장음표시 사용
481쪽
pioniis volatilia autem intellectus, qui sunt longe subiblioros atque loVioreS. LXXX. Nunc vero consideremus diligentius quid sit quod ait: Et dixit Dominus Deus : Recogitans non adjias ciam maledicere terram propter opera hominum; quia pera manet cor hominis diligenter super mala a juVentute . Non ergo adhia percuteret omnem terram, sicut fecit, omnibus diobus terrae. tsi vindicaverat in hominum genus tamen cognoverat quia Vindicta togis ad timorem proficit, et cognitionem doctrinae magis quam ad naturae commutationem, quae corrigi in aliquibus potest, in omnibus mulari non potest. Vindicavit ergo Dominus, ut ii meremUM pepercit, ut reserVaremur. Et vindicavit semel ad exemplum timoris, opercit in reliquum, ne domina retur semper amaritudo peccati , simul quia si quis peccata cupiat saepius Vindicare , asper magis quam cenSOrius habetur. Ideoque dicit Dominus is Non adjiciam ultra ma- η Iedicere terrae propter opera hominum, η id est, quia pietatem suam circa universitatem hominum voluit declarare, et tamen securitatem et negligentiam quamdam mentibus humanis asserre non debuit, in paucos Vindicat, plures reservat. Deinde cum dicit: Non adjiciam, ostendit quod allevet magis aerumnas hominum quam ingraVet, sciens quod penitus peccata hominum auferri non queant. Τanquam in proverbio et Si quis et subtili haurire cupiat aquam, sic qui malitiam ex pectoribus hominum conatur
LXXXI. Non adjiciam, inquit, maledicere terrae prop- η ter peccata hominum; quia permanet sensus hominis dili genter Super mala a juventute. Vide quomodo studiose nos delinquere Deus significet, dicendo permanere Super mala sensum hominis diligenter quo dicto significare vide
482쪽
tur diligotitor cor hominis ad peccata propendere, et inesse principali nostro lubricum delinquendi, et quod pejus est,
studium non deesse. Ide Onim ait, Diligenter, quasi solliciti simus, ne ulmunitas culpae nobis possit Obre pore Deinde non in unum malum dixit, sed si Super mala. Et, si Α juventule, addidit; ecilla enim aetate crescit malitia , licet alibi legerimus quod non sit sine peccato nec unius diei insans. Sed et insantia sine peccato non sit propter corporis infirmitatem, diligentia autem et studium peccandi incipiat a juventulo ut puer quasi in- sumus peccet, u Venis tanquam improbus, qui studiose cupiat peccata committere, et in criminibus glorietur. Apud plerosque enim innocentia pro ignavia, et culpa pro laudo habetur. Ita so luxuria et deliciis et adulteriorum assectibus juvenes a. tare consuerunt. Crescit ergo cum petatibus culpa. Omne igitur genus hominum jam non consumendum declarat, cum dicit : Non adjiciam percutere
omnem carnem a sed in parte Vindicta servatur.
Quod ait Dominus, Semen et messis, frigus et aestus non requiescent, ad litteram et moraliter e licatur. LXXXII. si sit etiam quod ait: Semen et messis a frigus et aestus, hyems ot aestas, die et nocte non re squiescent 4 Secundum litteram significat permansuranian ntibus secundum institutionem Domini, et statum suum temporibus incorrupta sutura animalia, vel nemo-
483쪽
puntur etiam illa, quae temporibus ut 'lia aeqUe gignuntur. Si autem confusio sit temporum, quomodo OSSunt On- susione facta etiam ea, quae sunt gignentia, permanere PErgo tempora sunt, Uae Ut Corrumpunt Ut reSerVant, prout ipsa sui habuerint qualitatem. Ideoquo annus X contrariis ducitur, Vere, ut unino, aestate, hyeme, Si CUt harmonia cantilenae permixtis gravibus et acutis Videtur consistere. Si ergo et mundus isto ex contrariis continetur, aere et terra, igni et aqua. Ostra quoque corpora frigore et calore, humore et siccitato , quemdam naturae Ordinem servant. Nam si naturalis ordo ac mensura Constanditur, tunc necesse est sequalia interitus. Ergo certum ordinem temporum Dominus, remota confusione diluvii, ad per severantiam mundi promitti suturum.
LXXXIII. Altior autem sensus hoc habet, ut CP Q-men intelligamus principium, per messem intelligamus
sinem. In utroque salutis est causa. Alterum sine altero
imperfectum est; quia ubi principium est smi quaeritur, ne potest esse, Sublal fine, principium, et sinis in princi
pium recurrit. Ergo semper in eadem recursurum, dum in hoc mundo St, genus memorat humanum ut Cum incipit annus, siniatur cum simitur, incipiat, non medio mundus tempore resolvatur. Ita et mens, quando aliquid videtur incipere, ad sinem usque contendat, et operi Sui terminum quaerat. Quando sinit aliquod opus , non quasi consummato per serietur sed in alia recurrat opera, et semper incrementa Virtutis exerceat quandoquidem videt quod in fructus suos semper terra reVocetur, qui diversi aut vere et aestate, ut in partibus Orientis, aut aestate autumnoque nascantur, ut in partibus Occidentis.
LXXXIV. Ilio tempore terrarum seminaria partuS suos edunt alio autem tempore fructus arborum carpi-
484쪽
necessarii ex seminibus terrarum; at Vero ex arborum fructibus voluptuarii. Itaque corpus nostrum tanquam vere, hoc St, aere, Cibo paScitur naturali. At autem
graeco nomine, Ver latino dicitur. Ideo Scriptura de partibus Orientis, et maxime AEgypti per quam transivit
Bebraeus, vel ex partibus Phoeniciae sumpsit exemplum. Anima autem Voluptuariis, hoc est, sapientiae fructibus alitur tacui iterum, ut corpori nostro contrarium rigus et aestus, ita timor et iracundia Videntur adversa. Sed quia in corpore est, necesse est et iracundiam habeat o limorem, nec potest Sine hac QSSe corporeae necessita te naturae.
Et ideo mens sapientis moderamina justa dispensat ne iram et timorem permisceat, et stat confusio quaedam in animo illius atque diliivium. LXXXV. Die quoque et noctes quod ait, per diem intelligis illuminantem virtutem, per noctem recognOSCiStenebrosam iusipientiam. Itaque et in limor tanquam in frigore potest esse illuminans virtus. Similiter et iracundiam potest reprimere temperantia ut in timor aliqui non penitus resolvantur, et magis timorem dirigant ad opera virtutis. Verbi gratia, si persecutor insistat, ut plus
Deum timeas, et perpetua magis supplicia , quam praesentia putes esse Vitanda, quae dum timos , accendaris ad gloriam, perfidiae iratus o sceleri. Rursus iracundia uC-gensus divino commotionem timor modereris.
485쪽
De proerogativa potestatis hominibus in coetera animalia per benedictionem qua Noc cum suis donatu est, divinitus attributa. Et quomodo intelligatur Dominus eisdem hominibus in escam dedisse omni reptilia,
LXXXVI. Ei enodixit Dominus Noe et filios ejus,
s dicens : Crescite et multiplicamini, et replete terram , et dominamini ejus Det timor vester et tremor erit Omnibus abestiis terrae, et omnibus avibus coeli, et in Omnibus, quae ηmoVentur Super terram, et in Omnibus piscibus maris . Haec praerogativa potestatis in caeteris animalibus videtur hominibus attributa et in superioribus partibus. Sed eo loco ubi dixit quod Deus homino socii, dicitur is Mascuntum et sceminam fecit eos, et benedixit eis dicens ires a cite et multiplicamini, et replete terram, et dominamini η ejus, et potestatem habete super pisces maris, et Volati alia, et bestias terrae , et optilia'. o Quod e admonui, ut intelligas geminam hominis generationem expreSsam unam secundum imaginem Dei, alteram secundum sigmentum do luto terrae. Denique illa creatio hominis de luto terrae Videtur esse saeta post mundum, postquam requieVit Deus ab operibus suis. Sero quodam modo terrenae Statuae sigmentum gignitur e Non erat pluVia Super terram, nec η homo terram operabatur. Tunc de limo terrae sinxit
η Deus hominem, et insustavit in aciem ejus spiritum Vitae, et factus est homo in animam viventem'. Illo au
486쪽
clusa sunt opera Dei, quasi persecta operatione constitutus homo secundum imaginem Dei est, cui etiam iste comparatur, qui in diluvio justus inventus est. Et de supra terrena Omnia eum constituit Deus, sicut et illum ad imaginem Dei factum, quia uterque a terrenis vitiis temperabat. Ille, qui ita oneratus est, ut nil ait terreno deberet con tagio ciste , qui et in periculis fuerat approbatus, et examinatus in passionibus, et repertus quod in confusione non fuisset obnoxius passioni. LXXXVII. Altior autem sensus habet quod justuS magnitudinem multitudine virtutis augetur, alque doctrina; et replet terram, quasi cor quoddam in quo sit receptacu tum intolligibilium. Ita nihil vacuum sapientiae esse patitUr, quod insipientia possit invadere. Domitis igitur non solum terrenis Omnibus passionibus , sed etiam sensibus corporalibus, bestias quoque sibi quodam terrore subjicit et i more, in quibus species Videtur inesse malitiae atque seri talis. Immitis enim et agrestis est omnis malitia, et inflatur aeri quodam tumore. Nec illud obscurum , quod reptilia quaedam letalium quamdam habent speciem passionum, a quibus Venenum quoddam menti videtur infundi. Omnibus ergo his imperat justus, quibus non commiscetur Sed coercet ea, si mens ejus non delectatione, non cupiditate ducatur, non tristitia, et timore frangatur; non etiam luxuria atque deliciis tanquam lubricum et caducum Vitae hujus agat cursum, sed continentia et temperantia abigat a se vir sapiens huiusmodi passiones.
LXXXVIII. Sod quia subdidit statim : Omnia rep-
stilia , quae sunt viva , erunt Vobis in escam Pane sorte te moveat, quia aut de reptilibus diximus venenatis, cognosce alia esse reptilia venenata, alia mansueta Do
487쪽
mansuotis igitur reptilibus accipe, quod etsi non omnia Ventre et pectore repim sicut colubri, tam exiguos tamen pedes habent, ut repere magis quam ambulare videantur. Ergo venenatorum reptilium similes immundas in corpore accipe asSiones, mansuetorum autem decoras. Omnis enim assectus, iii est praeter deformis delectationis illo Cebram, passio quidem est, sed bona passio Cupiditas mollior, et ira, et timor, hae noxiae animae passiones Sunt :assectus autem innoxii, passiones bonae sunt. Et his vivendi quidam nobis usus ministratur, et causa 'arum cibo utimur ad vitae gratiam, harum epulis delectamur.
An oleribus magis quam carnibus escendum Dominus Princeperit; et quemadmodum nos munierit Moses contra opiniones Philosoρ rum de anima quorum Uaria Placita referuntur e item qua ratione it dis tinguendum inter animas artem rationalem et Sem
SitiNam quidve anima sanguis dicatur LXXXIX. Qui est etiam quod ait si Sicut olera pa- , buli dedi vobis omnia 4 In quo et ii, qui simpliciter intelligunt, ut non expendant sermoni CXamen, non nobis videntur esse contrarii. Sunt enim qui putant quod olera ad escam nobis Dei nutu altributa Videantur, quo his magis quam carnalibus epulis uti debeamus : ego autem libenter his acquiescerem, ut generi hominum ad parcimoniam magis et temperantiam olerum Sus inolesceret nisi vi-
488쪽
derem ab his, qui non libenter accipiunt, posse referri mihi
quia non omnia olera escae hominum inVeniantur accommoda. Deinde quia non omne hominum genus sapientiae et continentiae amore ducitur, Ut continentiam sequi possit. Et ideo quod generale praeceptum est, ad Ortiunculam paucorum hominum deriVare non possumus , Omnibus
enim hominibus hoc praeceptum datur. XC. deoque consideremus quid dixerit si Sicut olera, , inquit, pabuli dedi Vobis omnia , s non Olera Omnia dedi vobis ad escam. Utantur igitur qui utuntur carne,
tanquam oleribus, non ad distentionem , nec ad arvinam corporis, quam epillae Carni sacere consueVerunt. Sed quemadmodum et olera non omnia disco usum habilia sunt, ita etiam non omne ViVum reptile accommodum ad
usum epulandi. Siquidem ab omnibus Venenatis abstinero debemus licet huc quoque processerit luxuria, ut magis dolectationi consulat quam periculo, et in plerisque resecto quod dicitur venenatum naturaliter inesse, reliquam partem ad cibum vindicet quod etsi non plena periculi, tamen vicina periculo est, et corruptela aliqua necesse est in totius succum se carnis insuderit Plerique etiam sagit iis venenatis transfigunt cervos et hujusmodi velocia ni
malia et postea resecta quadam parte membrorum, reliquo corpore ad cibum UlUntur.
XCI. Quod autem ad altiorem sensum pertinet, hoc est, unde magis dictum est quod irrationabiles passiones ita debeant menti sapientis, Ut olera rustico esse subjecta; atque ita his utamur tanquam reptilibus cogitationibus, ut agricola oleribus quae licet obesse non possunt, cibi lamen non habent gratiam sortioris Generale enim omnibus et commune praeceptum, non ultiora indicit genera virtutum, quae Utique paucorum sunt. Sed et si quis virtu
tumepulas sortiores sibi Ahibere non possit, hujusmodi
489쪽
XCΙΙΙ. Ide in principi sanctus Moyses informavit nos atque instruxit de insumatione animae, ut non laberemur opinionibus diversis philosophorum, qui sibi ipsi constare
non possunt Plerique enim enim Varia senserunt, ut Critas et ejus discipuli sanguinem esse animam dicentes, istam ulique animam qua ViVimus, quod est sensibilis, non illam animam quae rationabilis et intelligibilis interioris hominis aestimatur Hyppocrates autem etsi Critiae non improbavit ingenium, nec disputationem ejus redarguit; tamen sententiae non acquieVit Aristoteles tυτελεχεία dixit . Ignem alii esse voluerunt. Nos igitur hujusmodi divisionem teneamus, Ut separemus quod est rationabile animae, cujus substantia divinus est Spiritus , sicut ait Scriptura , Quia insumavit in faciem ejus spiritum vitae cis esse an tem in ea nutrimentum quoddam Vitale quo hoc corpus animatur, esse etiam delectabile. Illarum igitur et vitalis et delectabilis animae partium substantia Sangui appellatur a quibusdam licet etiam Scriptura dixerit u Animas totius carnis, sanguis est'. Proprie igitur animam carnis sanguinem appellavit. In carne enim delectatio et passio eSt, non mens et alio in alio. amen si diligenter inten das , hic locus illum explanat. Cum enim hoc loco ni mam sanguinem dixerit, liquo significavit aliud esse animam, aliud san gnainem, ut Sit animae substantia spiritus vitalis : sed ipsum spiritum Vitalem non per se lantum et sino sanguine sum asserre ViVendi, sed Commisceri san guini; quia sunt quae Vocantur arteriae Velut receptacula spiritus , quae non Solum aerem purum amplectuntur sed etiam sanguinem, Sed minorem longe sanguinis portio
Arist. lib. i. de Anima, tex. XXI et XXX. - Gen. II, 7. - Levit. UNI, II.
490쪽
48o AMBROSIInem Gemina enim cum Vasa sint, aliud est venae quae
ρλtili graece Ippellatur, aliud arteride Vena plus habet Sanguinis, quam spiritus, hoc est, ψλt arteria minus habet sanguinis , muli amplius spiritus. Jam emperatio pro diversitato naturae est hominum singulorum. XCΙΙΙ. Altior autem sensus dolectare te debet, qui significat sanguinem animam ideo dictum, quia sanguis calidus et ignilus est, sicut est virtus. Quicumque igitur studio fuerit virtutis accensus, et vaporem laudis assumpserit, omnes delicias veniris excludit. Ea igitur cogitatio.. num, quae Sunt carnalia atque terrena, in virtutis, inquit,
ardore positi rejicietis, quasi inhabilia spiritali cibo. Non
enim Carnem manducabat, hoc est, terrenum aliquod cogitabat, qui dixit : Meus cibus est, ut faciam voluntatem, Patris mei qui in coelis est , studia hominibus virtutis inspirans, et cupiditatem divinae cogitationis infundens. Ergo terronae cogitationes et infirmae, quasi virata et sine usu sanguinis habentur. Et ille viratus dicitur, qui sanguinis plurimum amiserit, etenim sanguinis effusione rigescit. Quisquis igitur diligens virtutum est, cibos ablegat et
rejicit corporales, nisi quantum scit satis esse naturae. Quisquis autem negligentior tanquam lubricum et aquosum vitae istius fuerit Ursum secutus, quasi amissis vestigiis in illorum decidit et Ventrem. Itaque ea quae sunt terrena desiderat, coe ibi clestis alienus rei qui non possit dicere : Nostra conVersali in coelis est . Ideoque ut ad socretos provocaret, ait idem si Ne tetigeritis, ne attaminaves ritis me gustaVeritis quae sunt ad corrυptelam ipso usu, secundum praecepta et doctrinas hominum quae sunt ra- , fiononi quidem habentia sapientiae, in observatione reli, o ionis, et hia in ilitate Cordis , non in indulgentia corpo-