장음표시 사용
71쪽
sit in nobis comessatio, ebrietas, cubile, impudicitia. Non dicamus : Tenebrae et parietes periunt nos, et quis scit si videbit Altissimus Sed sit in nobis amor lucis, et cura honestatis, ut lanquam in die ambulantes, opera nostra coram Deo hicere cupiamus, cui est honor, halas, gloria, potestas, cum Domino nostro Jesu Christo, et cum Spiritu sancto a
saeculis, et nunc et Semper, et in omnia Saecula saeculorum. Amen.
72쪽
Operibus primi diei trictim recensitis, rejectisque iis qui mundo materiam internam alipngebant, transit ad secundum diem : et in crum creatione non naturin possibilitatem, sed potentiam Dei spectandam docet. I. 1Εu primum , Vel potius ullum , maneat enim ei prophetici praerogativa sermonis, it potuimiis absolvimus; in quo conditum coelum , terram PCalam, aquarum eXundantiam, circumsUSUm acrem, discretionem actam lucis atque tenebrarum Dei omnipotentis, et Domini Jesu Christi, Spiritus quoque Sancti peratione cognoVimus. Quis ergo non miro tu dissimilibus membris disparem mundum in orpus unum asSurgere, et insoliduli Concordia charitalis quo lege in societatem et connexionem sui tam distantia convenire, utrillae discreta natura sunt, in unitalis et pacis vinculum vehit individua compactione celantur pontqui haec videns, possibilitatem rationis infirmo ingenio Pinietur Quae omnia vi divina , incomprehensibilis humanis montibus, et inessabilis sermonibus nostris, Voluntatis suae auctoritate connexuit. II. cci igitur Deus coelum et terram , et ea quasi auc
73쪽
ior esse praecepit, non tanquam si glirae inVenior, sed lan- quam Operator naturae. Nam quomodo sibi conveniunt operatoria impassibilis Dei viruis et passibilis materiae natura, tanquam altera ab altera, quo indiguerint, mutuan-4ec Nam si increata materia , id e tur ergo Deo creandae potestas maloriae defuisse, et ab ea perationi subjacentia mutuata Si vero incomposila, mirum admodum coaeternam Deo materiam decorem Sibi non potuisse conferre quae substantiam non a Creatore acceperit, sed sine tem pore ipsa possederit Plus ergo inVenit operator Osnnium, quam contulit. InVenit materiam, in qua posset operari contulit autem siguram, qua decorem inVeniis rebus asse ret. Unde excipiendus a caeteri tanquam dies unus, non conserendus cum caeteri tanquam die primus est, quo sundamenta rerum omnium OSila, et auSJ QSSe coeperunt, quibus mundi hujus atque Universae visibilis creaturaesulta substantia est. Quare ad secundi diei admiranda opera sermo nobis prodeat, quorum eminentia non secundum tractatus nostri possibilitatum sed secundum scrip loris Veritatem, ad laudem Ieserenda est circa loris. ΙΙΙ. Vos igitur quoes , ut naturaliter aestimare, quae dicimus probabili lor, ac Simplici mente et sedulo ingenio pensare dignemini, non secundum philosophiae traditiones, et inanem seductionem suasoria Verisimilia colti gentes sodSecundum regulam Veritatis, qud oraculis divini sermonis eurimitur, et contemplatione tantae majestalis fidelium pectoribus infunditur, quia scriptum est Confirma mes in orbis tuis. Narraverunt mihi injusti exercitationes, s sed non sicut lex tua, Domino: Omnia prdecepta tua Veri
stas Non ergo Secundum et mentorum naturas, Sed secundum Christum, qui omnia quae Voluit socii, abundans plenitudine Divinitatis suae, consideremus quae facta sunt,
74쪽
66 s. IBROAII et naturae possibilitatem interrogeIuus. ΝΟque enim cum in Evangelio leprosos curaret, Caeci ViSum refunderet,. populus qui adorat et spectabat illa, medic inae ordinemr cognovit sed potestatem Domini miratus, si Dedit, ith scriptum est, Deo laudem Neque Secundum Dumor AEgyptiorum et Oncta PSUS SiderUm, menSUra elementorum extendit manum Silam Moyses, Ut divideretur mare Rubrum, sed di inde impori potestatis obtemperans Ludo et ipse ait: si Dextera manus tua, Domine, glorificata est ius virtute id extera manus tua, Domine, confregit inimicos . nIllo igitur sancta plebs eleva mentoni luam, et totum nimiam uiam O consor. Non sic Deus videt, quemadmodum
homo meus in corde, homo in acie No sic igitur homo videt, quemadmodum Deus. Audis quia Deus vidit, otiandavit. Noli igitur tuis oculis aestimare quae facta sunt opinionibusque colligere sed quod Deus vidit et proba is,
ea tu retractanda non pille S.
Firmamentum, ut aqua ab qutidis term Arct, reatur. Coeli probantur plure eSbe, ac coeleStium Orbium concentu refellitur.
IV. et dixit Deus Fiat firmamentum inter mediam aquam, et Sit discernens inter aquam et aquam; et factum, est sic Audi verba Dei, si Fiat, dicit. Jubontis est,
non aestimantis Imperat naturae, non possibilitati obtem perlit, non men SUra Colligit, non pondus examinat. Voluntas eius menSura rerum est. Sermo ejus sinis est operis:
75쪽
. Fiat, inquit, firmamentum inter mediam a Iliam a Fi mum est omne tuod statuit Deus. Et Satis pulchre pra, misit Fiat firmamentum , antequam subjiceret inters modiam a sciam Ut tu priUS Credere firmamentum ex praecepto Dei factum , Nam de aquarum proflua qualitate lubilaros. Si naturam elementorum consideres, quomodo inter aquas solidalum est sirmamentum P Illae profluunt, illud consti' nolui Q illae currunt hoc manet si Et sit in squit, discernens inter quam. Sed aqua contaidere, non discernero solet. Quomodo jubet quod scit secundum elementorum rationem esSe contrarium P Sed cum sermo ejus ictus natura sit, jure USU'pat dare legem naturae, qui
V. Sod prius considere uans quid Sit firmamentum, uirum ipsum sit quod in superioribus coelum appellavit, an aliud, et sint duo coeli, an inres. Nam Sunt qui unum coetuimesso dicant, nec alterius ciet faciendi, cum esset una livio. ut ipsi aiunt, potuisse suppetere Ubstantiam; quintia in Cum Omnis supCP Pi cel esset expensa, nihil reliqui fuit. quod ad aedificationem secundi coeli tertiive prosceret.
irrident sui. Non enim nobiscum illis major, quam cum suis pugna est, o geometrici ai umeri et necessitati bus contendunt probur e quod aliud celum Sse non possit, nec pali naturam vili secundum aut tertium Sit, nec Operatoris virtulo idolio am, ut naultos cinio saceret. Et quis non hanc eorum artificPm sacundiam irrideat, qui cum ex una alve eadem causa plura ejnsdem generis ab hominibus seri posse non abnuant, de Creatore omnium dubitent virum pia es coelo sacere potuerit, de quo Scriptum est: a Dominus autem coelo secit'; η et alibi: e Omnia quae
scumque voluit secit' a Quid enim ditacile ei, cui velle
76쪽
secisso ost Fluitat igitur illis impossibilitatis alio, cum de 1 e disputant, cui Vere dicitur : Quia impossibile nihil
I. Itaque nos non solum secundum, sed etiam tertium coelum CSSo negare non possumUS, Cum Apostolus raptum se ad ertium coelum scriptorum suorum lcstificatione confirmet . David etiam coelos indorum in illo laudan tium Dominum constituit choro . Quem imitantes philosophi quin pae stellarum et solis et lunae globorum consonum moliam introduxerunt, quorum orbibus vel potius globis con noxa memorant Omnia, quos Sibi innexos et velut insertos versari retro et contrario caeteris motu servi arbitrantur, eoque impulsu ol motu ipsorum orbium duDcem quemdam et plenum suavitatis atque artis et gratis sim modulaminis sonum reddi, quoniam ScisSus ae lamortifici motu , et acuta cum graVibus lemperante, ita Varios aequabiliter concentus efficiat, ut omnem supergrediatur musici carminis suavitatem. VIL Hujus rei si dum si requiras atque expecte Sen Sunobis et auditu probari, Psilant. Nam si ora forent quomodo lani motu Orbium Concrepant , cum ille coelos lis orbis, cui astixos serunt stellarum cursus , qui Sine intermissione Volvuntur, conci latiorem habod conversio nem atque a Cicium sonum excitet, hic a Ulumi lunaris gravissimum , non audiretur a nobis , cum levis r audire Oleamus Fidem ergo ejus disputationis i ucstimonio
nostro et iuditus munero cxigamus probari , , reserunt Obsurduisse aures nostras , et obetiorem nobis Sensum
audiendi factum , propter illam a principi nostri gene Tationis concepti sonitus consuetudinem. Et exempliim asserunt, eo quod Nilus fluviorum maximus , eo videlicet
loco ob se ex altissimis montibus in Catadupa illa 5 proe -
77쪽
cipitat, magnitudine fragoris sui aures accolarum Obstruat, ut .udiendi munere carere dicantur. Sed facile his ipsa respondet Veritas. Nam qui tonitrua audimus nubium collisione generata , tantorum Orbium OnVersiones, qui majori utique sicut motu serri aestimantur, ita Vehementiores Onitus excitarent, non audiremus Addunt proe- Ierca de sonum hunc non pervenire ad terras, ne capti homines per suavitatem ejus atque dulcedinem, quam celerrimus illo coelori mi essicit motus , ab orientali bus partibus Usque in occasum , propria negotia atque Opera derelinquerent, et Omnia hic Otiosa remanerent, UOda Inhumanae ad coelestes sono mentis excessu. Sed ea, quae sunt aliena a studio nostro, et a divinae lectionis serie, iis qui foris sunt, relinquamus mon inhaereamus Scripturarum coelestium magisterio.
Firmamentum non idem esse ac conlitin cra aquas
suster ipso residere perperam negari idque ostendi Scrsetura, exemptis, ac multiplici ratione e ubi quἰ calidam sol naturam inesse nolunt, ρυ incuntur. VIII. RoposiTΠu igitur nobis est, quia dixit Deus . Fiat firmamentum inter medium aquae, et sit discernensa inter aquam et aquam Et hinc tractatur, utrum hOg firmamentum appellet quod ante jam fecit, de quo scrip tum est In principio secit Deus coelii et terram. Nec fallit quod aliqui ante nos ita acceperint, e quod Su-
78쪽
pra creatum lictore De et conditum coelum ScripturaeXpresserit, lii expositionem Oporis, creationisque dissu-derit ut ibi quasi summa operis brevia ei comprehensa sit, hic operationis qualitas per ipsas concurrentium re rum digesta sit species. Sed movo nos, quia D nomen aliud signiscatur, et species solidior, et causa discernitur, et persona cooperatoris adjungi Lur. Sic enim Scriptum est: Et discrevit Deus inter medium aquae, quae erat SUb4ws mi iment , et inter medium aquae, quae eruci Super firma-
Scripturaruna lectione uolitum nostris et inaprossum Struentibus, quia aquδ super coelos esse non possint, diuente rotundum esse orbem illum coeli, cujus in medio terra sit, et in illo circuitu aquam stare non posse, quod necessc est defluat et labatur, cum do superioribus ad inseriora decursus est. Quomodo enim aqua Uper orbem, ut aisant, lare potest, cum orbis ipse volvatur moec est
illa versutia dialecticost Da mih undo libi respondeam: illo si non detur, nullum verbum refertur Peliant sibi
concedi axem coeli torqueri motu concito, Orbem utem terrae esse immobilem ui astruant aquas super celo esse non posse, quod omnes eas volvondo se axis effunderet
quasi ero ut concedam illis quod postulant, et Secundum eorum opiniones illis respondeam, negare possint in illa altitudine et profundo et longitudinem osse et latitudinem, UBm nemo potest comprehendere, nisi is qui in pletur in omnem plenitudiuom Dei, ut Apostoliis ait: qQuis enim polos facile osso divini operis aestimator dis Est ergo latitudo in ipsa coeli altitudine. Sunt etiam, ut de his dicamus quae scire possumus, pleraque aedificia oris rotunda, intus quadrata, et soris quadrata , intus rotunda,
79쪽
qitibus superiora sunt plana, in quibus aqua haerere soleat. Quod tamen ideo dicimus, Ut ad Vertant opiniones suas opinionibus verisimilioribus revinci posse , et desina triantum opus Dei, humanId Operationis et nostrae possibilitatis contemplation meliri. X. Nos autem Scripturarum seriem atque ordinem sequimur, et Opus contemplatione aestimamus auctoris , et quid dicium sit quierimus , et quis dixerit, et cui dixerit : Fiat, inquit, sirmamentum in medio aquae , et sit dis- η cernens inter aquas. udio firmamentum sieri per praeceptum quo divideretur qua et ab inferiore superior discerneretur. Quid hoc manis ostius Qui jussit discerni aquam interjecto et medio firmamento, providit quem ad modum divisa atque discreta manere possit Sermo Dei Virtus naturo est, o diuturnitatis substantia quoadusque velit eam manere qui flatuit, sicut Scriptum est: et Stas luit ea in speculum saeculi, praeceptum posuit et noua praeteribit. ut scias , quia de istis aquis hoc dixit, quas tu negas posse in Superioribus coeli esse, audi superiora Laudate eum coeli coelorum , et aquae, quae Silpervecelos sunt, laudent nomon Domini. sinonne quasi adversanti tibi dixit: Quoniam ipse dixit et sacta sunt. 1, ipse mandavit et creata sunt: statuit ea in saeculum sae-ye ali praeceptum posuit, et non praeteribit Annon videtur tibi auctor idoneus, qui legem suo operi daret pDeus est qui dicit, venerabilis natura, inaestimabilis magnitudine, immensus in remunerationibus, incomprehensibilis in operibus, cujus altitudinem sapientiae quis investigare facilis Iste dicit Filio , id est, dicit brachio suo, dici virtuli suse, dicit sapientiae suae, dicit justitiae suae. Et si ci Filius quasi potens , facit quasi virtus Dei, sacit
vias sapientia Dei, Dei quasi justitia divina. Cum haec
80쪽
alidis, quid miraris si supra firmamentum coeli potuit tantae majestati Operatione unda suspendio XII. De aliis haec colligo, de iis quae Viderunt oculi
hominum, quomodo ad Judaeorum transitum, si ratio- nona quaeris, Se Unda diViserit. Non solet hoc esse naturae, ut aqua se discernat ab aqua, et in profundo interfusiones aquarum terrae medio separentur. Gelaverunt enim luctus, et sirmamenti spocio cursum suum insolito me frenarunt. Nonne potuit illam aliter hebraeum populum liberaro Sod ibi voluit ostendere, ut e spectaculo Eliam illa , quod non Vidisti, aestimares esse credenda. Jordanis. quoque, restex amne, in suum sontem revertitur. Haerere aquam, cum labitur inusitatum rursum redire insuperiora sine ullo repagules impossibile habotui Sed quid impossibile ei qui dedit posse infirmis ut infirmus dicat Omnia possum in eo qui me confortat Dicant Certe quemadmodum aer cogatur in nubem , Utrum pluvia nubibus generetur, an sinu nubium colligatur. Videmus plerumque extro nubes de montibus. Quaero utrum deterris ascendat aqua an ea quae super coelos est, largo imbre descendat. Si ascendit, utique contra naturam St, ut ascendat in superiora quae gravior est , et portetur aere, Cum aer subtilior sit. Aut si conciti orbis totius motu rapitur aqua, sicut in Orbe rapitur, ita summo
orbo dissunditur. Si fundi, ut volunt, non desinit, utique non desinit rapi; quia si axis coeli semper OVetur, et aqua semper hauritur. Si descendit manet orgo jugiter supra coelos quae labet unde descendat. Scindo quid
obstat si confiteantur quia aqua supra coelos suspensa Sit ΘNam quo verbo dicunt terram in medio SS SUSPenSam, et immobilem manere, cum utique gravior sit quam aqua;