장음표시 사용
461쪽
DE DOMO SUA AD PONTIFICES R. 107 112. 413
At qua dea est boliam esse oportet, quoniam qUi 110 tum est abs te dedicata. Libertas' inquit est.' tu igitur domi meae conlocasti, quam X urbe tota sustulisti 3
tu eum conlega tUOS, Summa poteState praeditos, negareS liberos esse, cum in templum Castori aditus esset apertus nemini, cum liune lariSSimum Virum, Summo genere nR-
tum, summi l)Opuli beneficii usum, pontificem et Onsularem et singulari bonitate et modestia praeditum, quem satis mirari quibus Oculi aspicere nudea non Ueo, nudiente populo Romano a pedisequis conculeari iuberes, cum indemnatum me Xturbare privile is tyrannicis inrogatis, cum principem orbi terrae virum inclusum domi Contineres, eum forum armatis catervis perditorum homi num possideres, Libertatis simulacrum in ea domo conlocabas, quae domus erat ipsa indicio crudelissimi tui dominatus et miserrimae populi Romani servitutis eumne potissimum Libertas domo sua debuit pellere, qui nisi fuisset, in Servorum potestatem civitas tota venisset ut 43undo est inventa ista Libertas quaesivi enim diligenter.
Tanagraea quaedam meretri fuisse dicitur eius non longon Tanagra simulacrum e marmore in Sepulcro positum
fuit hoc quidam homo nobilis, non alienus ab ho religioso Libertatis sacerdote, ad ornatum aedilitatis uno
deportavit; etenim cogitarat Omni Superiore muneriSSplendore Superare itaque omnia signa, tabulaS, rnn
mentorum quod superfuit in fanis et communibus locis, tota e Graecia atque insidis omnibus honoris populi Romani causa sane frugaliter domum suam deportavit. 8 112 postea quam intellexit posse se interversa aedilitate a L. Pisone consule praetorem renuntiari, Si modo eadem prima littera competitorem habuisset aliquem, aedilitatem duobus in locis, partim in area, partim in hortis Suis conlocavit; signum de busto meretricis ablatum isti dedit, quod esset Signum magis istorum quam publicae libertatis. hanc deam quisquam violare audeat, imaginem meretriciS,
ornamentum Sepulcri, a fure Sublatam, a Saerilego Onlocatam haec me domo mea pellet haec victrix adfictae civitatis rei publica spoliis ornabitur haec erit in eo monumento, quod positum est, ut esset indicium OppreSSi Senatu ad meritoriam sempiternam turpitudinis
462쪽
113 o Q. Catule, patremne appellem ante an filium recentior enim memoria filii est et cum meis rebus gestis coniunctior , tantumne te fefellit, cum mihi summa et cotidie maiora praemia in re publica fore putabas negabas fas esse duo consules esse in hac civitate inimicos rei publicae sunt inventi qui senatum tribuno furenti Constrictum traderent, qui pro me patre conseriptos de precari et populo Supplice esse edictis atque imperio vetarent, quibus inspectantibus domus mea disturbaretur, diriperetur qui denique ambustas fortunarum mearum
is reliquias Suas domos comportari iuberent. Venio nunc
ad patrem tu, Q. Catule, M. Fulvii domum, cum is fratris tui socer fuisset, monumentum tuarum manubiarum esse oblisti, ut eius, qui perniciosa rei publicae consilia cepiSSet omnis memoria funditus X Oculis hominum numentibus tolleretur hoc si quis tibi nudificanti illam porticum diceret, fore tempus, cum is tribunus plebis, qui
auctoritatem senatus, iudicium bonorum omnium negle-XiSSet, tuum monimentum consulibus non modo inspectantibus, verum adiuvantibus disturbaret, everteret, idque cum eiu civis, qui rem publicam ex Senatus auctoritate consul defendisset, domo Oniungeret, nonne reSpondereSid nisi versa civitate necidere non OSSe 3 At videt hominis intolerabilem audaeiam eum proiecta quadam et strenata cupiditate monimentum iste umquam aut religionem ullam cogitavit habitur laxo et magnifice voluit duasque et magnas et nobilis domos Coniungere. Odena puncto temporis, quo meus discessus isti causam caedis eripuit, a Q. Seio contendit ut sibi domum Venderet eum ille id negaret, primo se luminibus eius esse Obstrueturum minabatur adfirmabat Postumus se vivo illaui domum istius numquam futuram acutuSadulescens ex ipsius sermone intellexit quid fieri oporteret hominem veneno pertissime sustulit emit domum licitatoribus defatigatis prope dimidio carius quam neSti- II mabatur quorsuin igitur haec oratio pertinet domus
illa mea prope tota vacua est: ViX pars aedium mearum
decima ad Catuli porticum necessit causa fuit ambulatio et monimentum et ista Tanagraea Oppressa libertate Libertas in ullatio, pulcherrimo prospectu, Porticum 41
463쪽
DE DOMO SUA AD PONTIFICES R. 113 119 415
cum conclavibus pavimentatam trecentum pedum Oneupierat, ampli8Simum peristylum, cetera eius modi facile ut omnium domos et laxitate et dignitate superaret et homo religiosus eum aedis meas idem emeret et Venderet, tamen in illis tantis tenebris non est auSu Suum nomen emptioni illi ascribere posuit catonem illum, hominem Sua virtute egentem, ut is, qui in Marsis, ubi natus est, tectum, cui imbris vitandi causa succederet, iam nullum haberet, aedis in Palatio nobilissimus emisso se diceret inferiorem aedium partem adsignavit OnSuae genti Fonteiae, sed Clodiae, quam reliquit quem innumerum ex multis Clossiis nemo nomen dedit nisi aut egeState aut celere perditus hanc VOS, pontifices, an Abiam tam urium, tam novam in omni genere Voluntatem,
impudentiam, audaciam, cupiditatem comprobabitis 3 Pontifex inquit adfuit.' non te pudet, cum apud Upontifice res agatur, pontificem dicere non Conlegium Pontificum adfuisse, praesertim cum tribunus plebis vel denuntiare potueris vel etiam cogere esto conlegium
non adhibuisti quid de conlegio quis tandem adfuit 3
Opu erat enim auctoritate, quae est in his omnibus, Sed tamen auget et aetas et honos dignitatem Opus erat etiam scientia, quum Si Omnes consecuti Sunt, Certe peritiore Vetusta facit quis ergo adfuit frater' inquit 118 UXOris meae. Si auetoritatem quaerimus, etsi id St aetatiS, Ut nondum consecutus sit, tamen quanta Si in aduleSeente vetoritas, ea propter tantam Coniunctionem adfinitatis minor est putanda; sin autem Seientia est
quaeSita, qui erat minus peritus quam is, qui paucis illis diebus in conlegium venerat qui etiam tibi erat magis
obstrictus beneficio recenti, cum se fratrem uxoris Caefratri tuo germano antelatum Videbat: etsi in eo providisti ne frater te accusare possit hanc tu igitur dedicationen appellas, ad quam non conlegium, non honoribus populi Romani ornatum pontificem, non denique aduleS tentem quemquam, eum haberes in conlegio familiarissimos, adhibere potuisti adfuit is, si modo adfuit,
quem tu impulisti, soror rogavit, mater Oegit. Videte 119 igitur, pontifices, quid statuatis in mea causa de omnium fortunis Verbone pontificis putetis, si is postem tenuerit
464쪽
c aliquid dixerit, domum unius cuiusque OnSeerari posse, an istae dedicationes et templorum et delubrorum religiones ad tonorem deorum immortalium sine ulla civium calamitate a maioribus nostris constitutae sint est inventus tribunus plebis qui consularibus copiis instructus omni impetu furoris in eum Civem inruerit, quem pereul-: sum ipsa re publica suis manibus extolleret quid si qui similis istius, ne quo nim iam deerunt qui imitari
velint quem mei dissimilem, Cui res publiea non tantum debeat, per vim adfliXerit, domum eius per pontificem dedi rarit, id os ista auctoritate constituetis ratum
esse oportere dicitis quem reperio pontificem quid γ)ponti eae et tribunus plebis idem esse non potest M. Drusus, illo clarissimus vir, tribunus plebis pontifex suit erg0 si is Q. Cuopionis, inimici sui postem audium tenuisset O pauca verba se eis set, ne dei Caepionis essent dedi- 121 catae nihil loquor de pontificio iure, nihil de ipsius orbis dedicationis, nihil de religione, caerimoniis non
dissimul me nescire ea, quae, etiam si Seirem, dissimularem, ne alii molestus, Vobis etiani curiosus Viderer: etsi effluunt multa ex vestra disciplina, quae etiam ad ΠOStra auri Saepe permanant postem teneri in dedica
tione Oportere videor audisse templi ibi enim postis est, ubi templi aditus est valvae . ambulationis ostis nemo umquam tenuit in dedicando simulacrum autem aut aram si dedicasti, sine religione loco moveri potest. Sed iam hoc didero tibi non licebit, quoniam pontificem POStem tenuisse dixisti.
122 Quamquam quid ego de dedicatione loquor aut quid
de vestro iuro odi religione iontra quam irOPOSVeram 4 disputo ego vero, si Omnia sollemnibus VerbiS, Veteribus et traditis institutis acta esse dicerem, tamen me rei publica iure defenderem an cum tu eius civi diseeSSu, Cuiu unius Opera Senatus atque omnes boni civitatem esse incolumem totiens iudieassent, oppressam taeterrimo latrocinio cum duobus seeleratissimis consulibus rempublicam teneres, domum eius, qui patriam n e SerVR- tam perire suo nomine nolui88et, per pontificem aliquem 123 dedicasses, posset recreata res publiea sustinere date
huic religioni aditum, pontifices iam nullum fortunis
465쪽
DE DOMO SU AD PONTIFICES OR 120 126 417
communibus Xitum reperietis an si postem tenuerit pontifex et verba ad religionem deorum immortalium composita ad perniciem civium transtulerit, valebit in iniuria nomen sanctissimum religionis: si tribunus plebis Verbis non minus priscis et aeque Sollemnibus bona cuiuspiam consecrarit, non Valebit atqui C. Atinius patrum memoria bona Q. Metelli, qui eum ex senatu censor
eiecerat, vi tui, Q. Metelle, et tui, P. Servili, et proavi tui, P. Scipio, consecravit, oculo posito in rostris adhibitoque tibicino quid tum num ille furor tribuni plebis ductus ex non nulli perveterum temporum XenipliS
fraudi Metello fuit, summo illi et clarissimo viro certe non fuit vidimus io idem Cn. Lentulo censori tribu 121 num plebis facere num qua igitur is bona Lentidi religione obligavit sed quid ego ceteros tu, tu, inquam,
capite elato, contione advocata, oculo posito, bona tui Gabinii, cui regna omnia Syrorum, Arabum Persarumque donaraS, Consecrasti quod Si tum nihil est actum, quid in meis bonis agi potuit sin est ratum, cur ille gurge8, helhiatus tecum simul rei publicae sanguine, ad caelum tamen exstruit villam in Tusculano visceribus aerarii; mihi meas ruinas, quarum ego similem totam urbem S SesaSSUS non iam aspicere non licuit omitto Gabinium: 'quid exemplo tuo bona tua nonne L. Ninnius, Vir Omnium fortissimus atque Optimus, consecravit quod Si,
quia ad te pertinet, ratum esse nega oportere, ea iura constituisti in raoclaro tribunatu tuo, quibus in te con- VerSi reeuSares, EOS Verteres: in ista consecratio legitima est, quid est quod profanum in tuis bonis esse possit 3 an consecratio nullum habet ius, dedicatio est religiosa 3 quid ergo illa tua tum obtestatio tibicinis quid fodulus 3 quid preces quid verba prisca voluerunt ementiri, sallere, abuti deorum immortalium numine ad hominum metum timoremque voluisti nam si est illud ratum mitto Gabinium, tun domus certo et quicquid habes aliud, Cereri est consecratum; sin ille tibi ludus fuit, quid te impurius, qui religiones omnis pollueri aut ementiundo aut stuprando iam fateor inquit m in Gabinio 126 nefarium fuisse.' quippe vides poenam illam a te in alium institutum in te ipsum esse converSam. Sed homo
466쪽
omnium scelerum flagitiorumque documentum, quod in Gabinio fatoris, cuius inipudicitiam laueritiae, libidinesndulescentiae, dedecus et egestatem reliquae Vitae latrocinium consulatus vidimus, cui ne ista quidem ipsa ala initus iniuria potuit necidero, id in me infirmas, et gravius esse distis, quod uno indulescente quam quod contione 12 tota teste fecisti dodientio magnam' inquit habet 049 ligionem. Donno vobis Numa Pompilius videtur loqui 3 discite orationem, pontifices, et vos flamines etiam tu, rex, disce a gentili tuo quamquam illo gentem istam reliquit, sed tamen dis eo ab homine religionibus dedito ius totum onmium religionum quid in dediention nonnuo quis dedicetis quid c qui quo modo quaeritur an tuli nec ita confundis et terturbas, ut quicumque Velit, quod
Velit, quo modo velit possit dedicare quis eras tu, qui dedicabas quo iure qua lego quo exemplo qua O- tostato tibi tu isti di populus Romanus praefecerat Z
ideo enim esse legem Veterem tribuniciam quae Vetet iniussu plebis aedis, terram, ram Consecrari neque tam
hoc ille Q. Papirius, qui hanc legem rogavit, Sensit neque
suspicatus est, fore periculum ne domicilia aut possessiones indemnatorum ei 'ium Conseerarentur neque enim id sori fas orat neque quisquam fecerat neque erat nil Sacu prohibendo non tam deterrere videretur quam admO-128 nere. Sed quia Consecrabantur aedes, non priVnt Oi uni domicilin, scd quae sacrae nominantur, Conse CrabantUr
agri, non ita ut nostra praedia, si qui vellet, sed ut imperator agros de hostibus captos consecraret, Statuebantur arae quae rellionem adferrent ipsi Oeo, quo essent On- Seeratae, haec, nisi )lebes iussisset, fieri vetuit quae situ interpretaris de nostris aedibus atque agris Scripta CSSe, non repligno, Sed unoro quae te lata sit, ut tu aedis mens consecrares, ubi tibi haec potestas data sit, quo iure feceris neque ego nunc de religione, sed de bonis omnium nostrum, nec de pontificio, sed de iure
50 publico disputo lex Papiria vota aedis iniussu plebis
Consecrari: sit sane hoe de nostris aedibus ac non dupublicis templis unum ostende Verbum consecratiotii Ain ipsa tua lego, si illa sex est ne non o sceleri Cti 2 Crudelitatis tuae. quod si tibi tum in illo rei publieae
467쪽
DE DOMO SUA AD PONTIFICES R. 127 1 31 419nniis ragio omni in mentem venire potuissent aut si tuus scriptor in illo ineunctio civitatis non syngrapha cum Bygantiis exsulibus et cum legatis rogitari faceret, sed
vacuo animo tibi ista non scita, Sed portenta conseriberet, esse onmin i minus re, at Verbi legitimis con Secutus. Sed uno tempore cautione fiebant pecuniarum, foedera feriebantur provinciarum, regum appellationeSVenale erunt, Servorum Omnium Vieatim celebrabatur
tota urbe discriptio, inimici in gratiam reconeiliabantur, imperia seribebantur nova iuventuti, Q. Seio venenum misero parabatur, de Cn. Pompeio, propugnatore et Custode imperii, interficiendo consilia inibantur, SenatUS ne quid esset, ut lugerent Semper boni, ut apta re publiea consulum proditione, vi tribuniet teneretur lineo eum tot tantaque agerentur, non mirum St, praesertim in furore animi et caecitate, multa illum et te fefellisse. At videt quanta sit vis huius Papiriue legis in re sotali, non qualem tu adfers seeleris plenam et furoris. Q. Marcius censor signum Concordiae fecerat idque in publico conloearat hoc sto num C. Cassius censor cum in curiam tranStulisset, conlegium vestrum consuluit num quid esse eau Sae viderethar quin id signum curiamque Concordiae dedicaret quaeso, pontifices, et hominem cum homine let templa eum tempore et rem eum re comparate ille erat Summa modestia et gravitate censor, hi tribunus plebi scelere et audacia singulari tempus illud orat tranquillum et in libertat populi et gubernatione positum Senatu S, tuum porro tempus libertate populi Romani op-l ΓeSSI, Senatu nuctoritate deletu res illa plena iustitiae, sapientiae, dignitatis censor enim, pene quem maiore S nostri, id quod tu sustulisti, iudieiuna senatorum de dignitate QSSe Voluerunt, Concordiae signum volebat in urincuriamque ei duae dedicare praeel ira Volunt a niqU 1 ι 1 omni laude digna praescribere enim se arbitrabatur, Ut sine studiis dissensionis sententia dicerentur, si Sedem ip8am ne templum publiei consilii religione Concordiae devinxisset tu cum ferro, Cum metu, eum edicti S, UmpriVilegiis, eum prae8ontibus opiis perditorum, ni Sentis CXercitu terrore et minis, consulum societate et nefario foedere Servitute oppressum civitatem teneres, Libertatis
468쪽
420 M. TULLI CICERONIS sigilum posuisti magis ad ludibrium impudentiae quam
ad simulationem religionis ille in curia quae poterat sine cuiusquam incommodo dedicari, tu in civis optimo dore publien moriti cruore ac paene ossibus simul aerum non libertatis publicae, sed licentiae conl0casti atque
ille tamen ad conlegium rettulit, tu ad quem rettulisti γias si quid deliberares, si quid tibi aut piandum aut insti
tuendum fuisset religione domestica, tamen instituto ceterorum uterere ad pontificem detulisses novum dolubrum cum in urbis lurissimo loco nos undo quodam atque inaudito instituto inclioares, reserendum ad Sacerdotes publicos non putasti ni si conlegium pontifidum adliibendum non videbatur, nemon horum tibi idoneus isti e St, qui aetate, honore, auctoritate antecellunt, ut cum eo de dedicatione communieares tuorum quidem 52 tu non contempsisti, sed pertimuisti dignitatem an tu auderes quaerere ex P. Servilio aut ex M. Lucullo, quorun ego consilio atque auctoritate rem publicam consule Vestris manibus ac faucibus eripui, quibusnam verbis aut quo ritu, primum hoc dico, et is domum OnSeerares, deinde civis eius, Qui princeps Senatus, tum Rutem 1 dinos omnes, deinde Italia tota, post cunetae gentes te Sit
monium huius urbis atque imperii conservati dedissent 3 1as quid diceres, o nefanda et perniciosa labes civitatis 3 ndos, ades, Lucullo, Servili, dum dedico domum ido
ronis, ut mihi praeeatis postemque tenentis. es tu qui dem cum audacia tum impudentia singulari, sed tibi tamen euli, Voltus, Verba cecidissent, cum te viri, qui sua dignitate personam populi Romani atque auctoritatum imperii sustinerent, Verbis gravissimis proterruissent neque sibi iis esse diXissent, furori interesse tuo atqueia in patriae parmeidio excellere quae eum Videres, tum te ad tuum adfinem non delectum a te, sed relictum a ceteris contulisti; quem ego tamen credo, Si est ortus ab illis, quos memoriae proditum est ab ip8 Hercule, perfuncto iam laboribus, saera didicisse, in viri sortis aerumnis non ita crudelem fuisse, ut in vivi etiam et spirantis capite bustum Suis manibus imponeret qui aut nihil dixit nec fecit omnino poenamque hanc maternae temeritatis tulit, ut mutamon delicto perSonam nomen-
469쪽
DE DOMO SUA AD PONTIFICES R. 132 137 42lque praeberet, aut, si dixit aliquid verbis haesitantiluis postemque tremibunda manu tot igit, orto nihil ritu, nillilens te, nihil more instituto quo perfecit viderat ille Murenam, Vitriclum Suum, eon Sulem de Signatum, nil me Onsulem cum Allobrogibus communis exitii indicia adferre; audi orat x illo se a me bis salutem accepisse, Separatim semel iterum eum universis qua re quis est qui existi a 35 muro possit huic novo pontifici, primam hane Os sneerdotium initum oligionem instituenti vocemque mittenti non et linguam obmutuis Se et manum obtorpuisse et montem debilitatam metu concidisse, prae Sertim cum X conlegi tanto non regem, non flaminem, non pontificem videret serique l)articeps invitus alieni celeris cogeretur et gravissimas poenas adfinitatis impurissimae susti nerui 3
Sed ut revertar ad ius publicum iudicandi, quod is, si 'pontifices semper non solum ad sua caerimoniaS, sed etiam ad populi iussa adcommodaverunt, habetis in Ommentariis vestris, C. Cassium consorem de signo Concordia dedicando ad pontifieum conlegium rettulisse ei quo M. Aemilium pontisuem maXimum pro Conlegio e Spondisse, nisi eum populus Romanus nominatim praefeci S Sotatque eius iussu saeeret, non Videri eam recte posse dedicari quid cum Liuinia, virgo Vestalis, summo lostonata, anetissimo sacerdotio praedita, T. Flaminino Ie tollo Consulibus aram et aediculam et pulvinar sub Saxodedicasset, nonne eam rem e nuctoritate Senatu ad hoc conlegium Sex. Iulius praetor rettulit cum P. Scaevola, pontifex maXimus, pro conlegi respondit, QUOD IN LOCO
PUBLICO LICINIA, GAI FILIA, INIUSSU POPULI DEDICASSET, SACRUM NON VIDERIER. quam quidem rem quanta severitato
quantaque diligontia senatus ipso senatus consulto facile cognoscetis. S. C. Videtisne praetori urbano ne 137gotium datum, ut curaret ne id aerum esset, et Ut, Si quae essent incisae aut inscriptae litterae, tollerentur 3 tempora o mores tum Censorem, hominem SanetiSSimum, Simulastrum Coneordiae dedicare pontificos in Omplo inaugurat prohibuerunt, post autem Senatu in loe auguSto On Seeratam iam aram tollendam ex auctoritate pontificum censuit neque ullum 8 passus ex ea dedi-
470쪽
catione litterarum XStare monumentum tu, prostella n-triae, turbo ne tempestas paci atque otii, quod in aufragio rei publicae, tenebris Offusis, demerso populo Romano, Verso atque ieet Senatu, dirueris, aedifiearis, reli sione omni violata, religionis tamen nomine Contaminaris, in eius Civis aedibus, qui urbent suis laboribus auperieulis Conservasset, monumentum deleta rei publieno
conlocaris, ' ab equitum nota doloris bonorum omnium sublato Q. Catuli nomino incideris, id sperasti rem publicam diutius quam, quoad mecum Simul expulsa careret his moenibus, esse laturam 8138 Ac si pontifices, neque is, cui licuit, neque id, quod fas fuit, de dieavit, quid in attinet iam illud tertium, quod proposueram, docere, non eis instituti ne verbis, 5 quibus caerimonia postulant, dedicasso dixi a principio nihil in do eiciat in vestra, nihil de auris, nihil de abscondito iuro pontificum dicturum quae Sunt adhue a me de iure dedicandi disputata, non Sunt quaesita ex Occulto aliquo genere litterarum, sed sumpta de medio, e rebuSpalam per magistratus actis nil conlegiumque delatis, ex Sennius Consulto, e lege illa interiora iam vestra sunt,
quid dici, quid ' praere, quid tangi, quid teneri ius fuerit:
is quae si omnia o Ti. Coruncanii scientia, qui peritissimuε pontifex fuisse dieitur, acta esse constarent aut si M. IJOratius ille Pulvillus, qui eum cum multi propter invidiam fietis religionibus impodirent, restitit et constantissima mente Capitolium dedicavit, huius modi aliqui dedidationi
praefuisset, tamen in scelere religio non valeret, ne valent id, quod imperitus adulescens, novus SaeerdOS, Sorori precibus, matris minis adductus, ignarus, in 'itUS, Sine conlegis, in libris, sine auctore, Sine fictore furtim, mente ne lingua titubante fecisso dieatur, praesertim cum iste impurus atque impius hostis omnium religionum, qui contra fas et inter viros nepo mulier et inter muliere vir fuisset, ageret illam rem ita raptim et turbulente, uti neque mens ζ neque VOX neque lingua consisteret delatum tum est ad VOS, pontifices, et pOS Omnium Sermone celebratum, quem ad modum iste praeposteris Verbis, ominibus ob SeeniS, identidem so ipse revocando, dubitans, timens, haeSitan8 Ouinin aliter ne vos in monumentis habotis et pronimitarit