장음표시 사용
131쪽
fursum minime alpirantes. Feras non subiecit penitus , ut ab hac cum illis contentione de primi parentis . Adam peccato admoneremur.
Volucres caesi,& pisces maris, quiperambulant semitas mari S.
Volucres caeli,ides aeris. pisces, unico verbo omnia genera piscium comprehendit. Cur non dixit plantas, ct reliqua; an quia ex parte totum significauit, studiosis meditationem, oe disputationem de iis reliquit. Volucres desisuperbos. puces,isesi curiosos, qui nudium inania inquirendi in profundo huius seculi maximum collocant, ij enim perambulanφsemitas maris, qua cito evanescunt.
Domine Diis noster, quam admirabile est nomen in uniuersa terra.
A Dmirationem duplicat ob illud factum mirabi
le obitupescens, quod homines Dei cognitionem susceperinx, ct omnes a creatore mundi redempti sint, O quia titi omno dicitur, Iam Christus astra astenderat, reuersus νnde νenerat, merito re almus hic, qui rictu tranat, circuli instar ibi desinit νbi coepit, eundem in principis, ct ne versum habens. 'Pergamuri, O nos eadem a sidue canere, eius prouidentiam admi
132쪽
fuam de nobis gerit procurationem, gubernationei ac fugiamus eos, qui Christi dignitatem,atque audioritate praeditam potestatem negant ; Et νita iussirutro Rem dignam demonstremus, visutura bona assequi Minteam uis; mereamurq; ut Dominus Iesus Christus nο- Iiri memor sit, ac nos assil*e visat, demum gloria, σhonore coronatos iu caelo et assidere velit . Qui νιμι
CONFITEBOR. I V crisii μη sic In finem pro occultis filii Psalmus
David, νel secundum D, Hieronymum Nidiori s per morte fili , Ps. David. ex quo app*ret Dauidem pro beneficio in se collato immortales Deo Gratia agere, quod Absalone mortuo regnum ipse receperit. Sed D, Augustinus de illo intelligi posse negat, qsia, fui, sicut in tertio Ps. additum non est. Quaerit auremis, quae sint occulta ista, oe ait, cum duos aduentus es se, cuterum praeteritum, qui Iudaeis ignotus fuit, Sentibus νalde profuit, alterum manifestum, q eraexpectamus; ac duo etiam . scripturis iudicia indicari credamus, alterum occultum, perspicuum alterum hic de Christi humili aduentu, in quo caro manifessa fuit, diuinitas occulta, Dauidem agere, oe de iudicio occulto, idest poena, qua boni d prauis asciuntur, σπηusquisq; excercetur ad expiationem peccator M. ως ut se conuertat,a n ςtur; aut damn*tioni desti
133쪽
ros PAVLLI SACRAT inatus cscatur. Grsci νero, pro occultis dilinde morte,nigeniti diis, Dei,qua omnis inimici potentia ad nihilum redacta est, fore cuncti interpretantur ; quod my- Herium a saeculo occultum fuit;apostolos enim, O alios omnes latebat, sic d septuaginta,Vt opinor, Vocatum, quod occulta sit, ct inexplicabilis muteriorum Chrsi Neri Dei cognitio. Longior est Psalmus spiritu sancto ita dictante,ut longitudine pigritiam is excitet.
Confitebor tibi in toto corde me Ο-
Gam tibi gratias, in toto corde meo, ides omni animi alacritate, contentione te laudabo, non is, qui de prouidentia Dei aliqua in re dubitat, sed ego,qui tutum tibi cor meum dico,quod es perfecto m
ΡRaedicando aliis, O annunciando omnia tua benescia, Nelut tropbsa quaedam de inimico admirabi- ιιa ; omnia, taxit, Vel secundum genus, νel qui credens iis, qua Nidentur, ad intelligenda ea, quae non vide tur,valde aspirat : amquι pie infinita persequitur, etiam si nunquam assequatur, quod optat, progrediendo tamen proficit.
Lia elabor animo, ultabo corpore ; est enim maior quadam latitiae intentio; vel non in hoc saeculo, ηύ
134쪽
COMMENTA RI Us. rorm super is diuitis,non in uoluptatibus,sed in te latabor,quia alibi vera non en utilia, O quia auxiliutuum expertus sum.
CAna m more amatorum non naturae tuae,quae percipi nequit, sed nomini tuo decentes laudes tribuens; ct opere, νtri4 meo exemplo tibi psallant.
In conuert edo inimicum meum retrorsum .infirmabuntur,&peribunt a facie tua.
D. Hieronymus terit, cum ceciderint retrorsum ini' mici, corruerint, perierint;νel, t 0machus,euersis inimicis meu post me , σ sublatis a facie tua cantabo; coficiens enim hones meos fusos atq; fugatos aptosqi , beneficia tua praedicabo; ut dei, setiam aduersariis , qui non νidentur exponi queat, idest, cum conuersus fuerit retro inimicus meκs Damoscilicet, qui celestem bominem decipere non valuit, sed
audiuit, νade retro Sassiana,qui etiam retro commea
uti,dum iustos infectaretur, O ad terrenos, quibAs dominari potest,se transtulit. Infimabuntur eius membra, quia nihil impis, O iniqui contra pios Nalebunt, O a facie tua,idest cognitione, ac timore tuo peribunt. quia te νindicante vivere non poterunt, et a coiectu tuo delebuntur. Hac vates de natura humana percur
135쪽
i I PAVI LI SACRAT iatque libertatem adepta sit ; non enim sicur nonnulli opina8ther,haec a Christoaed ad ipsum tanquam benefici, aut borem dicta sunt.
Quoniam fecisti iudicium meum,
&caussam meam. Vide quomodo ipse non se ulciscatur, sed iudicium
Deo concedit, ut ammaduertere plimua, quod haec iniuste passua eR; non enim ea Domino Deus persecutus esset ; Fecisti iudicium dest me credentem in te iudicaui, qui ante ob ignorantiam meam Daemonis Tyranide detinebar, Et causam meam ,scilicet contra impios egisti ; nam cum me ab illo maligno in seruitutem esse adductum peripexeris, ex illius manibus ereptum me, atqMe ab errore liberatum illum fecisti. vel secundum aliquos, vox est ecclesiae des gentes elegisti, O Iudaeos reproba fili. oe fecisti bonam causam meum, quod me contra aduersarios defendisti.
Sed isti super thronum, qui iudi
cas iustitiam. I est personam iudicis sumpsityi, qui solus iustus esui x vel in loco sublimi,aut tribunali formidoloso, ut more humano loquamur,tanquam iudex sedissi,qui iudicas i titiam dest iuste.Iudicas inquit, Ni praesens
iudicium indicet; nam quod Dei nomini proprium est, sciliceo
136쪽
scilicet iuste Iudicare, de hominibus fari non licet, nomenim semper ius vere dicunt, si militei iusi sint, ut qui propter institiam, O propter socordetam interdum, iussum ignorent . Deus autem volens, s sciens iusta iudicia f/cit: Hoc autem propter ascensum domini dictum es,perfecto enim carnis vflerio ad thronum ipsesuum iudicialem dent diuinitatis porestatem redi t,
quam tamen non reliquit, quando arcanis modis nos venit.
Increpasti gentes, & per ijt impius
D EO mis. oesagittis opus no est, ut vulgo dic ut, esen in fatis est increpare,quor prehendendi munere aquisi ac praecipue Paullus si rim Iunt, eorMq. fuccessores , cum dogmata gentibus diuina proderent; Nnde,inquit,sbiurgarii gentes, oe illis errorem ipsaruexyrobrasti, quem eae auscultantes ab idolorum cultu dis edebant, ct animos mendacio, ac falsitate libera bant. Ideo Dimon impius fugit non habens amplius, quos fraudibus in sui venerationem alliceret, tantum valebat preconum νeritatis obiurgatio .
Nomen eorum delesti in aeternum,
Nomen radicitus euellim,vi eius potentiam intelligat; vel nomen, idest gloriam; nam ct adhuchmones nominamus 3, qvi bonorem Oeo debitum cum ybi
137쪽
oo PAVLLI SACRATI sibi ascripsissent homines inis instruitutem se tradide-vunt, simulac autem verbum di seminatuin est,nons Ium in praesenti saeculo, sed in futuro etiam evanuerutfecta, oe obliuioni mandata sunt,atque sacrificiorum csremonia extincte,nominaq; deleta fuerunt.
1nimici frameae defecerunt in finem.
GLadj,seu arma ipsius inimici ad nihilum sunt redacta, idest machinationes, O consilia abiecta sunt, talis est ira Dei,ut omnia deleat, o perdat; Nelassectiones, aut actiones mala, quibus anima non se cus,ac gladio sauciata, ad virtutem inepta iacebat, pro nihilo habentur, Hieronymus legit: inimici completae sunt solitudines in finem. intelligere videtur depopulis gentium, qui erant, idquam solitudines 4 draconibus, serpentibus habitata, cum idola colerent; at finitae sunt,ait, ct Daemonis solitudines esse desi
Et ciuitates eorum destruxisti.
Scilicet Sodomam, Gomorram, in quibus impi tas domicilium habebat, vel ciuitates, homines Nidelicet ipsos, in quibus habitabant Omones, quiescebant; vel delubra idolorum euersa sunt, in quibus hominum conuenticula febant, qus postea ciuitates nominauerunt posteri .
Per ij t memoria eorum cum sonitu. QVia manifestum exitium omnibus ficilli perspicuum,cum sonitu inquit, σ es translatio ab
138쪽
COMMENT ARIVS. - massiciis propter terremotum ruentibus sumpta, quorusonitus,oe fragor auditur emo amplius ei sacrificium offerre, nec eum inuocare nouita, νel cum Ionitu desisuperatorum clamore; Damones enim clamantes Deum fugiebant. D. Hieron=mus non legit, cum soAitu, sed cum ipsis,nec in hebreo desonitu νlla est mentio.
Et Dominus in aeternum permanet.
FIdeles Dominum Deum in eternum permansurum esse credunt vi enim verbis semel stabilito recepisse ei,atque ipsius ecclesis immutabilitas indicatur.
Parauit in iudicio thronum suum, dc ipse iudicabit orbe in squitate, S populos in iustitia.'
H0rtatur hic gentes, ut fugiant iniquitates, Nirtutem,ac pietatem sequantur, ne in illum valde formidandum Iudicem incidant, qui turpes actiones ,σ c itationes impias diligenter examinabit; nam non solum in presenti potentiam is propriam ostendit, sed futurum etiam horribile illius iudicium demonstrabit,cum dis udicabit orbem teres, ut secundum fore iudicium indicet, νbi pro dignitate unicuiq; reddentur siue praemia, siue supplicia,quanuis lenito hic, σ ρπτientia appareat, quo per poenitentiam peccata abstergamus. Orbem terrae,ecclesiam dicit, O fideles, apud quos habitare Deus creditur: In aequ i tale,meritis di-1ηa retribuens . Et populos,qui sunt extra ecclesiam,
139쪽
i si reliquas gentes in iustitia exequente illa, quae s tundum se iusta sunt . Parauit ergo, c.ideo sedem suam ad iudicandum, ut be potestatem iudiciariam iam habere significet, licet tempus nondum aduenerit, euius sententia adstipulator est D. Hieronymus inquiens, solium suum ad iudicandum stabilivit. Vel secundum D. Augustι num parauit, cum iudicatus escchristus, sedem suam : per patientiam enim illam h mo cstum acquisiuit, ct hominibus, Deus profuiti quoniam ad iudicandum Niuos, ct mortuos νenturus est, ideo in occulto iudicio sedem suam p parauit.
Et factus est refugium pauperi adiutor in opportunitatibus in tribulatione. Eτ iudex essectus est perfugium pauperi oppresso,
ut apud Deum personarum acceptionem non esse declaret, illi scilicet,qui angustam in vita viam ingressus est, oe asylictus fuit; ac pauper spiritu beatus est dictus. Nocat autem se pauperem, licet regni solium teneat; humana enim omnia νmbris exiliora esse nouemat, O foliis simillima ι σ nihil nobis magis pro prium esse, quam Virtutem, quam quocunq; perga mus,nobiscum circunferimus. Vel docet Christum tempore opportuno salutem nostram procurasse; nam humanam naturam ob iniquitatem pauperem appellat; Er factum esse nobis perfugium,cum omnes nos Visita
140쪽
nia factus homo, in crucem a ct uae It, ae dedecurcontempsit, ut omnes; anguine suo redimeretriadiutor in o Portunitatio in tribucide i in tempore aflicti Dis opportuno, sicut alibi dicitur,tepore accepto exaudiui te , duplicem enim opportunitatem ait, quod a xilium ferat, in tempore ac opporturie, quιa tem pol e ah lictationis, quae diuinum subsidium admodum attrahit, ad Deum facilius nos conuertimus; nam anima νιon opportunilis ab hoc saeculo avocatur, quam dii lubores, . dolores cum perniciosis νoluptatibus per miscentur . . Equi, faciua est, idest fiet, exponunt, quod D. Augustinus innuere videtur inquienssed hoc Ii , si pauperes in hoc mundo nihil amando esse deleσerint. Et Hieronymus legit; Erit eleuatis oppresso, ορρortuna in anguia eletratio, quoniam aspiactionibus grauibus eam Iubleuat, O es eius protectio atq; sensio. I
Et sperent in te, qui nouerunt nometuum, quoniam non dereliquisti
Idcci on indicandi pro imperandi modo haec exp&carunt. Hieronymin etia legit, Consident,inquis res, qui illa didicerunt,per quae salutem dedi et qui nomen tuu cognoverunt natura.n.tuam nullus nouit Minimeq; comprehendit) ac te iusti iudicii tempores' rum liturum non se; humanas res negligentes yς ciam, Ospem suam in te collocabunt,omne i m