Omnia quae extant opera juxta Benedictinorum

301쪽

quaestio. Verum si diligenter intendas . Scripturarum auctoritate absolvi potest. Quod enim bonum, hoc est

faciendum ; quod autem bonum et faciendum, tonso nans et adhaerens : quod Vero tiarpe, hoc dissonans, incompositum, atque discretum est. Et idco Dominus unitalom semper intendens , Secundum unitatem praecepit. lenique unitatem operatur, qui fecit utraque unum. Nec Olum utraque, Sed etiam Omnes unum secit. Omnes enim num corpUS , et Unum Spiritum esse nos jussit Per omnia aUtem primogenitus, cum sit in unitate cum Patre, conjunctissimus Patri semper est; quia Verbum erat apud Deum. Denique ait: Ego et Pater unum sumus aut unitatem sibi majestatis et divinitatis cum Patre esse monstraret. Sed et Do Unum Sse praecepit, et suae naturae Unitalisque similitudinem in nos gratiae adoptione transfudit dicens : Pater sicut ego et tu num su-

, mus, ita tristi in nobis unum sint . Ergo ubi bonum praecipit, tanquam ad unum praecipit dicens uides sini tas enim praevaricari non potest. Lbi Vero de ligno scientiae boni o mali dicit non esse gustandum, quasi ad plures dicit : Non edetis. Quod enim prohibitorium est, tanquam pliaribus imperatur. g tamen aliud puto, et quid futurum sit, in ipso jam Dei sermone reperio De omni ligno gustandum Adae Soli praecepit, quem Servaturum sciebat ligno autem scientia boni et mali non esse gustandum, jam non singulariter, Sed pluraliter dicit Sciebat

enim praevaricaturam mulierem, et ideo per pluralitatem ostendit non servaturos, quia plurium diScreta sententia est.

XXVII. Et quantum ad Septuaginta Virorum sententiam spectat, solutum est quod moVebat. Sed quia Symmachus utrumquo singulariter dixit, intelligimus id secutum , quia in lege quoque cum populum alloquitur Deus, singulariter

302쪽

292 AMBROssi loquitur, sicut habes et Audi Israel, Dominus Deus tuus, s Deus unus est: et, si Diliges dominum Deum tuum . Nec mihi praejudicat Symmachi interpretatio , qui unitutem Patris et Filii Videre non potuit cisi aliquoties in sermoneo Aquila et ipse consessi sint. Nec quisquam de eo quod praevaricaturum populum divina mandata singulariter alloquitur, putet superiori nostro ObVium esse Sermoni; quia populi Judaeorum etiam Singultiriter data praescripta violavit Lex enim spiritualis est: et ideo alterum in sermone, alterum in praedestinatione, divino populum Deus alloquebatur Oraculo Denique ait De Non coques agnum, in lacte matris suae . XXVIII. Facilis abhinc praeceptorum coelestium series videretvi' nisi quaestionem plurimi commoverent, quibus responderi oportet a nobis me implices mentes malitiosa interpretatione traducant. Plerique enim, quorum auctor Apelles, sicut habe in trigesimo et Octavo tomo ejus, has quaestiones proponunt QUOD Od lignum Vitae his operari videtur ad vitam, quam infusitatio Deli Detudo si hominem non persectum secit Deus Unusquisque autem per industriam propriam persectionem sibi virtutis asciscit nonne videtur plia Sibi homo acquirere , quam ei Deus contulit Tertium objiciunt Et si homo non gustaverat mortem, utique quam non gi SiaVerat, Scire non Olorat. Ergo si non gusta Verat, nesciebat; si nesciebat, timere non poterat. Frustra igitur Deus mortem pro terror objecit, quam homines non timebant. XXIX. Discamus igitur quod ibi signum vitae ubi etiamsi renum scientiae boni et mali produxerit Deus. Habes cnim quia produxit signum Vitae ευμλω το παραδε Βου, hoc est, in medio paradisi Apud nos enim v eo intelligitur, quod in modio produxerit. Ergo in medio paradiso et vita erat, et

303쪽

causa mortis. Intellige quia non homo secit vitam, sed vel operando, Vel custodiendo mandata Dei potuit invo-nire si rat autem ita, sicut Apostolus dixit, abscon- , dila cum Christo in Deo Homo ergo sive in imbra vitae erat propter Vitam suturam, quia umbra est haec quod nunc nostra est ita in terra; sive in quodam pignore vitae erat, quia habebat insufflationem Dei. Habebat ergo pignus immortalitatis sed in umbra vitae positus abscondi tam vitam cum Christo in Deo Vulgari quodam tactu cia spectu videre et capere non poterat. Et si nondum pec calor, non tamen incorruptae, inViolabilisque naturae utpote qui postea peccat lapsias est, nequaquam aulem d- huc peccator Denique in Umbra Vitae erat qui autem peccatores sunt, in Umbra morti sunt. Peccatorum enim populias, sicut Esaias docet, sedebat in umbra mortis, cui lux orta per Dei gratiam , non per suae Virtutis est meri

lum. Ergo inter insufilationem Dei, et escam ligni vit unulla discretio. Nec hominem quis potest dicere phas sibi

posse acquirere, quam divina ei argitate collatum est. tinam acceptum tenere possemus Labor etenim hoste reo proficit, ut quae tributa sunt, resumamus. ertium il-hid quod propositum est, quia qui mortem non gUStaVerat, mortem timere non poterat, facile e communis naturae usu ab soli ilionem habet. Est enim natura insilum omnibus animantibus, ut etiam quae nondunt sibi nocere experta sunt, quasi noxia reformident. Unde enim colimibo in

ipso sui ortu Visi terror accipitris Lia de hapi ovibus formidabiles, pullis mihi Quod si in iis, quod irrationabilia sunt

animantia, quidam de adverso genere animantium naturalis est error, ut etiam irrationabilia sensum sugiendae mortis accipiant : quanto magis in primo homine rationis

Colos. III, 3. - Isai. IX, 2.

304쪽

utique plenissimo naturalis quaedan opinio mortis debuit ESse vitandast λ

Alias plures dubitationes circa Princeptum Adin datum, et Eum Proevaricationem excitatas diluit. XXX. Ronsus faciunt alias quaestiones hoc imodo : Non semper malum est non obedire praecepto. Si enim bonum est praeceptum, honesta est obeditio : quod si improbum

praeceptum, non obedire utile argo non semper malum est non obedire praecepto sed bono praecepto Dii obodire improbum est. Bonum autem est operato Pium Cognitionis boni et mali lignum quandoquidem Deus et bonum et malum novit. Denique ait et Ecce Adam factus est ton- quam unus nostrum .i, Si igitur bonum est scientiam habere boni et mali bona autem est quam etiam Deus habet, videtur qui interdicit eam hominibus , non recte interdicere idquo proponunt. Sed si in tolligant quid sit cognoscere, quam vim habeat hoc verbum si sic intelligant quemadmodum oportet, Cognovit enim Dominus qui sunt ipsius y , cognovit utique eos, qui Uniam e pli1-ribus acti sunt, in quibus inhabitat, et in quibus perambulat. Cognoscere utiquo non in sola et perfunctoria scientia est, sed in eorum operatione quae oporteat fieri. Oportuit autem hominem obedire mandato, non obediendo autem pra'Varicatus est. Igitur qui non obedixit, erraVit; quia prae Varicatio peccatum est. Verumetiam si X lentiare

305쪽

volint vim cognitionis, ut perfunctoriam scientiam boni et mali interdictam pulent, in eo quoque praevaricationis culpa est non Obedilum esse mandato quia etiam tumultuririam scientiam boni et mali Dominus Deus putavit inhibendIm.

XXXI. Alia quaestio : Qui non cognoscit bonum et malum, nihil a parvulo distat Parvuli autem apud usium

judicem nulla est culpa Gustus autem Operator mundi nunquam parVubim Vocasset in culpam, propter quod non cognOVerat bonum et malum; quia parvulus sine ullo est crimine praevaricationis et culpἰ e. erum Cum in superio

ribus dixerimus duplicem esse intellectum scientiae boni et mali, si perii incloriam scientiam accipimus ulique sal sum est quod nihil distet a parvulo, qui non cognovit bonum et aliam. Si autem salsum est quod nihil distet a parVulo ergo non parvulii Adani. Si non parvuliis, ascribitur utique ei quasi non parvulo peccatum. Si peccatum ascribitur, equitur poena peccatum; quia dignus invenitur poena, qui peccatum Vitare non procuravit. Potest etiam fieri, ut etiam qui scientiam non habet boni et mali, par-Vuliis non sit; quoniam prius quam civit puer bonum et malum , non credidit malitiae. Et iterum habes uias prius quam Sciat puer Vocare patrem et matrem, accipieta Virtutem Damasci, et spolia Samariae 4 Perseclus ergo qui operatur bonum, etiamsi boni et mali scientiam non

adeptus sit, ut muli prius quam sciant legem, ipsi sibi lex

sunt. Quod Apostoliis, prius quam diceret On concu- η pisceS, malim esse concupiscentiam nesciebat Doni que ipse ait: Peccatum non cognovi nisi per legem Nam sconcupiscentiam nesciebam, nisi lex diceret: Non con a cupisces is , quam partem etiam puer poteS esse per sectus jure naturae, prius quam Sciat concupiscentiam

306쪽

b96 s. IMBEOSII Crimet osse, Vel concupiscentiae crimen admittat. Ergo Secundinia perfunctoriam scientiam noluit Deus hominem Scire quod malum ost, ne quasi imperfectus Vitare non posset. On Obediendo autem mandato incurrimus in culpam ergo culpam satemur. Rursus autem si altam et profundam scientiam dicimus boni et mali, quae quidem profunda scientia persectum facit; non statim autem par Vultis qui ad altam et profundam scientiam pervenire non

potuit, recte sicut non parvulus Condemnatur.

XXXII ritorum quaestiones serunt: Qui nescit, inquiunt,b0Iaum et malum, ne ipsum quidem novit esse malum non Sel Vare mandatum, nec ipsum bonum novit, quod est obediro mandato. Et do quia non noverat, Venia, inquiunt, dignus sui qui non obedivit, non condemn lilione. Quae quidem quaestio de his absolutionem habet, quae ante memoravimus. Consideraro enim potuit homo ex iis, quod Deus antomi contulerat, quod in sustiationem Dei accepit, quod erat in paradiso voluptatis locatus, summam auctorio hedientiam deserendam. Et ideo si vim nesciebat boni et mali tamen quia tantorum auctor dixerat de ligno scientiae boni et mali non esse gustandum, idem praeceptori Servare debuerat. Non enim ab eo peritia, sed fides cxigebatur. Intelligebat utique Deum omnibus praeeminere, ideoque personam jubentis spectare debuerat. Etsi non intelligebat vim qualitatemque jussorum; sciebat tamen Priaeceptori deserendam esse reverentiam. Habebat in na-

tiara hanc opinionem, etsi non habebat judicium boni et mali. Denique et mulier serpenti dixit si Ex omni lignos paradisi manducabimus sed fructu autem signi quod sta in medio laradiso dixit Deus : Non manducabitis oxy O . illa ergo sciebat obediendum esse mandato, ut diceret uix omni fructu manducabimus, quod Dominus

307쪽

imperaverat de ligno autem qiuod est in medio paradiso,

imperatum a Deo dicit non esse gustandum, ne mori morerentur. Ergo quia civit deserendum esse mandato, civitutique malum esse praeVaricari, et ideo juste praevaricata

damnali P.

XXXIII. ccipe aliud: Si assumptio do ligno scienti e

boni et mali ita operatoria erat, ut bonum et malum gnOS-ceretur quod videtur Scriptura ostendere, dum dicit :u uia ubi manducaVerunt ambo, aperti sunt Oculi eorum, et cogno erunt quod nudi essent ; hoc est, aperti fiant Oculi cordis, et cognoverun turpe esse nudo Se degere sino dubio tibi gustavit mulio de ligit 3 scientiae boni et mali, peccaVit et e peccasse cognovit. Quae igitur se peccaSSO OgDOVerat, Vel Virum ad poccati communionem invitare non debuit. Illiciendo autem Virum, et dando ei quod ipsa gustaverat, non vilavit, sed iterarit peccatum. Nam utique si vere rationem expectes, eum quem diligebat, non trahor ad consortium poenae, sed magis ab eo quod cognoVerat ipsa esse peccatum, Vel inscientem reVocare debuerat quamvis videatur haec mulier sciens quod post culpam in paradiso esse non posset, eluisse ne sola de paradis ejiceretur. Denique absconderunt se ambo post culpam. Excludendam igitur se esse cognoscenS, Consortio viri, quem diligebat, noluit defraudari. XXXIV. Iterum accipe : Non cognitio mali malum est; sed cum actus implet malitiam. Non enim statim qui novit malum, quod malum est, facit sed qui quod malum esse novit, Operatur. Iacentivum autem ad operandum quod malum est, aut iracundia, aut Cupiditas esse consuevit. Nec lalim necesse, ut habens scientiam mali saciat quod improbum novit, nisi aut iracundia aut cupiditate vincatur. Liade quod diximus incentivum peccandi, Vel ira, Vel cu-

308쪽

piditas est, vel plerumque formido, licet ex formidine oriatur cupiditas, dum unusquisque vult ita re quod metuit. Ε ido recte iracundiam et cupiditatem duorum reliquOrum posuimus incentiva Viliorum. Consideremus igitur utrum Eva his ad vitium stimulis incitata sit. Sed neque irascebatur marito, neque cupiditate Victa est in secundo duntaxat errat, ut edendum viro daret, quod jam ipsa gus laverat. Prim, suerat cupiditas rauciori erroris ut ipsa ederet, Sequentisque sui causa peccati. Quod enim jam gustaVerat, desiderare non poterat D et gustando, malis uerat scientiam consecuta. Malum igitur, quod adverterat, in virum derivare non debuit, neque conjugem proprium praevaricato rom divini sacer mandati. Sciens igitur risedensque peccaVit, et sciens Virum in suum traxit errorem. Alioquin invonietur salsus es s de ligno scientiae boni et mali sermo, si etiam posteaquam de ea arbore manducavit, scientiam mali habere non potuit. Quod si Verus est Sermo, cupiditatis utique causam habero non potuit licet plerique sic excusandum pulent, quod diligens Virum ab eo timuerit separari, et hanc causam cupiditatis praeten dant, quod esse voluerit cum marito.

Quoeritur tirum a Deo, et a ligno, et demum aliunde mors homini acciderit atque objectio multiplici responsione diluitur. XXXV. TΕllsu alia quaestio subrepit unde mors acciderit Adae, utrum a natura ligni ejusmodi an Vero a Deo.

Si naturae signi hoc ascribimus, videtur ligni hujus fructus

309쪽

vivificandi insumalioni o praestare; siquidem quem vivificaverat insuslatio, si uelus hujus signi traxit ad mortem.

Aut si Deum operatorem mortis esse memoramus, dicunt quod gemina eum opinione accusemus : quod aut ita immitis, Ut noluerit ignoscere, cum posset aut si ignoscere non potuerit, videatur infirmus. Videamus igitur quomodo diluendum sit. Nisi fallor, mortis causa in hodientia fuit; et ideo homo ipse sibi mortis est causa, non habens Deum Suae mortis auctorem. Neque enim si medicus praescripsit aegrotanti medicamonia, a quibus Videatur CaVendum, atque ille ab interdictis non putaverit abstinendum, causaei mortis os medicus sod utique ipse sibi reus mortis est propriae. Itaque Deus quasi bonus medicus prohibuit, ne Adam nocitura gustaret. XXXVI. Iterum acci pol Scire bonum melius est, qu3m nescire; et ei qui bonum sciat, pulchrum est scire quod

malum est, Ut sciat cavere quod malum est, et Ut prudens subeat custodiae cautionem. Rursus autem non alis est hoc soliim scire quod malim est; ne Cum malim SciaS,

scientia boni incipias defraudari. Pulchrius est igitur ut utrumque norimus ut et quia scimus bonum, sugiamus quod malim est et ex eo quod cognOSCimia malum, boni gratiam praesoramus. Sed ita debes utrumque Seire, ut et prosunde noveris, et quod nOVeris XoquariS, CtUS-que cientiae congruat Alioquin tolerabiliorem Scriptura indicat eum, qui utrumque nesciat, quam qui persunctorie Utrumque Cognovit Gravat enim scire, quod Vel exequi Vel vitar noli possis gravat scire sine usu atque opere cognitionis profundae. Denique obest ad existimationem medico scire quid prosit, et quid noceat aegro nisi Og nitione ea quemadmodum oportet, utatur Dei de non est cognitio bona, nisi ea utaris Ut Oportet.

310쪽

XXXVII. Item accipe : Non frustra lignum scientiae boni et mali productum est in medio paradiso et si cuicumque homini productum esset, superflua interdictio. Sed neque frustra factum est, neque alii, nisi homini sactum est, qui mandatum accepit ut non solo eo, sed eo cum deteris uteretur. Nam si multa discutias, complura reperies et plane innumera, quae ei, qui Ut nesciat, possint nocere. Nec ipsas divitias invenies fructuosas, si habens dives subsidia largitatis, neget alimenta paUperib US, X-chidat inopem subsidio destitutum, aliena extorqueat, quia praevalet potestate. Pulchritudo ipsa et gratior corporis forma frequentius in vitium, quam deformitas trahit. Numquid igitur quisquam deformiores, quam pulchriores filios habere desiderat, et inopes potius liberos suos cupit eSSE, quam divites Phu a sunt hujusmodi quae non ad imprudentiam largientis reserenda sunt, sed ad male utentis errorem. Et ideo utentem accusandum potius quam do

nantem.

Soluuntur quoestiones de pro scientia Dei ire pro varicationem dati et vino inem boni et mali humanis mentibus ἐυ initus impresSam. XXXVIII. TΕnsu quaestio : Sciebat praevaricaturum Deus Adam mandata sua, an nesciebat Si nesciebat, nonos ista divinae potestatis asserti : Si autem sciebat, et nihilominus sciens negligenda mandavit, non silui aliquid superfluum praecipere Superfluum autem praecepit prolo-