Omnia quae extant opera juxta Benedictinorum

81쪽

illius coelestis conversione , quae super caelos est. Siclitenim terra inani suspenditur, vel pondere libral undique immobilis perseverat ; ita et aqua aut gravioribus aut sequi cum terra ponderibus examinatur. Ideoque non sa- cito superfunditur mare terris, nisi cum jubetur exire.

XII. Deinde cum ipsi dicant volvi orbem coeli stellis

ardentibus refulgentem , nonne divina providentia neceS-sario prospexit, Ut intra Orbem coeli et supra Orbem redundaret aqua, quae illa serventis axis incendia tempera-ro P Propterea quia exundat ignis et servet, eliam aqua exundavit in terris, ne en surgentis solis et stellarum mi Cantium ardor Xureret, et tenera rerum exordia insolitus vapor laederet. Quanti sontes , fluvii lacus irrigant ter ras; quia eas internus quidam ignis vaporat Unde enim aut arbores germinarent, aut frumenta Vel Sala prorumperent, Vel orta coquerentur, nisi ea interior quoque

ignis animaret 3 Qui etiam de saxis frequenter excutitur, et de ipso saepe, dum caeditur, ligno exilit. Ergo sicut

necessaria ignis creatura, ut ordinata et disposita permaneat, coelique clementia temperet aquarum rigorem ita etiam aquarum redundantia non superflua, ne alterum alter consumeretur, quia nisi conveniens utriusque men-

Sura Sit, sicut ignis aquam exsiccat, ita et aqua restinguit ignem. Ideoque pondere et mensura examinavit universa numerala enim sunt ei et stillicidia pluviarum , sicut in libro Job legimus. Sciens vel rerum facilem desectum fore, vel solutionem univcrsitatis, si alterum exuperaretur ab altero, ita utriusquo temperavit dispendia ut neque plus ignis excoqueret, neque exuberaret aqua sed imminuli fieret utriusque moderata, quod et superfluum detraheret, et necessarium reservaret. Itaque cum tanta de terris rumpant maximorum viventa ramnium, milias i effuso

82쪽

AEgyptum stagnans flumine Danubius de occidentalibus

partibus , Barbarorum atque Romanoriam intorsee BD populos, donec Ponto ipse condatur: Bilienus do iugo Alpiunt usque in Oceani profunda cursus suos Mirigens, Romani memorandus advorsus seras gentes murus imp Pii, Padus maritimorum commeatuum italicis subsidiis sidus invector Rhodanus rapido concitus cursu Τhy rheni aequoris reta scindens, in quo non mediocre sertur navigantium periculium, dum inber se maris iactus et amnis fluenta decertant, it quo de septemtrionali parte Phasis Caucaseis montibus susus cum hiribus rasis in EUXinum se praecipitans mare. Prolixum est singulorum prosequi fluviorum Domina, qui vel in nostrum mare deri Vantur, vel exinaniuntur Oceano. Cum tanta igitur tiber la aquarum Sit tamen plerumque terra meridianae plagae torretiar ardoribus, atque aestu solita saliscit in pulverem, miserandi agricolae laboro consumpto ut frequenter ad potiam , Sic calis puteis , arido gurgite subsidium vitale deficiat. Et erit qui lom quando dicat abysso Deserta seris, et Omnes fluvios siccabo , , sicut per Esaiam ulurum annuntiavit. Sed etiam an loquam ille dies adveniat, divino praestitutus arbitrio, non minimum inter se ipsa lementorum natura decernit. Crebro ita tuo aut inundali nibus mundus hic quatitur, aut nimio aestu et ariditato

XIII. oli igitu incredibilem opinari aquarum multitudinem, sed rospico ad vim alaris , et incredulus non eris uitatum est quod ignis absorhoi quod vel x illo nobis debet esse manifestum, cum medici vasa quaeda Iu3NUSta oro, planiora desuper intus concava, levi lucernae concepto lumino assigunt corpori quemadmodum

calor illo omnem in in rapiat humorem p Quis igitur dubi

Isai. LIV, 27. .

83쪽

tet quod ignitus aether, et magno semens vapore instam mai et atque exureret Omnia, nisi lege quadam sui cohibetur auctoris , ut nec sitimina, nec lacu , nec ipsa maria vim ejus possent restingueret Et ideo desuper a pia impetu quodam descendens , in tantos plerumque imbres rumpitur, ut numina et lacus repente repleantur, ipsa maria exundent. Iade frequenter et Olem Videmus madidum atque rorantem. In quo evidens dat indicium, quod alimentum sibi aquarum ad temperiem sui sumpserit. XIV. Iantum autem inest illis impugnando Veritalis studium, ut solem ipsum negent calidae naturae esse eo quod albus sit, non rubicundus, aut rutilus in speciem ignis. Et de aiunt quod nec ignitus natura sit, et si quid habet caloris , serunt ex nimio motu conVersionis accidere. Quod do dicendum putant, ut nihil videatur humoris consumere : quia calorem quo humor Vel minuitur, vel plerumque exhauritur, non habet naturalem. Sed nihil agunt, cum ista componunt; quia nihil interest, utrum ex natura calorem quis habeat, an X paSSione, aut aliqua ex causa quia ignis muis consumptor humoris est, Velim jusm0di materiae, quam flamma consuevit exurere. Nam sive ex lignis haudquaquam semiuslulatis, sed inter se collisis, ignis excussus excipiatur soliis, etiam flamma adolet, ac si de igne accendas facem sive de flammae lumino lumen accendas, eadem species et natura est luminis, ac si illud non naturalis ignis adoleverit, sed acciden ScaUS g neraverit. Vel hinc saltem contemplentur solis calorem, quo diversa ei Deus constituit cursus sui loca et tempora; ne si semper in iisdem moraretur locis, quotidian ea vapore exureret Mare ipsum ideo serunt ipsi salsam atque amaram aquam habere quod ea quae fluviis in freta innuat, calore absumatur, tantumque vapore diurno con-

fumi, quantum quotidi ex distarias fluviinini eursibus

84쪽

invehatur. Quod ex solis quadam dijudicatione fieri portii betur, qui quod purum ac leve est, sibi rapit quod graveatque terrenum, relinquit quo remanet salsum illud atque aridum , quod sine usu ac suavitate potandi sit.

Coelum, nomen commit ne vecta se vero, firmamentum et unde Noae utraque deSumyta. Hinc coeli acceρ-tiones nonnulice et ad eae tremum cum coetorum ac

sirmamenti, tum aquarum moralis interstretat ἰo. XV. SED revertamur ad propositum. Fiat firmamentumi, inter medium aquae. η Non moveat, sicut jam dixi, quia supra coelum ait, hic dicit Firmamentum; quoniam et David dicit u Coeli onarrant gloriam Dei, et Operam inuum s ejus annuntiat firmamentum , η hoc est, mundi Opus cum videtur, suum laudat auctorem Invisibilis nim majestas jUS per ea quae Videntur, agnoscitur. Et videtur mihi nomen coelorum commvno esse quia phirimos coelo Scri' iura testificatur, nomen ut m esse speciale firmamentum. Siquidom et hic ita habetur Et vocavit Dotis si s amentum coeliam , a iit videatur supra generaliter dixisso in principio costhim sectum, ut omnem coelestiScroatura sabi icam comprehcndoro hic aulem specialom sirmamenti hujus exterioris soli dilatoni , quod dicitur coeli firmamentum , sicut legimus in Hymno prophetico : Bos nedictus es in firmamento coeli Nam coeliina, quod ιυραγος graece dicitur, Iatine, quia inpressa stellarum lit-

85쪽

mina velut signa habeat, tanquam inlatum appellatur :sicut argentum quod signis eminentibus refulget, celatum

patur, quia lucidus est, tanquam Visibilis. Dde puto et illud dictum D. Volatilia coeli 7 semper vident faciem Pastris mei, qui in coelis est; et si Volatis a circa firma a mentum Coeli ; eo Uod Potestates, quae sunt in illo visibili loco, spectent haec Omnia, et Subjecta suis habeant conspectibuS. XVI. Denique clausum celum dictum est temporibus

Eliae quando in Achab et Jegabel perfidia regnabat, cum populus regali sacrilegi de Serviret, eo quod nemo ad

coelum oculos erigebat, nemo jUS auctorem Venerabatur,

sed ligna o lapides adorabant. Unde hoc colligimus P Quia et in maledictionibus populi Israel dixit Deus is Erit libia coelum Super Caput tuum aeneum , et terra tua ferrea Ἀquando pretium perfidiae luens populus Judaeorum, iii tempori coeli, et terrae insincunditate mulctatur de coelocnim causa fertili latis. Denique et Moyses benedictiones tribui Joseph a sinibus caedi et rore abyssi sontium deorsunt , et secundum horam a Solis cursu, et a convenientibus mensibus, et a Vertice montium et collium aeternorum dedit, eo quod moderatione coelesti terrarum oecunditas Ri triatur Ferreum OrgOccehim, quod nullum exudat humorem, quando nullis nubibus imber rumpitur. Est etiam ferreum indum sub Ob SCUPu a P, preSSUS atque nebulosus coloro ferrugineo , quando rigore rigoris stringitur terra tunc voluit super caput nostrum humor Su Spen Su videtur,

et per momenia imminere Plerumque etiam glacialibus ventorum latibus rigentes aquae consolidantur in nivem, et rupto aere nix unditur. Neque nim firmamentum hoc

86쪽

potest sine aliqii rumpi frigore. Ideo et si amentum dicitur, stilo non si invalidium nec emissum. Unde e dolonitri ibus, quae concepto intra sinum nubium spiritu cum

se vehementer erupturias eli Serit, magno Concrepant SO

nitu, ait Scriptura Firmans tonitrua sirmitate ergo firmamentiam est nuncupatum, o quod divina virtute firmatum sit, siciat Sculptura nos docet, dicens :6 Laudate eum in firmament Virtulis ejus . XVII. ec prodierit retulisso aliquos codicis caelorum ad intelligibiles virtutos, firmamentum ad operatorias. Elido laudare coelos , et enarrare gloriam Dei, annuntiare firmamentum sed non quasi spiritualia , sed 'lud si opera mundi en3Prant, quemadmodum supra diximus. Alii quoque purificatorias Virtute interpretati sinit aquas, quae super Mos sunt. Accipimus haec quasi ad tractatus de eo rem mobis tamen non alienum Videtur atque absurdum, si aquas Veras propter illam causam, quam diximus intelligamus. Nam et ros et gelu et frigus es aestus, secundUna

Hymnum propheticum , benedicunt Dominiim 'bonedicito terra De illa non ad intelligibiles naturas reserimus, sed ad veritatem. Laudant etiam dracones Dominum ;quia natura eorum C species cum Videtur, non minimum

vel decoris ossundit, o inesse rationis ostendit.

87쪽

Quam perfecta Patris ac Filii iri voribus uis conju=ι tio. Vide ne in eo dein atque πρrobare opus laudare partibu nondum abSoliuis Deo proprium. XVIII. - Ε vidi Detis filii a bonum . Facit Filii is qtiod vult Pater laudat Pater quod facit Filius. Nihil in illo nataturae degeneris inVenitUr CUJUS Opta n palerna non degenerat voluntate. idit Utique, non oculi corporalibus in iondit sed definivit plenitudini gratiae convenire, ut mihi eius judicium cognosceretur nos enim Solomus etiam dolis, quae divina sunt, disputare. Et quid mirum si de opero retractare possint, qui de ipsius perutori generatione faciunt quaestiones Ipsum in judicium Vocant, ipsum inae qualom atque degenerem SSerere conantur. Ideo eos s. Et dixit Dons, et secit Deus. Eodem Pater et Filius majustatis honorantur nomine. Et Vidit Deus quia bonum , Dixit tanquam omnia quae al0 Vellet scienti, et xidit lan- quam omnia quae Filius saceret scientia tenens, et em ciens

XIX. K idit quia bonum a in utique cognovit quod nesciebat, sed proba it quod placebat Ron quasi inc et nitum placuit opus; quia nec quasi incognitus Pater, nico uiplacuit in adio, sicut scriptum est' Hic es Fili is, meus dilectus in quo mihi complaciai . Scit autem semper Filius olivitatem Patris, et Pater Filii, et audit Patrem Filius semper, et Pater Filium per unitalem milurae, Vo-

88쪽

luntatis at illo substantiae. Denique tostatur hoc in Evange lio suo Filius, dicens ad Patrem Sciebam quia sempors me audis . , Imago est enim invisibilis Dei Filius. Omnia Patris quasi imago exprimit, omnia ejus quasi splendor gloria illuminat, atque nobis manifestat. idet et Filius Patris opus , sicut et Pater Filii sicli et ipse Dominus declaravit Non potest Filius sacere a se quidquam, nisi, quod id erit facientem Patrem'. s Videt orgo facientem Patrem, et videt per Secretum invisibilis naturae, et audit

similiter. Denique ait: Sicut audio, judico, et judicium

η meum Verum est; quia non una solus, sed ego, et quis misit me Pator is XX. Hoc mysticum est, illud morale. Vidit mihi, probavit mihi. Quod Deus probavit, tu reprehensibile ne

dixeris; quoniam si Quod Deus mundaVit, tu commune nes dixeris, , scriptum tibi esse meministi ergo bonum Do nomo blasphemet. Si firmamentum bonum, quanto magis bonus ejus Creator etiamsi Ariani nolint, unomiani reclament, radicis degeneris fructus delerior. XXI. Vidit, inquit, Deus quia bonum , Solent artifices singula prius sacere, et postea habili commissione connectere ut qui vultus hominum Vel corpora excudunt de marmore, Vel aere singunt, Vel Ceris Xprimunt, non ta- mei sciunt, quemadmodum ibi possint membra singula convenire, et quid gratiae asserat sutura connexio : et ideo aut laudare non audent, aut pro pari lividant Deus Vero tanquam aestimator univerSitatis, praevidens quae sutura

sunt, quasi persecta jam laudat, quae adhuc in primi peris exordio sunt, sinem peris cognitione praeveniens. Nec mirum si apud quem rerum persectio, non in consummatione operis, Sed in suae praedestinatione est voluntatis,

laudat singula, quasi convenientia suturi laudat plenitu-

89쪽

dinem singialorum emastato compositam. Issa est enim vera pulchritudo, et in singulis membris esse quod deceat, et in toto ut in singulis gratia, in omnibus Ormae conVenientis plenitudo laudetur. XXII. Sed jam etiam secundiis nobis claudatur dies, ne, dum opus siritimus firmamenti, infirmiores eos, qui audiunt, dicendi prolixitate faciamus dum in noclcm sermo producitur, quae adhuc carens lunae, Stellarumque lumine, nondum enim luminaria creata sunt coeli, Obscuritatem possit asserre remeantibus : simul ut cibo, poli quo Hrentur Orpora, ne animis epulantibus, fragilitas carnis de nocturn quoque jejuni conqueratur.

LIV.

90쪽

LIBER III.

Cum quo divino obedimi imperio, o nines eidem non parero Iagitio3um. In aquarum con M'egatione Eootest e siguram e rimi. Quam Proeclarum Pectaculum exhibeat eadem EccleSi et quomodo Super flumina fundata sit. I. Dis tertius nobis hodie in sermone nascatur, qui ortiis est in lectione Praeclarus dies, qui terrani a nati fragio liberavit, dicente Deo Congregetur aqua, quae est, si ab coelo, in congregatione Una iiDe quo praefationem adoriri placet. Congregetur aqua η dictum est, et Congregata est; et frequenter diciti P : Congregetur populus, et non congregatur. Non mediocris pudor est imporio Dei insensibilia olomenta parere, et homines non Obedire, qui bus sensus ab ipso tributus est auctore. Ei fortasse hic Dudor socerit, ut hodie litares con Veniretis no quo die cono regata es aqua in Congregationem unam , eo die populis nequaquam congregatus in Ecclesiam Domini vide

retur.

II. Nec hoc sollina Obedientis aqua exempliun habemus; nam et alibi scriptum est: Viderunt te aquίu, Deus. viderunt te aquae, et timuerunt Nequo enim verisimilo

Sermo IV. - Cen I, 9. - Psal. LXXVI, 7.