪽

caeteris.

Ciceron est bien plus eloquent que Saluste, Ciceron est trop plus eloquet que Saluste, Cicero est par trop pd eloquet que Saluste, Cicero est beati cop p eloquet que Saluste,

Cicero est longe vel multo eloquentior Salustio. Superlativus es in frequentiori usu apud Latinos quam apud Galios. Nam ubi sit duorum aut etiam plurium comparatio, Galli nonsuper-J Visu sed comparativum a surparit. Exempli gratia. Duorum dossimus es Ioannes, te plus Rauant des deux c'est Ian,non autem, te tres IKa-uant des deuX. Omnium doctissimus es Petrus, te plus sῆauant de to iis c 'est Pierre, non autem, te tres Rauant detou S. Sed Ῥbi comparatio inter ullos non fit, tunc superlativus locum habet, ut Ciceron est tresIRauant, Cicimo es doctissimus platon est tressage, Plato essapientissimus. Socrates est tresbon, Socratea es optimus.

45쪽

Nonnulli hanc linguam cupientes reddere locupletiorem formant superlativum in e femininum ad imitationem latinori Ῥt pro tresI auat, scauant sime, pro tresbon, bonissime, pro tres reuerend , reuerendissime, quod uia debetur, quae hic tanta pollet authoritate Ῥtpraestet cum ea errare quam cum caeterv bene loqui, fatust alletare ipsa dixit. De or- Bona pars a die liuorum substantivis,ut praedii Q siautioribum in stru iura orationis,priorem locum se cessit it pain blanc, panis albim, Vin rouge, i num rubrum. Ridentur Picardi oe Lotharisti quod dicant blanc pain, rouge Uin. Nonvulgatamen N Oceperunt priorem locum, ut bon patri bonus panis, bon Vin,bonum vivum. Qitaedam si

ne di crimine num c in priore nunc in posterι ore collocantur proscribentis arbitrio aut commo- dirare sentertrae quae omnia facile discuntur frequenti letitione o dilirentι obseruatione eorum qui refcte oe scribunt cr loquuntur. Silentio pretereuudum non arbitror quaedam 'nutiva nomina feri dimiclutiva, Ni garson, puer, gar-sonnet, puellim, cnfant, infans, en fan Son, infantulus , lurori, fur, laironneau atron culin, femine, mulier, fcmmelette, muliercula '. multae alia interterendum occurrent quae debes obse

uare,seunt enim elegavit si ima.

rita

46쪽

INSTITUTIO. De pronomine.

, Quaedam pronominasunt masculini generis,ut cestu y cy este, quaedam foeminivi, ceste cy, haec Ῥel Ula, quaedam co munis Ni 1e moy,ego,tu,tuis Tria tantum pronomina vocativum habent, bioy,o mon,o nostremulen caetera quinque ca- tantum habent. Declinationum sunt tres ordines: primi ordianis tria pronominasunt,iritu soy seni. Ie rimae declinationis sic declinatur. Numerus singularis. MNOminatiu' Ie vel mΟy,ego, gen.et abla. de mos,mei Nel a me, datiums, a moy,vel me mihi,

Numerus pluralis. Nominatis' Nous,nos, ten. et abla. de nous, nostrum nostr a nobis, dativus a nota S,nobis, accusatiuim. nous,vos.

. Tu ruel toy, sic declinatur.

47쪽

GALLICAE LINGUAE Numerus singularis. Tu. N Nominatis' Tu vel toy, tu, . I' genitiuus de toy, tui,

riationibus, oe non m verbo expresso, Ῥerbi gratia si dicas.

Ie chante,cano, alius interroget uisquis e- spondebis, moy, non autem te, sicuti etiam non dices m chante,sed te chante. Sic tu lis,non toy lis, itu legis, qui 'quis' respondendum i tODoe non tu . De Soy, Sui,sic declinatur.

s , Singularis numerus, 'N ominativo aret.

48쪽

SEcunda declinatio es pronominum demon-sratiuorum oe relativorum quae sub duabus terminationibus genere disins lis declinantur, ut cestuy cy masculini generis, ceste cyfoeminini, sic declinantur.

Singularis numerus.

Pluralis numerus,

Pluralis numerus. .

Nominatis' cestes cy, hae oe has, genitivus de cestes cy,harum oe ab his, dativus a cestes cy,his. faccusativi nominatum, ablativi gomtiuis suntsimiles. Hunc formam declinandi imitantur pubscripta pronomina.

49쪽

cestes Nel ces,hae,cestes la,illae, cesses cybista, celles la istae,icelles, ipse. cela, illud

propinquiorem demonstrant, quae vero particu tam la habent remoriorem, i cy reperiM ed raro

Wisi AEpud poeta . Ce cest, demonserant rem exppessam ,sed inter ce vel ces cysubstantivum expressum

vel adiecismum interponitur, Ῥr ce lidre cy, hic libeΡ,cest homme cy, hic homo. Non autem dicendum os, ce y liure, neque cest cy homine Ce praeponitur nominibus initium habentibus a consonante,Ῥt ce bon homine cy,hic bonus hο-mo,ces , habentibus initium a Ῥοcali aut at iratione, cest enfant cy, hic infans, cest home cy. II et autem omittere particulas cy σla,ces homine

50쪽

antecedit relatuum qui: celuy Ῥero refert, Nicetuy qui fera mal, icelu y rece ira te mal, is mel ille qui malum perpetrabit, ipse malum recipi et,celu y qui semera mauu aise semece, ice-luyrecueillera mauua1se graine, ille qui malum semen seminabit, ipse mala grana colliget.

Numerus si igidaris. Bomi. It τι Iluyste Ῥel ipse, elle, ipse, genit. de luy ei vel is vel ipsi', d 'elle, dari. luy vel a luy,ei vel ipsi. a cile,

ii elles a te Urs,