장음표시 사용
261쪽
IN L. CATILINAM ORATIO I. 22 29. 213 perfruere quibus gaudiis exsultabis quanta in voluptate
bacchabere, cum in tanto numero tuorum neque audies
Virum bonum quemquam neque videbis ad huius vitae studium moditati illi sunt qui seruntur labores tui, iacere
humi non solima ad obsidendum Stuprum, Verum etiam ad facinus obeundum, vigilare non solum insidiantem Somno maritorum, Verum etiam bonis Otiosorum habes ubi ostentos tuam ilhim praeclaram patientiam famis, frigoris, inopiae rerum omnium, quibus te brevi tempore consectum esse Senties tantum professi tum, cum te a rconsultatu reppuli, ut exsul potius temptare quam consul VeXare rem Publicam OSSes, atque ut id, quod est a te Scelerate Susceptum, latrocinium potius quam bellum
Nune, Ut a me, Patres OnScripti, quandam prope liustam patriae querimoniam detester ne deprecer, percipite, quaeso, diligenter quae dicam et ea penitus animis vestris mentibusque mandate etenim Si mecum patria, quae mihi vita mea mulio est carior, si cuncta Italia, si Onmis res publica loquatur: M. Tulli, quid agis tune Cum, Uem CSSe hostem comperisti, quem ducem belli futurum vides, quem Xspectari imperatorem in castris
hostium sentis, auctorem Seeleris, principem Coniurationis, evocatorem Servorum et ei 'ium perditorum, exire
patiere, ut abs te non omissus ex urbe, sed immissus in urbem esse videatur non hunc in vincula duci, non ad mortenti rapi, non Summo Supplicio mactari imperabis3 quid tandem to impedit mosne maiorum ni perSaepe 28 etiam privati in hac re publica perniciosos civis morte multa erunt an leges, quae de civium Romanorum Supplicio rogatae sunt ut numquam in hac urbe quin re publica defecerunt civium iura tenuerunt an invidiam posteritatis times praeolaram Vero populo Romano refer gratiam, qui te hominem per te cognitum,
nulla commendatione maiorum, tam mature nil ummum imperium per Omnis honorum gradus extulit, Si propter invidiae aut alicuius periculi metum salutem civium tuorum neglegis. Sed si quis est invidiae metus, snum est Vehementius severitatis ac fortitudinis invidia quam inertiae ac nequitiae pertimescenda' an cum bello
262쪽
vastabitur Italia, vexabuntur urbes, tecta ardebunt, tum 1 te non existinans invidino incendio conflagraturum γ' his ego sanctissimis rei publicae Ocibu et eorum homin una, qui hoc idem sentiunt, mentibu pauen e Spondebo ego, si hoc Itimum factu iudicarem, patres conseripti, Catilinam morte multari, unius usuram horae gladiatori isti nil vivendum non dedissem; etenim si summi et chiuissimi viri Saturnini et Graechorum et Flacci et stiperiorum
Complurium Sanguine non modo Se non Contaminarunt, sed etiam honestarunt, certo verendum milii non ei a noquid hoc arridida civium interso et invidiae mihi in posteritatem redundaret; quod si a mihi maximo impenderet, tamen hoc animo semper fui, ut invidiam virtutes partam gloriam, non in idiam putarem quamquam nonnulli sunt in hoc ordine, qui aut ea quae imminent non videant aut ea quae vident dissimulent; qui spem Catilinae mollibus sententiis alii oriant coniurationemque u
Seentem non credendo Conrobora erunt; quorum uetoritatem secuti multi non Solini improbi, Verum etiam imperiti, si in hunc animadvortissem, crudeliter et regio factum esse dicerent nune intellego, si iste, quo intendit, in Manliana castra pervenerit, neminem tam tulium Ore qui non videat coniurationem esse factam, neminem tam improbum qui non fatentur hoc autem uno interfueto intellego hanc rei publicae pestem paulisper reprimi, non in ei Petuum comprimi posse quod si se eiecerit Secumque uos eduXerit et eodem ceteros undique conlectos naufrago adgregarit, exstinguetur atque delebitur non modo haec tam adulta rei publicae pestis, Verum etiam, Stirs ne Semen malorum omnium; etenim iam diu, patres
conscripti, in his periculis coniurationis insidiisque Ver-Samur, Sed nescio quo pacto omnium Scelerum ne Veteris
furoris et audaciae maturitas in nostri consulatu tempus erupit quod si ex tanto Latrocinio iste unus tolletur, Videbimur fortasse ad breve quoddam tempus cura et metue S Se relevati periculum autem residebit et erit inclusum penitus in venis atque in visceribus rei publicae ut Saepe hominis aegri morbo gravi, cum aestu febrique iactantur, si aquam gelidam biberint, primo relevari videntur, deinde multo gravius vehementiusque adflictantur, rate
263쪽
IN L. CATILINAM ORATIO L 30 33. 215hio morbus, qui est in re publica, releVatus iStiu poena, vellementius reliquis Vivi ingravescet qua re Secedant e improbi, secernant se a bonis, unum in Oeum congregetitur, muro denique, id quod saepe iam dixi, discornantur a nobis desinant insidiari domi suae consuli, circumstare tribunal praetori urbani, obsidere cum gladiis curiam, mulleolos et saces ad inflammandam urbem comparare; sit denique inscriptum in fronte unius cuiusque quid de re publica entiat polliceor hoc vobis, patres conscripti, tantum in nobis consulibus fore diligentiam, tantam in vobis auctoritatem, tantam in equitibus Romanis virtutem, tantam in Omnibus boni consensionem, ut Catilinae profectione omnia patefacta, inluStrnta ΟΡ- pre8Sn Vindicata esse videntis. Hisce ominibus, Catilina, cum summa rei publicae 33Salute, cum tua peSte ac pernicie eumque eorum exitio, qui se tecum onmi celere parricidioque iunXerunt, proficiscere ad impium bellum ne nefarium tu, Iuppiter, qui isdem quibus haec urbs suspiciis a Romulo es constitutus, quem Statorem huius urbis atque imperii vere nominamus, hune et huius socios a tuis ceterisque templis, a tectis urbis ac moenibus, a vita fortunisque civium omnium arcebis, et homines bonorum inimicos, hostis
patriae, latrones Italiae, scelerum foedere inter se a nefaria Societate coniunctos, aeternis suppliciis vivo mortuoS ille mactabis.
264쪽
M. TULLI CICERONIS IN L. CATILINAM ORATIO SECUNDA
HABITA AD POPULUM. Tandem aliquando, ilirites, L. Catilinam, si arentem
audacia, Scelus Iallelantem, peStem patriae nefarie molientem, vobis atque huic urbi ferro flammaque minitantem ex urbe vel eiecimus Vel emisimus vel ipsum egredientem verbis proseeuti Sumus abiit, XCes Sit, Vasit, erupit nulla iam pernicies a monstro illo atque prodigio moenibus ipsis intra moenia comparabitur atque hunc quidom unum huius belli domestici ducem sine controversia vicimus; non enim iam inter latera nostra sic illa versabitur; non in eampo, non in foro, non in Curia, non deniquo intra domesticos ariete pertimescemus loco ille motus est, eum est ex Urbe depulsus palam iam eum
hosto nullo impediente belltim iustum geremus. Sine
dubio perdidimus hominem magnificeque vicimus, eum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conie-
cimus quod Vero non QPUentum Veronem, ut Voluit,
extulit, quod vivis nobis egressus est, quod ei ferrum e manibus extorsimus, quod incolumis civis, quod stantem urbem reliquit, quanto tandem illum maerore esse adflictum et profligatum putatis iacet ille nunc prostratus que est et e perculSum atque abiectum esse sentit et retorquet oculos profecto saepe ad hane Urbem, quam suis faucibus ereptam esse luget quae quidem mihi laetari videtur, quod tantam pestem Vomuerit forasque proieeerit. Ac si quis est talis, qualis esse Omni oportebat, qui in hoc ipso, in quo exsultat et triumlphat ratio mea, me Vehementer necuset, quod tam capitalem hostem non comprehenderim potius quam emiserim, non est ista mea culpa, Sed temporum interfectum esse L. Catilinam et
265쪽
I L. CATILINAM ORATIO II. 1 6. ligravissimo supplicio adsectum iam pridem oportebat, idque a me et mos maiorum et huius imperii severitas et res publica postulabat: sed quam multos fuisse putatis qui quae ego deferrem non crederent 3 quam multos qui propter stultitiam non putarent 3 quam multos qui etiam defenderunt 3 quam multos qui propter improbitatem faveront 3 ac si illo sublato depelli a vobis omne perieulum iudicarem, iam pridem ego L. Catilinam non modo invidiae meae, Verum etiam Vitae perieulo Sustulissem. sed cum viderem ne vobis quidem omnibus re etiam tum probata, si illum, ut erat meritus, morte multaSSem, Ore
ut eius socios invidia Oppre8Sus perSequi non OS Sem, rem tua deduxi, ut tum palam pugnare OS Seti8, Umliostem aperte videretis quem quidem ego hostem quam Vehementer foris esse timendum putem, licet hinc intellegatis, quod etiam moleste fero, quod X urbe parum Omitatus exierit utinam ille omnis seeum suas copiaSoduxisset Tongilium mihi eduxit, quem amare in praetexta coeperat, Publicium et Minucium, quortam nos alienum contractum in popina nulliun rei publicae motum adferre poterat reliquit quos viros quanto aere alieno lquam valentis quam nobilis itaque ego illum exeret 'tum prae Gallicanis legionibus et hoc dilectu, quem in agro Piceno o Gallico Q. Metellus habuit, et his copiis,
quae a nobis cotidie comparantur, magno opere Ontemno, conleetum ex senibus desperatis, ex agresti luXuria, ex ruSticis decoetoribus, ex eis, qui vadimonia do- serere quam illum exercitum maluerunt; quibu ego non modo si aciem exercitus nostri, verum etiam si dictum
praetori ostendero, concident hos, quos Video olitare in foro, quos Stare ad curiam, quo etiam in Senatum Venire, qui nitent unguentis, qui fulgent purpura, mallem secum milites eduxisset qui si hic permanent, mementote non tam exercitum illum esse nobis quam hos, qui eXercitum deseruerunt, pertimeseendos atque Oe etiam
sunt timendi magis, quod quicquid cogitant me scire
Sentiunt, neque tamen permoventur video cui sit Apulia
attributa, quis habeat Etruriam, quis agrum Picenum, quis Gallicum, quis sibi has urbanas insidias caedis atque incendiorum depoposcerit; omnia superiori nocti S
266쪽
consilia ad me perlata esse sentirint patefeci in senatulle sterno die Catilina ipso pertimuit, profugit hi quid
exspectunt ne illi vehementer errant, si illam meam pristinam lenitatem perpetuam sperant futuram. Quod exspectavi, iam sum adsecutuS, ut VOS INDOS factum S Se aperte coniurationem contra rem publicam videretis nisi vero si quis est qui Catilina similis cum Catilina sentire non putet non est iam lenitati locus; Severitatem res ilis a flagitat unum etiam nunc concedam: OXeant, rosei Seantur, ne patiantur desiderio sui Catilinam miserum tabescore demonstrabo iter Aurelia in profectus est adcelerare olent, id Vesperam On- sequentur. O fortunatam rem nil lientia si quidem hunc sentinam urbis iecerit uno meherculo Catilina exhausto,
levata mihi et ruerenta res publien videtur quid enim mali aut coloris fingi aut cogitari potest quod non ille condoperit quis tota Italia veneficus, qui gladiator, quis latro, quis Sicarius, qui parricida, qui testamentorum subieetor, qui Circumscriptor, qui ganeo, Ut nes OS, quis adulter, quae mulier infamis, qui corruptor iuventutis, qui corruptus, qui perditus inveniri potest qui socum Catilina non familiarissimo vixisse fateatur quae enodes per hosce annos sine illo facta est quod nos urium Stuprum non per illum iam vero quae tanta umquam in ullo homine iuventutis inl000bra fuit quanta in illo qui alios ipse amabat turi,issime, aliorum amori nitiosissim scrviebat aliis fruetum libidinum, aliis mortem n-rentum non modo impellendo, verum etiam adiuvando pollicebatur nune vero quam Subito non Olum X Urtio, Verum etiam X agris ingentem numerum perditorum hominum contogerat nemo non modo Romae, sed ne ullo
quidem in angulo totius Italiae oppressus ero alieno fuit quem non ad hoc incredibile seseleris foedus insciverit.: atque ut eius diversa studia in dissimili ratione perspicere 9088itis, nemo est in ludo Hadiatorio paulo ad facinus audacior qui se non intimum Catilinae osse fatentur,
nemo in oena levior et nequior qui se non eiusdem prope Sodalem fuisse commemoret atque idem tamen, StUProrum et Scelerum exercitatione adsuefaetus, frigor et fame
et siti et vigiliis perferendis fortis ab istis praedi stabatur,
267쪽
ΙΝ . CATILINAM ORATIO II. 7 12. 219 ei in industriae subsidia atque instrumenta virtutis in libidine udaeiaque consumeret. . uno vero si secuti erunt 10
sui comites, si X urbe exierint desperatorum hominum flagitiosi greges, O nos beatos, o rem publicam fortunatam, o praeclaram laudem consulatus mei non enim iam sunt mediocres hominum libidines, non humanae ne tolerandae audaciae nihil cogitant nisi caedem, nisi incendia, nisi rapinas patrimonia Sua profuderunt, fortunas Sua OblignVerunt res eos iam pridem, fides nuper deficere coepit eadem tamen illa, quae erat in abundantia, libido permanet quod Si in in et alea Comis Satione Solima et Scorta quaererent, essent illi quidem desperandi, Sed tamen essent ferendi hoc vero quis ferro
possit, inertis homines fortissimis viris insidiari, stultissimos prudentissimis, ebriosos sobriis, dormientis vigilantibus qui mihi accubantes in conviviis, compleXi mulieres impudicas, vino inguidi, consorti cibo, sertis redimiti, unguentis obliti, debilitati stupris, eructant Sermonibus uis caedem bonorum atque urbis incendia qui tabus ego confido impendere fatum aliquod et poenani iam diu uilii obitati, nequitiae, colori, libidini debitam aut instare iam plane aut certe appropinquare quo Si meu S
breve nescio quod tempuS, Sed mulin ne eulta propagarit rei publieae nulla est enim natio quam pertime SenmUS,
nulliis rex qui bellum populi Romano facere po8sit;
omnia Sunt Xterna unius Virtute terra murique paenia: domestiuum bellum manet, intus insidiae sunt, intus in elusum perieulum est, intus est hostis eum a Xurin Nobis, Cum mentia, Cum celere ortandum St. vi ego
me bello ducem profiteor, Quirites; suscipio inimicitias
hominum perditorum; quae sanari poterunt, Uaeumque ratione Sanabo quae CSeeanda erunt, non patiar ad perniciem civitatis munere proinde aut exeant aut quie Scant aut, si et in urbe et in eadem mente permanent, en 'IURO
At etiam sunt qui dicant, Quirites, a me in exsilium :eiectum esse Catilinam: quod ego si verbo adsequi po8Sem, isto ipsos eicerem, qui haec loquuntur. homo enim videlicet timidus aut etiam permodestus Oeem OnSUES
268쪽
serre non potuit Simul atque ire in exsilium iussus est, paruit quid ut liustorno die, Quirites, cum domi meael aene interfectu essem, senatum in aedem Iovis Statoris ConVOC Vi rem Omnem ad patres conscriptos detuli quocum Catilina venisset, quis cum senator alipellavit quis salutavit quis denique ita aspexit ut perditum civem nonon potius ut importunissimum hostem quin etiam principes eius ordinis partem illam subselliorum, ad quam 1 ille necesserat, nudum atque inanem reliquerunt late ego vehemens ille consul, qui verbo civis in xsilium eicio, quaesivi a Catilina in nocturno conventu ad M. noeam fuisset oeno eum ille, homo nudacissimus, Conscientia Convietus, primo reticuisset, patefeci cetera quid ea nouto egisset, quid in ProXimam con Stituisset, quom ad modum osset ei ratio totius belli descripta, docui cum haesitaret, eum teneretur quaesivi quid dubitaret proscisei
eo, quo iam pridem pararet, Una ni mn, Cum S CUI iS, Cum
fas ei S, Cum tubas, Cum Signa militaria, cum aquilam illam argenteam, cui ille etiam sacrarium scelerum domi suada fecerat, Seirem esse praemissam in exsilium eiciebam, quem iam ingressum esse in belli mi videbam etenim, credo, Manlius isto centurio, qui in agro Faesulano astra posuit, bellum populo Romano suo nomine indixit, et illa castra nunc non Catilinam dueum exspectant et illuoiectus in exsilium Se Mnssiliam, ut aiunt, non in haec
castra conseret o Condicionem miseram non modo adminiStrandae, Verum etiam conservandae rei publica ut
nunc si L. Catilina consiliis, laboribus, periculi meis
circumclusus ne debilitatus subito portimuerit, Sententiam uita erit, deseruerit suos, consilium belli faciendi abiecerit, ex hoc cursu sceleris ac belli iter ad fugam atque in X filium converterit, non illo a me spoliatus ni mi Rudaeiae, non Obstupefactus a perterritus mea diligentia, non de spe conatuque depulsus, sed indemnatuS, innocens in exsilium eiectus a consule vi et minis esse dicetur: et erunt, qui illum, si hoc sesterit, non improbum, Sed miserum, he non diligentissimum consulem, i Sed crudelissimum tyrannum existimari volint est mihi
tanti, Quirites, huius invidia falsa atque iniquae tempe Statem subire, dum modo a vobis huius horribilis belli
269쪽
IN L. CATILINAM ORATIO II. 13 - 18. 221nc nos arti periculum depellatur dicatur sane eleetus esse a nae, dum modo ea in exsilium sed mihi credito, non est iturus numquam ego u dis immortalibus optabo, Quirites, invidiae mone levandae causa, aut L. Catilinum ducere exercitum hostium atque in armis Olitnro audiatis; sed triduo tamen nudiutis, multoque magis illud timeo, ne mihi sit invidiosum aliquando, quod illum emiserim potius quam quod eiecerim. Sed cum sint homines qui illum, cum profestius sit, eiectum esse distant, eidem, si interfectus esset, quid dicerent quamquam isti, qui a istilinam Massiliam ire dictitant, non tam hoc queruntUr
quam Verentur nemo est istorum tam misericors qui illum
non ad Manlium quam ad Massiliensis tro malit illo
autem, si me hercule hoe quod agit, numquam antea cogitasset, tamen latrocinantem se interfiei mallet quam eXSulem Vivere nune ero, cum ei nihil adhuc praeter ipsius Ohantatem cogitationemque acciderit, nisi quod vivis nobis Roma profoetus est, Optemus potius ut eat in
Sed cur tam diu de uno hoste loquimur et de h08te, iqui iam satetur se esse hostem, et quem, quia, Uod Semper Ohii, murus interest, non timeo de eis, qui dis- Simulant, qui Romae remanent, qui nobiscum sunt, nihil dicimus quos quidem ego, si ullo modo fieri possit, non tam ulcisci studeo quam sanare sibi ipsos, placare rei publieae, neque id qua re seri non possit, si me audire Volent, intellego exponam enim obis, Quirites, ecquibus generibus hominum istae copiae comparentur deinde singulis medicinam consilii atque orationis meae, Si quam
potero, adferam: Unum genus est eorum, qui magno in 18 aere alien maiore etiam poSSessione habent, quarum
amore adducti dissolvi nullo modo possunt horum hominum Species est honestissima sunt enim locupletes; voluntas Vero et causa impudentissima tu agris, tu ne-dificiis, tu argento, tu familia, tu rebus Omnibus OrnatuSet copiosus sis et dubites de possessione detrahere, adquirere ad fidem quid enim exspectas bellum quid
futuras putas an tabulas novas errant qui istas a Catilina exspectant: meo beneficio tabulae novae proferen-
270쪽
tilr, Verum auetionari ne neque enim Sti, qui possessiones habent, alia ratione ulla salvi esse possunt; quod si maturius facere voluissent neque id quod stultissimum est, Certare eum usuris fructibus praediorum, et locupletioribus his et molioribus civibus torsemur sed hosce homines minime puto pertimeseendos, quod aut odiae de sententia DOSSunt aut, si permnnebunt, magis mihi videntur votai, facturi contra rem l ublicam quam arma niuri alterum genu e 8 eorum, qui, quamquam remuntur aere alieno, dominationem tamen ex speetant, rerum potiri Volunt, honore8, quo quieta re publiea desperant, perturbata sol insequi posse arbitrantur quibus io praeeipiendum videtur, unum scilicet et idem quod reliquis omnibus, ut desperent id, quod conantur, Se consequi OSSe primum Omnium me ita sum vigiliare, adesse, providere rei publicae deinde magnos animos esse in bonis Viris, magnam coneordiam in maxima multitudine, magna praeterea Opias militum deos denique immortalis huic inviolo populo, clarissimo imperio, pulei terrimae urbi contra an tam vim sceleris praesentis auxilium 8Se laturos quod si iam sint id, quod cum summo furore cupiunt, adepti, num illi in cinere urbis et in sanguine civium, quae mente
Conseelerata a nefaria concupi Verunt, Se Consule nedietatores aut etiam reges sperant futuros non vident id se cupere, quod si adopti sint, fugitivo licui aut gla-20 diatori condedi sit necesse tertium genus est aetate iamniis etiam, sed tamen Xereitatione ObuStum, quo CX genere iste est Manlius, ut nunc Catilina succedit sunt homines ex eis oloniis, quas Sulla ConStituit; qua ego Uni Versas Civium esse optimorum et fortissimorum Virorum Sentio, Sed tamen ei sunt coloni, qui se in insperatisne repentinis peeuntis sumptuosius insolentiusque iactn-runt hi dum aedifi0nnt tamquam beati, dum praediis lectis, familiis magnis, conviviis apparatis delectantur, in tantum aes alienum ineiderunt, ut, si alvi esse Velint, Sulla sit ois ab inferis excitandus qui etiam non nullo Sagre8tis, homines tenuis atque gentis, in eandem illam Spem rapinarum veterum impulerunt, quo ego trOSque in eodem genere praedatorum direptorumque Ono Sedeo hoc moneo desinant furere ac proscriptione et dieta-