장음표시 사용
221쪽
DE LEGE AGRARIA ORATIO II. 56 6 l. 173Venelint, filiae Stuo Sa Xceptio, quae te get O agro S, de quibus f e duro nutum est audivit hane rem non O sod ab aliis agitari saepo in senatu, non Um illam X lio loco, possidere agros in ora maritima regem Hiem p Salem, quo P. Africanus populo Romano adiudiearit, ei tamen osten per C. Cottam Consulem autum S Seso edore hoc quia vos foedus non iusseritis, Veretur
Ilionapsa ut satis firmum sit et ratum quid cuius modiost illud tollitur vestrum iudicium foedus totum neeipitur; comprobatur quod minuit auctionem Viralem, laudo quod regi amico enVot, non reprehendo quod non gratis sit, indico volita enim ante oculos istorum Iuba 59 rogis filius, adulescens non minus bene nummatu quam bono at illatus. Vix iam videtur oeus esse qui tanto a CerVOS POCU-niae capiat auget, addit, indelamuhat: AURUM, ARGENTUM
EX PRAEDA, EX MANUBIIS, EX CORONARIO, AD QUOSCUMQUE PER VENIT NEQUE RELATUM EST IN PUBLICUM NEQUE IN MONUMENTO
CONSUMPTUM id profiteri apud viros et ad eos referro iubet. hoo capite etiam quaestionem de clarissimis viris,
qui populi Romani bella gesserunt, iudieium quo de pecuniis repetundis ad viros translatum videtis: horum erit nullum iudicium, quanta euiusque manubiae fuerint, quid rellatum, quid residuuin sit in posterum ero ex haec imperatoribus vestris constituitur, ut quicumque de provincia dueesserit, apud eosdem viro quantum habent
praedae, manubiarum, auri coronarii profiteatur hiri 60 tamen Vir optimus eum, quem amat, Xeipit, Cn. Ompeium. Unde iste amor tam improvisu ne tam repentinus qui honore viratus Oxoluditur prope nominatim, cuius iudicium legumque datio, captorum agrorum pSiu SVirtute cognitio tollitur, Cuius non in provinciam, sed in ipsa castra viri eum imperio, infinita poeunia, a Ximn potestate et iudiei rerum Oninium inittuntur, cui ius imperatorium, quod semper omnibus imperatoribus est on SerVatum, Soli eripitur, S Xcipitur unus, ne manubias referre debeat utrum tandem hoc capit honos haberi
homini si invidia quaeri vi lotur romittit ho I ullo Cn. δPompeius bonosidio isto legis, bonignitate virali nihil
utitur nam i est aequum praedam e manubia ratias
222쪽
imperatores non in imonumenta deorum immortalium neque in urbis ornamenta Conferre, Sed ad XViros tamquam
ad dominos reportare, nihil sibi appetit praecipuo Pompeius, nihil volt se in communi atque in eodem quo ceteri iuro versari; in est iniquum, Quirites, si turpe, Si
intolerandum hos viros portitore Omnibus omnium P cuniis constitui, qui non modo reges atque eXterarum nationum homines, Sed etiam imperatores nosti OS X-cutiant, non mihi videntur honoris causa Xcipere Pompeium, Sed metuere ne ille eandem contumeliam quamc ceteri ferro non possit. Omlaetus autem hoc animo est,
ut, quicquid vobis placeat, sibi ferendum putet; quod vos ferre non poteritis, id profecto perficiet, ne diutius
inviti ferre cogamini verum tamen eaVet, ut, Si qua pecunia post nos consule ex novis vectigalibus recipiatur, en Viri utantur; nova porro Vectigalia videt en foro, quae omlleius adiunxerit: ita remissis manubiis, vectigalibus eius virtute l)artis se frui putat oportere. Parta sit pecunia, Quirites, Viri tanta, quanta Stin terris, nihil praetermissum Sit Omnes Urbes, agri, regna denique, OStremo etiam Vectigalia Vestra Venierint ac resserint in cumulum manubiae Vestrorum imperatorum; quantae et quam immanes divitiae viris in tantis auctionibus, uot iudiciis, clam infinita potestate
immenso atque intolerabilis quaestus, ut intellegatis ad certorum tominum importunam avaritiam hoc populare legi agrariae nomen esse quaesitum hae pecunia iubet agro emi, quo deducamini non consuevi homines appellare Sperius, Quirites, nisi lacessitus vellem fieri POSSet, ut a me sine contumelia nominarentur ei, qui se XViros Sperant futuros iam videretis quibus hominibus Omnium rerum et Vendendarum et emendarum poteSta61 tem permitteretis. Sed quod ego nondum statuo mihi esse dicendum, vos tamen id potestis eum animis Vestris Cogitare unum hoc certe videor mihi verissime posse dicere tum, cum haberet haec res publica Luscinos, Calatinos Acidinos, homines non solum honoribu PO-Puli rebusque gestis, verum etiani patientia paupertati8Ornato S, et tum, eum orant Catones, Phili, Laelii, quo-
223쪽
DE LEGE AGRARI ORATIO II 62 37. 175rum sapientiam temperantiamque in publicis privatisque,
forensibus domesticisque rebus perSpeXeratiS, tumenluiiusce Diocli res commissa nomini est, ut idem iudica roto venderet et lio faceret per quinquennium toto in orbe terrarum idemque agros vectigalis populi Romani abutio Daret, et Cum Summum tantae pecuniae, nullo teste, sibi ipse e Sua Voluntate feci8Set, tum denique meret quibus vellet quod videretur. Committite nune os, ut 65rites, iis iominibus haec omnia, quos odorari uno xviratum suspicamini: reperieti Partem SSO eorum, quibus ad habendum, partem, quibu ad consumendum
nihil satis osse videntur hic ego iam illud, quod X 25 peditissimum est, ne disputo quidem, Quirites, non Sse
hanc nobis a maioribus relictam eonSuetudinem, Ut emantur agri a privatis quo plebes publice deducatur omnibus legibus agris publicis privatos esse deductos huiusee modi in aliquid ab hoc horrido ac truce tribuno plebis
sateor exspeetasSe hane vero emendi et undendi quae-StuoSissimam ne turpissinium merenturam alienam actione tribunicia, alienam dignitate populi Romani Semper Utavi iubet agros emi primum quaero quo agro et squibus in locis nolo suspensam et in ortam plebem Romanum ObSeura Spe et Caeca exspectatione pendere. Albanus ager est, Setinus, Privernas, Fundanus, VeSeinUS, Falernus, Literninus, Cumanus, neerranUS. Rudio.
ab alia porta Capenas Faliscus, Sabinia ager, ReatinuS; ab alia Venafranus, Allifanus, Trebulanus habe tantam pecuniam, qua hosce omni agros et cetero horum Simili non modo emere, Verum etiam OneerVare OSSiS: cur eo non definis neque nominas, ut saltem deliberare
plebe Romana possit, quid intorsit sua, quid expediat, quantum tibi in emendis et vendendis rebus committendum putet 3 desinio' inquit Italiam. satis certa re o. etenim quantulum interest, utrum in IIassici radices, ant in Italiam aliove deducamini ago, non definis locum. 67 quid naturam agri 3 vero,' inquit, QUI RARI AUT COLI Possit.' qui possit arari' inquit aut coli: non qui ratus aut cultu sit utrum haec lex est an tabula eratianae auctionis in qua ei plum fuisse aiunt IUGERA Ce,
224쪽
VINEAE POSSUNT'. io tu me ista iniuini orabili poeiania
quod arari aut coli possit quod solum tum exile aut ma-Crum est quod aratro perstringi non possit aut quod est
tam asperum nXetum in quo agricollarum cultu non ha-boroty idei reo in luit agros nominare non POSSUm, quin tangam nullum ab invito. hoc quoque multo est uno-Stuosius, quam si ab invito sumeret invenietur enim ratio quaestus de nostra poeunia, et tum deniquo ager: emetur, cum idem expediet emptori et venditori sed videt vim legis grariae ne ei quidem, qui agro Publicos possident, decedent de possessione, nisi erunt de
ducti optima condicione et pecunia maXima. OnVel Saratio: antea, cum erat a tribuno plebis monti legis agra
riuo fiteta, continuo, qui agros l)ublicos aut qui possessiones invidiosas tenebant, pertimeseebant liae lex os homines fortunis locupletat, invidia liberat quam multos enim, Quirites, existimatis osse qui latitudinem posscssionum tueri, qui invidiam Sullanorum agrorum ferre non possint qui Vendere cupiant, emptorem non reperiant 3
perdere iam denique illos gros ration aliqua velint qui
paulo ante diem noctemque tribunicium nomen horrebant, Vestram vim metuebant, mentionem legis agrariae pertimescebunt, ei nune etiam ultro rogabuntur atque Orn-buntur, ut agro partim publicos, partim plenos invidiae, plenos periculi quanti ipsi velint viris tradant atque hoc carmen hic tribunus plebis non vobis, sed sibi intus ι Canit habet Soeorum, Virum optimum, qui tantum agmin illis o publica tenebris oceupaVit, quantum CONCH-pivit huiu subvenire volt succumbenti iam et oppreSSO, Sullanis oneribus gravi, sua lego, ut dent illi invidiam deponere, pecuniam condere et vos non dubitatis quin voetigalia Vestra vendatis, plurimo maiorum Vestrorum Sanguine et Sudoremune situ, ut Suillanos possessores di- et vitiis augentis, periculo liberetis nam ad hanc emptionem Viralem duo genera agrorum spectant, Quirites: eorum unum propter invidiam domini fugiunt, ultorum propter vastitatem: Sullanus ager a certis hominibus latissimo continuatus tantam habet invidiam, ut veri ac fortis tribuni plebis stridorem unum perferro non OSSit; hic ager omnis quoquo pretio emptus erit, tamen ingenti
225쪽
DE LEGE AGRARIA ORATIO II 68 - 4. 177peei in vobis in lucetur: iterum genus agrorum propter sterilitatem incultum, propter pestilentiam Vastum atque desertum emetur ab eis, qui eos vident sibi esse, si non vendiderint, relinquendos et nimirum id est, quod ab hoc tribuno plebis dictum est in senatu, urbanam plebem nimium in re publica posse exhauriendam esse hoe enim S usus, quaSi de aliqua Sentina ac non de optimorum civium genere loqueretur. VOS Vero, QuiriteS, Si ime audire voltis, retinete Stam possessionem gratiae, libertatis, suffragiorum, dignitatis, urbis, fori, ludorum,
festorum dierum, ceterorum omnium Commodorum nisi
sorte mavoltis relictis his rebus atque hac luce rei publica in Sipontina siccitato aut in Salpinorum pestilentiae sinibus ullo duco conlocari, aut dicat quo agro empturus sit ostendat et quid et quibus daturus sit ut
Vero, cum omni urbiS, agroS, Vectigalia, regna Vendiderit, tum arenam aliquam aut paludes emat, id vos poteStis, quaeso, concedere quamquam illud est egregium, quod hac lege ante Omnia Veneunt, ante pecuniae Coguntur et eoacervantur, quam gleba una ematur deinde emi iubet, ab invit vetat quaero, Si qui velint Vendere 72 non fuerint, quid pecuniae fiet referre in aerarium lex vetat exigi prohibet igitur pecuniam Omnem viri tenebunt; obis ager non emetur; Vectigalibus abalienatis, Sociis vexatis, regibus atque omnibus gentibus exinanitis illi pecunias habebunt, vos agros non habebitis. facile inquit adducuntur poeuniae magnitudine, ut Velint
Vendere.' ergo ea lex est, qua OStra Vendamu quanti POSSimus, aliena mamia quanti OSSeSSOre Velint.
Atque in hos agros, qui hac lege empti sint, colonias a ab his xviris deduci iubet quid omnisne locus eiusmodi est, ut nihil intorsit rei publicae, colonia deducatur in eum locum necne, an est locus qui coloniam postulet, est qui plane recuset quo in genere, sicut in ceteris rei publicae partibus, est operae pretium diligentiam maiorum recordari, qui colonias sic idoneis in odis contra suspitionem periculi conlocarunt, ut 8Se non oppida Italiae, Sed propugnacula imperii viderentur: hi deducenteolonia in eo agrOS, quo emerint etiamne Si rei publica non Xpediat ET IN QUAE LOCA PRAETERE VIDEBITUR. 71
226쪽
qiuid igitur est causae quin coloniam in Ianiculum possint deducere et suum praesidium in capite atque cervicibus nostris conto ea re tu non definias quo colonias, in quae loca, quo numero Olonorum deduci velis tu occupes locum quem idoneum ad vim tuam iudicaris compleas numero, Confirmes praesidio quo velis populi Romani vectigalibus atque onmibus colitis ipsum populum lo-
manum COOreen S, Opprimas, redigas in istam xviralem: dicionem ac potestatem ut vero totam Italiam sui opiabus et praesidiis bsidere atque occupare cogitet, quaeSO, Quirites, cognoscite l)ermittit viris, ut in Omnia municipia, in omnis colonias totius Italia colonos deducunt quos Velint, eisque colonis agros dari iubet num obscure maiores opes, quam libertas Vestra pati pote St, a maioratiraesidia quaeruntur num obseure regnum constituitur 3 num obscure libertas vestra tollitur nam cum eidem
omnem pecuniam, maXimam multitudinem, id est, totam Italiam suis opibus obsidebunt, eidem vestram libertatem suis praesidiis et coloniis interclusam tenebunt, quae Spe tandem, quae saeuita recuperandae vestrae libertatis relinquetur 3 et At enim ager Campanus line lege dividetur orbi terrae pulcherrimus et Capuam Colonia deducetur, urbem mplissimam atque ornatissimam; at quid ad haec possumus dicere de commodo prius vestro dicam, Quirites deinde ad amplitudinem et dignitatem rei revertar, ut, si quis agri aut oppidi bonitate delectatur, ne quid ex speetet, Si quem rei dignitas commovet, ut huic simul ita hii gitioni resistat ac primum de oppido dicam, si quis est forte quem Capua magis quam Roma delectet quinque milia
colonorum Capuam Scribi iubet ad hune numerum quin-r genos sibi singuli sumunt quaeso, nolite vosmet ipsos consobari Vere et diligenter considerate num vobis ut
vestri similibus integris, quietis, otiosis io minibus in hoc
numero locum fore putatis si est omnibus vobis aut maiori Vestrum parti, quamquam me vester honos vigilare dies atque noctis et intentis oculis omnis rei publicae parti intueri iubet, tamen paulisper, si ita commodum e Strum fert, coniuebo; sed si quinque hominum milibus ad vim. facinus caedemque delectis loeus atque Urb8,
227쪽
DE LEGE AGRARIA ORATIO II. 75 81. 79
quae bellum facere atque instruere OSSit, tineritur, n- naenne patiemini vestro nomine contra Vo firmari opes, firmari praesidia, urbis, agroS, copia comparari nam 78 agrum quidem Campanum, quem ObiS Stentant, ipsi concupiverunt deducent suos, quorum nomine ipsi teneant et fruantur coement praeterea ista dena iugera continuabunt nam si ieerit per legem id non licere, ne per Cornelium quidem licet; at videmus, ut longinqua mittamus, agrum Praenestinum a paucis possideri neque istorum pecunii quicquam aliud deesse video, nisi ius modi fundos, quorum subsidio familiarum magnitudines et Cumanorum ac Puteolanorum praediorum Sumptu SUStentare po8Sint quod i Vestrum commodum spectat, Veniat
et coram mecum de agri Campani division disputet. quaesivi ex o Kalendis Ianuariis, quibus hominibus et ,
quem ad modum illum agrum es Set diStributuruS. respondit a Romuli tribu se initium esse facturum. Primum quae est ista superbia et contumelia, ut populi par amputetur, Ordo tribuum neglegatur ante rusticis detur
ager, qui liabent, quam urbanis, quibus ista agri spes et tueunditas ostenditur aut, si hoc ab se diutum negat et satis fauere omnibus vobis cogitat, proferat in iugera dena discribat a Suburana usque ad AnienSom nomina
VeStra proponat. Si non modo dena iugera dari vobis, sed ne constipari quidem tantum numerum hominum pOSSE in agrum Campanum intellegetis, tamenne veXari rempublicam, contemni maiestatem populi Romani, deludi Vosmet ipsos diutius a tribuno plebis patiemini quod si op088et ager iste ad os pervenire, nonne eum tamen in Patrimonio vestro remanere malletis unumne fundum pulctierrimum populi Romani, caput CStrae eeunino, pacis ornamentum, Subsidium belli, fundamentum vectigalium, horreum legionum, Solaetum annonae disperire
patiemini an obliti estis, Italico bello, missis ceteris vectigalibus quantos agri Campani fructibus exercitus alueritis an ignoratis cetera illa magnifica populi Romani vectigalia perlevi saepe momento fortunae, inelinatione temporis pendore quid vos Asiae portus, quid Scriptura, quid omnia transmarina vectigalia iuvabunt tenuissima Suspitione praedonum aut hostium iniecta at si
228쪽
vero lio agri Campani vectigal cum eius inocti est, ut et domi sit et omnibus praesidii oppidorum tegatur, tum ne bellis infestum nee fruetibus Varium nec caelo ne loe calamitosum esse Olet maiore nostri non solum id, quod de Campani ceperant, non inrati inuerunt, et Umotium id, quod ei tenebant, quibus adimi iure non poterat, COOmerunt; qua de causa nec duo Gracchi, qui de plobis Romanae commodis plurimum cogitaverunt, nec L. Sulla, qui omnia sine illa religione quibus voluit est dilargitus, agrum Campanum attingere ausus est Rullus exstitit quie en possessione rem publicam dem OVeret, e qua nee Graecliorum benignitas eam nec Sullae dominatio deie-
30 Cisset quem gi iam nune praetereuntes Vestrum CSSe
diditis et qui a ter saviunt externi homines vestrum esse audiunt, is eum erit divisus, neque vester die082 tur at qui tominus possidebunt primum quidem aeres, ad vim prompti, ad seditionem parati, qui, Simul ac xviri increpuerint, armati in civis et expediti nil urbem e88 possint deinde ad paucos opibus et copiis adfluentis totum agrum Campanum perferri videbitis vobis interea, qui illas a maioribus putetici rimas cetigalium sedis armis capta necepistis, gleba nulla de paternis atque avitis his possessionibus relin tuetur at tantum intererit inter Vostram et privatorum diligentiam 3 quod cum a maioribus nostris P. Lentulus, is qui princeps Senatus fuit, in euloea missu es8et, uti privatos agros, qui in publicum Campanum incurrebant, equitia publica coemeret, dicitur renuntiasse, nulla se pecunia fundum cuiusdam emere potuisse eumque, qui nollet Vendere, ideo negaS8 Se adduci posse, uti venderet, quod eum pluris similos haberet, ex illo solo fundo numquam malum nuntium U-8 disset itane vero privatum haec causa commovit populum Romanum ne agrum Campanum privati gratis
Rullo rogante tradat non commovebit at idem populus Romanus de hoc vectigali potest dicere, quod ille de suo fundo dixisse dicitur Asia multos annos vobis fructum Mithridatido ollo non tulit; Iispaniarum Vectigal temporibus Sertorianis nullum fuit Siciliae civitatibus bello fugitivorum M'. Aquilius etiam mutuum frumentum dedit in ex hoc vectigali numquam malus nuntiu audi-
229쪽
DE LEGE AGRARIA ORATIO II 82 86. 18ltii est cetera vectigalia belli difficultatibus adfliguntur; hoc vectigali citum belli difficultates sustentantur deinde si in hac adsignatione agrorum ne illud quidem dici potest,
quod in ceteris, agros desertos a plebe atque a cultura hominum liberorum esse non oportere: sic enim dico: Si 31 Campanus ager dividatur, exturbari et expelli plebem ex agris, non constitui et conloeari totus enim ager Campanus colitur et possidetur a plebe et ii plebe optima et modestissima quod genus hominum optime moratum, Optimorum et aratorum et militum, ab hoc plebie hi tribuno plebis funditus eicitur atque illi miseri, nati in illis
agri et educati, glebis subigendi exercitati, quo se Subito conferant non habebunt his robustis et valentibus et audacibus virum satellitibus agri Campani pos Sessio tota
tradetur, et, ut O nunc de vestris maioribus praedicatis: tune agrum nobis maiores nostri reliquerunt', sic Vestri posteri de vobis praedieabunt: hune agrum patre nostri acceptum a patribus Suis perdiderunt.' equidem XiStimo, 5
si iam campus Martius dividatur et uni cuique Vestrum ubi consistat bini pedes adsignentur, tamen promi Seuetoto quam proprie parva frui parte malitis; qua re etiamsi ad vos esset singulos aliquid ex hoe agro perVenturum, qui vobis ostenditur, aliis comparatur, tamen hone StiuSeum VOS univerSi quam Singuli possideretis; nunc Verocum ad vos pertineat nihil, sed paretur aliis, eripiatur
VobiS, nonne acerrime, tamquam armato hosti, si huic
legi pro vestris agris resistetis adiungit Stellatem campum agro Campano et in eo duodena discribit in singulos homine iugera, quasi vero paulum diiserat ager Campanus a Stellati; sed multitudo, Quirites, quaeritur, squa illa omnia oppida compleantur; nam dixi anten lege permitti, ut quae Velint municipia, qua Velint Veteres
colonias coloni Suis Occupent Calenum municipium complebunt Teanum oppriment Atellam, Cumas, Neapolim, Pompeios, Nuceriam suis praesidiis devincient Puteolos
Vero, qui nune in Sua potestate sunt, suo iure libertateque tuntur, toto novo populo atque adventiciis copiis occupabunt tunc illud vexillum Campanae coloniae 32 vehementer huic imperio timendum, Capuae a viris inseretur tunc contra hane Romam, communem Patriam
230쪽
87 ninium nostrum, illa altera Roma quaeretur in id oppidum hominus nefarii rem publicam Vestram transferre Conantur, quo in Oppido maiores nostri nullam omninorem publieam esse voluerunt: qui tris solum urbis interris omnibus, Icarilinginem, Corinthum, Capuam, Statuerunt posse imperii gravitatem ne nomen Sustinere. deleta Karthago est, quod cum hominum copiis, tum ipsa
rere ex Africa, imminere ita fruetuosissimis insulis populi Romani videbatur. Corinthi vestigium vix relictum est; erat enim posita in angustiis atque in faucibus Grae-
Ciae Sic, ut terra Chaustra loeorum teneret et duo maria maxime navigationi diversa paene Coniungeret, Cum Per- tenui discrimine separentur haec, quae procul erant conspectu imperii, non soliun adfliXerunt, sed etiam, ne quando restreata CX Surgere atque erigere Se OSSent, sun-88 ditus, ut dixi, sustulerunt de Capua mulium est et diu consultum exstant litterae, Quirites, publicae Sunt Senn- tu consul a Compita a Statuerunt homine Sapientes, Si agrum Campanis ademissent, magi StratUS, Senatum, Publicuit ex illia urbe consilium Sustulissent, imaginem rei publicae nullam reliquissent, nihil fore quod Capuam timeremus. itaque hoc perserit)tum in monumentis Veteribus reperietis, ut 8Set urb8, quae re eaS, quibUS ger Campanu coleretur, Suppeditare posset, ut esset locus comportandis condendisque fructibus, ut aratores cultu
agrorum defessi urbis domi iliis utorentur, idcirco illa δ' nodisidia non osse elota videte quantum intervallum
Sit teriectum inter maiorum nostrorum consilia et teristorum hominum dementiam illi Capuam receptaculum nratorum, nundina rustieorum, Cessam atque horreum Campani agri esse obierunt; hi, Xpulsi aratorii US, effusis ac dissipatis fructibus vestris, candem Capuam sedem novae rei publicae constituunt, molem Contra Veterem rem publieam comparant quod si maiores nostri existimassent quemquam in tam inlustri imperio et tam
praeelara rei publica disciplina M. Bruti aut P. Rulli
Similem futurum, hos enim nos duos adhuc vidimus qui hanc rem publicam totam Calpuam transferre essent 90 - Profecto nomen illius urbis non reliqui SSent; Verum