장음표시 사용
181쪽
A appetimus, id vero est calidum de humidum solidum, ergo semcs est quaedam illius cocupiscentia. Amplius tale est nutrimentum, quale est id quod ab initio generationis ministrat natura, hoc autem est calidum &quodam pacto humidum solidum, ut patet in ijs, quae
ex verme, ex ouo, aut semine generantur, quibus omnibus talem subministrat substantiam, quae sutura sit nutrimentu eius quod generatur. Caeterum quia dicit etiam in definitione est appetitus calidi sese offert Oc-B casio dubitandi si sit ca Iidi in actu , vel potestate tantum : multis plane videretur esse appetitus calidi in actu, atque ob id nos fercula desiderare actu calidarquod tamen absurdum est, ut paulo post prosust d, cemus, ob id fateor ex mente Aristotelis loco nupercitato famem esse appetitum calidi saltem in fine, atque adeo si quispiam diceret fames est appetitus cibi siue alimenti, hoc ipsum fateretur diminute , siquidem Aristoteles assecutus est definitionem hanc pe C sectissime, alimentum enim est pro materiali solum, sed ponendo calidum ,& humidum con notatur hoc,&alimenti ipsius natura, in quam conuerti debeat, & qua potissimum ratione alimentum dicatur, namque hoc modo natum est actu,& proxime nutrire, M haec proprie est sormalis definitio, quoniam haec est natura famis, & illa sitis, caeterae autem quas attulit Galenus sunt causales quippe quae per causam faciem Iem , coniunctam tamen, assignantur, cum diceret, fa- D mes est sensus sectionis, aut alias fames est sensus ind, gentiae alimentorum.
182쪽
rax - D E F A M. Ema a Parte corporis, item qua parte animae co- Agnoscente sat fames, atque omnino de partibus cibo accommodatis. Caput III.
λ Ihi visum est semper aliquos posse suspicari, visa mes sit passio quaedam totius sensus, nullius autedeterminatς, ac singularum etiam totius corporis partium, conceptaculum tamen eorum quae comeduntur
esse dumtaxat unum, etenim si fames indigentiam so Bquitur ,&propter instaurationem fit eius quod est deperditum, ut perinde seruetur animalis substantia, certe in singulis partibus nostri corporis fieri deberet, postquam singulae inaniuntur ,& reparationis egent: accedit etiam quod aeque omnes habeant sentiendi facultatem, Ut gaudere valeant, dc vicissim tristari gaud requidem propter conueniens & salutem, tristari vero propter defectum. & contraria, neque videri potest, Vt aliqua tantummodo pars corporis esuriat per discipli. Cnam,& consuetudinem, quoniam esuries est appetiatus quoad originem pertinet naturalis, & aeque fit primis diebus atq; in senio. Alij contra existimarent quidem per unam dumtaxat partem esurire, quam Ventriculum appellant, sed tamen eam proprium quendam sensum huic rei conscriptum obtinere, cuius expertes sunt aliae partes: quemadmodum una dumtaxat parte
videt animal nimirum oculo, quippe qui solum instrumentum sit idoneum ad hanc actionem propter sub. D
stantiam transpicuam ; cum enim sensus animalis sit unus, idemque applicatione ad instrumenta fiat varius utpote applicatus ti mpano fit virtus auditiua, coniunctus pupillae fit idoneus visioni,& sic de caeteris: erit etias coniungatur ventriculo peculiaris quidam sensus alimenti, & eorum Omnium quae comeduntur, ac bibun
183쪽
A tur, ipse etenim ventriculus est instrumentaria pars, Mproportionem habet ad pupillam, ad membranam,
ad carunculam,& consimilia instrumenta; quamobrecunctarum partium una dumtaxat esuriret, ac sextus daretur sensus, alias vero si sensum haberet eundem,&ratione huius instrumenti nullo modo esset diuersus, certe non minus aliae partes famescerent, atque adeo
sumpto cibo, qui satis sit, fames adhuc instaret, non accedente iam alimento in omnes partes, neque id vi-B detur ascribendum esse ventriculo propter sensus alacritatem, nam multae partes sunt, quae vel non defici sit ab eo, uel fortasse etiam sensum habent acutiorem', magis insolentem, neq; ratione suctionis, nam pariter fieret in hepate in quo uenae radicantur secundum opinionem Galeni, uel in ipso corde ex opinione Aristot lis; quin etiam suctio magis ad me sereon pertingit, inquam partem lactes,seu uens meseraice producuntur, neque etiam ob disciplinam,& consuetudinem ; hoc C enim consutauimus paulo superius: reliquum est igitur ut si in una parte fiat, nempe in uentriculo, eum proprium quendam habere sensum, utpote sextum innumero qui propterea dicatur sensus cibi & potus siue alimenti. Mihi tamen uidetur utramque opinionem decipi: quod enim ad sensuum numerum accessionem facere non oporteat, manifestum est, nam si ex ipsa d
finitione fames& sitis sunt appetitus calidi S frigidi, ilium idi,&sicci, quomodo fieri potest ne tactus sit senD sus eorum quamobrem Aristoteles hoc ita determinauit secundo libro de anima tex. vigesimooctauo his uerbis, alimenti praeterea sensum habent, tactiis enim
sensus est illius, nam siccis & humidis, calidis atque frigidis aluntur uiuentia cuncta, horum autem ut patet sensus est tactus, caeteris uero per accidens nutriuntur,
184쪽
lius demonstrationem auspicetur ab obiecto, quonia Ainquit fames est appetitus calidi & sicci, vel humidi Q.
lidi, tu vero scis nequaquam augendum esse numerupotentiarum, nisi subcrescat numerus subiectorum . Attamen quod ad primam pertinet opinionem appetitus alimenti diuisus est bifariam in naturalem videliacet appetentiam, atque etiam in animalem,peripathmtici fatentur partes omnes totius corporis naturaliter desiderare, sed propriam indigentiam plantarum more nec sentire, neque cognoscere, nam si trahant, susci- Bpiantque alimentum, si inaniuntur omnia sunt ut habitus quidam, &actiones naturales, unde sicut plantae naturaliter attrahunt, primum videlicet illud alimentum ex venis, Venae ab hepate, hepar autem ex ventriculo mediantibus venis meseraicis, in quibus tanta partium orta est distinctio,& naturalis secretio propter commoditatem, necessitatemque naturς, & magnitudinem corporis, Vna dumtaxat pars relinquitur, quae suo sensu,&illo quidem non obtuso suctionem x in- Cdigentiam cognoscit alimentoru ,&aegrefert, qua pro pter auet: sed hoc videtur Aristoteli repugnare,si quide ait tertio Ethicorum cap. quinto famem necessitate fieri, S nequaquam esse in nobis, attamen si appetitus e Gset animalis contingens esset, hoc enim modo animalis appetitus a naturali dissert. Satisfacit ibidem Aristo t. quod animales appetitus, quoru principium non est in nobis non sunt spontanei, fames autem, &sitis sunt illo modo, nam causa mouet necessario, attamen Dnon sine cognitione, alij vero qui fiunt aliquo dumtaxat obiective mouente non sunt necessarij, sed spont,nei appetitus. At credere dignum est omnem partem cibo accommodatam veluti conceptaculum eius,& imstrumentu ad coctionem esurire. quippe quae alimenti
extrinseci sensum habeat, & cuius gaudet plenitudine,
185쪽
ET SITI. 183. A eius quoque inanitionem aegreserat, quamobrem desiderium illud exoriatur, necesse est,& certe si fames est propter alimentum extraneum, hoc autem a determ bnata parte suscipitur pro toto animali, dicendum est, totum quoque animal famescere secundu partem eandem, ideoque fieri ut statim suscepto cibo, qui quidem satis sit. continuo sedetur fames, tum vel magis quia sensus est unus , & per unam, ut diximus, partem suscipiens, quod videtur ab ipsa natura haud temere factu, B nam si cstet etiam partes esurirent eodem modo sicut ventriculus, profecto ipsum animal incidisset in do&ma perpetus calamitatis, quoniam perpetua cogeretur fame vexari, cum non statim assumptum alimen tu per singulas partes distribuatur: partes autem illae, quae ci bo accomodantur,non omnibus sunt eaedem, nec ninmero, & specie pares, nam alia unicum habent ventre, alia vero plures ; quod quidem factum est, aut propter naturam animalis,vel propter qualitatem alimentorii, magnitudinem corporis, & modum quo ingeruntur, ea enim quae sunt utrinque dentata , unicum dumtaxat ventre solent obtinere quippe quae has partes habeant molendo cibo,&qua dantenus praeparando satis idoneas, nonnulla vero ob corporis magnitudinem & c,
bi difficultatem & nequaquam ad coctionem id Onci, sed spinosi, & lignei multiplicem habent ventrem , Ut
camelus, qui veluti non dentatis animalibus similes habet ventres. ita dentes etiam simili modo sortitur, Utpote parum necessarios.quapropter more cornigeroruruminare videtur: factum est autem ut ruminantia, &eornigera, ae quaecunque non sunt utrinque dentata .. multos haberent ventres propter inopiam dentium,Vt
alius ab alio suscipiat, & in postremo demum perficiatur conceptaculo satis iam in aliis attritum alimentu, atque adeo hiscerum inantibus quatuor ventres distin-
186쪽
cti aliquo pacto reperiuntur, quorum nomina, ut pla. Acuit Aristoteli, sunt venter, araneum, siue reticulum, Omasum, & abomasum , eademque ratione aura vel saltem geminos habent,ipsumque praesertim ventriculum solidissimia, quoniam praeduris vescuntur alimemtis, nullo dentium ordine muniuntur, primam itaq; partem apposite nuncuparunt ingluuiem, alteram au tem Ventriculum, & natura, ut dixi, in eius partis solamatione robur adhibuit caloris A substantiam solida, toris defectum ita rependeret,& compensaret, ac pro apterea non est mirum si columbarum genus parietum iragmenta, dc tectoria comedat, ac digerere possit, tastructio camelus vescatur, ut aiunt, ferro, ipsumque suciat fluxile, nam ventrem habet solidissimum, densum scilicet SI crassum, multoque praeditum calore, qui propter vehemens robur talia nonnunquam desiderat esculenta tum frigidiora tum valde solida, ut impetum actionis cohibeat, ac tera non dissipentur alimen- a,quae paulatim actione diuturna in aliam inuertit na Cturam: sed ego, ut ingenue fatear, non sum admodum facilis ad credendum,qui enim cito creditaeuis est cor
de; ac propterea dubitaui ne hoc temere crederetur, res enim ardua est ut serru atteratur,&s oluatur adeo in fluorem, ut speciem mutet, ac fluidum, mutatumque in aliam naturam omnino permaneat ab animalis scilicet calore uod alioqui si a calore ignis fundi de libquari debeat, id nisi diuturno tempore, & ab igne validissimo fieri posset, S: forsitan non immutaretur; qua- Dobrem vereor ne paulo post non immutatum quidem excernatur, vel si forte id non est, ne humor aliquis generetur in eorum ventriculo proportione respondens
cuidam menstruo chimistaru quod po test emollire, Mattenuare ferri substantiam, quae sic praeparata facilius deinde possit transmutari ab illo calore valido,adhibi
187쪽
Λ tapotissimum actione diuturna : atqui non est mirum si talis humor in ea parte generatur, id enim si secunduarte fit, id ipsum certe multo forsitan facilius secundunatura fieri potest. Cum vero plures sint animal tu quorundam ventres ion inepte quispiam dubitaret utrum fames aeque in omnibus fiat, aut in uno tantum, videlicet primum suscipiete, porro si fiat in omnibus, non esset consentaneu rationi, ut mox ingesto cibo sedetur fames ,quoniam non potest eodem tempore in omnes B ventres descendere: cum itaque adhuc inanis Permaneat aliquis venter, qui indigentiam natus sit cognoscere. prosecto sequetur ipsum adhuc esurire, & famis desiderium non esse penitus extinctum , sin autem fiat in primo tantum ventre, fames nequaqua fieret in ventriculo, qui maius alioqui ad alimenta momentum habeti Respondeo huic dissicultati, quod sensus alimenti est aeque in omnibus ventribus, sed quia sensus est v nus,& natura Vna, expletur appetitus plenitudine pr, C mar partis, & propter hanc unitatem natura: SI conspirationem comunem essicitur ut totum animal mox sim scepto alimento refici videatur: accedit etiam quod alimenti pars semper aliqua transcolat,&prolabitur, illoque omnes sunt partes colligatae,& ad unum, idemque
munus consentientes, ac prope se habentes tanqua magni alicuius coceptaculi multae cauitates, quarum Ο-niu membrana subcingens est una, atque communis,
cum itaque prima pars impletur cibo vel potit, cun D senianee explebitur desiderium uniuersim : nequaquam igitur credendum est in primo dumtaxat ventre heri famem , nam ingluuies, ut manifeste patet, minus momentum habet ad alimenti consectionem ι patet etiam quod fames non repetit quousque cibus non exiguus in alterutro permaneat ventre, reficitur etiam
α roboratur calor, & vis siorum ob plenitudinem
188쪽
primi atque ita sedatut illa tristis sensatio, quae erat Acausa desiderij.
An paruula animantia cum sunt in matrice, esuriant, & cibum quo pacto assumant .
λά Agna aequidem se se obtulit difficultas, cum prae Vi cedenti capite constitutum esset famem esse pas ssionem uentriculi, & omnino coceptaculorum alimenti, quae sunt in eadem assinitate, atque inter se tum OL scio , tum communi uinculo coniuncta, hinc sane ui. deretur ne immatura animalia cum in matrice uiuunt
nullo pacto fame sentiant, qnippe quae cibis non utantur per os assumptis, neque potibus ullis, sed omnino uita matris uiuant, aut potius ne fames etiam in hepa. e essiceretur, postquam attrahunt alimentum per uonas & arterias umbilicales, quae radicum more insci Cruntur in utero, & inde adducunt alimentum sanguineum in iecoris substantiam ,&nisi pars illa senium haberet suctionis, prosecto nunquam moueretur ad alimenti desiderium, S frustraretur opus naturae. Hippocrates uero ob id ait in libro de carnibus puerum in utero materno fugere alimentum labijs, unde sequere tur ipsum esurire per partem couenientem scilicet uentriculum postquam in illo fieret prima susceptio cibi, immo etiam spiritum trahere eodem tempore confite Dtur, quod etiam dixerat in libro de natura pueri, ait siquidem hoc modo Caeterum puer in utero comprimens labra ex utero matris fugit, & tum alimentum, tum spiritum cordi intro trahit, ubi sane matrix respi- rarit: hoc enim calidissimum est, & ne uideretur hoc temere dixisse, duabus potissimum confirmauit rationibus ,
189쪽
A nibus, quaru prima haec est, quia pueri nascutitur stercus in intestinis habentes, de ubi nati suerint, celerim
me ventrem tum homines, tum pecora exonerant, aditamen stercus non haberent , nisi in utero suxissent la-hijs. Cum primu etiam nati suerint, incipiunt mamas fugere, & videntur os ipsum extendere&iactare, qua si vero adhuc essent in matrice, nequaquam tamen id facerent, nisi didicissent prius. Accedit quoque & ter tia ratio, qu andoquidem videmus animalia quaenas B cuntur ex ouo, cum alimentum proportione quadam coniunctum habeant ipsum, scilicet uitellum, nam ex albumine animal generatur, cuncta profecto per os attrahunt, non saecus atque si persecta iam fraelo p. tamine soris degerent, & alimento uescerentur extraneo : eodcm quoque modo nutriuntur alia quae gen
rantur ex uerme, quibus natura partem quandam re linquit uelut alimentum coniunctum uitae necessaria
quoad perficiatur, & maturum fiat animal, non saecus. C igitur credendum est, ut alia quae in utero degunt, suscipiant alimentum sibi a natura paratum. Idem uς- ro Hippocrates ait in libro de alimento, puerum in utero matris suscipere alimentum per abdomen, ac pro 'prie per ipsum umbilicum, porro sic inquit ad uerbum Principium alimenti & humidi, & scci os, gula, uenter, uerum antiquius, ac primordiale alimentum per abdomen umbilicus. ubi clare fatetur primordiale, hoc est uetus illud alimentum, quo in primitiis aetatis D nostrae utimur, in utero materno principium habere in abdomine, utpote quod per umbilicum trahatur,quo admodum diximus supra, postea uero inquit, principium esculentorsi omnium,& potulentoru sue recen. tioris alimenti est os &, gula: itaque manifeste uidetur Hippocrates de eodem contraria dicere, qua in re si so
quam ur Galeni sententiam,qui credebat librum d e alimento
190쪽
mento non esse germanum Hippo. hominis tamen ne Aquaquam plebei& vulgaris, ac forsitan ipsius Thessali, ves ut alijs placet Herophili, tollitur quidem nota contra dictionis in eo, sed relinquitur illa positio, quam Muersati sunt omnes altu praesertim Aristoteles& Gai nus, nam manifeste videtur absurdum , ut pueri per os fugant in utero compressis labi js, postquam languineo vescuntur alimento consecto prius in iecore matris; frustras quide repeteretur haec actio, frustra etiam fierentillae venae,& arteriae umbelicates, nullum praeterea usum Bhabentes: ac propterea credimus immaturos laetus uin utero existant habere dumtaxat appetitu quendamnaturalem similem plantis, animalem autem appeten,
tiam non habere, quippe quae sequitur sensum suctionis in ventriculo, tunc autem fit luctio. attractioq; per venas ipsas umbili cales ab utero matris non ex ventre,
quamobrem matris vita videntur vivere, quasi partes ipsius adnatae, M appendices veteroru: fieri tamen pol- se existimo, si modo aliquo obstruantur haec vasa --bilicalia, ut generetur fames, nam alio secundum naturam auerteretur sectio. lugerent enim ab ipso ventri.
culo ,& pro tristi sensu sectionis essiceretur illa uentriculi fames, quae est appetitus animalis, nisi fortassis adeo impersecta sint,& sensus adeo obtusus,ut fere platarum more uiuant; cum uero adoleverint, S uberius incipiunt egere alimento, ac sortasse etiam respiration tunc suctio fit etiam a uentriculo, Sc incipiunt esur,re, quapropter statim uidentur famescere, cum foras Deruperint. 6c pro uentris appetitu, quem antea sentiebant, os adhibent paratum suctioni ob naturalem nocessitatem citra disciplinam, haec enim & ipsius cogit ta sine ulla disciplina sunt. Reliqua itide animantia , quae intra ouum generantur,sine ulla controuersia peros sugunt alimenium, ac propterea dignum est credo .