장음표시 사용
291쪽
ius saeculi contemptores, humiles comedent, O D-turabuntur,non autem diuites, quia non esuriunt; satiantur autem , qui patiendo imitantur, Et postquam comederint, ac saturati fuerint christum quaerentes, laudibus eum asscient . Sed quis ex comestione fructus
vivent corda eorum in saeculti *culi.
AVime eorum in aeternum vivent, et si corpora moriuntur,quia ad regnum caeleste surgent. γ rpanis ab illo tributua immortalitatem parit, vitam
Reminiscentur, & conuertentur ad dominum uniuersi fines teme.
P0' cognitionem sequitur obliuio,ct pon obliuionem memoria: nam cum a Deo acceperint, quod sunt dere cum lux salutaris istis illuxerit opificurule recordabuntur, qui omnium rerum effectore , ct recordantes, quod Deus eis exciderat ,se conuertent omnes fines terrae, ides ex toto orbe terrarum fidelium . artu σ ecclesia.
Et adorabunt in conspectu eius uniuersae familiae gentium.
Ι eonspectu eius idest in conscient se suis non in e Pecta bominam Dominum reuerabuntur,ex omnia . bas
292쪽
COMMENTARIvs. 16sbus gentibus, familijs plerique . Iudaei quidem cum
iudaeam incolerent terram, coram Deo preces fundere arbitrabantur templum adeuntes ; huiusmodi vero templum gentes , qua in extremis orbis terrae finibis habitabant, visere non valentes, secundum Deum, legem Ninere iscipientes, ex animo ct vere illum futuma veneratione prosequi didicerunt uniuersa gentium cognationes, νt ait Hieronymus.
Quoniam Domini est regnum ,&ipse dominabitur gentium.
D et magnopere coli dominus, quoniam ipsius
est regnum,non hominum superborum; nam damones,qui olim maxime infesti erant, omnesq; obsidebant, destructi sunt, o solum Dei regnum in omnibus potestatem habet. Sermo ergo rerum ordinem sequitur,primum reminiscentur, deinde se conuertent, demum venerabuntur, o hac omnia euenient, quoniam ipse gentium, non solum iudaeorum dominatum habebit , propterea quod eas ab errore daemonum ad Menain eum traducet .
' Manducauerunt,&adorauerunt omnes pingues terrae.
Pingues terrae fecundu vacos intelliguntur,qui arimu calefit cibo nutrierunt,σfacti sunt roboto
293쪽
res; nam pesim cernere licet eos, qui Die Pascatis e minico corpus Domini sacrosaiuctum sumunt, postqua mederint,eum,quicibi huius largitere vi tam asserentis,magnopere venerari,σ essectum admirari,qui nudis, o apertis νerbis reipsa perficitur. Aliter ait D. fugustinus etiam diuites terra comederunt corpus humilitatis Christi,nec sicut pauperes usque ad imitationem satiati sunt; attamen adorauerunt, ut inter
pauperes supra, pingues bicdiscrimen existat,
In conspectu eius cadent omnes,qui descendunt in terram.
do cadant,qui caelestia deserentes in terra eligat hominibva beati apparere, qui ruinam eorum non i tuentur . Sed Graecorum miti magis arridet opinio,qui aiunt,quoniam necesse est, ut omne genu illi flectatur, merito addidisse, In conspectu elua cadent, praesertim cum hoc clarius explicauerit ex Hebr. D. Hieronymus legens, ante faciem eius genu curvabunt uniuersi,qui descendunt in puluerem, quibus verbis genua flectentes in ecclesia descripsit, in qua demissa in terram fron re Deum colere consueuerunt. Atque ubi Christus se a mortuuexcitauit,alis sponte, amoris ardore, nomnulli metu Deum cultu hoc venerati Junt,urgenua pecterent; at multo magis adueniente ipsio ad iudicium,
alij libenti animo,alij inuitho cum timore magno munus hoc obibunt.
294쪽
. Et anima mea illi vivet, & semen meum seruiet ipsi
ET anima mea inquit Christus, qua in con sumundi hominibus mori:videbatur,Deo nonIibi vinet, semen meum, idest credentes,qui tritus sancti dono rursus geniti, filii Dei facti sunt, patri meo seruien ac sempiternam atque beatam νitam consequen
ventura. Q dnam semen sit, clarat,cum populum oriturum nominauit,non enim de hoc saeculo intelligitur, sed de futuro, annuntiabitur Domino, i It inhonorem Domini generatio ventura scilicet noui testamenti,ides populus gentium baptismate iterum gen ratus , ab angelis qui pro ministerio hominum preces Deo offerunt. Vel annuntiabitur, ideni cognoscetura Deo fidelium ex gentibus generatio.
Et annunciabunt Celi Iustitiam eius populo, qui nascetur, quem fecit dominuS.
295쪽
Io praedicabunt, qui ex fide, ex aqua, ct spiritu doniιο nastetur, O ille deinceps posteris omnia exponet, quem sibi populum creauit,sive constituit Dominus Deus, qui viait sempiternis μculis gloriosus. Amen.
E psalmμm hunc quoad potui, diligenter interpretatus sum, reliquum eri, Ni praecipua qua
dam de passione D. Iesu Chrijsi pro ingeni'
mei captu breuiter dicam, quae ad maiorem illius d clarationem maxime pertinebunt. Atque imprimis scire nos oportet, quod cum Adam, quem Dominus Deus ad imaginem, similitudinem suam creaverat, atque in paradiso collocarat, vi illum cuHodiret, mandatum praeteriuset, praceptoq; non paruisset,quod dederat ei, ne ex ligno prohibito quicquam carperet siue pomum. siue ficum, oe comederet,qua re effectum est, ut ille Diictitatem, oe iustitiam amiserit, qua praedistus erat , ob hanc sensionem in iram Dei incurrerit , Animaduertens Dominus Deus ruinam illam maximam, peccatum videlicet per Adami praeuaricationem mundum intrasse, ac mortem esse secutam; neminemq, a Damonis dominatu liberum fore, atque captiuum astruitute redemptum non iri,nisi consilium suum executus fuisset, quod nemo scrutari poterat, filium suum mittere statuit, qui sibi aequalis, cir co- a ius carnem indueret, ac filius bominis esse velut ν με
296쪽
veniens quaereret id quod perierat, atque saluaret; Duplex autem aduentus Christi causa extitit, altera si Midem, quia Deus ab omnibus iuressigi, ac scirι ν luit, quanto hominem amore a se creatum prosequeretur; inquit enim D. Paullus, propter nimiam caritatem, qua nos dilexit, filium suum misit; altera vero, t sententiam quam iuste tulerat, iustius abrogare atque deleret . Et quanuis verbum caro extremis temporibus factum fit cur enim tarde, scrutari, atq; investigare humani non est ingenii) ideo tamen partum virginis huic tantum mulo Diutarem , non au-trem seculis prioribus fuisse arbitrari debemus; omnis enim antiquitas Deum prorsius colens, omnisq; sa ctorum numerus, qui fide vixerunt in Christu in venturum, salutem gustarunt, nec Tatriarcha,nec Propheta, neque ex sanctis quisquam nisi in redemptione Christi omnino saluus, iustus essetius fuit, quod multis oraculis,ac prodigijs promissum cum ab eis expectaretur, munere diuino tandem exolutum fuit . Venit igitur Dei silius sic homo factus , ut idem filius maneret, qui nisi carnem sum Det humanam, hominem non liberasset; Talibus enim vinculis astringebamur, ut nisi eius aduentu ab eis solui non potuissemus. Diuinitatis namque humilitas nos in altum prouea it; nam ab impietate ad iustitiam , d miseria ad beatitudinem reditus nobis non fuisset, nisi Iulius ad nos impios , O beatus ad miseros inclinasset: js vero qui interrogant, an alius Deo modos defuit, quo hominem a miseria mortalitatis huius e veret, restondetur aliam Deo,qui omnia es cere pο-
297쪽
test, viam ac rationem ad nos liberandos aptismata fuisse, ac diuinae dignitati congruam, sed sananda miseria non modum magis conuenientem non fuisse,
nec esse oportuisse; potuit quidem irae sine sanguinis
usione,ac pietatis instinctu etiam tunc saluare,sed noluit, quia sanctionem decreti sui violare aquilo non sinebat. Itaque post diuinam illam doctrinam, quaesos instruxit Dominus Iesus, dum in terra versatus est huc atque illuc pergens s post tot ac tanta praecepta nobis tradita,quae aditum ad caelestem patriam nobis aperiebant; post innumerabilia ab eo edita miracula, qua tamen omnia ita improbabant perfidi Iudaei,ut summo illum odio prosequerentur, eiq; conuitia facerent. Ac
postquam c. atus ipse illustre, ct maximum illud humilitatis exemplum is pontolis demonstraui cum cinxit scio eorum pedes lauit,4 Iuda incipiens, ut proditorem suum honore viceret, O ad Petrum ob iuposcentem veniens, qui omnino recusabat , eosq; admonuit,quoniam in honore alis maiore,alii minore futuri erant, ne inter se dissidemensi nec superbia efferrentur, sed eum imitarentur magistrum, quae didicerant, efficere non intermitterent; Cum patiendi tempus appropinquare ac maestus Iesus esse incipiens,ut veritatem assumpti hominis indicare non patiendi timore,qui ad hoc peragendum Venerat, at propter infelicem Iudam atque Apostolorum scandalum, Iudaeorum eiectione, O ipfius Hierusalem futuram euersionem angeretur, ter patrem rogasset,semel quidem inquiens, transeat a me calix scides poculum mortis, videlicet vi me non
moriente mora moriatur, Iterum o tertio si non po
298쪽
ten transire, nisi bibam illum, fiat voluntra tua, Ne manae nostrae voluntati diuinam anteponendam se doceat, ad discipulos suos dormientes rursιs venit,qκibus ait,dormite iam,ecce praesto est,qui me proderi a Damon in mentem Iudae immiserat eum prodendi, qui eum Principibus Iacerdotum pactus triginta argenteis, siue denariis na cum iis,qui fuitibus, ct hastis armati erant,ad eum se vitro offerentem prosectus Urcomprehendendum, qui tunc diuina prourdentia non casu in horto erat, ut i cui in paradrso,idest delitiarum horto a serpente Adamo decepto mundi ruina capit, sic in borto mundi salus prodito Chri sto initium faceret. Verum quid eis euenerit, audire nobis licet Ioannem inquientem, Iesum ad turbas venientes haec verba fecisse. Quem quaeritis 3 respondisse eos esum Rarenum ;ini enim se hominem purum adoriri arbitrabantur, Illum dixisse, Ego sum; quod verbum ita eos perculit,ut abeuntes retro omnes, Iudo ut pote in terrenam labem ab illa caelesti gratia decedentes in terram corruerint. Quod si humilitas iudieanda sicere valuit, quid judicatura maiestra poterit ode ex hoc conjcere debemus,quod licet ob infirmitatem perpessus sitis Dominus Iesus , ct contumeliis innumerabilibus vexatus, aliqua tamen diuina bua virtutis semina Drgere non omisit. Verum ipse sciens mysterium,quid magis requireret, infectatores ad vomitum reuerti permisit, mandans eis , Ni suos abire si nerent, qui omnes relicto eo fugerunt: Cui enim fuisset salus, se se comprehendi non permisisset, qui pro redemptione nostra mori decreuerat z nam dilato crucis triumpho,
299쪽
er Damonis dominatio longe fuisset progresia, ct eaptiuitas nostra diuturnior euasisset. Et Iudas quidem Iesum osculatus en, sicut eis signum dederat,ne Iacobum qui ei similis valde fuit,.in tenebris christi loco caperent; cui dixit illi, osculo filium hominis prodis
ex quo docemur inimicos omnes, eosq; quos saeuitiam in nos adbituros se non ignoramus iligere, Dominus enim osculum eius non resiuit, non quod simulare nos doceret, sed ne proditionem fugere videretur; Et charitatis insigne indicium, ad proditionis atque infidelis animi signum conuertis Illi vero eum ligatum tanquam agnum innocentem ad victimam duxerunt,quia crat eorum hora, O potest- tenebrarum, idestds nis; simul enim illum aductionibus cruciandi, O morti addicendi vim, facultatem acceperant, Ni perficeretur carnis sumpta salutaris dispensatio; In quo strepitu Tetrus in amore Chrini errans seruo Principis Malcho aurem amputauit, quam tamen chri ius sana ruit Dei filius,mandans ei, ut gladium in vaginam reconderet . Ac primum Annae ipsum serunt, qui Iesum dediscipulis suis, O de doctrina interrogauit ipse autem respondit, quid me percunctaris 3 exquire ab eis qui me audierunt; ego enim palam non in occulto ocutus sum, non quod intelligentia occulta non set, sed iuῖd coram tot hominibus sermonem habuerat;contra
aret. cos congregationes occultas facientes: Et unus
m n nrorum quem ingratum Malchum fuse multi opinantur colaphum ei infregit audacismus inquiens , sic pontifici respondesὶ cui ipse dixit, ut mansuetus ac patiens,qui poenam percutienti irrogare poterat ,si male locutus
300쪽
locutus sum, perhibe de malo, ides mendacem meas gue; non enim de sacerdotis honore detraxerat, sed innocentiam suam odendebat, atque asserebat. Anno autem illum ad Caypham misit, aduersus quem falsos restes quaerebant, ut a fa)o testimonio condemnatio risi inceperit, ipse vero tacebat, primum Niman suetudinis , o patientiae exemplum praeberet; deinde quia accusationes allatae responso digna non erant dolsa enim. P am chrisus dixit, Diuite templum hoc de corpore suo intelligens, ct in triduo suscitabo illud,illi autem verba commutantes de templo Dei exposuerunt , quod id post triduum reaedjicaret, cum aedificare suscitare diuersa sint. Demum quia cognouit,quis quid ab eo responsum foret, illos calumniaturos esse; Verum Cophae furenti quia Christus restonsum non datio dicenti, adiuro te per Deum vivum ,si tu es lius Dei t dicas, respondit Christus, tu dixisti , attamen filium hominis, quem nunc parui penditisun Dextera Dei sedentem videbitis, O per totum orbem patri aequalem praedicari, sed o in sine saeculi eum vestri, ac caeterorum adesse iudicem. Tunc Cayphra,vt sermonis inuidiam magis exaggeraret, venimenta sua
scidit certe admodum inultus, qui seipsumsacrato amictu spoliauit, O pontificis honore se priuauit, ac finem veteris instituti fore diuinauit, sicut νnum pro popu Io mortem obiturum esse vaticinatus erat, postquam manibus suis vestes pontificias discessit. Et eum execratum esse dixit, nec amplius testibus opus esse ; uid de execratione hae sentitis ταὶ illi reum mortis es inquiunt. Tunc Iesus illuditur, velatur, arundia