장음표시 사용
121쪽
ut eripiatur,petix; Deinde pro suis omnibus,qui in illius gremio consenescunt,tam νiuis,quam vita desunctis clementissimum Dominum orat,νt saluare eos νelit, inquiens non esse qui redimat,neque qui salvos faciat,ns solum Deum: Et pro ijs,qui in inferis locis poenas pro peccatis adhuc luunt, dictum Psalmum in templo recitari iubet. Faxit igitur nos dignos, qui ab eo exaudiamur, praepotens Deus, sitqnobis valde propitius, Qui uiuit , oe regnat sempiternis Iaculis.
rocin finem, septuaginta siemper dicis, Aquisi ν tu θ Tbeodotio victoriae authori. Hieronymus victori interpretantur. Et sand pro Nictoria Psalmus hic victori Deo canitur, quia inimicu, in ultorem daemonem vicit, o homines ab illius Tyrannidis seruitute in libertatem vindicauit. In finem igitur inscribitur, quia in eo de s culorum me, ac de prouidentia Dei,atque de carnea filio Deisumpta pradicitur. Pro Torcularibus autem; idest pro ecclesi/s, qua per orbem terram constitutasuntoc a V γορικω a
122쪽
nominatis, quia sicut in rculari vinum d vinaceis segregatur,sic in ecclesiis segregantur boni a malis, βnon loco adhuc, saltem animi affectus oe in martyr bus animarum a corpore fit separatio. Verum populus Hebreus quando Nn serat, in uno tantum altari Sacerdotes eius hominum fructus colligebant; unde ei τitio, o crimini datur, quod audiens ipse torculari multitudinem , intelligere nolit vetera praeteriisse, σποui te flamenti lumen omnibus bominibus ad salutem inuitatis illuxisse, vi iam non unum, at multa altaria in Orbeintroducta sint:
Domine Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in
uniuersa terra. Ρsalmus bis pro beneficiis in totum genus humana
collatisgratiarum actionem continet. Loqui autem ecclesia videtur inquiens, Domine. Dominus illorum,qui non credunt in eum uno modo, noster vero dupliciter, O quod creaverit nos, ct quod a nobis agnoscarur. Quam admirabile, idest νalde est admirabile nomen tuum,Hest fama, O gloria tua in νniue D terra; non in Iudaea tantum; nam quod pro nobis homo factus sis, quod mortuus; surrexeris,hoc percrebuit , ct in ore atque sermone omnium gentium c uesse; nomen inquam tuum; cuius inuocatio, ut aians ecclesia omnes Aesa demones fugat,magnam admirabilitatem
123쪽
lllitatem fecit pon aduentum eius,qui nobis salutem dedit ; ante vero et si reipsa admirabile, genter tamen id vectu execrabantur , ut ait Isaias. Sed st Davidi tantam admirationem mouit nomen illud ab eo pronunciatum, ut ipse obnupuerit , ubi sunt illi, qui se Dei substantiam,seu natura nosse gloriantur Quod in n mine illius mors vista sit; Daemones vincti; fores paradisi patuerint, huiusmodi,haec de fila, velint n lintue impudentes Iudai. dicta esse liquet.
Quoniam eleuata est magnificentia
I. γ tua super caesos.f A Dmirationis bac en ratio, quoniam magnitudo
I A. tua in caelo apparetio virtus calorum factione excedens . Vel magnificentia tua, qua omnium linguarum, scripturamm praeconia vincit, de terrena b militatesuper caelos ascendit. Magnificentiam appetalat humanam a Deo carnem sumptam, qua O magnaen. omnem intelligentiam superat,qua super caelos. existentes potestates illo transcendit. Ipsa enim quid aliud est,quam operum, earum rerum, qua i Deo creata sunt, magnitudinis illustratio λ te namq; caelo terraq;, ac Nniuersis rebua dominari, magnificentia
haec tua hominibus nota semper non fuit.
124쪽
Ex ore infantium, & lactentium perfecisti laudem propter
D0cet recentem congregationem post eius in caeluascensum per renouationem in Christo ubiq; locorum factam ex infantibua constare, qui osanna clamabant. tam pstentiam tuam ait, ex hoc notam fecisti, quod balbutientem linguam ad te magnifice , ac sylendide ornandum claνam, expeditam fecisti; intelligit autem,cum pueri in templo laudes decantarui; unde aliis omissis miraculis, siolius chori lactentium meminit, qui tunc, ct alias nunquam locuti sunt; nec iudaei in lege id unquθm factum esse dicere queunt; NAper lactentes animo Implices, oe eorum eandorem imitantes innuit, veluti Apostolos, ct quales esse debent ij, qui ad dogmata accedunt. Quibus inquit Paullus: tanquam paruulis in Christo lac vobis potum dedi non cibum ; D. Augustinus ea ponit de illis pueris ab Herode interfecis, ex quorum ore,ut laude maxima sceretur Christus Herodem liuit voluntatem suam explere, ut esto non valens lingua, mortis testimonio D minum cox iteretur, per fecisti laudem, i st perfecta eam fecisen Propter inimicos tuos, causam assertcur miraculum hoc factum sit, Ni inimicorum ora obstruerentur,iudaeorum scilicet, pbari eorum, ac rerdotum, qui tuae cognitioni aduersantum, quiq; inimici erucis christi a Paullo vocantur. sut
125쪽
sis PAVLLI PACR ATIVt destruas inimicum,& Vltorem.
QVa de infantibus dicta sunt, ad confusioinem iudaeorum permisit Deu s qui erant inimici quouia filio Dei contrarii erant; Et pro Deo patre se faceremmulabant, sicut etiam Haeretici, qui nequitia sua ecclesam adoriuntur,oe tueri eam fingunt, ut destruas,iden cessate facias, O de medio eorum impudentiam tollas; aut quemlibet insiectatorem, aut Tyrannum innuit, quι armis tuuia sanctum nomen oppugnant. Vel Daemonem amicis Dei infensum signi cat, qui idquam νltor permissione Dei arrepta his, qui Dei madata nasgrediuntur, O non observant, mulctas irrogat, non vere Deum ulciscens, sed in nostris malis se oblectans,quiramen quod es admiratione dignumo i ta Ientibus de fictus est.
Quoniam videbo caelos tuos opera digitorum tuorum lunam,
Onvideo, inquit, sted videbo, Mando non operta IN. facie gloriam Domini fuero contemplatud; nunc trem ex parte conssicimus. Sed scriptura quando po- unxiam Deι mansistam nobis reddere vult, ad celoruconsiderationem ducit nos, ac trahit. Opera digito
nam inquit, quod illa subtiliora sint; quae enim digi-
126쪽
COMMENTARIVS. 'stiis agimus attenoe, distincte facere videmur: digitorum non manuum dixit, ut talia, ac tanta elementa
a minima diuinae potentiae particula significaret facta fuisse; vel ea, quae sub oculis subiecta sunt, minima esse inter opera,quae fecit incioIIenderet. Ego sine ullo discrimine locutum esse Dauidem opino quia alibi opera manuum tuarum caelos esse inquit. Solem non videtur praetermisisse, dum lunam nominat, alibi Solem, quasi per alterum Vtrunq; intelligatur. Alii solem omisisse aiunt propter in deles, qui eum ut summum Deum credebant, colebantq;; quae ostra finxisti, ac ita flabiliHi,ut decidere nequeant. Cuncta non recensuit, quia potiora,qua sub a pectum cadunt, persecutus est. λθ lice caelorum nomine illi intelligi powsunt, qui quae runx, quae sissim sunt, veluti apostoli; illi enim est: gloriam Dei narrant; Lunae , ecclesia , Hellarum , illi quibus dicitur,vos essis lux mundi. Vel caelos,ides scripturaN digito Dei scriptas, ct a ministris Spiritus sancti illustratione conscriptas cernam, intelligam.
Quid est homo, quod memor e S eius, aut filius hominis, quoniam
visitas eum . P0Πqμim ex parte uniuersumsignificaui nunc de
prouidentia percurri qua Deus hominem,huma- . nam scilicet naturam regit, atq; gubernat; nam qua iam comemorata sunt , Nniuersa creatura propter hc inem condita est. Hoc autem admirationem inibi
127쪽
parua res sit, o parui ducenda, illiso tamen tantoprare memoriam seruas; σ is cum praeceptu tuum nomtenuerit, tu illius misierearis; magnum ergo aliquid, homo, postquam tanto honore illum assicis, O de i, Iocuram gens. Aut quid meruit filius hominis; idem
enim erit homo, fili vi hominis, Mi pleriq; at ni, Ni ad suscipiendam humanam carnem filium tuum vita ris, sic filium hominis vilites λ nam hoc non propter angelos,qui de caelo lapsi sunt, sed propter hominis ruinam fecisti; cuius saluti succurrere, iq; aegro mederi
voluisti. D. tamen Augustinua inter hominem, o filium hominis discrimen existere ait, omnem filium hominishominem esse, non e contra, Ni Adam, homo,
non filius hominis, σ illa disiunctione aut adducitur; homo igitur hic terrenus dictus est, Alius hominis celsis; oe propterea illius tanquam longe absentis recordatur , hunc vero Vrsitat, cum praesens vultu suo illustrat; quia licet totum genuN humanum viseri praecipue tamen illum hominem in Dpoli si seu persona assumptum inuisit; νnde Hαγορικως ad Christum hac pertinent . Quid enim tanti e ὶ humana caro, a Deo Nerbo hympta, quod illius memoria tibi haeret aut filius homi uis sicut se Christus appestauit crebro, Vt affirmantes Christi carnem de celo descendisse redargueret θ quoniam illum visitas per eum, cum νerbum caro factum cIι. νt medicus ad aegrotos venerit
128쪽
, Minuisti eum paulo minus ab Angeli S.
Reatum hominem Angriis minorem fecisti, pr pterea quod ille morti, oe curruptioni addictus est, vi cum extolleretur propter intellectum, propterrerram deprimeretur. Caeterum sicut ide potessates superiores ratione praeditae sunt , sic homo rationis e t compos, ct ad notitiam tui consequendam aptus ;quandoquidem secundum eam facultatem, qua νirtutis, Ianctitatis capax est, o propter imaginem, ac similitudinem,quam in eo, sibi dato in mortalia an ι malia imperio expressisti, tibi admodum similis es. Verba haec d D. Paullo de Christo referuntur, eum qui m dico, quam angeli minorem essectum ebe νοῦ mus Iesum propter passionem mortis gloria, oe honore coronatum s νι sustinuerit homo pro nobis mori natura diuina d perpegione immuni existente. Hieronymus , d Deo, legit, quia Deo in viritate pers)nae is contunia est, sed ratione iam dicta minor.
Gloria & honore coronasti eum.
Gloria, quia ad imaginem, ct similitudinem Dei
creatus est homo, quae diuinae imaginis claritas si . Honore,quia eum, omnibus animalibus, Vt ipse
misibiecta sint, praefecim; Aliquid tamen de hac si a potestate
129쪽
pote late propter peccatuin illi detractum est; antequae rivi ille obedientiam abiecisset, penitus feris dominabatur,xiuuc vero νix arte cum metu coniuncta al iquarum est in homine dominatio. Colonasii, quo enproprie Regum. Vel Christum coronasti, ictu ornasi gloria quidem diuinitatis; honore, quem angeli ei ha bebant f vel etiam virunque ab hominibus ei tribu batur , qui a credentes in eum appellabant Deum, ac religiosissime venerabantur .
Et constituisti eum stiper opera
manuum tuarum. I Deri in Regem totius creaturae illum elegi ii, O ei
dominatum dedisti; dixit opera manuum, non digitorum, ut aiunt nonnulli, quia non subtilia,visunt caeli,qui digitorum opera existunt, O eos homo subiicere nequit. At cum alibi dicatur, opera manuum tuaru sunt Vltipatet, νtalis inquiunt, hominem super c Os etiam connitutu fuisse, vi significentur inqui a terrenis istis atque caducis illuc transferuntur, quiq; regssi calorum haereditatem adituri sunt; illic enim opera Danuum, caesos oe olania,qtιae in eis sunt, contemplabuntur; Sed quando Angeli sunt opera manuum Dei, etiam super langelos constitutum accipimus Nnigenitum Dei Alium, qui paullo ante Angelis minor erat.
130쪽
Omnia subiecisti siti, pedibus eius,
Omnia dixit, nihil ergo excipit, Addit D. FavLim, cepto eo, quι omnia ei subiecit. Vt velit huius loci tesimonio omnia ita subiecta esse Domino nos Iro Iesu Christo,nihil ut exceptum sit. Sub pedibus, ides dominatu, potestate,non tamen magnum quid idetur adiungeτe,ci ait, Oues boues inquit D. Augustinus,apparet enim relictis virtutibus, ct potectatibus, nec non h0minibus, ei tantum pecora subiectost,iasi oves intelligamus animas sanctas innocentiae fructum ferentes non hominum tantum, sed angelorum quoque, si omnia hic Christo subiecta esse , intelligere se Nolumus. aliter,oues,et boues,addidit,νniuersas,quia purasAnt, ct fructum asserunt; cum animalia immunda dicit, non addit uniuei D. Vel oues, intelligi possunt ij, qui ex gentibus crediderunt, boues, Iudaeigraue iugum trabentes, Vel qui predicantes verbum Dei,
I super, adiuηxit, ut distinguat ab ovibws. Innuis autem animalia omnia,quae prona in terram aspicia uni idest eos,qui nec mosis, nec gratiae legem susceperunt,uel homines in νoluptate carnis gaudentes