Opera philosophica;

131쪽

tatio ista Animus aetate fervet, et agili implexus spiritu salit et extuberat suapte natura. Ad quid adventitio isto instigatur impulsu, nisi ut exorbitet toto coelo et jam res ipsas hyperbolico pede transgressus, imaginariis implicetur deliriis, fabulosorum Heroum ridiculus aemulator. Ita nempe perstringitur ludicris illis Paludamentorum Sceptrorumque fulgoribus, ut ad seria caliget; ita clamosis obtunditur Tragoediae metris, ut verum moderatumque non capiat, mox ad id omne, quod iambico tonitru non immugit, surdaster. Quin haec in scelus, si caute pensites, via lubricat. Et quandoque revera saevus est qui decernit 1mulata supplicia, qui innocentum sanguine et favilla gestit Mimus; et ferm sacrilegus, dum Superos seque execratur, dum frendet et furit, et fas nefasque miscet. Non totum illud haeret in in alienis exuviis s1ne sensu liquescit aliquid, et distillat in animum. Distat Serium a Ficto non ita magno, ut rudes putant, intervallo aut sane ab hoc in illud pronus est et lubricus descensus. Utu est, candidum animum non bene stringunt atrae illae et infaustae larvae nec decet ingenuum adolescentem, Sceleris alicujus, quod detestamur quodque humano generi tam diram in uiuit notam, tam apte repraesentare personam Eum ego hominem suspicio, qui nefanda

ista ut sunt non effatur, qui nescit ista describere, cui displicent non scelera modo, sed et scelerum umbrae; qui vellet foedum illud pus, quod virulento contactu refugientem exulcerat memoriam, Nerones inquam et Heliogabalos, quod unum possumus, in aeterno 1lentio defodi. Cur cloacam moves cur

portentis illis cortinam aperis Impius in genus tuum quisquis

es nugator. Ν0 manent ista penitus eliquat.

132쪽

Quaestiones QUAESTIO XV. An expediat viros doctos dixites, an, ut fit, pauperes e se PNaturalis i amplitudinis Doctrinae vindices Divitiae. Alioqui ad postem gestatis alligata, necquicquam in valvis ejus promicat, et indignans ora tendit ad sui ferme strangulatum. Os Musarum Mystae, o si Aureum illum Numen propitia manu laxet illam, quae tam male nos habet, restim Quam grata foret inagitetis pedibus patens in excursum area ut juvaret in aperto sole apricari longo sit jam senta membra Nec tamen in Maene proterviam disibiveremur cum Vulgo, cui ea

illa quod pace ejus dixerim nimium indulsit. Alias nobis

legis praescribunt modestae illae et placidae, qua amamus, quas deperimus usae. Sed profecto, quae facies rerum quantus inesset ossicio nostro splendor, si iidem essemus et Musarum Antistites et Maecenates Quanta se castris nostris agglomeraret turbat Ut sub opulentis ex stipendio veteranis aemularentur indefessa tirocinia Jam incredibile est, quantum Virtuti conferrent crebrae, quas illi de more consecramus, disputationes et honorificae censurae. Quantum haberet Sententia nostra pondus, si audientes pariter et ratio convinceret, et fulgor perstringeret si aurata dicentem fulcirent pulvinaria, et longe in terram syrmate deflueret e cathedra murex astaret pedibus discolor famulitium At nunc sub detrita palla, et nudo e pulpito quod unum superest, Numini tuo litamus, o Virtus. Aequi bonique consule, o Virtus Magnifice de te censemus, amplum subito stylum adhibemus , sonora verba congerimus, ubi incidis in mentionem . Nec desunt de numero nostro, qui promissam barbam et impexum capillitium esserant austeri, ut splendorem, quem majestati tuae conciliare non possunt, sacro quem a

Connaturalis et ad apertum solem. 3 Ad haec. 4 suppedaneo. 5 amplum stylum inflamus. inciderit de te mentio.

133쪽

quodlibet icae. O7 profanis mentibus extorquent horrore eompensent. Sed hoc tacitus nullo modo praeterire poTum Philosophus qui 1 i. In Physsicis summa regula Explora naturam experimentis suntque haec tum propriis impendiis tum aliorum, ut necesse est fieri, conductis operis sumptuosa. Hoc adminiculo destituti nostrates Philosophi , risum non teneas, ita suspicantur et hariolantur varie et tandem id statuunt plerumque , quod speciosum, quod Mundi harmoniam ornatumque commendet. Salvete o bene meriti de Natura rerum Errones Quin ridiculo isto, quo nitimini principio, Philosophos omnes divites asseritis Et, ut video, assereretis profecto, nisi Sensus tam vivaci ferula doceret

contrarium.

Contra Esset doctorum hominum nimis invidenda felicitas, et aliorum deplorata calamitas, si illos et opes erigerent et Scientiae, hos Paupertas deprimeret et Inscitia. Cur cum tantis montibus voragines M tantae Nimias illas asperitates exosa, planitie gaudet aequabilis Natura, et liberali fluxu profusa, distribuit se potius in omnes, quam avara manu in unum On- gerat, quod caeteris detrahat. Et hinc aliis quidem usas, aliis Fortunas largita, videtur ista compensatione reperisse paritatem; quia tamen varietate capitur, montes etiam subinde quosdam attollit, in quos conglobata mole, et Scientias pariter et Divitias e Dignitates accumulat. Non invidemus; sed in subjectum pavimentum cum plebe librati suspicimus; et si modo licet, enitimur, et assurgimus exemplo. Sed macte, o quisquis es Musarum Patrone Colliga, si lubet, intra scamna nostra Doctrinam et Quaestum; et ecce quae species Mox sartores, sutores, fabros cerdones totum illum Diti ac Lucro initiatum

Sed postremum hoc non omittam Philosophus et miti nostrates Philosophi. ut plurimum abyssus.

134쪽

Quaestione Sgregem, abjectis forcipibus et subulis et incudibus et serris et trullis, intra Scholas nostras compactum videbis. Quaenam illa confusio Interitus rerum paratur isto molimine. Nihil exaggerandi gratia dico. Quid Nympha nostra, nulla pene dote proposita, forma tantum et augusta specie, innumeras illas Studiosorum classes pellexit in amorem. Et inter hos, quibus interdum feliciori radio Dominae blanditur oculus, pertinaci ad fores ejus statione perdios et pernoctes videbis, ad siccam usque tussim ac tabem Dentur divinae isti pulchritudini census et divitiae, et desipio, nisi totus undus, relictis necessariis ministeriis, abeat in corrivales. Quod si ista non tenent, sed Obluctamur, et porro ad divitias pergimus avidi, saltem hic in diverticulo tantisper subsistendum censeo, donec divitum leges nobiscum ipsi revolverimus; ne forte castris illis nomen dedissse poeniteat, dum serius est. Eorum haec sunt ossicia interdiu saepius loculos invisere, summam recensere, ratiunculam subducere subinde etiam perssis hinc inde de industria nummulis, domesticorum fidem tentare vesperi universam domum obire, ceraS, vectes, et pessulum explorare nocte aliquoties lecto exsilire, sedes et scamna infestare, angulos incursare, et vociferari, ne forte celent alicubi illud revellens claustra, illud emingens fores , quod somnum expulit somnium . O bona Minerva quam belle dorso nostro quadraret ista sarcina qui quovis negotio interpellati morosi sumus et inviti, et interdum vel levi tantum strepitu inter sacra tua disturbati excandescimus ad convitium usque et verbera .

alicubi effringens illud a ludibrium. 3 add. APPENDIx. Numquid recte quidam alteri, promittenti quod multa ei post mortem suam relinqueret, decebat: Morere ergo cito, quia qui cito dat bis dat.

135쪽

An incii grati inpisentem amicum geniali potione

accipere ' conVeniat.

Tardum ac austerum etiam inter familiarissimos sermonis initium. Nam is depulso necdum lentore, quem a praecedente silentio trahit, laborat in vestibulo, et duriuscule, quas remorantes inter asperitates, provolvitur. Si proinde limen istud

geniali liquore proluimus, salva res est lubrica ciam semita,

fertur ocius in consuetas fabulas, quae horas devorant et diem, et ne sic quidem expletae, ad seram noctem abrumpuntur verius quam finiuntur. Ad haec laxat ille succus et emollit arcana curas, quas sobria nimis verecundia constrinxerat in obstinatam sub pectore duritiem. Hae uno jam alterove haustu conspersae, macerantur et M liquescunt sensim et solutae pertentant exitum saepiusque repelluntur, et detinentur dentibus, et in summis labiis reperiunt obicem. At caro 1nui dum se offert, dum probatam toties fidem et spondet et exprobrat, denique committitur depositum; et ecce jam generosus eructat singultus compactam illam, quae immeritum cor suffocatum ibat massam Subit interim partitum nuSamicus, Xtenuatque verbis Tum ultro citroque consultant et montes Aetnae omnes

atque asperos Athones , quos atra bilis et silentium et solitudo aggeraverant tandem in planitiem diffundit ' irriguum de majori Diota profluvium. Quin falsos amicos eadem opera detegimus. Nam reperto alicubi per larvam spiraculo exhalat saepenumero cum fumis Lyaei indoles quaedam humili 7 et prava, inimica candori, probum illud ac industrium indigne exagitans, vafro tamen, quamdiu excubabat, ingenio dissimulata. Et qui terga

amicum potu excipere a familiarissimos inter a lubricante. 4 haustulo madefactae. 5 verbis, et lunares illos montes. 6 in solitam lan prosternit. vilis.

136쪽

IIo Quaestiones latenter infestaverat Susurro, formam immutante Libero, faciem non reveretur Contumeliosus. Ridemus dum se prodit, et miseret nos i tantum antehac calamistris et fuco deformem impendisse Momum. Contra tamen facit, quod propinatio ista frequentior amicos dolio tuo pariat, non tibi. Donec huic vena fluet, adhaerebunt lateri Achates isti. Nutus observant obvii, num

forte in pomeridianum adesse jubeas. Si jusseris, praesto sunt cum umbris sedetur, bibitur et ut propensi cujusque animi certa sit tibi fides, ilico saluti tuae consulunt , non sine caeremoniis. Nam Salius ingentem gutturi devovet ad ultimam usque stillam, quae unguiculo excipienda est, craterem; et o pes, ait, sit hospes Circuit porro per confodalium orbem Amystis, atque in caput iterum iterumque redit. Sed explora, si lubet, officiosos istos invisentes siccos habe. Causaberis exanime jam fere vasculum tuum, ad pulsum digiti, miserum in modum

bombitare. Ecce, demittunt auriculas, medios ferme sermones abrumpunt, et

distiugiunt cadis Cum faece siccatis amici, Ferre jugum pariter dolosi.

Quid Nonne grave omne et solidum, quod in Virtutis fundamentum corraserat Sobrietas, emolliunt illa stillicidia, et isolvunt in inutile lutum Tum animus a subjecto limo flaccidus, cedit arduo contra dissicilia β fugax, subjici ' et

componi promptus, languet ad perrumpendum. Sane experimento discimus , raro versari serium inter pocula sermonem, qui honestati vim et decus addat Frivolum, et de lana caprina est, quidquid hic garrulas exercet linguas; et quae diductis

omiti nos in propina 4 consulitur. 4 eliquant. dissicilium. 6 subdi.

constat experientia.

137쪽

quodlibet icae. III

leviter labiis, modico vix risu dignaremur jejuni illa et vix

illa sunt, quae effusos i hic cient cum temulentia cachinnos. Quin ibidem saepe manum fatigat alea, et intentum cerebrum vertigine corripiunt scrupi et chartulae lusoriae turpiter ille quaestuosus cum jurgiis labor. Quod si incommoda ista ab invi- sentium coetu rariore scypho propellas, patieris alia non minora

carum inter caetera caput, et meliora meritum, quem obliviosa praeterierit propinatio , neglectus suspicione confusum, et vultu luctantem cum indigno pudore. QUAE si Io XVII. An meridianis praestent pipertina conripia PAugustum quid et magnificum habent nocturna solennia.

Nam languida funalium lumina naevos et inconcinna celant, et rei speciem vicinitate sua commendant, ac ultra verum distendunt laterales δ umbrae; insuper Nox ipsa, quae fores obsidet cum alto Silentio, quo Majestatem Actui concilier, circumfundit aliquid de superstitioso errore. Quin igitur in seram vesperam differas Convivium, si tantus luxus tantillo parari possit impendio. Tunc etiam animus noster, qui interdiu in diversa dispergitur, curis jam defunctus, conferet se totum intra triclinium retrahensque se ab atra illa, quae terras undique coelumque tenet solitudine gestiet ad candelarum faculas, insolita quadam, quae meridiem non novit, ac titillante laetitia. Intempesta ceu forte nocte insomnes pueri mille timent lemurum ludibria, donec correpta stragula obvolvant caput, tremulo jam gaudio sollicitante corculum, quod confusum illud Silentum chaos, qui minitabant stragem et excidium et his pejora centuplo, egregius iste propulset agger. Si genio indultum luberius, si plus equo compotatum fuerit, semotis arbitris indicium omne sepe

insulsos. et propina collateraleS.

138쪽

ΙΙ2. Quaestiones litur in caligine. Nec titubantem in reditu pedem notant cum salsa irrisione late depopulata jam et coeca 3 fora. At anteambuloni suspicionem eximit increpatio; nam accelerat cum lucerna retardatVe nimium et vicinior radius perstringit oculum,

remotior absorbetur ab opaco Ambo mali duces quid mirum si herus cespitet Domum jam reversum quantocius excipit cubile. Tum vapido, qui cerebrum circumVolat, fumo sponte sociat se Somnus, a subsidio jam intrepidus, jam curarum, quas ante fugiebat, incuriosus ; et illabens deciduo cum rore, mulcet artus in tenacem quietem, quae nil galliciniis, nil languido mota crepusculo, abrumpitur demum valido jam Sole, et altum tumultuante cum vehiculis equisque plebe. Contra. editaris vespertinum epulum Ne dubites aderit cum convivis Proterviae Genius insolens, Heris invisus ille parassitus. Nam qui januam observat Pudor, cum admittendi excludendique Discretione, Cereris pariter ac Bacchi largitionibus cimportune sollicitatus, corrumpitur tandem. Tum sensim a poste reducta anua, sinit in trudi petulcum quoddam; adhuc exile tamen, et non nisia facetiae festiva veste compositum. At fusca quae supervenit Nocte, quo ruborem tegat anitor, promittente velamen, facessit ille penitus. Jamque ' bipatentibus foribus, irruit in coenaculum Petulantia cum urbis et confuso Neglectu. Et inter accumbentes vagabunda discurrens, alibi temeraria manu evertit cum poculis calices, alibi miscet disputantium jurgia, alibi armisono tinnitu lances collidit et patellas, alibi reducto in angulo delibat osculum cum lucerna praestolantis ancillae, in herilis severitatis turpe detrimentum. Interea fervet opus, et subinde temulentum attollitur quod laquearia feriat Mohe. Fugatur e vicinia Somnus, et fessos

coecaciam et late depopulata et incurius. 3 ad fores. 4 donis 5 et 6 et

139쪽

quodlibet icae. ΙΙ3 oculos peros Vigilia mille diris devovet intempestivum cum helluonibus hospitem Post haec disceditur, sed sinuoso, et subinde tibias decussante passu donec opportunum nactuS, exsilit ex inssidiis lavernio, et direpta fugit cum chlamyde Tum Fures Fures Sed frustra nam priusquam foribus alicujus efferatur Pharus, ut jam dudum subiit cum spoliis pirata. Do1num Venitur tandem impatiens morae lassitudo oblatum forte circa focum procumbit in sedile Et protinus alto sepulta somno crapula aperit sibi ructibus et runcis spiraculum, cra- stinis demum ac perendinis medenda repotiis. QUA Esae 1 XVIII. An indotis agilis et popularis, an fedata et, ut ocant,

Stoica sit praeoptanda γΙ motu, in strepitu, in celebritate Vita est; ortis imaginem habent Torpor et Sopor et deserta Silentia. Et vero Mors ipsa ex his unum est, s modo falcem seponat, 1 sternat tantum, non metat etiam, si perinde atque assine sui vicissitudinem admittat cum Vita. Excitet se igitur, versetque, et irrequietum sit ingenium, ut angustum illud spatium, quod cunis ac feretro, ortu ac obitu Natura definivit, nullo vacuo intervallo redundet ubique vita. Huc lacritas, Sedulitasque, et vigiles Industriae abarcete exiguis hisce moeniis, quantum potestis de Morte Satis illi juris est in immensum illud ac aeviternum, quod haec circumjacet, Nihil. Cur per otium et dessidiam in alienum fundum irrepit insatiabile Monstrum Sic

etiam vicinis excutitur veternus, et animantur Xemplo, et

add. APPEND1X. Lycurgus olim Lacedaemoniorum legislator legem promul-gaVit, ne quis in loco abdito vel clauso coenam aut prandium sumeret; quod ide constitutum ferunt, ne quis lautius quam par erat vesceretur. Sed si hodie lex talis ferretur, numquid omnes vescerentur lautissime 2 a pernicitate 3 inclinet. interstitio.

140쪽

II Quaestiones nostris impulsibus experrecti reviviscunt. Tum specie rerum tenemus, et novitate suspendimus; et varietas agili per diversa discursu temperat rancidum illud, quod res omnes inficit, fastidium. Interdum etiam fallimus longum iter, et imponimus horis; et forte navis alvo recepti cum plebe, multa comminiscimur, et cum lingua nutus pariter gestusque Vivunt Mixtas inter seria facetias avidis bibunt auribus assidentes; et arrepto aliquis per humerum puero, furtim digito nos monstrat, et Talem, ait, te praestes aliquando. Omnis Aristippum decuit flatus et color et res, Tentantem majora fere, praesentibus aequum. Denique ingenium illud igneum et a natura facile fertur indefess per Scientias omnes volatu. Nunc in sublime nititur, mox media perlabitur, mox ima legit, et excerpit humanis usibus apta, et accommodat se vulgarium captui. Ubi indolesilla durior sedentario et cunctante labore compingit illiberale quiddam et exoticum, importunum commercio, nisi boni judicii discerniculo atrae bilis integram libram excribraveris et quin

cuncem.

Pro opposita parte Regalis illa indoles et imperio nata, quae torvo venerabilis 1lentio, virilem praefert sine nutu vultum, sine gesticulatione manum, quae specie ipsa proscribite vicinia sua proterviam, et pudore multa levitatem, et suo se tuetur contra contemptum pondere. At indoles illa tractabilis et benignior iniquum hoc quidem, ita tamen est, Superi ipsis displicet obsequiis ipsa sui copia et suavitate

vilescit. Non indignatur et cedit facilis praeteriri et computari cum plebe Tutior etiam contra malevolorum odia genius ille durior. Nam si foribus alicubi se prodat, et allatret dicacitas, nec subsistit turpi duello, nec gradum concitat molossus, sed

nequam ac praevalida virtute compescit adversariorum animos,