장음표시 사용
161쪽
video , quomodo ipsae negari possint, quicquid tandem illae sint. Conuenit enim singulis indiuiduis, quod non conuenit aliis. V g. Conuenit aliquid auro, etiam liquefactό , quod non conuenit
aquae: non est ratio corporis: aqua enim
est corpus. illud item quo differt aurum ab aqua, non est haec figura, haec magnitudo, hic motus: Quia possunt mutari haec figura , haec magnitudo , hic
motus, remanente C , quo differt aurum ab aqua. Illud igitur neque est ratio corporis: quia ratio corporis conuenit, ic non conuenit id,quo differt ab aqua: neque est haec magnitudo , neque haec figura, neque hic motus , quia non mutatur id, quo differt aurum ab aqua, allis mutatis: illud autem, quod neque est ratio corporis, neque magnitudo, neque figura, neque motus, M tamen auro conuenit, est id . Quod vocamus formam substantialem siue specificam rdi est ipsa ficina totius, nempe intelligibilitas, quae resultat ex unione par cium , ex quibus totum Componitur. Quae intelligibilitas non est entitas alo ab entitate totius, siue partium Vnita-xum, sed alia formalitas. Alia enim est
162쪽
intelligibilitas unius ex multis, & alia multorum in uno. Sicut alia est forma litas viae Thebis Athenas, & alia Athenis Thebas, licet una sit entitas. Secundus modus coniunctionis & separationis est actus, qui quatenus sit coniunctio, Vocatur augmentario, quatenu Suero est separatio, appellatur diminurio. Tertius modus coniunctionis & separationis est motin qui dicitur alterario, seu
Quartus modus coniunctionis, & Ω- parationis est motus , qui dicitur latio, quae est actus entis in potentia ad locum, vel formam, quae dicitur ubi. Non sunt alij motus : quia non sunt aliae coniunctiones, nec separationes immediatae ad tota, ex quibus resultet materialis forma, siue in quibus sit formalitas, siue intelligibilitas, vim essentialis, tum accidentalis. Ex his paret, per physicum motUmaC-quiri , vel mutari entitatem physicam. Entitas physica, quae per motum acquiritur , vel mutatur est intrinseca, vel extrinseca : intrinseca est in tribus primis motibus: vel enim sic acquiritur, Vc de non intrinseca fiat intrinseca: quod M
163쪽
in generatione & augmentatione , vel mutatur, quae est intrinseca, manens in- tunseca, quod fit in figuratione. Entitas extrinseca,per lationem, quae quartus est motus, acquiritur.
uid i generatio. ENERATIO est actus eniatis in potentia, prout in potentia ad speciem, seu formam substantialem. Subiectum generationis est subiectum primum, seu materia totius, seu primae
materia, nimirum .partes, quatenus V-niuntur in unum totum substantiale,
quod sit subiectum format primae, siue substantialis. Partes ita sumptae sunt subiectum primum, ex quo inexistente a liquid sit; & si quid corrumpitur in hoc
abibit ultimum. Potentia huius mate, aiae est potentia, quam parte habent ad unionem & separationem termini.
164쪽
Τermini generationis sunt, alter totum potentia, quod significatur nomine priuationis . hoc est partes uni biles , quatenus possi in t uniri, & non sunt unitae: totves vero actu, seu partes ut unum, seu forma specifica, siue substantialis, curis priuatio est in subiecto, seu toto potentiali est alter terminus: adeoque inter terminos generationis oppositio est priuatiua,quae est prima inter ea
quae conueniunt terminis motUum.
Est autem priuatio negatio formae in subiecto capaci illius formae. Itaque priuatio dicit in recto negationem formae , dc in obliquo capacitatem illius formae. Et hoc distinguitur a potentia, quae in recto dicit capacitatem formae: in obliquo negationem illius formae. Privatio materialiter sumpta, seu fundamentaliter dicit formam, a qua sub tectum s hoc est partes, seu materia LΟ-tius) habet negationem formae quam haberet, si formam illam , quae est priuatio materialis non haberet. Haec priuatio non facit numerum, cum subiecto generationis, seu materia; quia forma nofacit numerum cum sua materia; forma
enim & materia iis, inquit Philosophus:
165쪽
ruptio progeneratione minus nobilium ex nobiliori: sic elementorum genera tio ex mixto vocatur corrupti. Quia' formas acquirunt minus nobiles, quam sit forma mixti. Per generationem viventis educuntur mixta, siue mixti spiritus ex Corporibus, quibus Convinebantur: qualia sunt semina, & per unionem sub una totalitate acquirunt formam , quae ipsis communis est, & propria viventis ; quam Aristoteles Vocat actam corporis organici potentia vitam habentis. Quid sit vita dictum e si supr1: nempe motus ab intrinseco ad intrinsecum , per intrinsecum. Hic motus corporeus qui dicitur vita,
pendet quidem ab extrinseco: sed quia totus ille motus perfectὸ intelligitur absque illa dependentia ; ideo morUS,
qui dicitur vita, quatenus vita, est torus intrinsCCUS.
Partes in corpore simplici uniuntur extrinsece por conseruans ipsas partiumentitates, scilicet per Deum : intrinsece
autem se ipsis, per inclinationem naturalem ad componendum suum totum eiusdem rationis, absque ullo interme dio diuersae rationiS.. ,
166쪽
Partium simplicis corporis Vnio non est generatio, sed augmentatio per iuxta positionem. Si vero mixti primi qualia sunt aer, aqua, &C. partes, nemperarum, ac densum vniantur in V no toto, ex quo resultet aquae, vel aeris &c. forma ; Vera erit generatio. Partes in mixto uniuntur extrinseco per miscens extrinsecum V. g. solem artificem , &c. Quatenus ipsa miscibilia diuidit, comminuit, de constringit in locum Vnum , tanquam matricem: intrinsece vero per ipsam et miscibilia, quate- .nus ipsa per virtutes proprias &actiones mutuas; ita se diuidunt, imminuunt, conterunt & confundunt, ut propriis Viribus separari nou possint, inuicemque sint impedimentum separationis, tunc enim fit totum phy sicum, ex quo resultat forma noua substantialis, quae dicitur
forma mixti, cuius partes ut partes eiusdem ratinnis cum toto se ipsis uniuntur in illo, per inclinationem naturalcm partis ad totum suum. Partes in vivente primum Vniuntur per generans extrinsecum a quo constituitur ages internum , SI in proprio constituitur subiecto; deinde petastud agens
167쪽
internum, quod vocamus semen, fiunt, ει uniuntur partes viventis: & unitae a semine continentur ad perfectionem, Meoseruationem eiusdem viventis: unitur quod aptu est ad unionem, &separatur quod est inutile, & noxium : uniuntur autem partes per id, quo posito Vniuntur , quo sublato separantur. Qualis est spiritus a corde proueniens in partibus animalis, & spiritus a sole proueniens in partibus mundi, naturam partis in quam dirigitur, ac fluit indutus,ut constituens.
glutinum, de quo priori parte.
AESTIO V. Quidsit augmentatio ' βuid istius sub
ARTICVLVS I. Quid sit augmentatio se diminutio. VCMENTATIO est actus entis inpotentia, prout in potentia ad magnitudinem: si ad minorem quam antea dicitur diminiatio : si ad maiorem, eugmentaria.. Maior autem est magnitum
168쪽
do, sue quantitas , quae phares habet
materiae partes: minor, quae pauciores: non autem quae maiorem, Vel minorem, occupat locumia Potest corpus, augeri, non occupare maiorem locum, nempe, si seruata specie, mutet pari s raras in densas, ita ut plures habeat partes materiat quam antea: neque tamen idcirco maiorem occupabit locum. Itaque neque rarefactio es augmentarie, Neque condensatio es diminutio. ARTICI Lus II.
x ε sebum augmentationis. SVsa EcτvM o montationis est india uiduum alicuius speciei, quoiusem uata specie, mouetur ad majrem extensionem c Et hoc fieri potest duobus
modis : altero, per iuxtapositionem , Ut cum aqua iungitur aquae: altero, Per in- μό-subceptionem 't. cum augentur Viventia per nutritionem. Vtrouis modo fiat augmentκrio, apsa terminatur immediate ad totum homo geneum. Partes enim additae per augm lationem sunt,uel fiunt eiusdem rationis Cum toto proximo: & hoc totum est xO-
169쪽
tum continuum, & homogeneum nacturale et cuius Cςntrum est, ubi parem utrimque habet entitatem, ac exi- sentiam. In centro V o magis eir, Caeteris paribus , quam in extremis. Ineentro enim magis distat a suo non esse, quam in extremis.
Subiectum diminutionis est iteminis diuiduum alicuius speciei, quod stru ta specie, mouetur ad minorem quantitatem , siue per diuisionem oppositam iuxtapositioni, siue per extramissionem, quae opponitur intus- susceptioni. Termini augmςntationis;ὰ quo minor quantitas, ad quem, maior: diminuti nis, a quo mgior quantitas I ad quem, ARTI cyLV s III.
A Vca Na duplex. Intrinsecum sub-ILiecto, quod augetur, & est ipsum,.quod 'nitur per augmentationem,transitque fin partem, seu materiam totius:& extrinsecum: nempe quod mi secum Praeparat, ac ministrat. D uplex item diminuensi intrinsecum
170쪽
nempe id quod excludit, vel separat, i
trinsece; dc extrinsecum, quod extrin
alteratios L TE RATIO, seu variatio est aetas entis in potentia , prour inpotentia , ad qualitatem. ΑRTICVLVs I.
Mi i se quotvlex qualitas. OVALiτAs autem est formalitas, aqua corpus denominatur. uale nempe, vel activum, vespassuum, vel a 'natura , vel per ac stionem: si a natura, vel firmiter, vel infirmiter, quae sunt qualitares Sictae, potentia & impotentia na turalis. Si per acquisitionem, vel in cerebro , vel in corde, & quidem firmiter, aut infirmiter: si firmiter in cerebro est qualitas, quae dicitur habitus : siinfirmiter in cerebro est quatitas, quae dicat