장음표시 사용
461쪽
quinque sensus triplicem collectionem habeant eo quod visus visibile videt, et auditus audibile audit, et odoratus odorabile odoratur, et gustus gustabile gustat, et tactus quod tangendi substantiae subjacet, tangit. Ide quinque sensus, tripliciter aestimati sunt, vel secim dum illud st Scribe tibi tripliciter . a Ego tamen commodius puto illud, ut sensus terreni hominis atque animalis et spiritalis accipiam, quos illa diluvii fluenta transcenderint.
LIII. Merito mortua est omnis Caro Ude OVebali P. Quod et secundum littoram liquet, et proprie a naturaliter carnis corruptelam indici procelloso commolionis expresiit. Commoti enim Vitiosa non est, nisi per assectus corruptionem. OVet enim Voluptate caro, et ipsa Voli1ptatibus commovetur. Talis autem commoti corruptelam creat. Causa ergo corruptelae commoti istius mundi est, per quam anima uniuscujusque degenerat. Cum enim vi tiosae passiones mentem OVent, corruptela generatur; cum excitant studia virtutum, disciplinae prosectus est. Omnis igitur qui erat in arida, mortuuS Si ne enim poterant non mori quos tanti diluvii unda demerserat. Hoc Secundum scriptum Seriemque Verborum. Caeterum si at
legoriam quaeras, non dubium est quia exemplo ligni aridioris quod simul ut lambere coeperit, ignis exurit: ita anima nisi diversarum humescat Ore Virtutum, poculo quodam irrigata sapientiae, o sonte justitiae, alqtio irriguo castitatis, tanquam arefacta radice Vitali, cupiditatum de flagrat incendio, vel profluvio carnis illis procumbit. Undsi semper epulari debet animus bonorum operum cogit aliones, ut prudentice SUCCO men inebriata pinguescat; quo non facile diluvii corporalis cedat injuriae, atque arido incuriae situ evirata moriatur. Ideoque nos admonet Dominus sonte sapientia non recedere , pocula Virtutis haurire;
462쪽
novitiis sole in i liuitatis rescat, et procellam persecutionis Sustinere non possit. Scriptum est enim: u Quod si in hii
η mido hoc faciunt, in arido quid ioth
LIV. KDelevit, inquit, Deus omne quod erat super sa situm torrae Scripti CVidens explanatio. Allegoria autem expositam nobis declarat superbiam, quae se extollit in hac terrena fragilique substantia, et immemor divinorum, humana despiciens, ipsum arrogantis viri habitum, incessum- quo deformat quales describit Esaias Judaeae silias, oculorum micantes nutibus, O alta se cervico jactantes'. Sunt enim hujusmodi erigentes supercilia, inflato corde, elato
pectore, CerVice resupina inui solum quidem vestigiis pedum perstringant, tot autem se librent corpore, et inani suspendant examine in priora gressu procedant, ad poste
riora Verticem reclinantes coelum spectent, terram autem
fastidiant, tanquam cervicis dolore suffixi, ut eam inclinare non possint. Hos igitur delevit de libro vitae Deus dicens :u Omnis qui se exaltat, humiliabitur nec inter moritaS9nctorum Commentis adhaerere facit coelestibus 29). LV. Omnibus igitur, qui extra arcam fuerunt, interemptis, Derelictus est O solus in arca Cum iis, qui cum sipso erant .s Non indigo interpretatione sermo simplicior Concurrit intellectus cum littera Altior autem et interior significati demonstrat justum Virum, a maiorem
quo Sapienti se tanquam arborem fructuosam, internecatis quae Oscam ejus solebant arrodere, Omam ob Umbrare, COII Ct3re pro CSSus ramorum, Volui exsortem irrationabilium passionum solum remansisse cum suis. Sui autem sunt
purae animi disceptationes, qui Virtuti adhaereant. Et bono addidit in arca romansisse, quasi vix credibile amputatis corporalibus passionibus videretur cum adhuc Versari in
463쪽
corpores quod licet jam terrenis careret contagiis, incorruptam licet, corpori tamen adhuc Sub Stantiam reserva bat et velut incorporeus in corpore, Superserebatur diluvio, non absorbebatur corpus quidem gerens quasi in arca positus interno, sed qui corpus ipsum insuperabilis passionibus quasi incorporeus in medio tantorum motuum gubernaret.
cur dictum sit, Memor fuit Dominus Noe, nulla ejus uxoris ac miorum ejus facta mentione Cur item bestim prius quam jumenta nominata sint; et, quali3 viritus Super terram inductus, ut quc ceSSarcnt rLVI. 4MΕuonsuit Dominus Noe, et bestiarum, et ju- umentorum . MOVentur plerique qua causa non dixerit Scriptor, quod etiam uxoris et filiorum Noo memor fuit Dominus, cum bestiarum et jumentorum fuerit memor. Sod cum dixerit quod o memor fuerit, in auctore et praesule domus necessitudines ejus reliquas comprehendit. Simul exprimi videtur quidam reliquarum OnSCISUS C- cessitudinum. Etenim uim omnes invicem sibi chari sunt, una ' est domus cum autem diScrepant, Separantur et scinduntur in phires domos. Ubi ergo Charilas, ibi senioris nomine de quo pendent caeteri, domus omnis significati ut si quis arborem dicat, utique comprehendit et rassi quis ramum nominet, etiam fructus qui in eo si
rite uno atque eodem sermone complo
464쪽
LVΙΙ. oec illud otiosium quod primo dixit, quia memor fuit Dominus Noe, deinde bestiarum, O Slea jumentorum,
hoc St, Cur non ea animantia quae mitiora sunt, post hominem nominavit, sed ferociora. In quo videtur illaeSSe ratio, ut ea, quae serociora erant, utriusque partis Vicinitate mansuescerent. Quod videtur etiam in illo versu poetico de Clarari κακους δ' ἐς μωτο ελαστtu . Hinc enim etiam Poeta usurpaxit, ut dispositionem dimicatur ita ordinaret exercitus quo inferiores collocaret in medio, quo magis hinc indo a sortioribus uva ronlur, et dimicationem utriuS-que partis assumerent. In his scripti series manifestatur. Altiore autem sensu certum est quod justus in medio habet non in parte cogitationes cordis sui tam quoad carpit hanc Vitam habeat necesse est in corpore tanquam in illa arca bestias graves. Iulla enim mens est, nulla anima, quae non recipiat etiam malarum motus agrestes cogitationum. Itaque insipientis anima ferinos acuit motus, atque adolet Venena serpentum sapientis autem vigor mitigat et
LVIII. 4 Et induxit Dominus spiritum super terram, et η cessaVit aqua sΝon puto hoc ita dictum, ut spiritus
nomine Ventum accipiamus. Neque enim Ventus poterat siccare diluvium. Alioquin cum mare Ventis exagitetur quotidie, exinaniretur profecto. Nam quomodo non Va- Uaretur mare Ventorum vi, cui cessisset toto dissus umorbe di avium usque ad Herculis, ut aiunt, columnaS, et mare Magnum tectis montium excelsorum Verticibus exaeS-
tuans Spiritus igitur divini virtute invisibili diluvium illud
repreSSum esse non dubium est, coelesti operatione, non statu. Unde scriptum est si omnia a te expectant, Ut des, illis cibum in tempore aperiente te manum tuam, Omnia simplebuntur bonitate. Auferes spiritum eorum, et desi-
Homerus Iliad. Δ. - Gen. VIII, 2.
465쪽
DE NOD ET ARCA LIBER u Nds. 455 cient, et in pulVerem UUm OnVertentur. Emittes Spiri, tum tuum, et creabuntUr et renovabis faciem terrae . . Est ergo Spiritus, cuius operationi cedere universa videan tur, in quo Caeli pSm VirtUS It SI cui Scriptum est :
Verbo Domini coeli firmati sunt, et Spiritu oris ejus manis virtus eorum': hqui Spiritus est creator uniVersorum, sicut etiam Job dicit: si Spiritus divinus qui fecit me'. v
Clausos aquarurn fontes et cataractas indicare causas erroris ad anim e sanitatem δε recidendas e dinumeristionem temporis quo edit arca, initio anni, id est, Uern tempestate coepisse ac desiisse diluvium iisdemque numeris crevisse et decreυἰSS I Stium arcs reScratum, mentem per Sensu naturam contemptando ad cognitεonem Deiperoenire demum emiSSionem corvi, cu*oe depulsionem eae anima ad quam eaetinctia paS-sionibus non reυertitur.
Ux ΝίΝ consideremus quid sit quod ait Scriptura
divina κ Clausi sunt sontes aquarum, et cataractae Coeli A. v Nec obscurum arbitror. His enim causis minuitur diluviunt quibus crevit. Erupti erant sontes aquarum, apertae fuerant calaractae coeli, ut undique influentibus aquis terra inundaretur Debuerant claudi ea ex quibus diluvii origo manavit, ut ejus inciperet esse desectus. Hoc littera sonat. Subtilior aulem interpretatio exprimit, eo quod diluvium anitias vilio uentis et luxuriae corporali influxerat, ut
sal et i, 7-5o. - Id. xxxII 6. - Gob. xxx III, 4. - Gen. VII, 4.
466쪽
malitia passioni, passio malitiae miscerotum ingrediente medico Dei Verbo a visitationem animae quod diutina aegritudine laborabat disceptationum improbitate, et P
Sionum incerbitato, prius debuerunt causa, aegritudinis amputari Principium enim medicinae est causas languoris incidere; ne diutius ea, quae nocetit, ad incrementum aegritudinis ministrentur. Quod nos etiam lex docet cum enim Stoterit lepra, ut jam non dissundatur, tunc ait mundam CSSeleprae Stationem quamdam et mansionem . Muidquid enim praeter naturam movetur immundum est. Haec igitur est animae sanitas, haec salubritas montis, ut affluentia CESSet erroris, Sisintur culpa, ne serpat Cessante incenti VOculpae atque delicti salus tuta est, atque nossensus Vigor animae se refundit. LX. Et sedit, inquit, arca septimo mense Septima et svigesima mensis'. ,, Nisi diligenter intendas, etiam Secundum litteram dissicilis loci istius comprehensio est. Et primum omnium cavendiun, ne quem septimi mensis repeti tio crebra perturbet. Sic enim scriptum est, excenteSimo anno secundum hebraicam Veritatem, menS Ver primo,
septima et Vigesima die mensis coepisse diliivium : centum quinquaginta diebus suisse infusionem aquarum, sedi SSeorcam in monte septimo mense, septima et Vigesima mensis postea minui coepisse aquas misericordia Dei, centum quinquaginta diebus diminutionem aquarum actam, poSion apparuisse capita montium Ddoinde post quadraginta
dies aperuisse ostium arcae sanctum Noe, dimissum corvum non revertisse, dimissam columbam revertisse Vacuam, itorum post septem dies dimissam revertisse cum ramo olivae, tertio post septem dies dimissam non revertisse lunc advertisse Νbe quod aqua omnis recessisset. Ac si an uus conchisus ostenditur sexcentesimo primo aim Noe, in
467쪽
seciundo anno septima et Vigesima mensis. Quod igitur ad explanationem apertam pertinet, eodem mense atque eodem die restituitur aequalitas terrae post diluVium, quo corrupta est incipiente in susione diluvii. Veris enim tempore Omnis ager viret, et terra parturit fructus. Tunc incipiunt gemmare arbores, germinare fructus Divilem ergo reformavit Dominus et restituit qualitatem Mense igitur Secundo, hoc est, Aprili primus enim mensis martius est quo habet Justus natalem, quando noctium dierumque aequalitas aestimatur, hoc est, octavo, ut Romani putant, Vol ut alii, quinto Kal. april. mense, inquam, Secundo, hoc est, aprili, Septima et
vigesima mensis coepit diluvium. Ver igitur initium anni
aestimatur, non secundum Sum temporis, Sed Secundum
naturae praerogativam ut quia tunc spe anni inchoat, et incipit se fructus ostendere, tunc videatur anni esse princi pium. Septimus autem mensis secundum numerum is qui september dicitur, computatur; quia etsi a septembri mense annus videatur incipere, Sicut Indictionum praesen tium usus ostendit tunc enim seminum actus Vere tamen ex quo plenior gratia se incipit demonstrare, ex eo anni origo subducitur et ideo qui alia ratione primus putatur, diversa aestimatione septimus habetur, Iunc ergo sedit arca, hoc est, in mense septimo, septima et Vigesima mensiM Super montem quadrati. Ex illo minui diliivium coepit Simul considera quia eisdem numeris quibus aliqua incipiunt, rosoliuntur ut diliivium coepit secundo mense anni, septima et Vigesima mensis centum quinquaginta
diebus influxit diliivium, centum quinquaginta diebus aliis cessit diluvium : quadraginta diobus nimia vis coelesti imbre et sontium eruptione exaestuavit, quadraginta diebus aliis exactis, postquam Visa sunt capita montium, undecimo mense, primo die mensis, dimisit corvum sanctus Noe ita constat eodem numero quo cumulatum est, diliivium esse
468쪽
458 AMBROSII imminutum. Unde docet nos Scriptura ordinem esse servandum.
LXI. Quod autem Ostium sit arcae quod aperuit Justus,
secundum corporis rationem Supra dictum est. Secundum altiorem autem interpretationem illud dicendum videtur, quod corporis sensUMVelut ostiorum similes habentur. Per hos enim tanquam per ostia ingreditur in nostram mentem velut quaedam sensibilium comprehensio Ergo mens nostra per hos sensus respicere Videtur, et maxime per Visionem, quae Omnibus Sensibus corporis praestabilior aestimatum quia domestica est luminis, et per eam aspicientes Coelum, terram, maria, Solem quoque limam, et stellas quibus axis ornatur, intelligimus Deum esse operatorem mundi atque rectorem, ne Sine ductore Deo tantorumque operum conditore haec potuisse fieri credimus, aut posse
LXV. Per hanc igitur senestram corvum primum Justus
emisit. Quaerenda causa, nec tamen lalet quantum ad sit teram pertinet; quia plerique quasi annuntium suturorum corvum aestimant, et Voce ejus observant, Volatusque ri-m3ntur. Sensus autem altior significat quod mens Justi quando mundare se incipit, quae tenebrosa sunt, et immunda, et temeraria primo a se repellit. Siquidem omnis impudentia, atque culpa tenebrosa est, et mortuis pasci tur, sicut corvus : lumini autem Vicina virtus quae mentis
puritate et simplicitate resplendet. Et ideo tanquam emittitur et sugatur culpa, et separatur ab innocontia, ut nihil remaneat in viri justi mente tenebrosum Denique egreSSUS corvus non reVertitur ad ustum ; quia fugitans omnis culpa est sequitatis, nec probitati videtur et justiti: con venire. Denique evasisse se credit injustus tanquam devinculis, cum justus ab ejus e consorti separ verit, di
luxis cujusdam et corruptela familiaris, ut corvus qui cum
469쪽
DE IOR ET AERCA LIBER 'NΓs. 459 siccitatem terrae nusquam inVeniret, non reVePSUS est, sed remansit. LXIII. Considerandum etiam quare non regreSSUm dixerit corvum, si Donec Siccaret aqua a terra quasi
Ver postea sit regressus. Sed haec locuti sumiliaris est Scripturae divinae. Siquidem et in vangelio habes scripium do sancta Maria, quod non cognoverit eam Joseph
donec peperit silium , cum Utique nec postea cognoVerit. Deinde quae est locutio ista, ut diceret: si Donec siccaret x aqua a terra, η non terra ab aquat Et quidem usus loquendi otiam hoc habere consuevit tamen nonnulli anteno aestimaVerunt, eo quod immoderata quaedam videatur Vis exprimi passionum hac locutione verborum quia turbidis passionibus ac procellosis consummatur anima, de Iicientibus autem et velut arescentibus Virtutem CSUmat. Non redit igitur culpae species In animam Justi, quasi siccam et mortuam derelinquens, et cui jam nocere non posSit.
dit Noe idemque columbam septem aliis diebus et inens Patientiam in corrigendo nec 33ariam docet. LXIV. Ec illud vacuum, quod postea columba dimit titur ualitiam etenim simplicitas , et culpam Virtus reSOI-vit Malitia igitur amat diluvium , et consortium justae
, Gen. iv, 7. - a Matth. I, 25.
470쪽
mentis restigit, et quasi desolata, et sine aliqua Statione remanet nullam habens cum Virtute communionem Virtus autem redit amans justorum consortia , et largiendae sami liarior utilitati, quae conserat salutaria, et caVenda ea quae Sunt nocitura, commoneat: sicut columba dimissa cum Videret CeSSasse aquam, regressa est tanquam plena justi ii id ut ei a quo missa suerat, nuntiaret quid adhuc caVere deberet, atque expectando fructu meliore poStea potiretur. Quod autem columba non inveniens requiem Udm regreditur ad eum, manifestum indicium dedit per hujusmodiaVes quantum intersit inter malitiam et Virtutem, Xprimi. Siquidem corvus anto dimissus, cum aliquanto Videretur amplius exundare diluvium, visus est locum inVeni S se residendi. Et certe non est hujusmodi corvus ut aliae VeS, quae in aquis conversationem habere consuerunt. Cum ergo CorVUS Ubi remaneret invenisse Videatur, columba autem non invenerit, evidens ratio est altiore interpretatione signari, quia malitia inquietis passionibus et cupi ditatibus, quibus corrumpitur anima, se miscere ConSUCVit, et quasi cognatis et domesticis delectatur, ibique Ommorationem suam locat virtus autem prima statim Specie
visionis os fons regredi estinavit ad montem animamque Justi, quod illic divorsorium sibi tutissimum sit locatum; e quod alibi tanquam cohinaba, ita hujusmodi virtus tam lionem tutissimam invenire non possit. Tardo enim inter astutias istius mundi, et saecularium luctus cupiditatum portum solet inVenire simplicitas. LXV. Ita quo sicut justitia velut visendi gratia progressa paulisper ad maentem optimam redire sestinat, nec longius discedit a justo ita etiam justus et studiosus Virtutis ubi Virtutem appropinquare cognoVerit, gremium Suae mentis expandit. Quid enim sibi vult quod vir studiosus virtutis Noe extendens manum suscepit eam , et introduxit ad se P