장음표시 사용
401쪽
PRO ARCIIIA POETA ORATIO 26 31. 353
o tam brevi tantis nos in laboribus Xerceamus certe 29 si nihil animus praesentiret in posterum et si quibus
regionibus vitae spatium circumscriptum est, eisdem Omni cogitationes terminaret suas, nec tantis se laboribus frangeret neque tot curi vigilii8que angeretur nec totiens de ipsa vita dimicaret nunc insidet quaedam in
Optim quoque Virtus, quae nocti ne die animum gloria stimulis concitat atque admonet non eum Vitae tempore esse dimittendam Ommemorationem nomini nostri, sed eum Omni posteritate adaequandam an vero tam a parvi animi videamur esse omnes, qui in re publiea ut- quo in his vitae periculis laboribusque VerSamVr, Ut, eum usque ad extremum spatium nullum tranquillima atque otiosum Spiritum duXerimus, nobiscum Simul moritura Omnia urbitremur an Statuas et imagines, non unimorum Simulnera, Sed corporum, studiose multi summi homines reliquerunt, consiliorum relinquere ac virtutum nostrarum effigiem nonne multo malle debemus, summis ingeniis expresSam et politam ego ero omnia, quae gerebam, iam tum in gerendo spargere me a dis Seminare arbitrabar in orbis terrae memoriam empiternam.
sive, ut sapientissimi homines putaverunt, ad aliquam mei partem pertinebit, nunc quidem certe cogitatione quadam Speque delector.
Qua re conservate, iudices, hominem pudore eo, iquem amicorum videtis comprobari cum dignitate tum etiam vetuState, ingenio autem tanto, quantum id Onvenit existimari, quod summorum hominum ingenii eX- petitum esse videatis, causa ero eius modi, quae beneficio legis, auctoritate municipii, testimonio Luculli, tubulis Metelli comprobetur quae cum ita Sint petimUS vobis, iudiees, si qua non modo humana, Verum etiam divina in tantis ingeniis commendatio debet esse, ut eum, qui VOS, qui Vestro imperatores, qui populi Romani re gestas Semper Ornavit, qui etiam his recentibus
nostris vestrisque domesticis perieulis aeternum e testimonium laudis daturum esse profitetur estque ex eo II
mero, qui Semper apud Omnis sancti sunt habiti ita tuo
402쪽
diuti, sic in vestrum accipiatis fidem, ut humatii tuto VeStra levatus potius quam acerbitate violatus 8S Videatur quae de causa pro mea conSuetudine breviter simplieiterque dixi, iudices, ea confido probata esse omnibuS; quae autem remotam mea iudicialique consuetudinum doliominis ingenio et communiter de ipsius studio locutus Sum ea, iudiceS, a vobis Spero 8Se in bonam partem accepta, ab eo, qui iudicium Xerx et certo Scio.
403쪽
ORAT POST RED IN SENATU HABIT 1 3 355
M. TULLI CICERONIS ORATIO POST REDITUM H SENATU
Si patre conScripti, pro vestris immortalibus in me fratremque meum liberosque nostros meriti parum vobis cumulate gratia egero, quaeS Obt Storque, ne meae naturae potiu quam magnitudini vestrorum beneficiorum id tribuendum putetis quae tanta enim potest XSistere ubertas ingenii, quae tanta dicendi copia, quod tam divinum atque incredibile genus orationi quo qui8quam OS- sit Vestra in nos universa promerita non dicam Complecti orando, Sed percensere numerando qui mihi fratrem optatissimum, me fratri amantissimo, liberis nostris pn-rentes, nobis liberos, qui dignitatem, qui ordinem, qui fortunas, qui amplissimam rem publicam, qui patriam, qua nihil potest esse iucundius, qui denique nosmet ipsos nobis reddidistis quod si parentes carissimos habere debemus, quod ab eis nobis vita, patrimonium, libertas, civitas tradita est, si deos immortalis, quorum beneficio
et haec tenuimus et ceteris rebus aucti SumVS, Si populum Romanum, cuius honoribus in amplissimo consilio et in altissinio gradu dignitatis atque in hae Omnium terrarum arce conlocati Sumus, si hunc it Sum ordinem, a quo saepe magnificentissimis decretis Sumus honestati, immensum quiddam et infinitum est, quod vobis debemus, qui vestro singulari studi atque consensu parentum beneficia, deorum immortuitum munera, populi Romani honores, vestra de me multa iudicia nobis uno tempore omnia reddidistis, ut, cum multa Obi S magna populo Romano, innumerabilia parentibus, omnia dis immortalibus debeamus, haec antea singula per illos habuerimus,
Itaque, Patre eonScripti, quod ne optandum quidem est homini, immortalitatem quandam per VOS 88 adepti
404쪽
videmur quod ni in tempus erit una illam Cum Vestrorum in nos beneficiorum memoria ac fama moriatur, qui illo it S tempore, cum Vi ferro, metu, mini Obsessi teneremini, non multo post discessum meum me uniVersi revocavistis, referente L. Ninnio, fortissimo atque optimo viro quem habuit illo pestifer annus o maxime fidelemo minimo timidum, si dimicare placuisset, defensorem Salutis meae postea quam vobis decernendi potestas saeta non est per cum tribunum plebis, qui cum per Serem publieam lueerare non posset, sub alieno scelere delituit, numquam de me siluistis, numquam meam Salutem non ab iis tonsulibus, qui vendiderant, iugitavistis. itaque Vestro studio atque auctoritate perseetum est, ut ipso ille annus, quem ego mihi quam patriae malueram osse fatalem, et tribunos haberet, qui et promulgarent de Sahite mea et ad OS Saepe numero referrent. Nam consules modesti logumque metuente impediebantur lego, non ea, quae de me, Sed ea quae de ipsis lata erat, quam meus inimicus promulgavit, ut, si revixissent ei, qui hae opaene delerunt, tum ego redirem quo facto utrumque conse88us St, et se illorum Vitam desideraro et mn rno in periculo rem publicam futuram, si cum hostes atque in terfectores rei publieae reViXiSSent, ego non re Verti S Sem. atque illo ipso tamen anno, cum ego Ce 88i88em, Princet Saulem civitatis non legum praesidio, sed parietum vitam Suam tueretur, re publica Sine On Stilibu es Set, neque Solim parentibus perpetuis, Verum etiam tutoribus annuis esset orbata, Sententias dicere prohiberemini, caput meae proscriptionis recitaretur, numquam dubitaSti meam n- lutem cum communi salute coniungere. OSton Vero eum ingui iri virtute et praestantissima P. Lentuli con Susi ex Superioris anni caligine et tenebris hieoni in rupublica Kalendis Ianuariis dispicere coepistis, eum Q. Metelli, nobilissimi hominis atque optimi viri summa
dignitas, cum praetorum, tribunorum plebi paene omnium virtus et fides rei publicae subvenisset, cum Virtute, gloria, rebus gesti Cn. Pompeiu8, omnium gentium, Omnium Saeculorum, Omnis memoriae Deile princeps, tuto Se Venire in Senatum arbitraretur, tantu vester eon SenSUS de Salute mea fuit, ut corpus abesset meum, dignitas iam in
405쪽
patriam revertisset. hi quidem mense quid inter me et sinuos inimicos interesset existimare potuisti S. ego meam salutem deserui, ne propter me civium Volneribus respublica cruentaretur illi meum reditum non populi Romani suffragiis, sed flumino sanguinis intercludendum putaverunt itaque Ostea nihil vos civibus, nihil sociis, nihil regibus respondistis nihil iudicus sententiis, nihil populus suffragiis, nihil hic ordo auctoritate declaravit;
mutum forum, elinguem curiam, tacitam et fraetam civitatem videbatis quo quidem tempore eum S XCeS 7sisset, qui caedi et flammae vobis auctoribus restiterat, cum ferro et facibus homines tota urbe volitantis, magistratuum tecta impugnata, deorum templa inflammata, summi viri et clarissimi consulis fascis fractos, fortissimi atque optimi viri, tribuni plebis, Sanctissimum Orpia non
laetum ac Violatum manu, Sed Volneratum ferro Onfectumque Vidistis qua strage non nulli permoti magi- StratUS, partim metu mortis, partim desperatione rei publieae, paululiam a mea causa rece8Serunt; reliqui Ue
tate, a populi Romani dignitate, a mea salute depellerent. princeps P. Lentulus, parens ac deus nostra Vitae , ΟΓ- tunae momoriae, nominis, hoe specimen virtutis, hoc indicium animi, hoc lumen consulatus sui fore putaVit, Si
me mihi, si meis, si vobis, si di publieae reddidisset: qui ut 8 designatus, numquam dubitavit sententiam de
Salute mea se et re publica dignum dicere. Cum a tribuno plebi Vetaretur, cum praeolarum caput recitaretur,
NE QUIS AD VOS REFERRET QUIS DECERNERET NE DISPUTARET, NE LOQUERETUR, NE PEDIBUS IRET, NE SCRIBENDO ADESSET,
totam illam, ut ante dixi, proscriptionem non legem Utavit, qua civi optimo de re publiea meritus nominatiin sino iudicio una cum senatu rei publicae Sset ereptUS. ut vero iniit magistratum, non diuum quid egit prius, Sed quid omnino egit aliud nisi ut ni conservato vestram in posterum dignitatem auctoritatemque sanciret di immortale S, quantum mihi benefiuium dedisse videmini, quod hoc anno P. Lentulus consul est quanto maius dedissetis, si superiore anno fuisset te enim eguis Sem
406쪽
modicina constillari, nisi consulari Volnere conculissem. audieram ex sapientissim liOmine utque optimo civi et Viro, Q. Catulo, non Saepe num ConSulem improbum,
duo vero numquam post Romam conditam ex opto illo
Cinnano tempore fuisse qua re Cum auSam Semper
fore sirmissimam dicere solebat, dum vel unus in ropublica consul esset quod vero dixerat, si illud do duobus consulibus, quod unt in re publica non fuerat,
Perenne ne proprium miliaere potuisset quod si Q. Mo-
tellus illo tum lior consul fuisset inimicus , dubitatis
quo animo in me conservando fuerit futuruS, cum in re- 10 tituendo uctorem fuisse scriptoremque videatis sed fuerunt ei consules, quorum mentes angustae, humiles, pravae oppletae tenebris ne ordibuS, nomen ipsum On-8ullatus, splendorem illius honoris, magnitudinem tanti imperii no intuor ne sustinere nee Capere potueriant, non OnSules, sed mereatore proVinciarum ne Venditores Vestrae dignitatis, quorum alter me Catilinam, amatorem Suum, multis audientibus, alter Cotilegum consobrinum reposcebat qui me duo celeratissimi post hominum memoriam non consules, sed latrones non modo deseruerunt in ausa praesertim publica et consulari, Sed prodiderunt, oppugnarunt, omni auXilio, non Solum suo, Sed etiam Vestro ceterorumque Ordinum Spoliatum esse Voluerunt: quorum alter tamen neque me neque quemquam fefellit.
quis enim ullam ullius boni sipem haberet in eo, cuius primum tempus aetati pallam fuisset ad omnium libidines divolgatum; qui ne a Sanctissima quidem parte corporiSpotuisset hominum impuram intemperantiam propul8are:
qui cum Suam rem non minus Strenue quam postea publicam cons eis set, egeStatem et luxuriem domestico lenocinio sustentavit; qui nisi in nram tribunatus confugisset, neque Vim praetoris nec multitudinem reditorum eo bonorum proscriptionem effugere potuisset quo in magistratu nisi rogationem de piratico bello tulisset, profecto egestate et improbitate coactus piraticam ipse fecisset, ac minore quidem cum rei publica detrimento quam quod intra moersia nefarius hosti praedoque Ver- SatuS Si quo inspectante ae sedente legum tribunus plebis tulit, ne uspiciis optemperaretur, ne obnuntiare
407쪽
ORAT POST RED IN SENATU HABITA 10 13. 359 concilio aut comitiis, ne legi intercedere liceret ut lex
Aelia ut Fufia ne valeret quae nostri maiore certissima subsidia rei publicae contra tribuniuio furores SS VO-luerunt idemque poStea, cum innumerabilis multitudo 2 bonorum de Capitolio supplox ad eum Sordidata venissetcumque adulescentes nobilissimi cunctique equites Romani se ad lenonis impudicissimi pedes abiecissent,
quo Voltu cincinnatu ganeo non Solum civium lacrimas, verum etiam patriae prece repudiavit neque eo QOntentus fuit, sed etiam in contionem escendit eaque dixit, quae, si eius vir Catilina revixisset, dicere non esset
nuSUS SQ Onarum Decembrium, quae me consule fuissent, clivique Capitolini poenas ab quitibus Romanis
CSSe repetiturum, neque solum id dixit, Sed quos ei commodum fuit compellavit, L. vero Lumium, equitem RO- manum, praestanti dignitate hominem et saluti mea pro familiaritate, rei publicae pro fortunis uis umieissimum, consul imperiosus exire ex urbe iussit et cum VOS Vestem mutandam CenSuissetis unctique mutassetis atque idem omnes boni iam ante fecissent, ille unguentis oblitus, Cum toga praeteXta, quana omne praetore aedileSque tum abiecerunt, inrisit qualorem vestrum et luetum Pntissimae civitatis, fecitque, quod nemo umquam tyranΠUS, Ut Uo minias Oeeulte vestrum malum gemeretis nihildieeret, ne aperte incommoda patriue lugeretis ediceret. Cum ero in circo Flaminio, non a tribuno plebis consul iti contionem, sed a latrone archipirata productu eSSet, primum processit qua auctoritate vir vini, Sonuit, Stupri PlenUS madenti Oma, composito capillo, gravibus Oculi8, fluentibus uocis, pressa voce et temulenta quod in civis
indemnato esset animadversum, id sibi dixit gravis auctor Vehementissitne displicere ubi nobis haec auctoritas tam diu tanta latuit cur in lustris otiolluationibus huius calamistrati saltatoris tam eximia virtus tam diu cessavit nam illo alter Caesoninus Calventius ab aduleScentia Vorsutus est in foro, cum eum praeter SimVln- tam Ver8utamque tristitiam nulla re commendaret, non
vis consilii, non dicendi fucultus, non scientia rei militariS, non cognoscendorum hominum studium, non liberalitas; quem praeteriens cum iussultum, horridum mae-
408쪽
stumque vidisses, etiam si agrestem et inhumanum 1istii mares, tamen libidinosum et perditum non putares eum hoc homine an cum stipite in foro constitisses, nihil crederes interes Se Sine SenSU, in Sapore, elinguem, tardum, inhumanum negotium, Cappadocem modo abreptum de grege Venalium diceres idem domi quam libidinosus, quam impurus, quam intemperan non innua receptis, sed pseudothb' o intromissis voltiptatibus cum vero etiam litteris studero incipit et bellia immanis cumGraedulis philosophari, tum S Epicureus, non penitus illi disciplinae quaecumque est deditus, Sed captu Uno verbo Ohiptatis habet autem magistros non ex istis ineptis, qui dies totos de ossicio no do virtute disserunt, qui ad laborem, ad industriam, ad perieuhi pro patria subeunda adhortantur, sed eos, qui disputent horam nullam aquam Voluptate esse debere in omni parte corporis semper Oportere aliquod gaudium delectationemque Ver-15 8ari his utitur quasi praefectis libidinum suarum; hi voluptates Omnis vestigant atque odorantur; hi sunt conditores instructoresque convivii idem expendunt atque uestimant Voluptates sententiamque dicunt et iudicant quantum cuique libidini tribuendum esse videatur horum ille artibus eruditus ita contempsit hanc prudentissimam civitatem, ut omnis suas libidinos, omnia sagitia latero
pOSSe arbitraretur, si modo voltum importunum in forum detulisset. 8no quemquam, me quidem non Cognoram enim propter Pisonum adfinitatem quam longe hunc ab hoc genere cognatio muterna Transalpini sanguinis abstulisset , sed vos populumque Romanum non Onsilio neque eloquentia, quod in multis saepe accidit, sed 1 rugis supercilioque decepit L. Piso, tune ausus es isto oculo, non dicam isto unimo, ista fronte, non vita, tanto supercilio, non enim possum dicere, tantis rebus gestis, cum A. Gabinio consoqiure consilia pestis meae non te illius unguentorum odor, non vini anhelitus, non frons calamistri notata Vestio is, in eam Ostitationem addu-Cebat, ut, cum illius re similis fuisses, frontis tibi integiment ad Occultanda tanta flagitia diutius uti non liceret 8 eum hoc tu coire ausus es, ut consularem dignitatem, ut rei publicae statum, ut senatus auctoritatem, ut ciViS
409쪽
ORAT POST RED. IX SENATU HABITA 14 I9. 361
optime meriti sortianas provinciarum foedero addiceres 3 te consule, tuis edictis et imperiis, Senatui populoquo Romano non est ieitum non modo Sententii atque auetoritate sua, sed ne luctu quidem ac Vestitu rei publicae subvenire Cayuneue te putabas, in qua urbe domicilium
quondam superbiae fuit, OnSulem S Se Sicut ora eo tempore, an Romae in qua civitate omne ante os consules senatui paruerunt tu es ausus in circo Flaminio, productus cum tuo illo pare, dicere te Semper mi8eristor-dem fuisse quo verbo Senatum atque Omnis bono tum, cum a patria pestem depellerent, crudelis demonstrabas fuisse tu misericors me adfinem tuum, quem tui comitiis praerogativae primum CVStodem praefecera S, quem Kalendis Ianuariis tertio loco Sententiam rogarRS, On-
strictum inimicis rei publicae tradidisti tu meum generum, propinquum tuum, tu adfinem tuam, filiam meam, superbissimis et crudelissimis urbis a genibus tuis reppulisti idemque tu clementia ne misericordia singulari,
eum ego Una eum re publiea non tribunicio, sed obnsu lari ictu concidissem, tanto celere tantaque intemperantia fuisti, ut ne unam quidem horam interesse patereris inter meam pestem et tuam praedam, Saltem tum Conticisceret illa lamentatio et gemitus urbis nondum palam 18suetum erat Oeeidisse rem publicam, cum tibi arbitrias uneris solvebantur uno eodemque tempore domu mendiripiebatur, ardebat, bona ad vicinum consulem de Palatio, de Tusculano item ad vicinum alterum consulem deferebantur; cum isdem operis suffragium ferentibus, eodem gladiatore latore, aeuo non modo a bonis, sed otium a liberis atque inani foro, ignaro populo Romano quid ageretur, Senatu Vero oppresso et adflicto, duobus impiis nefariisque consulibus aerarium, provinciae legiones, imperia donabantur.
IIorum consulum ruinas Vos consules Vestra virtute
fulsistis, Summa tribunorum plebis praetorumque fide et diligontia sublevati quid ego de praestanti S Simo Viro 19 T. Annio, dicam aut quis de tali cive satis digno umquam loquetur qui cum videret sceleratum civem aut
domesticum potius hostem, si legibus uti liceret, iudicio e88 stangendum; sin ipsa iudicia vis impediret ac tol-
410쪽
teret, nuclaciam virilite, sit rorem sortitudine, temeritatem consilio, manum manu, Vim Vi 8Se Superandam, primo de vi postulavit; postea quam ab eodem iudicia sublata esse vidit, ne ille omnia vi posset officere curavit: qui docuit neque tecta neque templa neque forum neque Curiam Sine Summa Virtute ac maximis opibus et copiis ab intestino atrocinio posse defendi; qui primus post meum discessum metum bonis, Spem audacibus, timoremes huic ordini, servitutem depulit civitati quam rationem pari virtute, animo, si de P. Sestiu SeeutUS, pro mea n-llite, Pro QStra auctoritate, pro statu civitatis nullas sibi inimicitias, nullam vim, nullos impetus, nullum vita ediscrinion vitandum umquam putaVit; qui eaUSam SenatUS CXno fatum contionibus improborum si sua diligentia multitudini continendavit, ut nihil tam populare quam Ue Strum nomen, nihil tam nutibus earum aliquando quam Vestra auetoritas videretur; qui me cum Omnibus rebus, quibus tribunus pl. potuit, defendit, tum reliquis officiis, iuXta ne si meus frater esset, sustentavit; cuius ego Clientibus, libertis, familia, copiis, litteris ita Sum sustentatu S,
ut mene calamitatis non diutor Solum, Verum etiam O-2 eius Videretur iam ceterorum officia studia vidistis: quam cupidus mei C. Cestilius, quam studiosus Vestri, quam non Varius fuerit in causa. quid M. Cispius cui ego ipsi, parenti fratrique eius sentio quantum debeam: qui eum a me Voluntas eorum in privato iudicio ossetos sensa, publici mo beneficii memoria privatam os onsionem oblitteraverunt iam T. Fadius, qui mihi quaestor fuit, M. Curtius, cuius ego patri quaestor fui, Studio, amore, animo huic necessitudini non defuerunt multa de me C. Messius et amicitiae et rei publicae causa dixit; 2 legem separatim initio de salute mea promulgavit Q. Fabricius si quae de me agere conatu e St, ea Contra Vim et ferrum porseor potuisset, mense Ianuari nostrum Statum recuperassemus quem ad salutem meam Voluntu89 impulit, is retardavit, auctoritas e Stra reVOenuit iam Vero praetore quo animo in me fuerint vos existimare
potuistis, cum L. Caecilius privatim me suis omnibus copiis tuduerit sustentare publice promulgari de mea Salute cum conlegis aeno omnibus, direptoribu autem