Physica vetus et noua

51쪽

36 Libri primi

inposivim nil nocebit. .... st. Norandum a. Aquam fontanam quaedium sa est ab iis, quae per polos descendunt, fieri m vaporibus in terra excita tis, S aqua, siue spiritu aqueo, turgidis. Spiritus igneuscin vapore illo clausus, satim atque ipsi liberum est per apex tum gexem sursum ascendere ostendit, α ab eo, quod in vapore densius est, separasur: Z hoc fit, & fluit, qu . Id snim, quod spiritu ab pume rem ripti aqua ust, As quidem talis , qu/lis suit vapor: i vapor i is, quale solum ea

Notandum est 3. in has mixtium νη- ri,as μή, s X qua Qriuntur MM η usi aqua sentitux frigidior in actu secundo, quam suu gia quam illa ro, frigeret; illud accidere a quja corpor

facilius aqua penetrat,qu m remis aer sentitur, sicut apparet, humidior, quam 1 μ in actu secundo, seu Ocilius recipiat terminus Rii nos, quam ignis i illud oriri ex eo, quod minoriteritate moueatur, quam ii is , a b que det magis lusum, dλmi figuram.

52쪽

ARTICU Vs III. De Mixto secundo.

MIxτVM secundum , siue ex elementis , & spiritibus primae mixtionis, diuiditur in stirit- materialem, addo materialem,ut ipsum distinguam

a puro spiritu, cuius nullae sunt partes extra partes dc corpus. Per corpus autem, quatenus est alteiuni huius diuisionis membrum , intelligo corpus visibile, aqueum magis ac terreum, quani igneu, ω aereum: quod in mundo est, Vel fons, vel vehiculum k vel terminus illius Corpusculi, quod spiritum appellamus

gneum magis & aeroum,quam terreum,& aqueum . licEt magis compositum, quam sint spirituς, qui facti sunt a Deo faciente pervatias propolliones, M v niones rari ae densi e terram O aquam, ignem, re aerem , quae dicuntur elementa. Hs enim iritus, quos dicimus mix-ra seruari, quatuox /umenta includunts

53쪽

. 38 Libri primi

De solidis , O si idis . QVae, inter se disserunt r. quod solidoriam partes uniantur glutino: fluidorum vero, non glutino; sed in uolucro, siue alio Continente extrinseco, quale est: vas, qu te est locu3, 2 quod partes solidi unitae glutino nanturali uniantur sub una forma e parrites vero 'fluidi , seu liquidi sint diuersae rationis, neque sine sub una forma , atque adeo fluidum , seu liqui dum, totum sit congeries corpuscu lorum diuersae rationis;qualia sunt m-ma, aer aqua audia. 3. quod solidi siue consistentis partes. vnitae glutino naturali sint unius motus , neque facito separentur; & semel separatae non Vnian tur, nisi restituatur glutinum e partes

vero fluidorum, siue liquidorum , ut sunt diuersi motus, ac diuersae raticinis; de vrsitis faci e fiant separatae, seu diuisae,&de separati , seudi sis, unitae:

quia scinge insem en occurrunt.

Quemadmodum inter solida sunt quaedam magis, quaedam minus solida; sic

54쪽

inter fluida quae dam sunt magis, qua dam minus fluida. Hae rationes consistentis ae fluidi non attenduntur in simplici blis, neque primis mixtis, neque in partibus per se sumptis, ac velut indivisibilibus : sed in

toto Composito ex illis unitis, & unum facientibus, & quidem aliquo saltem modo heterogeneo: nam totum simpliciter homogeneum est Corpus simplex, cui non conuenit ratio fluidi , neque ootidi: utrumque fluidum scilicet Stra Vens,dicit mixtionem, & heterogeneitatem. Partes immediate componentes totum suidum per se sumptae, Mnon diuisibiles in tota eiusdem rationis,

sunt solidae, atque adeo solidum est prius, quam fluidum. Quemadmodum solidi partes s quae

semper sunt magis terreae, quam glutinum) vniuntur glutino;&inuolucro MuVase, partes fluidi; sic vinculo , seu ligamento , corpora solida possunt uniri. Est autem glutinum Corpus miXtum, ac visco sum. , diuersum quidem pro diuersiis corporibus , quorum partes Vnit Daturaliter : at nullum est elutinum in

partibus mundi solidis absque spiritu

C iij,

55쪽

δα Libri primi

solari: quemadmodum nullum est in membris animalis glutinum absque spiritu vitali. Solida, quoFum furina per aduentum noui spiritus ignei, siue solaris, fiunt fluida, liquantur. Si per aduentum spirituum igneorum propo tio , 'quam ad unionem partium setidi, habere debet glutinum , sic tollatur, Ut ad illam non redeat, corpora illa dicuntur comburi: si per aduentum spirituum. igneorum non tollatur proportio glutini ad unionem partium selidi necessaria siue quia non intromittuntur illis ritus silue quia, qui adiutriuntur,non

tollunt proportionem ad unionem requisitam in corpus non comburitur. Hoc glutinum vocant aliqui humorem

naritiam; ut illud distinguant ab humo re extraneo , qui partes soluit potius,

quam Vnia T.

In hierum, quo uniuntur, seu potitis Sontinentur fluida, est etiam Corpus viscosum, & mixtum: ime differt a gli1-tino, quod pertineat ad superficiem corporis, quod dicitur fluidum; glutinum

vero ad interiora corporis solidi. Vinculum, seu ligamentum est ex-ttin secum solidis, quae connectit. Ma-

56쪽

gnetismus est vinculum naturale, ac mutuum solidorum, ex quibus immediate componitur mundus. Solida non Connectuntur vinculo, seu ligamento,

absque fluido interposito: Ne quidem

sunt immediate contigua.

Vnionem partium in fluido iuuat identitas principi j lationis intrinscci, quale est grauitas: principium item extrinse' cum quidem fluido, sed naturale S intrinsecum rori, cuius illud fluidum est pars. sic spiritus solares, caelestes, suntari aere, aqua; sic spiritus vitales in

sanguine Cum venali, tum arteriali, Corporis animalis. QVaer Scur manus clauum ferreum non frangat Resp. huius rei causames e glutinum hirri ; quod non tollitur absque vel igne , seu flamma , vel per-Cussione, seu moria sic concutiente spiYitus, eX quibus Constat glutinum, violas proportio ad Unionem requisita tollatur. Consistens diuiditur in molia de durum, molle est, ex quo 'pei compressionem flurdum expriuriiur facile : Arum autem, eX quo non exprimitur nisi difficul

57쪽

α Libri primi

Durum diuiditur in Asserum cuius partes inaequaliter iacent: planum cuius partes aequaliter iacent. ARTICULUS V. De miritu materiali.

OV o o dentur spiritus materiales,

ita notum est, ut dubitari non possit: hac de re inter caeteros fuse, & Clo . . quenter, P. Cabaeus ad Textum I 8.lib.

I. Meteor. q. 2.

Existentia autem horum spirituum patet ex spiritibus vital.bus, animalibus, Odorum, & aliis huiusmodi, quos Philosophi omnes admittunt. , Diuiduntur in semplices se mixtos, simplices voco, qui per Varias proportionex&vniones rari ac dens facti sunt a Deci simul cum aqua & aere , igne & terra, quos probabile est in quamplurimas diuidi species, Sc esse corporum aliorum semina. Spiritus mixti fiunt per actiones naturalium agentium : & hi diuiduntur in caelestis, solares, ct naturales : caleues sunt, a firmamento, stellis, ac planetis.: solares a sole: naturales ab aliis corporibus:

58쪽

adeoque ipsorum species multae sunt. Fontes ergo minorum spirituum sunt corpora ipsis solidiora: effluuium enim, quo continentur, Vt pluIimum, pst corpus liquidum ex corpore densiori, tanquam ex ossicina, ubi fabricatus est spiritus sedumpens.

Spiritus sunt in porta inporum , in sab

sanita se in fluxu. b L ' : , In fluidis facile mouentur: in iis sunt ut plurimum ut effluuiis, in quibus sicut in aere , & aquari tum caelesti, tum terrestri si sunt eum certat proportiose eerta unione ipsorum cum illis corporibus , ut spiritus vituesbi in sanguine; Ee quemadmodum ista: proportio, & vnio spiri tuum in utroque sanguine arteriali,& v maiiestacorde, & ab ipso. conse

uatur: ita proportio, unio spirituum solarium, qui sunt in utroque aere dc Vtraquc aova, est a sole, & ab ipso conseruatud.; Atque aded, quemadmodum cor spirituum vitalium ordinem mytro, quo sanguine, si turbaretur , restituit, quantum potest, & quam Celerrime ; ita sol ordinem solarium spirituum in utroque aere , &'utraque aqua , restitute, quantum , & quam potest Celerrime.

59쪽

Idem dicendnm est de aliis planetis, M

causis aliis uniueissilibus. Spiritus in μι stantia mutantur in subiastantiam t sic spiritus vitales mutantur in substantiam viventis, & ipsam nutriunis vel, si plures sunt. quam requiarat nutritio, cffluunt. Hinc' sequimitranspiratio, non solum ex corpore Vivente, sed etiam ex omnibus aliis corporibus: &sic - Spiritus sunt in perpetuo fluxu : fluunt autem ex suo corpote, quo continebantur 3 vel cum inuolucro, ut flamma, vel cum effluuio , sic spiritus vitales fluunt ex humido radieali , seu Rindo sinistro cordis, cum ianguine arteriali. Spiritus igneus cum inuolucro terreo acerrimus est mobilissimus ac ponetians omnia: sic enim fugit, ac fugae contra Hrium, quantum potest. Cum inuolucro aereo Vagis est, mobilis quidem sed motus eius ab alio facile mutatur. Cum inuolucro aqueo

languidior est; quia multum diuiditur iac mergitur.

60쪽

De influxu, qui dicitur qualitas.

TEN vi τAs, siue paruitas horum spi

rituum materialium, seu Corpusculorum, persuadet plerisque negationem quantitatis in illis entitatibus, quas vo-Cant qualitates maletriales quidem, sed non quantas, & illis tribuunt omnes influxus , motus, dc actiones unius corporis in aliud; licet re vera tales in xus nihil aliud sint, quam transmissio illorum spirixuum ex uno corpore in aliud. Quod vero tales in xus non sipi qualitates materiales, quas dicunt esse accidensia, quae educantUr ex potentia materiae t qu/e intendamur & remitt*ntur in eadOm parte subiecti: quae non trans eant de subiecto in subiectum; videtur manifestnm ex influ3u planetarum, stellarum in tςrram. Sisnim talos influxus sim aecidentia, quae educantur ex potentia materiae i neque transeant de uno subiectGin aliud: qui fieri potest, Vt Saturnus v. g. producat in tali loco plumbum qualitas illa, per quam aget, educetur ex potςntia maperiae omnium