장음표시 사용
91쪽
planata viderentur , contra auctorem praelium inivit; qui cum mutuis se conviciis lacessiverint perpetuum inter Se bellum egerunt Cuterque plures vices pertulit, Sc calamitates . Visus est nonnulli Jo Laurentius Berti doctissimus Theo. logus in Athenaeo Pisano istor Eccl. professor clarissimus criticem suam , seu doctrinae Aus
stinianae de Gratia vindicias in illustrissimum Languetum Archiepiscopum senonensem vel, menter nimis impulisse; sed catholicus vir de Theologicis disciplinis optime meritus a Praesu-
Ie dignitate , auctoritate conspicuus , ut Jan seniani erroris propugnator delatus, nihil omittere debuit, quin adversarium refelleret, insti-ctamque sibi proscriptae haeresis labem expungeret se cum catholicis omnino sentire palam saceret . Compertum etiam ei erat, qui sub nomine senonensis rareulis eum Jansenustam traducere nitebantur verum aliud est controversias fidei agitari, aliud litterarias lucubrationes scribere. In primis exploranda est veritas, totoque nisu defendenda ; e contra cum facultatus humanae ab eruditioiae , S ingenio pen. deant , nihil detrimenti capit religionis Christianae doctrina , quoties quilibet auctor suam tueatur sententiam . Non ita res se se habet de dogmate in Scripturis revelato, aut ab Ecclesia r dito
Vici eius Expostulationem Liburni editam an. 17s λ
92쪽
dito, quod toties instauranun est, quoties ab haereticis impugnatur, ae ad mortem usque pro
ea certandum est . Hoc in agone, cum D. Pam Ius toto vitae suae tempore contendisset, ad blud sortiter obeundum imotheum discipulum adhortatus est, ei scribens a. Ep. cap. L. Certo certamen fidei
Si vero rei amplitudo postulet, ut aliorum collatis scriptis, aliquid ad maiorem perspicuitatem, S eruditionem producatur, de sacrisimetrinis maxime merebuntur, qui veritate catholica firmius stabilienda, atque illustranda
operam omnem collocabunt Robertum Cardinalem Bellarminum menricum Cardinalem risium , Jacobum Benignum Bossuetum mel densem Episcopum , Natalem laxandrum , Dionysium etavium, memoria aeterna dignissimos recensebo, qui non tam heterodoxos validissime confutarunt; sed exploratis S. Patrum sententiis , monciliorum sanctionibus Ecclesiam flamine divino inspiratam, doctrinam sanctam , tutamque semper tradidisse comprobarunt. Quid
de immortali Annalium Ecclesiasticorum parente Cardinali Baronio dicam i qui a divino viro illo Philippo Nerio ad scribend.im Ecclesiasticam historiam compulsus, ad ultimam usque e nectam in ea laboravit, praestititque posterioribus Scriptoribus amplissimam messem , qui in vis eam detectis monumentis exornantes, accur
lius perpensis Romanorum Pontificum gestis chronologia melius stabilita, expunctis suppositis documentis , haereticorum gnienti illi delenis
93쪽
66 DE COMPARANDA accusationes resutarent, mendacia contererent tQuantum debeat Ecclesia Labbeo Soc. Jesu lumini sulgentissimo, paucis dicere neque , sed satis eum tota in posteritate celebrabit magna Conciliorum collectio, opportunis notis doctaque critice illustrata, quae dogmatum fidei sanctissimarum sanctionum inexpugnabile prae sidium semper erit i . Neque olitum meum
praeteribo, cuius plura sunt opera ς sed praecipue versio latina , Sc interpretatio in Commentaria Eustathii Archiepiscopi Thessalonicensis et hin Issiadem Homeri tribus voluminibus comprehensa, quae typis Bernardi aperini Florentiae edudit Alia deinde Commentaria eiusdem Eustathii in Dionysium Perlegetem est interpretatus, ScColoniae Allobrogum mi i in lucem emisit. sequenti anno Romam venit,' Orationes xII., in Pisana Aecademia dictas , Benedicto XIV. P.M.
dedicavit agebat tunc aetatis suae an .62. Eo tem pore idem Summus Pontifex Polito mandavit, ut Martyrologium Romanum a clariss Barcinio S. R. E. Cardinali conditum suppleret, ac illustraret. Vix isas rediit olitus tantae molis opus
aggressus est quamvis nulli pepercisset labori, atque in Ecclesiastica eruditione versati simus esset, nonnisi an. i si primum volumen, quod
ii abbeo accensendus est illustrissimus D. Dominicus Marii Mansius Archiep. Oeensis de Ecclesia optime meri . tus, qui aliani ampliorent, atque adnotationibus ditiorem conciliorum collectionem adornavit. t a Floruit seculo XII desinente, Emmanuele coinneno Imper constantinoP. Unc2d by Omle
94쪽
quod mense Januarium complectitur, Flore tiae apud Petrum Caietanum vivianum publica, vit . Coeperat etiam edere lustratum mensem Februarium; sed X. l.Aug. n. i sa. poplexia correptus, moerentibus litteratis omnibus Florentiae obiit. Haec dum commemoro, ad laudes eius cumulandas dicam , eximium virum hunc in Graecis , Latinisque litteris plenissime versatum L. controversiis semper abstinuisse, eumque saepe me audivisse, perbreve vitae nostrae tempus non
in tricis conflictationibus insumesdum , sed consultius esse, a studiorum suesum tramite numquam deflectere, tranquillitatem maxime nece sariam colere,' neminem laedendo, omnium amorem aestimationem sibi conciliares. Amisorum oteratorum consuetudo maximum tae nostrae levamen , adiumentum ino autem beneficium multo iucundius, atque utilius redditur, si ingravescentibus annis idem liti rati homines, quos studia, indoles, honestas, benevolentia nobis devinxerant requentare valeamus momo enim a natura comparatus est , ut suos similes diligat, quodammodo alterum se in ipsis comperiens, quanto amore sui assicitur, tanta eos caritate prosequatur. Longa etiam eorum consuetudo, cum quamdam animo vim
addat, ut in illos totus feratur, nil magis eum
in Senectutis uiatium te amicorum societas grande est vi a oble
95쪽
oblectat Sc in molestis curis , S adversitatibus , quae numquam desunt, recreat, quam si cum amicis aliquantum temporis iucunde laeteque traducamus. Huiusmodi amici nobis non sunt in-' cognitus pelagus, cum diuturno usu praemoniti nullas syrtes, scopulosve in itinere inendimus, secundis ventis semper tranquilli, utique,
vigamus. Aliter se gerunt iuvenes, qui nullo delectu, nulloque consilio plerumque in amicitiam o societatem eos adsciscunt, qui eis obsequuntur, voluptati, vitioque indulgentes , nee satis cauti innocentiae, honoris, salutis pinricula vitant.
Plena vero decoris , iucunditatis senibus est amicorum litteratorum stequentia, eam enim cum virtus, ct sapientia coalescere secerit, diuque aluerit , ac sustentaverit, omnes in hoc unum conspirant, ut novis studiorum suorum experimentis, consociorum dilectionem , aestimatio, nem sibi promereantur . Simul conveniunt historiographi, antiquarii, philologi , Iiberalium
artium cultores eximii , veterum monumentorum interpretes illustres , qui suas producentes cognitiones , suaque de recentibus opellis iudicia proserentes, incredibile dictu est, qua laetitia, oblectatione animus cuiuscumque erigatur, ad eumdem studiosa vitae tramitem percurre dum incendatur . Illo igitur in consessu hist Harum scriptor praeteritorum temporum mon menta revolvens aevi illius mores, viros virtute commendabiles , variasque vicissitudines re ferens , ad memoriam revocat, quae longo intervallo
96쪽
sENECTUTI FELICITATE. LIB. II. 69
vallo lecti, vel audita mente exciderant . Qui numismata, aut tabulas inscriptas a non genuina intemretatione vindicavit, plura ad rempublicam utilia colligens, supellectilem magnam eruditionis audientibus comparavit. Ille autem, euius in liberalibus artibus praestat excellentia, dum celebriorum auctorum in pictura, vel scubptura describit opera, eaque sub oculos deli
neata repraesentat, non solum praesentes dele
ctat sed futurae etiam proficit aetati , cui tam praeclara exemplaria proponit. Alter in minerali huc, aliisque fossilium corporum speciebus indagines suas novo ordine descriptas proseri regnumque naturalium productionum miro ordine dispositum ostendit. Cum igitur unusquisque de suo penu aliquid in dies deferat , schola fit conversatio, non gravis , neque molesta, quod non desint fieri homines, qui lepidis motibus
sermocinationes serias intermisceant , alacrita . te ingenii recreant , non dicacitate satigant. Ne mo tamen est tam levis animi , qui ad se reserat, quod ludendi, placendique aestus expres Sit; huiusmodi generis socii gaudent utique si similis sibi retributio reddatur; cum nemini iniuriam
sacere putent, nec ipsi de se male alios sentire censeant, si dicta dictis repercussa percipiunt. Neque, ut haec eadem probentur acta ab optimis, doctissimisque viris, opus est M.Tullii, Pomponii Attici, aut antiquiora Catonis, sc Scipionis Africani recordari tempora, qui simul
cum coaevis amicis frequenter conveniebant
Multo enim recentiores celebrantur huiusmodi
97쪽
sodalitates Florentiae praesertim , eum Marsilius Ficinus, Franciscus ilelphus, Grysoloras, Ambrosius Traversarius, aliique sapientes Graecas Latinasque litteras instaurari ent, ct Platonicam
Philosophiam profiterentur . A Salvino Salvinio in Fastis Consularibus Accademiae Florentinin aecepimus similes litteratorum hominum conventus in hortis oricellariis, statutis diebus, habe. δεῖ, inter quos Cyriacus troclius insignis Philosophus, Aloysius Alamannius , et nardus ori-eellarius , Alexander Segnius Sc eminebant, Seiuvenes nobiles, qui in illis admitte hantur ad
eadem sectanda studia incendebant . Praeter honeStam , laetamque conversationem , hoc maximum beneficium in rempublicam redundat, quod cum aetas ipsa senum venerabilis sit, huic copu lata silentia, longaque rerum experientia, eo rum consuetudine iuniorum mores sensim consermantur, otium, α delicias fugiunt, ct ad nati di nobilitatis vera ornament comparanda toto animo ineumbunt
Utinam litterarii huiusmodi coetus in maximis civitatibus plures essent , quot sane uti litates in ipsas redundarent Sed desunt summi illi viri, qui iis delectentur, qui liberales sint, qui privatis suis commodis, aut relaxationibus
aliquid demere velint iniare illos maximi Mbendos , colendosque dicam , quis rum comitas, S liberalitas doctos homines eadem in urbe commorantes, atque exteros , quique adveniunt , allicit , ac lubentissime excipit . Qui ita seu runt, ita vivunt, ut eorum probetur integritas,
98쪽
Quacmos ocITATE. Ma.II. Ilitteratorumque patrocinium in omnium ore seratur Sc ita apud exteras nationes celebrantur ut ab his etiam , qui praesentia eos non noverint, fama cogniti summo in honore habeantur i L. Sequuntur enim hi indolem ad benefaciendum innatam, cui si addas generis nobilitatem , optimis disciplinis excultam , adeo praestantes carique societati redduntur, ut si iam eminenti aliqua dignitate refingeant, nemo est,q. ad altiores gradus illos evectos videre non
concupiscat. Ad senes ut redeam , eorum amicitia, non quemadmodn inter iuvenes dirimitura sed diu turnis perstricta vinculis perseverat, usque ad mortem non solvitur . Non enim aetatis mutatio , non cupiditas pecuniae, non dignitatis ambitus, non honoris contentio mutuam dilectionem extinguit ubi enim amicitia a virtute segnitur ab eadem alitur, inuidquid prosperum amico accedit; sibi actum putat, de eo gam
det, atque solatur a . Iam ipsi sua sorte con tenti non patrocinia inhiant, non laetiores se
tuna quaerunt satis est ipsis cum viribus animi ea frui corporis valitudine, qua eorum con
suetudo iucunda sit , non molesti Felices ergo
Postquam dixerit ieero sapientes sapientibus etiam ignotis esse amicos , ait i Nisi Hi enim Mosi amabilis , -- qui adeptus erit, ν bH- - πιώ- , --diba eiu
de Nat Deor. lib. i. in fine . a Vir amabili adis cietatem , uis amicus Wit, suam frater . ProV. 3. q.
99쪽
7a a co-HANOAilli, quos sori strepitus non occupat, non spectacula popularia oblectant , non theatra, aleaeque invitant oelices inquam, qui sub sapientiae auspiciis suos traducunt dies , qui honestatis pi-- gnore tuti quiesςunt, qui in summa amicorum
consensione suam reperiunt eatitatem Uerum quidem est, non semper amicos nobiscum habere interdum enim contingit , ut quos vix nobis devinximus, ab illis dividamur; vel quia alie igenae proprios ad lares redeunt, vel a publica auctoritate ad alia obeunda munera transferuntur quid ergo absentia, longin quitas amicorum amicitiam solvent, ae in illis inviscendi , tractandique voluptas interibiti mquaquam . Per epistolas equidem in dissitis regionibus commorantes praesentes fiunt in illo familiari litterarum commercio liberius fortasse dulciusque mutui amoris sensus explicantur, cso ventur ut cum illis vivere ac cum illis esse
videamur vices sermonis gerit epistola, adeo que statim dignoscitur amicus ae sit, an non;
ruoniam amicitia dissimulari nequit,' quamvise negotiis seriisque rebus agatur, veris dii
ctione condiuntur, semperque elucet caritas, quae eos inter se benevolos reddit . Iure igitur familiaritas C. Laelii, P. Scipionis celebratur qui licet causa agendi eipublicae munera persaepe disiuncti forent; attamen non intermissis per epistolas ossiciis , tot vitae tempore Se coluerunt, ac Summopere dilexerunt . Quid referam . Tullii litteras ad Pomponium Atticum,ngae in manibus omniWm versantur : Fidem enim
100쪽
sinmoras ELIOTATE. Lis.Ir. 73nciunt, quales ipsos praesentes recreabat an, morum coniunctio eosdem invicem separatos , d absentes, amicitiae viculum semper unitosis tinuisse i) idem testatur s. Hieronymus Paulino ep. a. lib. 2. Frater Ombrosius , inquit, tuam ibi uuaseula detulit . suavissimas litteras qua a principio amicitiarum fidem iam probatae Iidei , veterr amicitia prasi erebant . Ipsis enim constabat , amicitiam , quae desinere o test, numquam veram fuisse.
Nemini consilia, adiumentaque studiorum denegeης qui possuος ΡRaeluxit Ciceronis sententia , quod non utilitatem amicitia, sed utilitas amicitiam consequatur, quia ipsa virtutis opinio amicos con cilians
Quam utile sit, quamque delectabile epistolarum Orteratorum virorum commercium non multis edisseram, his eruditioηem mccolunt in studiorum progressu recreantur. inter recentiores huiusmodi Epistolamim collectore optime meritos se reddiderunt Angelus Maria Bandinius Canonicus a Praeses Reg. Biblioth. Me die Laurent qui primum an salitteras edidit Florentiae laris viri Ioan Bapti Donii, dςinan. et 8 epistolas etiam ad elebratiss. Senatorem Petraim Vinctorium Mniorem a Laurentius Μeus qui 3 libros eri x rarum cum vita Ambrosii Camaldulen publicavit Mi. i sy mox litterati homines nobis in eoenit essent , quot incompertae iucubrationes , quotque privata optimae eritices studia , nisi docti illi, e Iahoriosi viri sedulam operam in I.lis monu- mentis olligendis impendissent i Haec dum lubens omm