장음표시 사용
271쪽
2 4 PAVLLI sACRATI Cogitauerunt consilia,quae non potuerunt stabilire.
QVando contra te linguam continere non potu runt; .. innuit coκuitia illius Agyris dicentis, ne se decipiat Deus tuus; ac sperantis quemadmodum Idolis , ita Deo Nero se superiorem fore; qui manus tuas Gugere noa νaluit. Vel cogitauerunt consilia Iudaei dicentes , quod expedit νnum pro omnibus m ri, nescientes quid dicerent,νerum arbitrantes Domianum gloria morte circumueniri fidemq; eira destrui posse,σ non potueruntstabilire,qui omnia amiserunta
Quoniam pones eos dorsum , in reliquijs tuis praeparabis
G aeri nonnulli ita interpretantur, qui angeli ci.-dem fugerint, eos σ Bupidos reddes, oe terga dare coges t abeuutes, qua gesta sunt, ali s narrent :Et haec tanquam nondum gesta Natem more suo ponere: In reliquiis tuis, oc. Iidem per sperbaton figuram dictum putant,in reliquiis eorum 'raeparabis vultum tuum. idest captivis, σ fugientibus supplicium inferes,ut nec fatui futuri sint, qui de strage Angeli superfuerint ; immo eos ita infectaberis, ut euadere nonpossint. και verba non inuertentes ita exponere' . possim μή,
272쪽
possumus, quod facile tibi erit, ct poenis quae tibι r liquae sunt, eos vicere, O qui fugerunt terga dantes, nec non qui sibi mortem fugisse persuadent, illos mulctare. Si ad Iudaeos referamus, inquit, qui primo populua Dei vocabantur , ijs qui ex gentibus crediderunt , dorsum positi sunt, iuxta illud, erunt primi nouissimi e In reliquiis tuis , hoc dixit, quia cum plenitudo gentium introducta fuerit, tunc omnis Israel saluus erit, illis enim se conuertendo tempua reliqui- si, quos post gentium plenitudinem vocabu, ιllos qui tibi resisti sunt, ut fideles ornabis. D. iactet linus ait, quoniam pones Iudaeos dorsum, ides a te repelles,qui terrena non coelenia contemplantur, In res Wujs,ideit in js, quae relinquis, idest in cupiditatibus regni terreni eorum impudentiam ad passionem,ac perpessionem tibi praeparabis; vel viatum eorum, iden alam voluntatem malumq; animum ad eam adbibebis,ut cum occidere arbitrentur, salus fiat. Hierony-mM ex Hebr. legit, funes tuos firmabis contra facies eorum i intelligi potest de funibus, Ius laqueis damnationis impiorum, qui sic contra facies eorum,stu νultuπ,ut nulla illos e mendi stes eis existat, irruabun
Exaltare Domine in virtute tua, can-
Extore te Domine, quem humilem non eπn uerunt, ostende te excelsum per in explis cubilem
273쪽
eabilem potentiam tuam, quam nos celebrantes cantabimus corde scilicet, ct opere videlicet psallemus, admirabiliaq; opera tua enarrabimus,ac nota faciemus. cum ah Rege Psalmum intrepretati simus,de quolibet etiam viro insto,qui regnum,idest ν ires suas interiores atque actiones exteriores Deo adiutore regere
ea luat, exponi potes,qui laratur, O prae gaudio exilit se diuinae maiestati ita gratum esse, ut cum Deus praeueniat illi benedicens, ipsum benefici s viciens; praeterea ei tribuens, quicquid desiderare in mentem illi venerit. Qui ν is tu flus Drat,cum omnes inimicos fuos
tam eos qui cernuntur, quam qui non Nidentur, diuina ope adiutitis atque munitus deuicerit, ad caeleste regnuperuenturum esse,ibiq; a Domino coronatum iri. Quod nobis quoque eueniet , si iustitiam sectari voluerimus, animo coniunctissmi cum Deo erimus, nec permiserimus quicquam ita nos hic delectare,via Dei gratia, O bonitate nos segreget; in quo non possum multos noeoarguere,qui amore rerum terrenaru adeo capti sunt, ut nec Deum esse noverint, nedum νt rite pieq; eum colant; quos inueniet man ws Domini, O eos igne a 'i-get,nec memoriam eorum νllam extare inet. Nos ve-τo caueamus, ne tales imus qui benignitatem Domininsistri Iesu Christi erga nos respuamus ,sed ad eum magnopere νenerandum quotidie magis accendamur. Et ipse, dum in hoc mundo nos versabimur, decore nos ornabit, ac tuebitur In Vlesti autem patria coronabit,
qui aeternis Dculis vivit, O regnat Gloriosus, bene
274쪽
DEVs DEVs MEUS RESPICE. V. te inscribitur Ualmus bic, Doctores tam
muniter, In finem m. David pro susceptione matutina; nonnulli pro auxilio matutino,alii procerua inquiunt; Hiemoumus victori pro ceruo matutino legit. Susceptio matutina nostri Saluatoris a Mentus es, qui aurorae similis his,qui in tenebris sedet. illuxit, in tempus illud inteirigitur, quo valde mane Dominus surrexit, viam humanae naturae patescas. pro auxilio matutino aiunt aliqui, quia mane illud oriens, Christus scilicet morte propria victo Tyran. voillo, qui antea dominabatur, maximum nobis auxiliurulit . et 'nnulli pro cerva, ideri humana christi natava,quae lutum Vlpinas transiliit , s mane surgendo gloriose, quasi in altum elata est. Vel ceruo, idest C,iso, qui tanquam ceruus in aurora summa cum alacri-ιate sed morte excitavit.
Deus Deus meus respice in messiuare
me dereliquisti ΘI UVi christus hic propriam mi humanitatem sto
tilens, humatisq; natura personam funinens cum patre, verboq; sibi coniuncto sermonem habet ; in crucem actus hanc vocem furpauit, est Ili
275쪽
bactant, idest Deus Deus meus, ut quid me dereliquMIii 3 non tamen reliquerat eum Deus, cum ipse Deus eset, Dei filius atque ipsius verbum. Sed cum D. Ioannes dicat verbum carnem factum esse, derelictum se dicit, ut qui homo existens morti fuerit destinatus, cum nullum peccatum commiserit. Sed vere nec 2 p tre, nec a sua ipsius diuinitate , ut quidam sussicisi sunt,tanquam mortem formidans ct propterea a patiente Iei dia desertus est, at permissonem illam, qua humanam naturam diuinitas pati permisit, relictionem appellauit; aderat enim in patiente forma serui diuinitas, dum salutem humano generi compararet,eam perpeti sinebat. Additum autem esse a septuaginta interpretibus,rsice in me, cum nec D. Hieronymus ex Hebr. nec ceteri interpretes legant, et chrissus in Evangelio omittat, maioris declarationis causa opinor. Dicit igitur, Deus Deus meus miserere mei,
ex assectugeminans, quare me passioni addixisti; apparet enim quis deseri, cum Deus ei non adest, sicut ei pusto esse videtur,cum petitionem eius exequitur,atq; implet.
Longe a salute mea verba delicto
rum meorum. D mero'miis, verba ruitus mei, Theodotio,' clamoris mei,legunt, quia voce magna clama
uit, Eli; populum enim salutentem, o Iudam ruentem lamentabatur: Sommachus, verba luctuum meorum.
276쪽
rum ; soli septuaginta verbi, delictorum,meminerunt; fori se praeuidentes Ioannem dicentem, ecce agnu Dei, ecce, qui tollit peccata mundi, ct Paullum inquientem,eum qui peccatum nou nouit, ετ existentem
scilicet ipsummet iustitiam, pro nobis peccatum fecit, , ut nos in illo Dei iustitia siciamur idest quasi peccatorem condemnari permisit, o quasi maledictum mori : nostra ergo in se delicta suscepit Christus, ut iustitiam suam faceret nostram, sic ut ait Augustinus. Ecce ideo verba delictorum meorum longe sunt a salute mei corporis scilicet,quia sunt in causa, Ni patiar . . Vel quare me dereliqui Iti longe ualute mea3idest non exaudiendo a salute huius vitae practenti longe abfuse Ili haec verba,quae dixi, sunt deliniorum meorum, , ideri fidelium pro quorum delictis poenas do; loquitur enim Christus,corporis sui,quod est ecclesia, o peccato xtium,qui quandoq; pro peccatis a Deo desieruntur,personam agens.
Deus meus clamabo per diem, & noexaudies nocte non ad insipientiam mihi.
Drus meus die, ac ηocte continenter elamabo, O si fieri potest,nunquam silebo, ut transeat a me calix se, non exaudies; tu enim abnuis, hoc non ad insipientiam; novi enim te propter bumani generis salute hoc permittere; humana tamen natura imbecillitatem Uero. Vel per diem, iden in rebus prosperis vita butus, vi non mutentur, non exaudies, ac noste
277쪽
in aduersis, i prospera evadant, similiter me no audies, neque facies hoc ad insipientiam mihi, set potius,t Iciam,quid desiderare,quid poscere, quid expectare debeam. Haec autem infirmitatem in se nostram ostendens, probis,qui mortem adhuc timent, dicebar Iesus. Nec Paullus cum clamaret , ut ab eo auferretur carnisβὴmulus, exauditus fuit, vi intelligeret Deum exi flere medicum, adlictionem medicamentum ad salutem,non ad damnationem poenam esse: cum enim pro bonis terrenis, aut adipiscendis,aut retinendis Desip recamur, nec nobis aures eius patent, relinquit nos ille, sed ad potiora quae vult,vi concupiscamus, nos innitat. Ecclesia autem in pro peritate non auditur,ne se extollat nec in aduersitate t amplius expietur, quia . non ad voluntatem,sed ad salutem restitiens aures praebet. Hieronymus nocte,net est silentium mihi,legi idest non celso clamare, nec orare intermitto; infima enim humanitas mea perpessionem horres .
mi autem in sancto habitas laus Israe
functo,inquit,quia in Christo Deus erat,mundusibi reconcilians. Cu igitur in sanctis tuis,vel quos sancitos ocies, domicilium habeas, semperq; cum illis
permaneas, qui mentem in te dixerunt, multo magis in unigenito tuo habita ct eum magis exaudies,laus,srael, ut qui a fidelibus populis tuis cultoribus laud ris,oe decanteris; νel quorum laus, oe gloria factus
278쪽
COMMENT ARI Vs. es; quod habeant ij Dominum Deum suum in jeissis
habitantem, qui eos custodiat .
In te sperauerunt patres nostri, & liberasti eos, ad te clamauerunt, &salui facti sunt, in te sperauerunt,& non sunt confusi.
LVcrum hyrii ostendit, ait, aperte noui, cum omnes patres iusti scilicet, qui Patriarcha,ac Trophetae fuerunt,laudem suam non quaerentes , sed tuam sibi multum de tuo auxilio polliciti essent, eos spe sua minime fustratos fuisse, cum opem tuam implorassent, fructus prouidentia tuae uberes percepisse; eos n. ab infensio, a camino pueros, a lacu leonum Danielem, a falso crimine Susannam, innumerabiles alio liberasti ; ad te clamauerunt,non verbis delictorum, d quibus longe salus est,uerum magno animi assectu,s' saluati sunt, In te jem collocauerunt, crepetit enim, ut intensius mentem suam declaret) claritatem scilicet meam expectantes, O confusi non sunt, quia spes . ipsa eos non fraudauit , cum per me a morte atque d , Damone erepti fuerint, O quia promissa seruasi .
Ego autem sum vermis, & non homo opprobrium hominum,&abiectio plebi S.
I Dest tanquam vilis con culcor erinde, ac ππemer milessem , O non homo s*ilissum enim omnium animalium
279쪽
animaliu vermem se nemo est, qui ignoret, cum iacorruptione corporum nascaturis, ct ex ligno ; ac ligna, faenum ,stipulasq; mlat; me vilitatem, ac deis spectium sua mortis ostendit, cum alioqui aduersarias potestates deleverit. Plal ego Diu inmu, quia mortalis, sine tamen concupiscentia natus νt Nermis, non homo tantum scilicet, quia Deus: Venim, O homo vermis, ut Adam ,sed iste vermis, o non homo, quia verbum in principio apud Deum. Secundum Augiqtinum,per hominem homo vetus,scilicet Adam,qui
sic homo fuit, vi non filius hominis; per vermem Chrinus intelligitur, qui sic homo fuit,ut filius hominis, id
est virginis esset deo dicitur vomis, non homo.sterrenis rebus gaudens, sed hominis filius caelestibus utans; tanquam si diceret, egosum Christus in quo omnes uiuiessciuntur,non Adam in quo omnes morti addicti sute At notandum es , quod chrinus peccatoribus nobis vermis escitur,cum nostra conscientiam arguit oe rodit. opprobrium holninum geum conuitijs insectarentur,Tu discipulus illius sis, huiusmodi, atque ea consputarent, colaphosque illi infringerent, abiectio plebis, quod pro eo Homicidam Barabbam elegerint.
Omnes videntes mederiserunt me,
runc caput. AH Mec impleta sunt Matthei e. r . deriserunt me
sicut abiectum,labris locuti sunt me execrantes, ac inouctes capita sua, er inquientes, is qui destruit;
280쪽
frincipes autem aiebant,alios salvos fecit, seipsum non potes, oe alia multa irridentes.
Sperauit in Domino, eripiat eum, saluum faciat eum: quoniam
vult eum. QVoniam spem posuit in Domino, eripiat eum de
manibus nostris, vel si non eruit, illum suscitet, quia,ut ipse ait,eum νul ides ab eo diligitur,σ ch rus habetur.
Quoniam tu es, qui extraxistime de Ventre.
Ostendit se non iuxta ordinem naturae,neque perinde,ac reliquos homines ortum fuisse ,sed excellentius quid 1μpra communem nascendi conditionem habuisse. Tu enim me de νtero matris mea virgineis cla Dis nullo modo reuulsis eduxit, ut progret O fatus,ipsa scilicet diuina vi eum extrahente supra naturum extiterit; νerbum illud autem,quod in principio, nullo modo extractum est de ventre, nisi quia caro factum es.
Spes mea ab uberibus matris meae.
Ε sc epit inuocare Dominum, sed non ab visis ribus matris; caeteriqcum adulti fuerint. sperare incipisit; at incormpta νirginis infans ab νberibus,