장음표시 사용
211쪽
DE LEGE AGRARI ORATIO II. 22 27. 163
quam fuit, ne in eis quidona magistratibus, quorum certus Ordo est ne, si coepta lex esset, illum sibi coniugum ascriberetis, custodem ne indicem cupiditatum hie 10 quoniam video vos hominis dignitute et contumelia legis QSSe commotos, renovab illud, quod initio dixi, regnum comparari, funditus libertatem vestrum hac ego tolli. an vos aliter existimabatis eum ad Omnia vestra pauci 25 homines cupiditatis oculos adiecissent, non eos in primis id acturos, ut ex omni custodia vestrae libertatis, ex omnipote State, curatione, patrocinio VeStrorum commodorum
Cn. Pompeius depelleretur viderunt et vident, si per
imprudentiam Vestram, neglegentiam meam, legem incognitam acciperetis, fore, ut postea, cognitis insidiis, cum viros crearetis, tum vitiis omnibus et sceleribus
legis Cn. Pompeii praesidium opponendum putaretis et
hoc parvum argumentum vobis erit a certis hominibus dominationem potestatemque Omnium rerum quaeri, Una videatis eum, quem custodem vestrae libertatis fore videant, Xpertem fieri dignitatis 3
Cognoscite nunc quae potestas viri et quanta detur. Is
primum lege curiata viros ornat iam hoc inauditum et plane OVO more, ut ei curiata lege magistratus detur, cui nullis comitiis ante sit datus eum legem ab eo praetore populi Romani, qui sit primus factus, ferri iubet atquo modo ut eici Viratum iubeant, quos plebs designaverit oblitus est nullos ab plebe designari et is orbem terrarum constringit novis legibus, qui, quod in secundo Capite Seriptum est, non meminit in tertio at tu hic perSpicuum est quid iuris a maioribus acceperitis, quid ab hoc tribuno plebis vobis relinquatur maiores de in 1lo usis inuo istratibus bis os sententiam ferre Voluerunt: nam eum centuriata lex censoribus ferebatur, cum curiata
ceteris patriciis magistratibus, tum iterum de eisdem iudicabatur, hi esset reprehendendi potestas, si populum beneficii sui paeniteret; nunc, Quirites, illa prima Omi 27tia tenetis, centuriata et tributa, curiata tantum au Spiciorum causa remanserunt; hic autem tribunus plebis, quia videbat potestatem neminem iniussu populi aut pl6bi posse habere, curiatis eum comitiis, quae vos non initis confirmavit; tributa, quae vestra erant, SuStulit ita, eum
212쪽
maiores iiii colantiis voltuerint vos do in rutis macri stra
tibus iudicuro, hic homo populiaris ne unam quidem Ο-28 9ulo comitiorum potestatem reliquit sed videt hominis religionum et diligentiam vidit et perspexit sinu curiata lege viros liabere potestatem non OSSe, quoniam Per novem tribus ossent constituti iubet ferro do his legem Curiatam praetori imperat quum id ipsum absurde nihil
ad me attinet iubet enim, QUI PRIMUS SIT PRAETOR FACTUS, EUM LEGEM MURIATAM FERRE SIN HS FERRE Ο POSSIT, QUI
POSTREMUS SIT, ut aut his isse in tantis rebus ut profestione scio quid spectasse videatur Verum hoc, quod est aut ita perversum, ut ridi stulum, ut ita malitiosum, ut Obscurum sit, relinquamus ad religionem hominis revertamur videt sine lege curiata nihil agi per viros posse: 29 quid postea, si ea lata non erit attendit ingenium: TUM EI XVIRI inquit EODEM IURE SINT, QUO QUI OPTIMA LEGE. Si Oesieri potest, ut in hac civitate, quae longe iuro libertatis Ceteris civitatibus uiatocollit, quis quum nullis comitiis imperium aut potestatem adsequi possit, quid attinet tertio capite legem curiatam ferre iubere, eum quarto permittas, ut in logo curiata idem iuris habeant, quod haberent, si optima lege a populo essent reati reges Constituuntur, non Viri, Quirites, itaque ab his initiis fundanion
tisque a Seiantur, ut non modo cum gerere coeperint, Sed otium cum Constituentur omne no Strum ius, potestas libertasque Ossat Ur.
b. At Videte quam diligenter retineat ius tribunicia potestatis consulibus leo em curiatam serentibus a tribunis
plebis saepe est intercessum; neque tamen no id querimur, esse hane tribunorum plebis potestatem tantummodo, Si quis ea potestate temere St usus, Xi Stimamus: hi tribunus plebis legi curiatae, quam praetor ferat, adimit intercedendi potestatem atque Oe eum in eo reprehendendum est, quod per tribunum plebis tribunicia potestas minuitur, tum in eo deridendum, quod consuli, si legem curiatam non habet, attino ere rem misit tu em
non Eout liuio, cui vetat intercedere, potestatem, etiam Si intercessum sit, amor eandem constituit quam si latae88et lex, ut non intellegam qua re aut hic vetet intercedere aut quemquam intercessurum putet, eum infer-
213쪽
DE LEGE AGRARI ORATIO II. 28 34. 165
cessio sit illitium intercessori significatura Sit, non rem imite litui R. Sint igitur X viri neque veris comitiis, hoc est, o δἰ puli sus rugiis, neque illis ad speciem atque Surpationem Vetustatis per XXX lietores auspiciorum causa adumbratis constituti videto nunc eos, qui a Vobis nillil potestatis acceperunt, quanto maioribus ornamentis adficiat, quam omnes nos adfeeti Sumus, quibus O amplissima potestates dedistis iubet auspicia coloniarum deducendarum causa viros liabere pullarios. EODEM IURE, inquit QUO HABUERUNT IVIRI LEGE SEIIPRONIA. audes etiam Iculle,
mentionum facere legis Sempronitio nec te ea lex ipsa commonet 111viros illos XXX tribuum suffragio esse ereatos et, cuin tu a Ti. Gracchi nequitate ne pudore longissime remotus sis, id, quod dissimillima ratione factum sit, eodem iure puta e8Se oportere dat praeterea O , teStatem, Verbo praetoriam, re Vera regiam definit in quinquennium, facit empiternum tantis enim confirmat opibus et copiis, ut Ovitis eripi iullo modo possit; deinde ornat apparitoribu8, Scribis, librariis, praeconibus, archi- ieetis; praeterea musis, tabernaculis, centuriis, supellectis sumptum haurit ex aerario, suppeditat a sociis; sinitores ex equestri loco ducentos in annos singulos ti-Ρatore corporis conStituit, eosdem ministros et satellites 90te Stati S. Formam adhuc habetis, Quirites, o speciem ipsam tyrannorum insignia videtis potestatis, nondum ipsam potestatem dixerit enim fortasse quispium: quid me ista laedunt, Scriba, lictor, praeeo, pullarius γ' Omnia Sunt haec huius modi, Quirites, ut ea qui habent sine vestris
suffragiis, aut rex non ferundus aut privatus furiosus esse videatur a perspicite quanta potestas permittatur: sation privatorum insatitam, sed intolerantiam regum esse dicetis primum permittitur insinita potestas innumerabilis pecuniae conficiendae de Vestris vectigalibus non fruendis, sed alienandis deitide Orbis terrarum gentiumque omnium datur cognitio sine consilio, Oena Sine prO- voeutione, nimadVersio Sine auxilio iudieare per quin a 1
quennium vel de consulibus vel de ipsis tribunis plobis poterunt, de illis interea nemo iudicabit magistratus iis
214쪽
166 M. TULLI CICERONIS petere licebit, causam dicere non licebit;
quibus volunt vel quos Olent quam Olent magno poterunt colonia deducere noVnS, reno 'are Vetere S totam Italiam suis coloniis ut conis, lure licent, permittitur Omnis provincias obeundi, liberos populos gris multandi, regnorum Vel dandorum Summa potestas datur eum velint Romae CSSO, Cum commodum sit, quaeumque Velint
summo cum imperio iudicioque rerum omnium Vagari ut liceat, cono ditur interea dissolvant iudicia publica doconsiliis abducant quos velint singuli de maximis rebus iudieent; quaestori permittunt sinitorem mittant ratum sit, quod finitor uni illi, quo missus erit, renuntia Verit. a verbum mihi deest, Quirites, cum ego hanc O te Statem regiam appello, Sed prosecto maior est quaedam nuthim enim regnum fuit umquam quod non si minus iuro aliquo, at regionibus tamen certis contineretur hoc vero infinitum est, quo O regna omni et imperium Vestrum, quod latissimo patet, et ea, quae partim libera a vobis, partim etiam ignorata vobis Sunt, )ermissu legi continentur. Datur igitur eis primum, ut is istent vendere omnia, de quibus Vendendis senatus consulta facta sunt M. Tullios Cn. Cornelio consulibus, postea cur hoc tam est obseurum atque enecum quid ista Omnia, de quibus senatus censuit, nominatim in ego perscribi nonne potuerunt 3 duae sunt huius obseuritatis causae, Quirites una udoris, si quis pudor esse potest in tam insigni impudentia, altera celeris; nam neqUe ea, quae Senatu nominatim vendenda censuit, audet appellare sunt enim loca Publiea urbis, sunt sacelin, quae post re Stitutam tribuniciam potestatem nemo attigit, quae maiore in urbe partim periculi perfugin osse voluerunt: nec lege tribunicia X viri vendent necedit eo mons Gaurus accedunt salicta ad Minturnas adiungetur etiam illa via vendibilis IIorculanea, multarum deliciarum et magnae pecuniae Permulta alia, quae senatus propter angustias aerari Vendenda censuit, consules propter invidiam non vendide-δ7 Unt. Verum haec fortasse propter pudorem in lege reticentur; sed illud magis est credendum et pertimeScendum, quod audacino xvirali corrumpendarum tabulartim publi-
215쪽
DE LEGE AGRARIA ORATIO IL 35 40. 167
carum fingendorumque Senatu ConSultorum, quae numquam saeta sunt, cum X e numero, Ut Per eo annos
consules fuerunt, multi mortui sint, magna permittitur potestas nisi sorte illi est aequum nos de eorum auda- Cin suspicari, quorum cupiditati nimium angustus orbis
Habetis unum venditionis genus, quod magnum videri , vobis intellego; sed attendite animo ad ea, quae On-Sequuntur: tune ulis gradum quendam atque ditum ad cetera factum intellegetis. QUI AGRI, QUAE LOCA, AEDIFICIA. quid St praeterea multa in mancipiis, in pe-
rebus quid dicam invidiosum putasse hoc fore, si onmia nominasset non metuit invidiam quid ergo longum putavit et timuit ne quid praeteriret ascripsit ALIUDVE QViD qua brevitate rem nullam esse exceptam videtis. quicquid ergo sit extra Italiam, quod publicum populi Romani factum sit L. Sulla Q. Pompeio consulibus ut postea, id viros iubet vendere hoc capite, Quirites, ab Omni gentiS, nationes, provincias, regna virum dicioni iudicio potestatique permissa et condonata esse dico; primum enim hoc quaero, qui tandem locus usquam sit quem Viri non possint dicere publicum populi Romani esse factum; nam cum idem possit iudieare qui dixorit, quid est quod non liceat ei diuero, cui licon idem iudieare commodum erit Pergamum Smyrnam, Trullis, Ephesum, Miletum, Cygicum, totam denique Asiam, quae post L. Sullam Q. Pompeium consule reeuperata est, populi Romani saetam esse diuero utrum oratio ad 400ius rei disputationem deerit an, cum idem et disseret otiudieabit, impelli non poterit, ut falsum iudieet an si condemnare Asiam nolet, terrorem damnationis et minas non quanti volo existimabit quid quod disputari contra nullo uel potest, quod iam Statutum a nobis est otiudieatum, quam hereditatein iam crevimus, regnum Bithyniae quod certe publicum os populi Romani factum;
num quid enusne est quin omni agi OS, UrbiS, Stagna,
portus, totam denique Bithyniam viri vendituri sint 3 quid Mytilenae quae certo vestrae, Quirites, belli lego assa victoria iuro factae sunt; Urbs et natura ne itu et
216쪽
discriptione nodisidiorum et pulchritudine in primis nobilis, agri iucundi et fertiles: nempe eodem capite in-4 Clusae Continentur quid Alexandria cunctaque Aegyptus 3 ut occulte latet ut recondita est ut furtim tota X viris traditur quis enim vestrum hoc ignorat diei illud regnum testamento regis Alexandri populi Nomani osse factum Θhic ego consul populi Romani non modo nihil iudico, sed
ne quid entiam quidem profero magna enim mihi res non modo ad Statuendum, sed etiam ad dicendum videturos se video qui testamentum factum esse confirmet auCtΟ-ritatem senatus exstare hereditatis adit ne sentio, tum,
quando lexandro mortuo legatos Tyrum misimus qui ab 42 illo pecuniam depositam nostri reeuperarent; haec L. Philippum saepe in senatu confirmasse memoria teneo; cum qui regnum illud teneat hoc tempore neque genere
neque animo regi esse, inter omni fere ideo convenire. dicitur contra nulliun osse testamentum; non oportere populinia Iconianum Omnium regnorum appetentem Videri, demigraturos in illi loea nostros homine propter agro-43 rum bonitatem et Omnium rerum Copiam hau tanta de
re P. I ullus cum ceteris viris conlogis suis iudieabit 3 o verum iudicabit nam utrumque ita magnum St, Ut nullo modo neque Concedendum neque serendum sit. Volet esse popularis populo Romano adiudicabit ergo idem ex sua lege vendet Alexandriam, Vendet Aegyptum; urbis copiosissimae pulcherrimorumque agrorum iudeX, arbiter, dominus, rex denique pulentissimi regni reperietur non Sumet ibi tantum, non appetet iudicabit AleXandriam regis esse in populo Romano abiudieabit.
lo primum cur populi Romani hereditatem viri iudicent,
cum vos obieritis de privatis heroditatibus o viros iudicare deinde quis aget causam pol di Romani ubi res ista agetur qui sunt isti XViri, quo perspiciamia regnum Alexandriae Ptolemaeo gratis adiudicaturos 3 quod si
AleXandria petebatur, Cur non eosdem Cursu hoc tempore, quo L. Cotta L. Torquato consulibus cucurrerunt 3 CUP non aperte, ut antea Cur non item ut tum decreto
et aliam regionem ilhim petierunt an qui etesiis, qui
per UrSUm reetum regnum tenere non potuerunt, nune caecis tenebris ot caligine se Alexandriam perventuros
217쪽
DE LEGE AGRARI ORATIO II 41 48. 169arbitrati stirit atque illud circumspieite vestris mentibus 5
animisque legatos vestros, tomine auetoritate tenui, qui rerum privatarum causa legationes liberas obeunt, tamen Xterae nationes ferre ViX POSSunt grave est enim
nomen imperii atque id etiam in ovi persona pertimes ei-tUr Propterea quod e Stro, non Suo nomine, eum hine
egressi unt, abutuntur: quid censetis, cum isti viri cum imperio, cum fas ibus, cum illa delueta sinitorum iuventute per totum orbem terrarum vagabuntur quo tandem animo, quo metu, quo periculo miseras nationes futurus est in imperio terror patientur est in adventu ssumptus serent imperabitur aliquid muneris: Non recusabunt illud vero quantum est, Quirites, cum S XVir, qui aliquam in urbem aut X spectatus ut 1OSpe aut repunt ut dominus venerit, illum ipsum locum, quo Venerit,
illam ipsani sedem hospitalem, in quam erit deductus, publicam populi Romani esse dicet quanta calamitas populo, Si dixerit quantus ipsi quaestus, si negarit atque idem, qui haec appetunt, queri non numquam Solent, omnis terra Cn. Pompei atque Omnia maria e S Se permi8Sa. Simile vero est multa committi et condonari
omnia, labori et negotio praeponi an praedae et quae Stili, mitti ad odios liberandos an ad opprimendoS. denique, si quis est honos singularis, nihilne interest utrum O- pulti Romanus eum, cui Velit, deferat, an is imprudente populo Romano per legis fraudem surripiatur 3 Intellexistis quot res et quantas viri legi PermiSSU irvendituri sint non est satis cum Se Odioriam, Cum CX-terarum nutionum, eum regum sanguine implerint, incidant nervos populi Romani, adhibeant manus vectigalibus Vestris, inrumpant in aerarium Sequitur enim Caput, quo capite ne permittit quidem, si forte desit pecunia, quae tanta ex Superioribus recipi potest ut deesse non debeat, Sed plane, quasi ea res nobis saluti futura sit, ita cogit atque imperat, ut viri vostra vectigalia vendant nominatim quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto 48 populi Romani auctionem quam muliercule ego praeconi huic ipsi luctuosam et acerbam praedicationem futuram puto ut in suis rebus, ita in re publiea luxuriosus estueP08 qui Prius Silvas vendat quam vineas talium
218쪽
170 M. TULLI CICERONIS percensuisti pergo iii Siciliam nihil est in hac provineia
quod aut in oppidis aut in agris maiore nostri troprium 49 nobis reliquerunt quin id venire iubeat quod partum recenti victoria maiores vobis in sociorini urbibus ac sinibus et vinculum pacis et monumentum belli reliquerunt, id vos ab illis neceptum lio auctor vendetis hi milii parumper menti Ve Stra S, Quirites, Commovere Videor, dum putes aeto vobis quas isti ponitus abstrusas insidias Se posuisse arbitrantur contra Cn. Pompeii dignitatem. et milii, quaeso, ignoscite, Si appello talem virum saelitus vos milii praetori biennio ante, Quirites, hoe oodum in loco personam hane imposuistis, Ut quibuSCUmque rebus possem, illius absentis dignitatem vobiscum Una tuerer feci adhuc quae potui, nequo familiaritato illius diluetus neque lae honoris atque ampli SSimne dignitatis, quam ego, etsi libente illo, tamen ab Sente per
50 VOS CONSecutu Sum quam ob rem cum intellegam hanc totam foro iugum ad illius opus evertendas tamquamma Chinam Conili arari, et resis inna consiliis hominum et
perficiam profecto, quod ego ideo comparari ut id vos
universi non olunt Videre, Verum etiam tenere liOSSiti S.
I iubet venire qua Attalensium, quae haselitum, quae Olymponorum fuerint agrumque perensem et Oroandicum et Eleus anum haec clarissimi viri, P. Servilii, imperio et victoria vestra facta sunt; adiungit agros Bithyniae regios, quibus nunc publicani fruuntur; deinde Attalicos agros in Cherroneso in Macedonia, qui regis
Philippi sive Persae fuerunt, qui item a censoribus locati
51 Sunt 8 et certissimum vectigal ascribit item auctioni Corinthios agros, opimos o fertilis, et JTenensis, qui Apionis suorunt, et agi os in IIispania l)ropter Icari lin-ginem novam et in Africa ipsam veterem Karthaginem vendit quam videlicet P. Africanus non propter religiOnem sedum illarum ac vetustatis do consilii sunt tintineonSecravit ne ut ipse locus eorum, qui eum hac urbe de impurio deuertarunt, vestigia calamitatis Ostenderet, sed non fuit tam diligens, quam os Rullus, aut fortas Seemptorem ei loco reperire non potuit verum inter OS
agros regios captos veteribus bellis virtute summoriam imPeratorum, adiungit regios agros Mithridatis, qui in
219쪽
DE LEGE GRAIRI ORATIO II. 49 55. 171 Paphlagonia, qui in Ponto, qui in Cappadocia fuerunt,
ut cos viri vendant itane vero non legibus datis, non gauditis verbis Diperatoris, nondum denique bello consueto, cum rex Mithridates , amiSSo Xercitu, regno X-l, ulsus, tamen in ultimis terris aliquid etiam nunc mosntur atque ab invictu C a Pompeii manu Maeoto ot illis paludibus et itinerum angustiis atque alii tudine montium defendatur, cum imperator in bello versetur, in locis
autem illi etiam nunc belli nomen reliquum sit, OSRgrOS, quorum adhuc pene Cn. Pompeium omne iudicium et potestas more maiorum debet es Se XViri Vendent et, Credo, P. Rullus - is enim si se gerit, ut sibi aiam vir desionatus esse identur, ad eam auctionem potissimum proficiscetur is videlieo ante quam veniat 20 in Pontum litteras ad Cn. Pompeium mittet, quarum ego iam exemplum ab isti compositum esse arbitror P. SERVILIUS RULLUS, TRIBUNUS PLEBIS, XVIR, S. D. CN. POMPEIO. CN.F. - non credo Scripturum 8S MAGNO: non enim videtur id, quod imminuere lege Onatur, OnCOSSUTUS
Verbo VOLO CURARE, UT IIII INOPAE PRAESTO SIS AUXILIUMQUE ADDUCAS, DUM EOS AGROS, QUOS TU LABORECEPISTI, EGO MEA LEGE VENDAM. an Pompeium non adhibebit in ius provincia vendet manubias imperatoris 3 ponitu ante oculos vobis ullum in Ponto, inter nostra
atque hostium castra hasta positu eum suis formosis finitoribus auctionantem neque in hoo solum ine8 Contii 54melia, quae Vehementer et insignis est et nova, Ut ullure parta bello, nondum legibus datis, etiam tum imperatore bellum administrante, non modo Venierit, Orum etiam locata sit plus spectant homine Certe quam Ontumeliam Sperant, si concessum sit inimicis Cn. Pompeii Cum imperio, eum iudicio innium rerum, cum infinita poteState, Cum innumerabili ocimia non solum illis in locis Vagari, Verum etiam ad ipsius Xereitum perVenire,
aliquid illi insidiarum fieri, aliquid do eiu eXercitu, CO-piis, hiria detrahi posse putant, si quam spem in Cn.
Pompeio exercitu habent aut agrorum aut aliorum Ommodorum, hanc non habiturum, cum Viderit earum rerum omnium potestatem nil viro esse transbitula patior 5 non moleste cum Stulto esse qui hoc sperent, tum im-
220쪽
pudentis qui conentur illud queror, tum me it, is esse Contemptum, Ut haec portenta me consule potissimum cogitarent.
Atque in omnibus iis agris aedificiisque vendendis permittitur viris, L VENDAN QUIBUSCUIIQUE IN LOCIS VIDEATUR. Perturbatam rationem, O libidinem refrenandam,
21 o consilia dissoluta atque perdita vectigalia locare nuS- quam licet nisi in hac urbe, hoc aut illo ex loco, novostrum frequentia Venire nostras res proprias et in perpetuum ab nobis alienari in Paphlagonino tenebris atque 50 1 Cappadoeia solitudine eo bit L. Sullii eum bona
inde nutatorum civium funesta illi auctione sua venderet et se iraedam Suam diceret Vendere, sinon e lio louo vendidit, nec quorum cubi ostendebat, eorum ipsorum Consi e tum fugere ausus est: viri Vestra vectigalia non
inodo ne vobis quidem arbitris, sed ne praecone quidem publico est vendunt 8Sequitur MXL AGROS EXTR ITALIAM, infinito e tempore, non Ut ante, a Sus: et oin peio consulibus. Cognitio virum privatus sit an publieu SP eique agro per-57 gratide Vectigal inponitur lio quantum iudicium, quam intoleranduin, quam regium sit quem praeterit posse quibus iniique locis Velint nulla diseeptatione, nus Consilio privata publicare, publica liberare exeipitur lioucapite ager iii Sicilia I euentoricus, quem ego excipi et propter liominum necessitudinem et propter rei nequitatem, Quirites, ilis Veheuienter gaudeo. Sed quae δι lino impudentia qui agrum Recentorieum possident,
Vetustate siOSSeSSionis Se non iure misericordia Senatu S,
non agri condicione defendunt nain illum agrum publi- eum S Se fatentur Se moveri possessionibus, amicissimis sedibus ac dis penatibus negant oportere: ae, Si Si ri-Vatus ager lecentoricus, quid eum excipis sin autem l UbECUS, Uae est ista nequitas, Ceteros, etiam si privati sint, permittere ut l)ubsisti iudicentur, hunc eXcipere nominatim, qui publicus esse fateatur ergo eorum ager excipitur, qui apud Rullum aliquii ratione valuerunt ceteri agri omnes, qui ubique sunt, sine ullo deleetu, Sine O-9 PUE ROmsmi notione, sine iudicio senatus viris addicen-58 tur atque etiam est alia Superiore capite, quo Omnia