장음표시 사용
151쪽
RERUM AEGYPTIARUM. LIB. II. CAP. X.
I 23 servum si1bi diluculo gratias agere , quo tempore ipsum e Caelo descendere riunt, ut videat, num quis pro tot beneficiis ei grates persolvat. Psalmos quoque David canunt, atque etiam ex eorum lege multi sunt, qui concinunt, cantare, & respondere parati : quod summopere delectat, cum Arabes praestantissimi sint Musici, non arte, sed natura. In quacumque urbe reperitur templum inter reliqua maximum, a quo incipit cantus, atque ubi praeclari Mussici hinc fuerint auspi cati, ad alias arces, seu turres proficiuntur. Ad hujusmodi voces fere omnes, & mulieres ipsae consurgunt, ut orent :alii ad templa se conferentes, alii Vero domi. Qui autem cantu antecellere student , ad Vocem expediendam semper aliquid ore detinent, ut liqui ritiae succum, ejusdem decoctum, Myram, stiracem, iridem, tragacanthum, gummi genera multa, hyssopi vinum, quo quidem, S cum aliis, S ut medicamento uti potestatem habent, rerum pectoralium decoctum, oleum cnucibus Indicis, ovisque sorbilibus, ct multis aliis, quae brevitati studens omitto. Sed eae vocis eXercitatione ad frictiones, atque ad balnea , quibus tuendae valetudinis causa omnes fere utuntur, redeo. Frictionibus citra Medici auxilium in bal neis, & domi opportune in quantitate S qualitate utuntur, qualitate , ut dura, molli, mediocri, quantitate vero, ut mediocri, multa, ct pauca. Larum usus optime norunt, dura enim ad adstringendum, mollia ad solvendum, modica ut impleat, multa ut minuat, Utuntur. Frietio praeparatoria, quae sit ante exercitationem, primum blande , deinde valensius , quoad corpus rubescat, iis familiarissima eli. Similiter
apoterapia, seu recuratoria, ut recentiores Vocant, quae sit, ut ea, quae in musculis ab eXercitatione detenta sunt, evacuentur. Eaque duplex est, altera, Ut CXergitationis Pars, altera vero, ut ejusdem species. In his membra modulantur , de contreetant , his a lassitudinibus praeser 'antur. Divites dormituri , ut leviter pluribus manibUs perfricentur curant :hoc enim modo sibi somnum promoVeri, corpusque rocreari asserunt. Ad quem usum etiam balneis utuntur, quippξ
pro illorum corporum praeservatione , de quibus cum in Li-Q a bris
152쪽
bris de Medicina AEgyptiorum postremae editionis accurate
scripserimus, non est iterum ut eadem repetamus. Utunduritidem in balneis praeter fricationes, sudatione , & vomitione , de quibus etiam a nobis in iisdem libris commode actum est. In balneis variis psilotris, quae ad manus habent, pilos in inguinibus, S aliis partibus expilant; inter quae vulgatissimum est quod ex calce , aut chali, & sandaraca conficiunt. Alii thithimali succo , alii urina canina, atque aliis
utuntur. Eodem modo ad canitiem retardandam multa medicamenta in promptu habent, cujusnodi eit decoctum m Drobalanorum, Oleum de costo, do melanchio, nec non oleum de sinapi, & de colocyntide. Cedria quoque multorum capillos illinunt per quatuor horas, ct postea lauaui. Muliere, in balneis multa faciunt, & ut ipsarum lavent corpora, S ut caput speciatim detergant, ad dolorem tollendum, atque ad capillorum quoque conservationem, ablutionem, Spulchritudinem comparandam. Pro quibus Balneatores multa medicamenta parata in balneis habent: Inter quae est terra Bellum vocata, qua multae capillos obvolvUnt , eosque pulcherrimos reddunt, &, ut dicunt, etiam longos. Ad quem usum itidem habent oleum amygdalinum dulce, & myrteum. Sed hoc iis est valde familiare medicamentum, quod componunt , accipientes hordei sne cortice 5 XXX., chebuliorum , aut emblicorum mirobalanorum 5. U. eX aqua coquunt, dei de addunt oleum violaceum , ladanum ad 3 iij, foliorum althaeae, sesami, S cucurbitae ana 5. X., coquuntur quoad Oleum tantum supersit. Quoniam autem tota Mauritanorum sesta, quin imo omnes mulieres plagam orientalem incolentes, albedinem in capillis damnant, colore atrorubente delectantur : idcirco ad eum usum in balneis parantur medic menta, ex quibus non parum quaestus iis accedit. In De quenti usu sunt ligustrum AEgyptiacum, quippe ejus folia quam doque sola, quandoque mista rosiis: modo nucum aquam, m do cariophyllos addunt, ne cerebrum laedatur. Vel gallas aD sumunt in fictili cum modico olei torrefactas, deinde coni fas, cum ligultro miscent, addentes modo modicum aluminis, alia
153쪽
RRRUM AEGYPTIARUM. LIB. II. CAP. X.
Iasalias sal armoniacum, alias res ustum, quod Ferretum Hispa-ntCum vulgus vocare solet. In multas autem regionibus mulieres ligustri foliis pulverissetis Archenda .mgyptii vocant)atque aqua vel simplici, vel rosacea subares, capillos rufo colore inficiunt, caputque, S cerebrum hoc medicamento sanum conservant, cum adstrictionis non paucae sit particeps. Ad febrium ardorem, S uehementiam nullum aliud remedium validius invenere, quo refrigerentur, quam Nymphaeae pulverem si ligustro misceant, vel sit ligustri pulverem, Archendam dictam, ejusdem Nγmphae succo, aut aqua subigant, aut alio consimili succo , aut aqua refrigerante manuum, S pedum volas tingant, ct illinant: quo etiam medicamento ad ustas partes, S inflammatas uti solent, nec non ad oris ulcera. Ligustri florem maIimo cum emolumento olfaciunt aegri, nec non frontem illinunt, quod Mauri cognoscentes ipsum familiarissimum habent , nullumque ibi se-grum invenias, apud quem hujusmodi flos non reperiatur :ex eo etiam aquam extrahunt ad n um Ventris , gonorrhoeam , & uteri profluvium summe utilem , atque ad sanguinis rejectionem. De ligustro autem AEgyptio , nos in libris de Plantis AEgypti scripsimus , atque longe accuratius posterius in hac nostra historia de eodem acturi sumus. At his obiter
dictis, rursus ad praeservationem redeo , unumque non OmIt- tam Pro puerorum praeservatione , quod quamvis AEgyptii calidam habitent regionem, nunquam puellos vel nuper natos , vel etiam pueros adultos lavant , adeo frigus timent, ut multi vigente aestu vestes pelliceas induant. Pro infantibus vero multa in balneo medicamenta instructa reperiuntatur, inter quae primas tenent myrti pulvis, & fantalorum , atque cureumae radices. Ipsos octa 'o quoque die lavant, diligentissime educunt, nutricis, S lactis magnum de lectum habent: lac super speculum an probum sit eXperiuntur ante septennium pueros equitare assuescunt eorum legem Ut discant , summa diligentia curant: eorum moribus summe student, atque optimo cantu eos delectant. Mulieres Vero,
puerique eunuchi, quibus abundant AEgyptii , uunquam Vi-Q. 3 num
154쪽
num bibunt, quod si qua mulier vinum bibere deprehendatur, eam in carcerem adigunt, atque inter meretrices recensent eandem poenam subeunt omnes alii, quod vinum biberint accusati, qui cum ad judicem deducti sunt , eorum naribus claussis, num Uinum biberint, expiratione explorant: qua perspecta .Veritate, hominem humi prosternunt , ejusque pedes in laqueum ligno alligatum conjiciunt, quod utrimque attollentes, pedesque, S crura sursum elevant, caput deprimunt, ab utroque latere hominem detinentes, ipsum multis
verberibus, fustibus S nervis bubulis super pedes, & nates plectunt , ut quandoque ungues decidant. Ab hoc tamen immunes sunt, qui a Rege stipendium habent. Praeservationis quoque gratia AEgyptiorum plurimi , ne omnes dicam, quotannis, non modo semel, sed bis vere, & autumno sanguinem sibi detrahunt, & hoc faciunt tam urbani, quam agrestes homines. Unde quandoque omnes unius Villoe incolas ad quatuorcentum lina urbem petere , ut sanguis ipsis mitteretur, vidimus: quidam e brachiis, quidam e cruribus . multi ex venis frontis, nonnulli ex occipitio, prout vel alias consueverant, Vel ab eorum medicis iis praescriptum fuerat. Chirurgi autem hujusmodi hominibus sanguinem educunt, non in pelvina, aut in vas aliquod illum colligentes, sed in terram effundentes , quantitate conjectura aestimata. Ob
sanguinis vero abundantiam ipsum AEgyptii extrahunt, quod ni faciant, febribus sanguineis corripiuntur , in plethoramque quoad vires & quoad vasa incurrunt, aliisque morbis, a quibus periculum impendet, corripiuntur, quo probe ab iis
cognito, sanguinem educendo morbos praeUeniunt. Sanguine autem multo AEgyptios abundare , sicuti certum est,
sic qua de causa fiat, illis incertum. Dicam ver licet hanc rem in Lib. de Medicina AEgyptiorum satis, superque Consideraverim) quod a doctioribus AEgyptiis accepi. Inquiuntii, aquam Nili magnam copiam sanguinis gignere , non qua
aqua, sed ob sanguinis vim quam adhuc ex eo tempore retinuit, quo vir sanctus, & propheta Moises Dei jussit Israelitas ex IEgypto, ex Pharaonis tyrannide liberare studens, a
155쪽
ERUM AEGYPT IARUM Lia. II. CAP. X. I 27
quas AEgγptias in sanguinem convertit, quas licet denuo pG-stea in aquas muraverit , tamen sanguinis Vim hucusque retinuisse, omnes existimant. Quod utcumque sit, hoc veris
simum est, sanguinem ibi abundare, aegrosque eo suffocari, nisi citissime venae sectione occurrant, aut aliis praesidiis sanguinis abundantiam tollant: S hoc pace tanti viri Galeni diacatur, qui in libro de Sectis, si tamen ipsius est, inquit, E-gγptios non pati largas sanguinis evacuatiCnes. Nos alibi, scilicet in Lib. de Medicina AEgyptiorum, diXimus, causam multi sanguinis in AEgypto praecipuam esse aquam Nili, qua ii
ad potum large, asiidueque utuntur, quae jecur illorum corporum ex calidori caelo calidius quascumque venas sua tenuitate partium permeans, usque adeo contemperat, ut ad gignendum sanguinem opportunissimum sal: quam utilitatem in nobismet ipsis ibi ex largo, continuoque ejus aquae potu e
perti sumus; de qua re alibi accuratius , ut dictum etiam est, egimus. Quemadmodum in iis quoque libris ea adlisiimum sermonem habuimus de variis modis quibus AEgyptii mittunt sanguinem, quippe de variarum , & venarum, S arteriarum pro missione sanguinis seditione, de scarificationibus maelleolorum , deque cucurbitulis apud eam gentem observatis. Sed de hac preteservatione, quae ab evacuatione sanguinis sit, haec obiter dicta nobis lassiciant. De ea vero praeservatione qua illi oculorum probam sanitatem conserVant, nunc Pauca quoque a nobis sunt dicenda. Sibi ipsis enim de oculorum praeservatione magnam curam habere solent, quando intensa illiusce regionis caliditas, pulveresque salsi, & nitrosi , arenaeque aliquando ex ventis copiosius illuc delatae oculos ma-Xime inflammant, atque iis alias noxas inducunt. Ad id &domi, & in balneis multa medicamenta ad manus habent.
Domi aqua simplici, vel stillatilia ex herbis frigidis utuntur
quavis die oculos abluentes , in ipsosque large aquam projiacientes : haec enim S ab oculis pulveres calidos detergendo, S refrigerando maxime ne inflammentur oculi praestat. Qua oculorum ablutione , qui spirantibus ventis austrin s Campsinis vocatis maxime aestuosis, arenasque copiosas summe in-
156쪽
flammatas deserentibus quo tempore ophthalmiae innumerae epidemicae grassantur uti sunt, aut nihilo oculi eorum , aut parum laesi fuerunt. in nobis Vero metipsis illius praeservationis utilitatem , toto illo tempore quo in AEgypto moram traXimus, eXperti sumus, nunquam enim oculis in ea regione laboravimus. Habent & aquas varias stillaticias ex herbis frigidis, quibus eodem modo utuntur. Alii in Oculos lac Camelinum , aut Asininum , aut Humanum, aut isto
rum defectu Caprinum saepe iis flantibus ventis) instillant. Sunt , qui oculis inflammari incipientibus saccharo in tenuissimum pollinem in ipsos injicientes utuntur. Pleris que vero familiarissimum est , decoctum collyrii modo instillatum , quod ex antimonio fit, quod cum ii cognoverint oculos maxime roborando Plurimum ad tuendam oculorum , S sanitatem, & gratiam, & pulchritudinem valere , omni tempore illius usum ideo ii frequentant, atque etiam ad nigrorem oculis, atque ciliis conciliandum, quomodo olim Matronae Romanae, S aliarum Nationum mulieres eo uti consueverunt. QUO GraeciS merito γ- κειον
dictum est, quod tingendis nigrore ciliis mulierum expetitur , S a Plinio platyophthalmon, quod pie turbe nimirum mangonio dilatare oculos quodammodo videatur. Alias a nobis dictum est, eaeperientia cognitum esse, nullam ex AEgyptiis mulieribus inibi vasculo parvo eo ex antimonio linimento consecto pleno ad usum oculorum carentem invenias. In AEgypto puerulos oculos albos habentes longo illius linimenti ex antimonio par2ti usu, nigrum colorem nancisci constat. In balneis vero ad manus quoque sua collyria habent od oculorum usium, quibus utuntur: balneo enim egredientes fere omnes, palpebras collJrio tingunt , ct non modo a balneo, sed quotidie id faciunt. Proinde multi medici ocularii nuncupantur , cum tamen nihil aliud in eorum ossicinis vendant, quam collyria, quibus eorum , qui ad eos accedunt palpebras illinant, ad eosque concurrit multitudo magna. Sunt S mulieres oculariae, quae urbes percurrunt, collyria admΟ-Ventes , quibus Oculos praeservari, tum a lachrymis, tum a
157쪽
RERUM AEGYPTIARUM Lia. II. CAP. X. Ir 9
fluxione dicunt. Accedit, quod palpebrarum pilos hoc modo nigros reddentes, quandam oculis gratiam Conciliant, praesertim in mulieribus, quae eo longe formosiores redduntur, quod ut assequantur, nonnullae etiam collyriis supercilia connectunt : eX multis autem collyriis, quae sunt in usu frequentis simo , duo referam , Ut magis familiaria. Alterum constat ex thuris masculi, & costi, oleique fuligine : alterum vero conficitur , ut nuper dictum est, ex antimonio in tenuissi. mum pulverem redacto, & cum aliis decocto. Jam haec de conservanda oculorum sanitate obiter dicta sint: Nune de eadem ad dentes conservandos pauca a nobis etiam dicenda sunt. Nullum in hac regione , quod mirum maXime est, unquam dentium aliquo affectu correptum vidi, sicut apud nos frequentissime dentes Vitiati, ac idest nobis occurrunt, idque si , quod AEgyptii dentium maximam curam gerant : nam a somno surgentes, Ubi se laverint; oraverintque, per horam dentes fricant, Vel Ban , de quo postea, vel granati, aut ejusmodi ligno, maxime Vero quodam Me-suag nuncupato, quod e Mecha asserunt, eorumque prophetae lignum Vocant. Hujus ramuli alterum caput contundunt, aqua macerant, mandunt, molleque reddunt: dein dentes
fricant, sicque eos purgant, a dolore, erosione, putredine, carieque praeserVant, ct quominus labantur essiciunt , oris halitum commendant, gingiVas roborant, earum erosionem , & fluxionem inhibentes. Multi ad id Faufel ore detinent, quo S Indos adeo suos dentes serVare dicunt, ut dentium dolorem India non noverit. In maXimo Mechae delubro ex
Metag dentifricia quotidie Venalia, aquamque in pelvi parant , vane populo persuadentes , Mehemetem quacumque nocte eo venire, seque lavare, nec non ejus dentes eo ligno fricare. Haec, atque alia lucri causa fingunt. Verum enimvero haec dentisticia utilissima sunt , ob causas nuper dictas: sed de ligno Messiag postea accuratius. Unum demum non Omittam, quod est, quia omnes ibi immoderatius Veneri in
cumbunt , ut quaedam dicamus de iis, quae illis maximo usui R sunt,
158쪽
sunt, ad venerem scilicet in viris promovendam, augendamque ad sobolis conservationem.
De proli cae facultatis in Viris fraeseervatἱone,
proindeque de iis, quae ad augendam Ve
nerem AE Dptiis sunt familiaria,
on omittendum duri, quin de iis medicamentis etiam scriberetur, quae eos, qui ad procurandam prolem impotentes , imbecillesque sunt, relevant. Hi enim veneri necessario multum indulgent, cumque plures ipsi habeant mulieres, illis ad copiosiorem prolem a lege concessas, ipsam
venerem omnibus modis ciere student: ad quam quidem ciendam utuntur aromatibus , oleribus multis, radicibus , fructibus, atque aliis multis medicamentis , & simplicibus , &compositis : quae priusquam singula referam , decrevi hic transcribere, quae de iis medicamentis quibus frigida venus calefit, ex libro quodam Arabico, Qui dicitur Artis Perfectio , a Medico doctistimo olim conscripto, accepi. Ille enim ita scribebat. si Venerem stimulant in frigido tempe-- ramento, pastinaca , silvestris eruca, raphanus, eorum sese mina, lini semina, terebinthi baccae , apium, S semina , si sesama, CPperus esculentus, faba, cicer, laseolus cum cinis namomo , macis, nuclei pinei, aVellana, pistacia , traga se cantha , assa, quae calida est , S inflat, ejusque sesquiis drachma ex vino summopere prodest. Utrumque ben, sciis licet album, S rubrum , costus, satyrium, scincus, gingiis ber, praesertim melle conditum , galanga , buZeidan, heris modactJlus , mogad, scinci cauda, renes, S sal, colum-- barum, passerum, S perdicum ova , ova gallinacea soris bilia cum gingibere, tauri virga arida cum luteo ovi somCAPUT XI.
159쪽
RERUM AEGYPTIARUM Lia. II. CAP. XI. Hiis bilis, aut cum carne cocta , Omnia cerebella , praesertimo passerum, gallinarum, anatum, S ejusmodi cum scindi fa- is te, Cameli laetentis coagulum Ciceris quantitate ex aqua tepi- is da maxime subvenit, quod si laedat , aqua frigida lavetur. In is temporamento temperato, lac concretum decoctione, atque is quotidie ad cJathum epotum , aqua mellis in qua ferrumis candens fuerit extinctum , UVaque recens, erucae succusis cum Vino dorsum validum reddit, illicoque subvenit. Pa is serum assiduo usu, S lactis potu aquae loco semper Viget si libido, semenque augetur. Ex compositis vero, Mithrio datum , diamoschus, atque quatuor cum dimidia drachis mae confectionis ex seminum erucae, aqua medicamentum is de scincis, atque Philosophorum electuarium locum habet. In cibis erit caro arietis, ciceres, caepae, triticum, rhJeo mata, faba Vel sola, vel cum seminibus, Vel cum cinna-
se momo, &galanga, scinci sale , & gingibere. Praestat haeis diis mas pinguis, nec non gallinae, & pulli pingues. O-
is ryga cum laete , S praesertim cum carne , caro cum Z- sparagis , porra, OVa sorbilia, pisces re contes. In tempe- , , ramento calido, utilis erit cucumis, chetta, persicus, lac, se cancri fluViatiles, uVaeque recentes. Ab acidis, & acriri bus, ut acetum, abstineant, & salsis, S a stupefacientiis bus, ut lactuca. Menta, seminis vasa roborat, atque stiis mulos addit. Fructus erunt pistacia, avellana, radicula ,, c7peri esculenti, Vel dulcis, nuclei pinei, semina pastiis nacae, & erucae ex oleo frixa addito melle, quod sat sit, se atque erucae electuarium praestantissimum est. Cervi ge- nitale in pulverem tritum, caryophilia in lacte, dauci se se mina, vitis nigrae radiX, id est uva taminia Plinii, hortais minum, gladioli radici superior, asphodeli itidem radix , is dracunculique majoris radix. Ρotum sit vinum ex pastis, se & vinum novum dulce. Sumatur itidem pastinaca, eruis ca, ficus, napus, coquaturia aqua, quorum decocti parsis una sumatur, atque vini ex passis pars saccharo misceatur, A & assumatur. Inungatur pecten, S genitale, ejusque rari dix oleo balanino, liliorum alborum , S sambacino, nucis
160쪽
is myristicae, Indicaeque oleo, nec non cicino cum moscho, is vel Zibetho, Ole ove sinapino, cum benZ uino, vel oleo pi-- stadiorum, & similibus. Ex medicamentis itidem vene δε rem moventibus fiunt clJsteres, ct balani, qui magnae suntis utilitati. Nam ex Columbi adipe suppositorium mirificeis eos juvat: fit vero clyster hoc modo. Passerum caput, is S pedes , S triticum, parte. aequaleS sumantur, mogad , , bugeidan, scincus, S semen ΠUclei pinei quarta pars, coa, , quantur Per noctem in surno, quoad dissolvantur, quibus is addatur lac, & butyrum, nec non renum scin ei adeps,
si oleumque de spica, ct fiat clysLer. Quod si Veneris de is sectus fuerit ob genitalis debilitatem, si in calidam aquamis injectum, & moratum aliquandiu roboretur, moveaturque, se spes erit ut curetur oleis praedictis , sin autem in aqua , , DOR mOUeatur, curationem non admittet. si Haec liber qui dicitur Artis Persectio habet: quibus profecto nos subjungemus, quae hac nostra aetate aegyptiis ad movendam Veianerem sunt in frequenti , familiarique usu. Itaque inter aromata illis usui est, grΠgiber conditum , caryophylla, Zedo ia, Zurambet, piperque Condita, nec secus nux Indica, nur myristica, mirobalani Om dea conditi, maxime autem Bellerici vocati, radicis chin ἔe conser Va CX melle, galanga, S multa alia condita, quibus abundant Abgyptii , maxime autem mercatores , ad quos haec Omnia per Mare Rubrum Liburnicis ab eorum procuratoribus gratis mittuntur. Inter domestica vero ad eum usum commendantur, eruca, bulbus, Belbus vocatus, satyrium, urtica, buZeidam, pastinaca, toti radices, Rais et nil Vocatae, secacul, sesamum, quo summopere delectantur. Oryga cum lacte , pittacia, nuclei pinei, napae, rapae, CiCeres, mala insana, fructus castaneis simi las, qui ex Nubibus asseruntur, ipsosque ad id plurimi faciunt. Inter animalia Vero, ut alia Omnibus nota Omittamus, scinctas laudibus multis concelebratur , de quo suo loco nos accur tius, ct crocodili caro, quam summopere extollunt, ipsamque Vires recreare, totumque corpus, S dorsum roborare, asserunt, idque vel semel comestam praestare. Ex compositis