Gallicae lingua institutio, Latino sermone conscripta. Per Ioannem Pillottum Barrensem

51쪽

GALLICAE LINGUAE

ccusati nomina riui genitivis sunt

similes. . . P

coronatum, non autem luy m'a baille un estu.

Sed si pergat rogare, quis dedit' restondendum,

ipsis, Niris vel mulieribus. His pronominibus in singulari numero adde mestae in plurali metaes) tam generis masculini quam foeminini: reddes pronomina Iarina composita cum particula mei, cesisy cymetae,isemet cestuy la metae,illemet celuycy metae, celu y la metae, Nel omissis cyla, celuy mesime, luy metae, it Ο leur compositionem ressuiunt. Item, te, tu, ΠΟΣ γ VOT,

caeteri

52쪽

Pronomen relativum qui quel coe tequelso declinatur.

Masculina Nox. Singularis numerus.

nominatiuus qui quellequet, mel qui, genitivus de qui de quel du quei,cui, dativus a qui a quel au quei,cui.

Plinalis numer s.

nominatiuus qui quelet lesquel Z qui, genitivus de qui de quelet de uel quor dativus a qui a quela au vel quibus.

Foeminina Nox. PDralis numeruri

nominat. qui quelles tesquelles, quae, genitivim de qui de quelles de velles,

quarum.

dativus a qui a qu elles au uelles,quibus. ccusativi nominatiuis ablatiuigenitivis sunt iles. Qui ct tequel laquelle interrogant σreferunt: quel interrogant jed nu

quam referunt. CExem

53쪽

a GALLICAE LINGvAEExemplum.

Qui mia cela 'quis hoc scripsit ' vn de

quel, ta mes estollers rii' ex meis discipulis.Qui uis Iequel. vn de ces deux, alter illorum duorum sequet, uter, celuy tequel, vel celuy qui escript en-coreS mainthnat,u qui etiam nucscribit. Quel homme est cela 8 Quis mel qualis es homo isse

ri duxit uxorem , quelle femme' qualem Ῥxοι rem 'Pune de cesses la,Ῥηam ex illis, laquelle quam,vel rutramlaelle qui file,illam quae nec '- Quel quin compositum eys, aucun, aliquis, qR Vn Le mel la,y en elationibus etiam inseruiuntle,personam rem refert in masculinogenere, la infoeminino,Ῥt Pries tu dieu tous les ioura'. te. oras deum 'gulis diebus' ouy te te prie,sic Oro, h7c te, significat ipsum deum, de quo erat mentis L. facta in precedenti sermone. As-tu la craintede dieu 'habes timope dei'ouy iei'ay,hἱc l' prolutimorem refert. Reueres-tu la fainte Eglisede Dieurtouy te i 'a reuere.Sic reuereor'hic la, refert ipsam eclesiam. Hoc accidit etiam articulo pluralis numeri in Niroquegenere, Tr appetes tu les honne stanetis honores a. ymes-tu Iesverius'amas virtutesmuy te les ayme,sc amo

, eatis.

' - refert motum ad locum oe quietem in loco,ut Ton

54쪽

Ton pere va it ala messon 'It patre tuus δε- mum' oun il y va,sic ii, hoc in loco y refert ipsam domum, sic, ton pere est it en ta messonys ne pater tuus domisto un il y est. Sic esdomi y significat ipsam domum, quam alioqui oportuisset iterum nominare sic, ouy il va, ou il esten ta maison.Sed breuius sic, ouy il y Va, ouyily est. Praeter locum aliaου res etiam refert, Nepres garde a tof,caue uelprospice tibi, i'y presgarde,prq icio mihi, alioqui dicendumsuisset, te prens garde a m ODEn,nonsolam interrogationifactae de loco sed

etiam de aliis rebus respondet ,Ῥt Pierre viet-il de ma messon erit ne Petrus a meis edibus'il sic declinantur. Mas culinum genus. Foemininun genim. dupapier'habes papirum Pen V, habeo, sciliacet , de ea re de qua es loquutu6. Sed haec omnia obiter attingere satis sit frequens Iedlio oe Uus loquendi perfectius inta docebunt. oraedictu locum pefert. AueZ-Vous

55쪽

GALLICAE LINGvAE

genitium datium S de mon, mei, de ma, me ae, e du mien, de la mienn e -

nominatium miens, miennes, es miens, les miennes, genitium S de mes, meorum, de mes,mearis e des miens, des miennes, datium S a mes meis, ames, meis, Z aux miens. auX Gennes, Accusativi similes nominatiuis, ablativi genitivis

sistere polymi. Sed aliae voces subsantiuorum

fulcro minime πω habent tmon mais re,meus dominim ' i ma mais reme,mea domina, mes maistres, mei domini, mes maistresses,m ue dominae. Exempli oratia si quis roget.

56쪽

ouy c'est te mien,ouy c'est te sensubsantiuο- non repetito. Vel breuius,Hl-ce la ton maiste ouy, Ῥsus se loquendi es communior,sed alij ciuiliores interposito aliquo honorifico vocabulo conuenienti personae cum qua sit sermo, Ni Ouymonsieur c'est mon maistre, vel ouy mon-seur c'est te mien,Ῥel classit, Ῥersi ad nos misistitutum reuertamur. Si quis roget. A qui sonices valetZ , cuius sunt isti famuli' ce soni leginiens, vel ilae soni miens, vel subcitantivo repetito, ce soni mes valetZ ,soni mei famuli. Ilet soni liens, ce sent les ties, ce soni tes ValetΣ,sunt tui famuli. IlZ soni siens, ce soni tessens, ce soni ces valetZ, suvi sui famuli, proti iussamuli. Ma,ta, fa,cr sipunt feminini generis,nuquam Ma, ta, tamen praeponsitur nominibus femininis incipien ise, tibus a vocali, sed pro illis ponuntur masculinae

Noces,mon, ton, son, ad euitadum hiatum duarum vocalium concurrentium , emphasios enim'

sunt amatores galli. Exempli gratia.

Mon ame,non ma ame, neque m'am anima mea , ton aureisse, non ta aureille, neque thu

reille, auris tua, son ignorace,non se ignorance,neque s'ignorance, sua seu ipsius ignorantia. liquando tamen id non ου G atur,ut dicamusm'amye, amica, c'est m amye , Nel clast mon

57쪽

ὸ GALLICAE LINGUAE amye, mea amica est. Sed nescio an adhuc aliud

ex his reperire liceat praeter hoc isu, Mamye. Nostre & vostre,pronomina possessiua sic infectuntur.

Singularis numerus. Masigenus.

Nominat. S nostr e,nser nostrum,c te nostre,

genitium

genuiuin dativus a nostrein ostro,c au nostre, Foemininum genu

S nostr e,nosra, lanostre, S de nostre, nostrae,c de la nostre, S a nostre,nos G

Nominat. genitium datium a lanostre. Pluralis numeruri

denoet, nostrorum. aux nostres,nostr

58쪽

aci stre eadem forma inflectitur. Nostre nostres, vostre vostres,aliquando cum subsortuo expresso aliquando minime expresso reperies, ut te nostre te vostre, les nostres les vostres,no Z voetsine subsantiso,Ne Nostre Dieu est toxit puissant, noser Deus est omnipotens, Vostre Dieu n'est totit puislant, veIter Deus non est omnipotens, a qui est ce li-uire, i s es inteliber, ii est nostre, vel c'est lenostre, es notiter il est vostre, vel c'est te vostre , ol rue ter . A qui soni ces lilires ' cuius futit inti tib is ilet soni nostres, ce sont les no stres, ce sent noet lilires ,hunt nosti libri, ilΣsent vostres, ce sont les vostres, ce soni voElisures,sunt Ῥestri libri, nisi Nelis respondere pepalias χοὴomina lae sent a moy,ilae soni a no a toDa bous,a luy,a euX,

nes numeros'personas coniugatur. Im-

personale quod per tertiam personam Δη-

taxat insectitur.

Impersonale rursum duplex. Aiuae Nocis cuius Il.verbi nota est i tu faut oportet,il conuient, con- imperc

uerit. nota. .

59쪽

GALLICAE LINGUAE

verbi passivi

nota.

nota.

Iesiuis passivi Verbi

nota.

Duplex

praeter. persec.

Passiuae iocis Nerbi impersonalis nota es, on, Ῥt on iove,laditur,on chate,canitur,on Vme, amatur, impersonalia Nerba non praeponuntur accusativis. Genus es triplex astiuul tuum oe neutru- ctim verbi nota es, verbum auxiliarium, Payhabeo, sine quo in praeteritis coniugari nequit vulum verbum aE tuum. Pasiiuior neutri nota es, verbum alterum auxiliarium e suis,tu es,il est,sum, es, est,sine quo coiugari illa non possunt. Sedpasiluis in quouis tempore, neutris autem in praeteriris tantum, necessariam operam praesari Tempora verborumsunt tantum quinque latianis, sedgallis duplex est praeteritum perfectum iuindicatiuo modo: quorum privspotes dici Inde

Οitum. Nam tempus quidem praeteritum sed in determinatum significat. Posterim Nero perfectum,magis determin tum tempus nota nouades dudumpraeteritum ut diciminiay leu au-

iourdhuy PEuangite, legi hodie Euangelium, te leu 1 hyer Pepistre, legi heri epistolam, nouautem sic loqui licet, Pay leu hier, te leu T au-

iourdhuy. Sed ediscere potes discrimen interii a per duo praeterita:quatum ad Ῥsum,diligenti obseruatione eorum qui probesonantgallice,portu quampraceptis, Perum iliam quod1ue προ-bum

60쪽

bum habeat vocem inpraeteritis, melius praeceptionibus quam usu cognosces . Etenim plaerique, qui etiam egregie galli videri volunt, in illis saepe labuntuν adeo fuit hastenus res dissicilis incerta: quam,Ῥt expedita,certam oe peripicuam commodius reddere Naleamus, in certas classes distribuemus verba, singularumque classium paradigmata, partim per omnes modos tempora et numeros, partim per primas tantummodo persona ,a quibus caeterae cadunt, coniugabimus, idque tam Vte deo dante faciemus, Ni qui Ῥnum ex illis imitari volet, oe tenuerit adnotatiunculas a nobis interiectas,in caeteris coniungandis nilqvam aberrabit. Pretermittemus autem a trilinque verbi auxiliarj coniugationes quae ideo sic appello, quod in aliis omnibus infectendis necessario au-

xilientur. Siprius te monuero non omnia omnIum verborum tempora esse in Uu. I 'V, ego habeo verbum auxiliarium activorum sic coniugatur. Indicatium modus Tempus praesens. I'ay,habeo, nou S auonS,habemus,

tu as habes, Vous aueZ, habetis,il a, habet, det Ont,habent.

Pronomina rarius omittuntur quam in latino sermone.

In interrogationibus oe admiratioηibus, 'ronomina