장음표시 사용
111쪽
sunt per se, sed per totum e totum
componitur ex partibus; singulae partes non componuntur , sed componunt. Totum sit; partes non fiunt, alia eius. modi. Totus fluuius, seu partes fluuij collective sumptae, recta fluunt ab Oriente ad Occidentem et singulae partes illius, seu partes distributive sum-
ptae conuertuntur ι id est, habent aliquid motus circularis. Quemadmodum ergo totus fluuius recta fertur ad Occidentem, sine conuersi te, SI partes singulae conuertuntur , ita collectio motuum esset ab aeterno ,-singuli motus in tempore: & silc existentia, siue duratio totius successivi compositi ex terminis sibi succedentibus responderet CXistentiae , siue durationi totius permanentis, in quo uniuntur , & per quod
fluunt illae partes, nempe materia primae ; ipsa enim esset totum aeternum, S
permanes, quod generationum sibi succedentium, ac formarum, alias perdit, alias acquirit: adeoque est illud permanens , in quo Vniuntur , & per quod fluunt generationes ac format sibi succedentes. Et quidem si mundus esset ab aeterno, ista successio esset ab aeterno.
112쪽
rex parte mundi non repugnat mumum esse ab aeterno.
ARTICvLys II. Repugnare exparte Agentis tiberi. REP v c N A T autem ex parte Dei. agentis ad extra libere, ut fides docet, S ratio persuadet: si enim datur creatura libera, & libertas ipsa est per- tectio in ipsa creatura, Vt vere est; multo magis Deus debet esse liber in producendis effectibus ad extra: in Repugnat, inquam, ex parte Dei agentis liberi ad extra, mundum esse ab aeterno:& sic probatur. Quod est ab aeterno,non est libere productum: mundus est libere productus. Ergo mundus non est ab aeterno. Minor conceditur ab omnibus de Deo bene sentientibus, & creditur ab omnibus
Christianis. Maior, in qua est difficultas probatur.
Quod est libere productum, non est ab agente nunquam indiffereate,&sem per determinato: Quod est ab aeterno productum , est productum ab agento nunquam indifferente, sed semper de-
113쪽
terminato. Ergo quod est productum ab
aeterno, non est libere productum. Probatur minor. Quod st ab agente semper producente, est ab agente nunquam indifferente, & semper determinato. Sed quod productum est ab aeter no , est ab agente semper producente. Ergo est ab agente, &c. Probatur maior. Agens producens non est indifferens ad producendum, de non producendum, sea est determinatum per effectum, quem producit, seu per actionem , qua producit. Igitur quod semper producit, nunquam est indifferens, sed semper determinatum Quicquid ergo producitur ab agente libero; producitur ab agente,quod priusquam produceret , omnibus ad agendum requisitis existentibus, poterat ab iaque alio impedimento non agere: Quod est bine indifferens ad agetialim, &non agendum. At hihil pilus est eo, quod aeternum est. Ergo illa indifferentia non est prior aeternitate; Ergo nihil ab aeter-
no esse potest ab inafferenti, seu li-
114쪽
ARTI cvLvs III. Dbiectio sumpta ex decretas diuinis soluitur. DIc ε sc ab aeterno sunt decreta diuina, S tamen sunt libera ; ergo aliquid liberum potest esse ab aeterno. R espondeo distinguendo antecedens: Decreta Dei sunt libera: id est, inferunt effectum producendum ad extra libere, Concedo antecedens; sunt effectus libere producti, Nego antecedens. Sunt enim ipse Deus, siue libertas & indifferentia diuina, connotans effectus libere producendos ad extra: indeque decreta ipsa denominantur libera : nempe quia Deus libere producet ad extra e fectus illos, quorum Deus immutabilis habet ab aeterno decreta. Itaque per decreta sua Deus non redigit in actum libertate suam absolute, neque determinatur simpliciter, sed illis praesuppositis nostro modo concipiendi,
adhuc manet indifferens ad ponendum, .vel non ponendu effectum. Quemadmodum nos positis nostris volitionibus, aut - nolitionibus, Circa effectum externu,ad-
115쪽
nati simpliciter circa illum effectum Quod sunt apud nos volitiones, & nolitiones, hoc sunt apud Deum decreta, cum hoc, inter alia, discrimine , qu bd volitiones, aut nolitiones nostrae sint efiafectus a nostra voluntate, sc anima distincti, proindeque nihil mirumst exercita sit nostra libertas circa illas, &per illarum productionem determinata fuerit voluntas; atque adeo sint libere productae decreta autem diuina per se sumpta, non sunt aliquid a Deo distinctum, ac proinde non sunt effectus externi,ci ca quos exercita fuerit libertas diuina,
Vnde quemadmodum nos, etiam pO- sitis nostris volitionibus, aut nolitionibus adhuc sumus indifferentes circa externum effectum, & seruamus indifferentiam , ac libertatem circa illum; ita Deus, etiam positis decretis de producendis effectibus ad extra, adhuc libe rimus est ad producendos, Vel non producendos illos effectus, noque determia natur alio modo, quam producendo illos effectus.
Itaque licὸt Deus ab aetemo statuerit Producere mundum, quidem illq
116쪽
tempore, quo produxit: non fuit tamen de terminatus ante illius productionem, sed mansit indifferens, de liber ad producendum illum , vel non producendum, tali tempore, vel alio. Contra hanc responsionem
Instantiae contra seolutionem datam. DΙcεs i. Deus determinatur per
suam fidelitatem quando promist, vel reuelauit, aliquid futurum. Ergo non determinatur solum per effe-bum. Respondeo, distinguendo ante- 'cedens. Deus determ inatur per suam fideli tate, posita promissione, vel reuelatione, Concedo antecedens. Deus determinatur per solam fidelitatem, non posita promissione , vel reuelatione defuturo effectu, Nego antecedens. Ipsa vero promissio , vel reuelatio, est effectus ad extra, per quem Deus est determinatus. Quare neganda est consequentia. Posita vero fidelitate diuina, S
promissione, sic Deus est determinatus ad effectum, ut moraliter loquendo non
117쪽
possit non esse futurus effectus , quam uis absolute possit non esse. Quemadmodum , quod Deus videt ab aeterno futurum in aliqua circumstantia temporis, absolute potest non esse. Quod vero est, vel fuit, absolute non potest non esse, vel fuisse: atque adeo non est determinatio,nisi quando effectus ponitur. Vnde sic licet arguere. Est: ergo non potest non esse. fuit ε. ergo non potest non fuisset atque adeo positis illis antecedentibus nec issariae sunt consequentiae. At posito hoc antecedente
vera est ista consequentia, 'otest non esse. Quae igitu Deus videt futura, illa videt futura dependenter a seipso, libere operante in tali differentia temporis. D ces L. Angelux in primo instanti
suae creationis operatus est libelle. Ergosa, disserent ι.a non praecedit usum libertatis tempore , sed sola natura, quod sufficit ad exercitium libertatis. Res p. negando antecedens. Fuine enim eodem instanti determinatus, Mnon determinatus : cst enim determinatus quave laus operatur; non de torminatus autem , quatenus est indifferens.
are falsum est quod dicitur in con-
118쪽
sequente, sussicere ad exercitium liberiatatis solam prioritatem naturae , qualis est prioritas originis , Ac causalitatis. Quod vere talis prioritas non sufficiat adactum distinctum ab agente, de quo est questio, sic probo. Quae nasura tantum sunt prius & posterius; sunt, vel
possunt esse simul tempore: esse & non esse deis minatum, neque sum, ne qu possunt esse simul tempore: ergo Esse,
Δἴ non essc determinatum, non sunt natura tantum prius Zc posterius : unde patet esse necessitatem in producendis iis, quae sola natura sunt posteriora. Ita lumen solis est posterius sole.
Ex his patet, indisserentiam essetan-tdm ad futurum, non autem ad praesens, neque ad praeteritum. Quia omnis inde terminatio est circa futurum; nulla circa praesens, aut praeteritum. Tunc enim est determinatio. Ergo non est indetem natio. Praesens enim non potest non esse; neque praeteritum non fuisse; sed futurum esse , ut sic, non fuit , nequa
est δι quamdiu non est, potest non esse.
119쪽
ARTI cvLUS V. In Deo non esse decreta negativa.
EX dictis argumentum soluitur eois erum, qui dicunt, ab aeterno Deum determinari per decretum suum positiuum; & quidem libere , ad q8n producendum mundum ante tempus, quo produxit, & hac ratione fuisse exercitam libertatem diuinam, circa non esso mundi ab aeterno. Hi Doctores constituunt in Deo postiua decreta non miniis circa non effrrerum, quam circa esse, quasi negatio decreti minus sufficiat ad non esse,quam positiuum ad esse, contra toties decam talum,ac verissimum in adaequatis,axioma. Quιmadmodu aformatio es causa a mmarionis , ita negatis est causa ne arronis. Quemadmodu igitur assirmatio decreti diuini est causa assirmationis effectus ad extra. I ta negatio decreti erit causa negationis effectus ad extra: sic enim licet guere: est decretum ;ergo erit effectus:
erit effectus, ergo est decretum: non est decretu ; ergo non erit effectus: non erit
120쪽
da sunt igitur illa decreta negatiua : Mcerte si essent, perque illa Deus dete minaretur, sicut ipsi ave res volunt, qui
docent exerceri libertatem diuinam ci ea ipsa decreta, tum negativa, tum positiva; circa non esse, Messe rerum,quae ad extra producuntur ; nunquam Deus esset liber : quia semper a aeterno esset determinatus,circa omnia tum futura, tum possibilia circa haec per decreta negatiua; circa illa per positiua; quod est negare Deo inusserentiam, in qua posita est libertas.
ARTICUL vs VI. Nihil suge, o nihil facere non esse exercitiam libertatis.
. V X dictis soluitur , quod aliqui sic
obiiciunt, eodemque recidit; alio tamen modo solui potest. Sic igitur opponunt contra id, quod dicimus, nihil ab aeternoproduci pin libere. Deus ab aeterno libere non producit mundum. Ergo aliquid aeternum potest esse libs um. Respondeo , distinguendo ant ce-