장음표시 사용
171쪽
na tribuit, ideo sap. x i. dicitur,hos,ides bonos tanqua pater probasti, illos scilicet malos tanquὰm rex durus condemnaIli. Et cum Dens aflictionibus periculum
de aliquibus facit, si quis in angu Ilijs positus Nere,
atque ex animo diligit, iustum examinat, O interr gat humano more, νι eum p mio viciat, peccatorem .autem,Υt damnationi eum addicat. Qui autem diligit,&c. odit. c. Quia malitiam, qua iniquitas est, adamauit, peccando animam pretiosam opum,ac diuitiarum, o avaritia causa supplicio dignam reddidit. Quapropter dicitur, quid prodest hom ini lucrari Nniuersum, si anima detrimentum ille patiatur, cuius contrarium agit is,qui iuste se gerens proximum sicut seipsum diligit, ad virtutem allicite nec hoc contra i ιud dicit, non resurgunt impij in iudicium, quia ibi de vere impiis intelligitur; hic Nero peccatoribus, qui Deum negligunt, sermo habetur. Cum itaque vitium anima aduersum sit, quandoq; ante supplicium dupoenas improbus . Quomodo autem quis se vel animam odio habere pote xi dicendum,quodammodo, πο simpliciter hoc euenire, quod sic declaro. Anima aης secundum rationem Deum resticit, aut earnem secun
dum sensum; sicut qualibet res proprium amat bomi, sic homo diligit,quod pracipuum putat, qui ergo se
sum, t principalem arbitramur, amant eum; qui Nero intellectum, eundem diligunt. boni ergo sensum, mali et intellectum, o rationem odio habent,quod in evange lio dicitur, qui odit animam suam, id alia ratione eaponitur, quia his , O ibi non eodem modo accipitur dictum. Hieron2muc legit, Dominus iuIlum probat , impium
172쪽
COMMENTARI Us. I simplum autem, diligentem iniquitatem odit anima eius,ides Deuσ,in quo nec corpu'nec animam exsere nemo prudens ignorat.
Pluet super peccatores laqueos, ignis sulfur, & spiritus pro
Postquam ex peccato petnam ortam esse narrauit, quoniam multi eam negligunt, mentem concutit David expressa, oe vehementi oratione Niens, ac magnitudinem parearum sceleratis impendentium exaggerare νοlens,ets sodomitarum supplicia minatus es, non ut haec sic illaturus ipsie Deis, ted per ea,vt omnia suppliciorumgenera indicet; ω dictionum translatione poenam qua νitari nequeat, Nim scilicet conjumentem, feriendi facilitatem ostendit; Pluet laqueos, citra spem sugij supplicium intelligit pimpedimenta inferi,ut cadentes impediantur quomim s propositum peccatum perficere nequeant' quaerant,qui eos straros subleuente ut vero pars calicis, ides supplicii a Deo infligendi, Unis,ut conflagrationis mina sulpur, ut elua causam, piritus procesiarum, Ni Ῥentum, ac verticem tentationum significet, quod δε pars calicis eius, ides haec tria supradiisa, adeo est intolerabilis, quid de reliquis Iuppliciorumgeneribus dicendum est . Vel pars calicis,quia poena fecundum meritorum mensuram dantur. Aiunt aliqui scripturae morem esse, pro parte calicis non nunquam totam haereditatem se
173쪽
gni care,ut alibi, Dominus pars haereditatu, Ocri cis mei, portio mea sit in terra viventium,idest haereditas, vi declaret non particulam, sed totam mercedem esse Dominum: Et haec tria tormenta iam didia hic accipi, totam issipiorum mercedem fuse.
Quoniam Iustus dominus,&Iustitias dilexit, aequitatem vidit
vultus eiu S. CAusam quoque affert,cur haec instigat Deus,quoniam hoc est eatinium Dei,qua lina sunt, admitrere; quia Iustitia ipse fons en, aequitatem amplecti,qua. tanquam clauo utens omnia regit; O quae nefaria fiunt, minime Iustinere. Et Iustitias dilexit, quia ei cura fuit pauperum salua . Verum cum Delia natura iustus sit,iustitias quae fanctu plerunq; insunt, amplectitur, singulorum voluntatem, ac propi situm gratum, oe acceptum habens, vel Iustitias diligere intelligimus,quoniam cuiusibet iudici, iustitia qus da est; multa sunt autem iudicia Dei, sicut alibi, iudicia Domini vera , ergo iustitio multo esse necesse est;
quemadmodum ergo iustius est Deus,ita etiam aquila tem cernens de In mentem, quae recta ratione regitur, hanc in utentibuta illa,cum latitia perspicit . Vel in trusiis multis, iustitiae quasi multa esse videntur cu νnatantum Gi Ilat, qua omnes participant, tanquam sirius vultus 1 cula plura intueatur. AEquitatem.
vidit vultus destia notitia eius aquilo νisa es; νή
174쪽
rus enim est notitia eius,ac videdi potentia; vel vidit, quia non prauis , sed bonis,c quod eri aequitas θ senoscendum praebet. Hieronymus legit, recitum videbu ni facies eorum,ides Vultus eorum quos dilexit, probare, ac sectari debebunt, quod rectum est, O bonum. Λυ- Llice de ChriIlo posset exponi, quod in Evang. dicitur, Abi hinc, quia te occidere vult Herodes, quibus ipse respondit, ite ei illi vulpi dicite, edi c. sed haec a nobis dicta, satis sint. Imitemur tantum Dauidem, qui ob
fiduciam, o bpe, quam in Domino collocauerat, volvit leos audire, quι sibi consulebant, ut ad montes ,ac loca tutissima adiret; nec aduersariorum insidio,ac minoformidavit, quod Deum adiutorem haberet; nam nos quoque Deus benignissimus proteger, ac tuebitur, ipsos ei penitus commiserimus,ac tradiderimus, moptimis illis actionibus versantes, quae illi admi dum gratae sint. Itaque fieri etiam nos pauperes sudeamus, Ni oculi domini nos respiciant; nisi enim diuites pauperes evadant, locupletes Deus non intuebitur: oculis autem eos libentes cernit, quos prosanti beneficientia uti perspicit; Et aequitatem plurimi faciamus; se enim rectum, quod cum Nirtute,atque oscio fit, νehementer dilexerimus,et honestu quod vi sua, O propter se expetendum est , secuti fuerimus, ut praepotenti Deo placeamus, ab eoq; gratiam ineamus, ct calesis regni' s consortes esse, o vultum illius in caelo contemplari rrubii licebit, qui νiuit Iempiternis saeculis. men.
175쪽
IN finem stro octava, . David. Eadem eri feres iuscriptio cum sexto . Ac praeter ilia, quae ibi dixi- ωψ,notandum est, pro octaisa intelligi posse diem illum, quo Christus surrexit, qui dies,oeprimus dicitur, qua communis eu cuctorum opinio eum omnium dierum, mundi ipsiussu se principium, Et octauus, quia rursus pou sabbatum redeat, in quo gentes νο- catae sint, et pueri non obseruato sabbato circuncidatur ἱ atque eundem diem, quo a mortuis se excitauit Christus, nobis octauum,siue futurum,sive aeternumsaeculum, aut requietem aternam nobis jignificare constat, quam praeterito septenarii tempore sancti habebunt . Habi ei autem octauam de quodam infimmento octo cordas habente interpretantur, In quo triumphalia cantica canebantur. In hoc autem Psalmo David eos accusat, qui fraude νtentes, atque amicitiam' praetexentes prodebant illum inimico Sauli, re ubi is latitaret, statim indicabant; nec non ChriHi optat asmentum ad PDiscendos eos, qui a Daemonis tyrannide opprimuntur, O idolis seruiunt,quippe qui aucta hyminum malitia, errore,ita νt nec veritas , nec misericordia, nec Dei cognitio in terra exineret, ad diluenda huiusmodi crimina valde necessarius erat: atque mundi iniquitatem deleri,ac deitrui cupiοῦ, ποῦ ad promissionis sutura veritatem perueniatur. Eorum quoi,
176쪽
nomine sermonem habet, qui euangelium suscepturi erant; tunc enim sancti defecerant, quando christus Dominu sad nos νenit.
Saluum me fac,quoniam desecit sanctus.
Considerans igitur David aduersarii malitiam nomediocrem, o periculi magnitudinem, quasi timens exclamat,ac Eupore oppressus ad auxilium diui tum confugit inqxiens. Ego a te salutem peto, o caelesti ope indigeo,cum enim νiam persequar,qua nullas fere ingreditur,magna mibi prouulentia op- est; praeter te enim nemo est, qui salutem dare queat. Sanctos hic appellat,qui mundo corde, pura mente amicitia tanquam rem sanctam admirabilem colunt. Et fanctu idest Deus, qui xbiq; praesens quantum pertinet ad bomines, defecit,quia non credunt in eum s vel desecit sanctus, idest homo non inuenitur, qui Deu timeat, ut ostendat,eos qui sanctitate praestabant,etiam perissse duo autem,Timor si et, o Hritatis ainor a malo cusodiunt.
Quoniam diminutae sunt veritates a filijs hominum.
V Eritas in intellectu diuino una est,qua illustrantur anima sancta,qua cum multa existant, σ
177쪽
multae ecclesiae ct una , sic o in eis veritates must, inesse dicendum est quia multorum tu Horum o cra existunt, plures qui faciunt bonum; sicut a facie ria in pluribus speculis imagines plures apparent, atque
oriuntur. Ves veritates, ait propheta, quia triplex infanctis veritas reperitur, vitae, memento quomodo ambulauerim coram te in veritate ; Doctrinae, scimus quia viam Dei in veritate doces, Iustitiae, elige viros
timentes Deumi; in quibus sit veritas; a qua iustitiaveritate dolet David Saulem desciuisse; at i Hae Neritates non a seipsis diminutae fuerunt sed a filiis hominum, :quorum causa deprauatae sunt; quia sancti De prophetae, siue patriarchae superstites non erant, quorum paucitas barum multarum haeresum, siue sectarum forte causa extitit, ct multifariam imminuti erant, qMajun a veritas Iesus Chri trusnondum venerat. ut Neritates, intellige, bdelitates tamad Deum, quam ad Proximum spectantes; magna enim est gemitus causa, quod Melitas defecerit; 2 am vix inueniuntur, qui Domino fideles sint, iuste illi serviant ; vel etiam in proximos suos, quibitis cum νem santur , sinceram, σsummam retineant charitatem. Cui sententia fruore videtur Hieronymin legens,diminuti sunt Meles a ijs hominum oec. '
: Vana locutiliant unusquisq; ad
DVo bis vitia narrat, ct quod vana locuti sunt, proximo etiam suo duplex enim sanctitatus desectio, nitasscilicet, O des/M; Et quae per assdaciam
178쪽
COMMENT ARIVS. Isrdaciam patrare audent, aperte declarat, νidelicet amicitiam verbis praetexunt, ct factis jese hostes demonstrant; aratra i In dolosa, vel quae non exi Itant, quia Neritati, quae νna est, nihil vani subes; vana,ides falsa,. inutilia ; sic enim communiter, qua absurda sunt,ac temere fiunt, appellari solent. proximum, nem Icili et hominem intelligere nos oportet, quiastigitium m aliquo committendnm non e Li.
Labia dolosa in corde, & corde locuti sunt.
P Sr labra iniim dolosum intelligit a parte totum,
qui duplici corde,ae mente noxya locutus est,geminatio enim illa ore unum,corde alteru significat, quod hostibus maxime acerbum en ; nam illi patent, νnde caueri possunt; hi vero aliam personam induti ab iis. quibua insidiantur,deprehendi nequeunt. More autem graeco dictum en, labra; supplere enim oportet .i.per o 2 Iam dolo, lingua, et mens iudaeorum ple fuerunt, ac propterea ad dominum accedentes tentabant eum,qui tentari non poterat.
Disperdat Dominus uniuersa labia dolosa,& lingua magniloqua.
P innam bis minatur, O pro eis orat, non uti sperdantur ,sed ut de medio illorum vitium tolla si non enim dixit eos, Ad labra ι rursus non nat ra,
179쪽
sed linguam ; arrogantiam, fraudem an ferri, se bidq; excindi cupiens, quia nihil eque buvian Is mores ἐabeo iat, acsuperbia, O dolus. Vniuersa, dixit, ne quis se exceptum putet; linguam magniloquamides superbam, ut arrogantes, ac tumidos indicet; uadiuinae, non humanae virtutis erat illorum malitia superare. Solus enim ipse Dominus disperdet labra dolosa, os impium obstruesine contra Iesum, quem coamtijs insectabantur, robusti esse possint.
Qui dixerunt, linguam nostram magnificabimus labia nostra a nobis sunt, quis noster Dominus estΘ
VIdetur superioris dicti esse interpretatio Aui intra se magna cogitant, Ose iactant, Ni Dp erita ; qui in Aermone suo spem ponentes ad decipiendos homines intendunt animum, Deo subiecti ese nolunt; vel philosopbi, qui clamant, Ni ad eos adeamus, si felicem vitam degere NelimuS,aiunt,linguamno Bram roborabiGEU, ea ut magna dicat; labia n stra a nobis sunt,idest in potestate uo 'tunest enivi nobis loquendi libertas,quaecunq; volumuύ; vel labrorsino tirorum potes atem habem res; quis en , qui in cretnobis, magna loqui nos prohibeat3Quas noster Dominusa quae sunt delirantium, oe amentium verba, quasi nullus iudex futurus sit; non enim sermones crere ipsa, natura metiuntur,sed impudenter,quicquid
180쪽
longanimitatem nihili facientes ; Et qua ii sui juris si sisti, pro libidine labris abutentes Iesum Dominum nos trum calumniis,conustiisq; iactare ausisunt ,se illius verbum,ac doctrinam extinguere arbitrantes. Huiu)modi fuerκnt Tharistoram, oe scribarum labra, qui per simulationem magurum appellantes ipsum obsese Nabant,νt in serinoae eum deprehenderent λ Magnil quentia etiam, oe iactantia pleni erant illi seniores,
qui a Domino sciscitari audebant ii qua potesate haec facis.
Propter miseriam inopum nunc exurgam dicit Dominus pauperu,& gemitum.
QVi propter me inopes,idest opibus carentes, pauperes spiritu,parnm scilicet habentesi fecit uist,is ingemit cunt,ac lugent,humilitatem amautes,ac se abiicientes,conti nenterq; inibi supplicant, in xiolatam sdem seruantes,eorum gratia nunc exurga, ut celeritatem indicet, o patientiam tantuam somna excutiens n calamitatibus connittritos ab omnim heria. gemitu liberabo Et quis es, qui Deum ad νm-ἐicandum surgentem non timeat Θ Gurgere hic ess annuere, quod se manum labor ah ibus porrige e pamrat; ex quo discere licet,qκanta humilitatis vis sit, σqua pauperum, O eorum, qui corde compAncti sunti virtus existat,ac potentia ; non enim Vitam,ac Ni;Φu tem, sed malorum perpessonem excitare Dominia Deu,