Opera philosophica;

111쪽

quodlibet icae. serunt; ocus, si recte uti noveris, quod in his tetricum est, praecidit', quod fructuosum, servat. Denique popularem etiam et urbanum te reddes hac arte. Nam major pars hominum hac est indole, qua catellus noster, qui eos colit impenssius, a quibus irritatur magis pedem ei trahunt, aurem bellunt, in tergum versant, divaricatos digitos intentant oculis , ipso interim laeso ictu infestam manum impetente, et frustratos

dentes in dentes fatigante. Et his imposterum magis comis est, his in occursum promptior his cauda blanditur festivius; ad invidiam omnino et opprobrium eorum, qui saepe et saepius pinguem ei offulam objecerunt . Contra tamen facit, quod dentatae ' illae facetiae cuniculos agant i ad arcem Amicitiae demoliendam. Ex illis in convicia et jurgia in facilis et trita semita λ; et ab his porro i ad rixas, ad simultates, ad indictas et apertas inimicitias itur 3; et, ut sit aliquid quod praecipitem hunc cursum remoretur β,

utut ' sistant antequam crebrius utrimque puncti exulcerentur animi tamen manet D mente repostum 7,

et supra crudam injuriam digestu malignum est, quod cum

mordaci oco 3 permiscetur ludibrium Apertam contumeliam extenuat inferentis ira concitatioque, et turbatae mentis impotentia; oco tectam deliberati animi aggravat 1mulatio et per- Versitas. Quae serio irrogatur, reconciliatione tollitur haeret illa, quae a joco leporem sumpsit, et narratur, et in vulgi

praescindit a servat. Denique major pars. 3 diVeXatur. 4 auriculam. bifurcatis digitis in faciem eunt. 6 comior. 7 saepe-saepius. 8 pinguem 0ssam ei fecere. 9 mordaciores 1 tectis cuniculis suffodiant. II in improperia et aperta commata. a tritus facilisque delapsus I add. ad jurgia. Ioad

simult itur. 5 miti et . . . remoretur. I et ut 17 manet tamen alta mente compactum. I m joco.

112쪽

Quaestiones fabulam abit. At apagessis i intempestiva illa . Pone risus, non rictus pone ocos non ad lanienam, sed ad mortiunculas duntaxat et pruriginem dentatos. Sed ' et hi sensim erodunt totum hoc, quod inter amicos candidum est et familiare, dum incurioso Te non licet, dum cum amico aliter quam tecum ipse loqueris, metuens sub facetia Censorem Degenerat etiam animus, dum ad carpendum hinc inde coactis fallaciis se intorquet, assuescitque tandem ad nugas se demittere, et plebeculae in morem exquissite cavillari. Certe serium quoddam et magnificum est, quod ei sapere Natura voluit frivolis abjectisque ' rebus inescari, affecti' palati indicium est. His accedit, ita comparatum esse, ut acutuli ' illi, quibus fertilior semper excrescit ad vellicandum unguis, aliorum iri se ocos plerumque non ferant ut nescio quam in amicos et socios dominationem ac tyrannidem ' sibi sumere ' videantur. Nam eorum non

facetiis modo, verum etiam ineptiis applaudendum est ni feceris, traheris in fabulam, ludibrio multandus QUA Esae 1 VII. An deceat ingenuum adolescentem, estem ad vos ores aptare pQuod in vestium ritu Novi ores ordinarunt, id protinus concinnum esse jubent et elegans quod abrogarunt, plebejum primo ac rusticum esto, deinde ineptum etiam ac rediculum. Sed exoletis quoque his, cum videturi , pristinam gratiam

apage a cum intempestivis illis. 3 omiti pone . . . rictus comiti sed. incurio. 5 Vilescit. 6 minutisque. 7 morbidi 8 arguti. 9 nescio quem dominatum, in quo alii serviant. I struere. O add. APPEND1X. Cato quondam, cum invitaret amicum ad ambulandum his verbis Placetne deambulare respondit

ille Quid opus est dearimo, inquit Cato, quid opus est te et relicto homine ambulabat solus. Numquid optimus hic modus cavillationes vocum et fallacias solvendi, regesto breviter dicto abire et ante vilitatis labem subducere se a sutilibus. quando visum fuerit.

113쪽

quodlibet icae. conciliant; et haec quae nuper assumpserant, in contemptus barathrum abjiciunt λ; arcano quodam fascino humanissenssibus illudentes. Qui igitur, o Adolescentes , refractarium hisce legibus indumentum habuerit , excidit jam nunc isenustatis omnis ac legantiae commercio suo ipse se calculo inordinem ' redegit. Contra vero dici facile non potest, quani tum honoris adolescent 7 conferat vestis illa, quam Novi Mores aptavere. Nonne vulgi in se vertit ora nonne aequalium prolici ossicia nonne, si majores suos salutaverit, resalutatur liberalius 8 Vult y ea vestis in Academicis aliisque publicis Actibus ad consessium invitari, et peracta fabula 1bi grates persolvi deposcit ambitur ejus in foro congressus, gaudet frequenti ', eaque ampla ac magnifica, etiam ignotorum salutatione Auget etiam vestitus ille formam, perficitque, et conspicuam ac illustrem reddit haec vero ubi hisce adminiculis fulcita est, nescio qua majestate intuentium animis dominatur, pellicitque, et in sui obsequium favoremque devincit. Habet insuper hoc Novitas, ut qui jusce caeremoniis ac superstitione

reguntur, eosdem inter se facile congreget et in mutuam consuetudinem familiaritatemque insinuet. Horum refert coetus

Vicis vitam, foro pompam, templis solennitatem faciunt inter hos apte loqui disces, lepide confabulari, festive salutare, deferre humaniter; hic incessus, hic obtutus, hic etiam vocis stylus sonusque leges habent; hic excutitur torpor et barbaries, accersiuntur sales et gratiae. Erigit denique juvenilem animum illustrium personarum ritu concinnatus habitus, ingeritque paria vesti studia, concitatque in Virtutis arduum, splendorem et dignitatem, ad quam aspirat, anticipante fiducia.

ad vilipendium abigunt a praestigio a iuvenes 4 refractari h. l. Vestitu es e praesumpserit. 5 ipso facto. 6 intra plebem. 7 juveni. 8 Sigit.

crebra.

114쪽

Quaestiones Contra tamen facit, quod haec in luxum et lasciviam protervam juventutem dissolvat licentia dum animus aetate lubricus in vitium facile dissiuit, et, quantumvis castigate coerceatur intra severitatis ac disciplinae repagulum, feroci tamen saepius, et fremebundus obluctatur. Quid nonne vestis illa sternit aditum et incautum pugilem manu ducit ad prostitutae Veneris

palaestram Salutat ossiciosius, applaudit festivius, Nymphis illis per vicos obviis, omni mundo muliebri venustis; nam favorem spondet habitus, et turpis repulsae ac fastidii metum, quo inhiberetur, elidit. At quia studiose resalutatur, placere se concludit, tremulo intus lenocinio sollicitante praecordia: pergitque porro ad vespertinum alloquium et jam effari audet,

quid petulantem animum excruciet, extenuatque Vocem et blanditias miscet esseminatus, concinna simul veste patrocinante libidini. His adde deplorandum temporis, quod ad seria suppetebat, dispendium. Quanta pars ejus tergendo, torquendo, pectendo, ligando, concinnando, reconcinnandoque consumitur il Reliquum pene 1bi vendicant crebri per templa plateasque discursus, etiam intempestivi. Aegre enim vestis illa usetis Scholisque continetur; videri gestit, et ad evolandum prurit. Adde porro, supervaeave sumptu bona patria lacerari, et saepe alienum aes grande conflari , dum in vestium formis quotidie novi quid effingitur, quod assumendum est, et vix assumptum antiquatur. Nec per se sola culpam habet vestis. Sunt hujus individui comites, qui plerumque lautius haberi volunt quam ipsa. Quantum abliguriunt convivia quantum expellunt Sphaeristeria quantum dilapidat phalerata per urbem obequitatio lquantum pessumdant vespertina tripudia quantum ad Dominae fores explodit nocturna cum fulgetris mussica l

tergendo, cincinnandes, comendo ligando ponendo reponendoque prodigitur a cubiculis 3 parentum crumenas emungi, et patrimonia prodigi. add. APPENDIX. Apud hircos, Arabes, ac generatim omnes Mahumetanos moris est, ut quo quis ad senium magis vergit, eo sumptuosius ac cum diversis

115쪽

quodlibet icae.

QUA Esae 1 VIII. An expediat virtuti claris, an obscuris natalibus edi pΙnest ut plurimum plebejis hominibus vile quid et sordidum, quod nec arte celari, nec dignitatum ins1gniis obrui facile potest; quod quandoque per medios etiam splendores irrepit, putetque,

et faecem suam titulis allinit, Honorum, quo gerunt, Onta' minatam estate. roinde non immerito Virtuti, quae humili tenuique de stirpe ad amplitudinem sublimitatemque nititur, crebris repulssis obsepitur aditus, donec saeculentum illud, quod de plebe trahit, concoctum est. E contrario vero Virtus quae illustri exsurgit prosapia, inter ipsos enutrita splendores, praecox sibi vindicat ex majorum meritis ad honores aditum. FoVet eam avitum familiae decus, constipatque clientum turba, erigitque et assinis et consanguineus favor; non lassatur ambitu, non infringitur repulsa involant in in eam congenitae Mitrae, Dignitates, et Sceptra Ad haec subdunt facem generosae menti

monumenta exemplaque majorum. Urunt nepotem tot olim proavis exantiati labores, et quae de tholis pendent spolia, et de altis montium jugis cladem hostibus exprobrantia tropaea. Nam tacite alloquitur cana parentum ac veneranda memoria, et inculcare videtur hoc saepius: Disce puer virtutem ex me, erumque laborem; arguitque, et increpat, et pudoris ac Verecundiae fraeno retrahit,

si vel tantillum ab eorum vestigiis degenerem pedem seducat licentia. Quid quod etiam ipsa Virtus, quae clara stirpe prodiit,

magis ac vividis coloribus se vestiat. Numquid probandus ille m0s, utpote qui aequalitatem quandam in republica servet cum alios quidem aetatis vigor et forma commendet, in aliis vero comptior id ipsum habitus compenset. - Νumquid pulchra ac pretiosa vestis bene potest comparari cum o in siphera si enim persona sit nihili, nil etiam vestis ei conseret dignitatis, juxta illud Sitnia manet simia, licet aurea gestet insignia si vero quis speciem a natur et dignitatem habet, decuplo plus augebitur per elegantem habitum. omitt. n.

116쪽

Quaestiones magis conspicua est, magisque ad exemplum exposita Nam facile discutit invidiae nebulas, quibus emergentium Virtus pallescit, a stemmate mutuatus fulgor et tum ipsa evibrat serenum illud jubar, quod aliunde non trahit quod sibi proprium est, pacatque, et delinit intuentium animos ad humani generis dignitatem et delicias. Contra tamen facit, quod magnam clari natales secum adducant Xspectationem, cui non respondisse, degenerasse est;

exspectantur autem majorum gestis gesta conformia et ut praeclara quaedam praestiteris, possunt tamen illis comparata vilescere. Nam quae Fama benignior ad Applausus aram consecravit Immortalitati, eadem deinceps in tantum tumorem inflat adulante tuba, ut suspicienti Posteritati spes nulla relinquatur exaequandi; contra Vero novorum recte facta aequa lance et suis ponderibus, non alienis examinantur. Quin etiam gratior est nova Virtus,

quae jam primum obscura de plebe surgit dum ad instar

exorientis sideris senssim emergit, et scandit horizontem illum, qui oblivionis ac silentii caliginem a luce famae et dignitatum fulgore discriminat. Intuemur eam defixis oculis, et subinde miramur de coeca nocte talem faculam prodire, et rapimur tacito quodam gaudio, et prosequimur votis, et favemus. Accedit, robustum et par Virtuti exercitium esse, ab imo luctari eniti et exserere sese per compressa angustae fortunae latibula devorare malevolorum odia aequalium invidas, potentum fastidia; perrumpere per obluctantes factiones, per insidiantes dolos, per insultantes repulsas et placido sibi semper constante vultu, nec frangi nec efferari. Atqui ex his crescit deinceps historiis ac theatris digna seges. Nam eorum praecipue in annalibus gesta lectorem pascunt, quos in altum suus labor et sudor evexere Suspendit legentis animum conatus anceps, abripitque, et obtutum defigit exspectatio; at heroicus vigor, et obstinatus

117쪽

per dedignans arduum ascensus , favorem prolicit et tandem optatus exitus demulcet et plausum ciet. Erigiturque in spem, atque ad audendum sollicitatur animus, dum via illa, quae a plebe ad decus est, confragosa licet et et dissicultatuvi sentibus horrida, 1gnantur nihilominus antecedentium vestigia, quibus passum exaequare assuescas . QUARsTIO X.

An deceat fervidas et clamosas in Academiis esse disputationes PIngentem ac robustum plane spiritum sussicit Veritas iis

omnibus, qui sub candido illius vexillo sacramentum dixere; uratis, ceu inssidiantibus hostibus, quibuscumque Praejudiciis, quantumcunque stabilitis hominum usu, autoritate, consensu. Qui vero adversa 1gna sequuntur, his angustus animus; et quamvis subinde in pervicaciam obstinatus, confoditur tandem liquidae Veritatis spiculo, et succumbit. Quidni igitur detur nobis, entheum illum ardorem, quo congesta men anhelat, ubi pro Veritate stamus, despumare et effutire et sublatis clamoribus somnum illum abrumpere, quo maxima pars Ominum, quae doctum nomen habet, tam altum indormiscit: quos vetustatis scrupulosa mysteria consopiunt, quos absorbent captiosae vocum minutiae, quibus unius Scriptoris sensum Omnem sepelivit auctoritas, quos superstitio fascinat, quos ut pueros a Veritatis tramite deterrent Manducus et Lemures . Accedit, maximam partem auditorum, qui disputationes nostras avide circumstant, vulgarem esse es obtusam, nee quo per

enisus et add. ΑΡΡΕΝD1x. Numquid vere dixit quidam, multorum Xtrane0rum nobilitatem nihil aliud esse quam sexaginta circiter leucas abesse a patria Divinum est illud Ciceronis pro Roscio Amer. Is mihi proprie et solus honos Videtur, quem sis neque majorum commendatione, neque per alterius calamitatem assecutus. Quam paucos ergo numerabis, qui vero honore gaudeant, cum n0Vi homines aliorum plerumque calamitatibus emergant, nobiles vero majorum virtutibus nitantur lamaniae.

118쪽

Quaestione Sargutias subtiliter tendimus, comitari valentem. Hi proinde certamina nostra ex ingenio suo i metiuntur apud hos detectam Veritatem, quae paribus utrimque studiis inquirebatur, agnovisse probrum est, nitendum contra et obstrependum est, aut cadis, et mox ageris in triumphum Manibus post terga exinctus. Denique altercantibus istis clamoribus vigent et vivunt Scholae: dum fervet opus, dum Doctorum dissidiis pulpiti personant, et argumentorum sub pondere crepant cathedrae, scinditurque in diversa studia, infremitque pedum pulsu circumfusa juventus. Explorat omnem exitum coarctata Industria, et subinde elabitur per ignotas sibi ante semitas, insperato quodam per invium manu ducente genio. At in vestibulo stat attonitum ore patulo Vulgus, reprimiturque profanum pedem horrore sacro, et multa putat ringitque sibi in caligante cerebro de nostris contentionibus amulacra mira. Contra tamen facit, quod disputantium fervor ille non leve sit vanitatis et jactantiae futilis argumentum A rudibus gloriolam emendicat ille clamor, et in deficientis ratiocinii locum lassicitur egregius vicarius. Quin etiam evocatam subinde rationibus Veritatem rursum in latibula sua compellit profanus; et ne frustretur eo , quem effusae mentis vanitate praesumpserat , triumpho, perturbat, et chaos ac caliginem rebus inducit. Praeclarum enim vero Philosopho negotium, de palma certare, et oblatam Veritatem, quia reperit eam alius, quia tu aberrabas inficiari. Procumbendum ilico et adorandum, ubi

Titii dive opera nec interest sanctum illud numen humano

generi detegitur. Cur commune bonum invidetur uni Accedit,

nostra sit ingenio is omit t. o. quem praesumptione anticipaVerat.

119쪽

quodlibet icae.

nostras illas dissensiones indigne remorari avidum Scientiae discipulum ut qui Scholis docilem et attentum animum intulerat, nihilo excultior domum reducat aures a Vociferationibus tinnientes Assuescitque tandem malo exemplo, non aequitate niti, non ratione stare et cadere, sed assumptam semel tenere mordicus, et pugnis ac calcibus propugnare sententiam. Quid quod saepe clamores illi, intumescente jam spiritu abeant insibilos ac dicteria Dum praecipitat, nec verba notat lubrica linguae volubilitas et garrulitas, concurritur elisis cornibus, et insultatur utrimque, et non jam argumenta probant, sed commata cavillantur contaminantur plebej jurgio sacra Veritati certamina, et mendacem Philosophi frontem deridet inter irrumpendum muliebris impotentia. Denique ipsum Veritatis Numen, cujus nos Sacerdotes sumus, mite pacatumque est et a turbis semotum. Non reperitur inter esseratos belli tumultus procul

est a forensi fumo et strepitu comes ei et amica solitudo, nocturno gaudet et matutino salentio. Quid ad ejus sacra rixossi isti Pertinaciae Corybantes IQUAESTIO X. An mulieres ad Philosophicas Scholas admittendae pHabet a natura muliebris sexus ingenium mite, inditasque, quae deliniant et suavi filo in obsequium pertrahant, blanditias. Huic 1 ad discendum Scholae, et ad docendum pateant Cathedrae, quantum accedet bonis artibus incrementum Et ut

periculum facias, age, finge animo, in hilosophico aliquo Gymnasio e agistri pulpito puellam disserentem, et teneral

nostris illis dissensionibus et add. AppEΝDix Antigenides tibicen discipulo su magni profectus, sed parum feliciter popul se probanti, acclamabat: Mihi cane et Musis. Numquid pulchra liberalitas, et nobis totidem verbis invitanda, dum ingenuum subinde discipulum destituit in publico fiducia 2 - Numquid app0sit Zeno adolescenti cuidam multa garrienti nec responsis utendenti, improperat Aures tibi in linguam defluxere.

120쪽

Quaestiones voce moventem magnas rationum moles, et venusto ac faciliore implicitam humano sensui Naturam enodantem: quae norma boni, quis limes honesti;

Quid Deus; unde nubes, ent que, et fulminis ignis; Quid quatiat terras, qua sidera lege ferantur.

Vidistin quanta confluat ad audiendum turba ut sub numeros Discipulo subsellia laborent ut compressae circumstantium multitudini indignentur parietes Quam avide dicta docentis excipiunt aures hauriunt animi, et custodienda chartis tradunt calami. At parte alia incomptum Sophistam destituit auditor; et vacua Schola boant occlamat Echo, in asperitatis ac tetricae frontis derisum abducente cunctos, et lenitati ac gratiae ipsa rerum favente Natura. Quid quod femineo in corpusculo saepe habitet animus ingens et erectus qui indigne staminum et coli pensis exercetur, et humili λ ac impar negotio ingitur et contabescit. Et sane nescio qua fronte tyrannidem usurpamus Viri, et sexum illum, quia contra violentiam debilior est, suppressimus. Ab aris eum removimus, militia abarcuimus, a tribunali et magistratu decimus a Schola denique, ne qua pateat ad splendorem rima, repulimus. Quid unam aliquam gentem ad ignorantiam damnasse, eripuisse libros, vetuisse literarum studia, nefarium 1 et inauditae saevitiae. Et eandem illam in mediam generis humani partem, qua quaeso aequitatis specie tegimus injuriam Nec intra limites istos statur. Sunt qui absentem adversarium in Scholis traducant, sunt qui mite subditumque ingenium modo ut atrox, modo ut ambitiosum depingant. Nec falsa persuasione, quod ignosci poterat, aguntur, sed ambitu gloriolae et mulierum hostes libenter audiunt. Pol de sexu suo bene meriti mares Denique ingenium feminis nostro nitidius est, et momentorum etiam, quae rude crasse

t utili is add sibi.