장음표시 사용
421쪽
, ne, Deos qui suis contenti facultatibus. mile vivunt; nihil animi aut virium adtcs Rerendas habere criminantur . Hae V item inepta, ne dicam, mi qua lege cex opinosino non rc luctantibus sapientibus in tibi isque vesani quoque homines, ast ictu La
scino prorius deposito , adbuc ad pcccandum caeteros non pIolcct rcnta Etenim an-ouinari flagitus quantumuis vulgi recta-met opinio) ingens miseIlacii: quiariustitia elevat gentςm; miseros autem facit po-'' rivistaccatum, Prouerb. I 2. eruntamen
V e maior, vitiorum extitisse magistros. Clitet idcirco, Pergaini Apο γρ. 2. o,
Igauit Antistes, quod a Tenentcs foue. . :et doctrinam Balaam, qui docebat Balae
mittere scandalum coram filiis Israel, ed
:e.& fornicari. Et quidem deliquisse, humane fragilitatis est argumentum: alios isto ad Ielinquendum allicere, maligni tat' ultimae aestimonium praesumitur. Dior nanque est culpa bο-
' O inquit Isidorus) mam seste; quam ' cul-
di deare: Dupliciter enim reus est, qui erie delinquit; quia agit, dc docet. Hi
V o ecto . Simiae veluti purpuratae, asciti. tiis peregrinisque Viri utum, non mi sadimi inditatem, quam illae Vultus deforista' talem, bracteatis contegunt indumen. vie.Duplices semper iacie, irequenter corde duplici, tristitiam , di grauitatem simulant, dum intus nugantus , si q uiolaudunt , quod adstantibus fecerint i inposturam . Eorum demisso in vultu utio ue religionis leguntur charactoc S , quibus longum vale dixerunt ,ris pictari vidcri conamur addicti: Facies
ipsis proinde nitida, taeda mens, Ouillus labitus, lupinus animus : vcsti limplex , di stricta, dupla, lataque c'nsciemia. ore , cor: factis os eorum arguitur, Tio Simia, & si aurea gestet insignia , lem- per tamen est Simia; his laruatis, sict: imiae virtutum phaleris, cotum non idcirco ita pervcrtum immutatur ingenium , ut cum Luciani,inorat coni. inou . saltanti,
hiis simijs, ad nucum, iactum ad examcnscilicet, datoque discrimine) ipsorum
abiecta, vilis iuc non reveletur inclinatio,
Quam0brem, cum M indi huius, fio. Mo-io in D b. sic testante Gregorio
sapietitia iit, cor machinationibus tegerc,
is i iis ini verbis velare ; quae rasa sum ver ostendere; quae vera sunt falsa demonstra-Mirandum proinde nequaquam. iis detur, si intuentes alliciam, audientes trahant, ac suae peruertae doctrinae sectatores non paucos plerum qite militu*nt, , inctecto protinus addit idem Sanctus Doctor
Haec nimirum prudentia , usu i iuuenibus is scitur, haec a pueris pretio discitur: hanc' qui sciunt , caeteros despiciendo super-,; biunt: hanc, qui nesciunt subiecti.& timi. is di in olus mirantur, quia ab eis haec cadem duplicitatis iniquitas nomine palliata dili-- gitur, dum mentis pervcrsitas urbanitas
Tales autem de quo vehementer do. 3 lendum , eisque acriter exprobrandum censetur in plerumque fiunt, vitε spiritualis Pseudo-Magistri, qui, di mysticam inepte profitentur, peruerseque docent Theolo. giam : Nam simulatam affectando iustitiam, aliorum libenter detestantur crrores, dum suas in sinu molestas continuo nutriunt, fouentque sordes a Vias quidem strucre rectas , α docere promittunt, sed duces c corum, ad interitum properantes licet inuitu tandem se produnt. Frugalitatem, ac inodestiam in propatulo ostentando. instar Antipatii apud Plutarchum, in re .ci' imper. apopht. soris albo humilitatis utuntur pallio; intus Vero fastu , & ambitione toti sunt purpurei. Synceritatem , ac Veritatem , se in agenois suadere iactant, quando detracto duplicitatis , & falsitatis velamine simulationis, & hypocrisis comperiuntur fideles sectatores. Merito sane, de eorum incorrecta, dc obstinata malitia, Diuus Bonifacius Martyr, di ptimus Minguntinus Archiepiscopus, rem. Io. Biblis. PP. epist. . Danieli Episcopo scribens, nisprofecto conqueritur verbis. Sunt enim notas inquit iuxta decretum Apostoli, non solum foris pugnς, di intus timor Se
V sed etiam intus pugnae simul cum timorie
' maxime semper per falsos Sacerdotes, α , Hypocritas, qui & Deo aduersantur , ocri sibi perduntur, & populum pur plurimiricandala, & varios errores seducunt: α-
'centes populis , iuxta dictu ni Prophetae. ' Pax, Pax, dc non est Pax . Et semen verbi ' quod de sinu Catholicae,& Apostolitae
Ecclcliae sumptum , & nobis cominenda- γγ tum seminare aliquantulum studemus, it o li cum lolio super seminare , dc suffocare nituntur, vcl in herbam pestiferi generis 'conuertere. Et quod plantamus non Ir-' rigant ut crescat, sed ei, cllere student ut V marcescat , offercntes pol illis,& docen in tes nouas sectas, S diuersi gelicii Serrores:
ν, Quidam abstinentes a cibis, quos Dcus in D percipiendum creauit. Qurdam nacile, a lacte proprie pascentes se; panem, Oc caeteros abiiciunt cibos. Quidam auicio aliar-V mant i quod plurimum populo nocet in
' homicidas, vel adulteros, in ipsis scelerinu bus perseuerantes, fieri tamen posse ociis Sacerdotes. Populi autem iuxta dictum
422쪽
, Apostoli, sanam doctrinanti non iustinent. , , sed coaceruant, sibi Magistros secundum is sua desideria, prurientes auribus . Ainant idcirco ventosi , dc tumidi opi- inionem Uirtutis ad plausum . cuin vitiis indulgeant ad appetitum: hinc, ut lucren tui famam, & Philosophiae frequentant scholam,& magnifico ore semper gestant doctrinam, di issidet vero a mente sermo . nec quod foras o tendunt intus honestu inreti noni anima studium et nam cum vitio
rum sint domicilium, virtutum fiunt vix caenotaphium. Perpetua denique in aninii tum iacturam Tantalica vexantur siti , sed Tantalo in faeliciores, non ab his prinhibentur, licui ab aquis arcebatur ille, fσ- 'merod . s. sed se, quo magis ingurgitant , eo magis aestu desiderii anhelant . Quod itaque corporibus est Hydropi sis, hoc ani mabus eii Hypocrisis, apposite, in fimcommen ta Naum tomi. Bιbliot. PP. aiebat Iuliari nus Toletanus Episcopus: Namr Bibendo
is sitit Hydropi sis ue sibi inebriata est Hypo-
is critis. Unde l. fastori dicitur. -- quibus ιntumuit suffusa venter ab un
Uuo plus sunt potae plus sitiuntur aquae . Huiuscena odi veto a flectionis causam tib
a. de simplic.medicament.facult. cap. 3O. addu cit Galenus: Quia nimirum, in aquae inter cute ui offusionibus, congeritur in Ventre
salsi humoris copia, & salsa pituita, ventri illita inest . Quare tamdiu sitis durat,qua.
diu bibendo augetur morbus. Vnde ear min.tib. α ad Crispum Sallustrum sti z. Lyricus canit;
Crescit indulgens sibi dirus hydrops, Nec sitim pellit, nisi causa morbi Fugerit venis, & aquosus albo Corpore languor. Non secias . sane illusores,& simulatores
Hypocritae: quo nanque , magis potu ia- stantur elationis; eo magis honores, dignitatesque ambitiose sitiunt; nec cestat morbus, donec peruersita. is. & salia calliditatis pituita , penitus amoueatura cordi. Quod si sacrarum Scripturarum e sonti, salutarem vitae aquam adhuc auidius bi- herint . ardentem tamen minime sitim
explent , sed haustum inde poculum: lethale sibi protinus in virus vertunt. His Verbis I . moras .eap. 7. in zo. Iob. Ditio id is testante Gregorio, d im inquit; Hypocrita, is dum de sacrae legis scientia gloriatur, vitaeis potum conuertit sibi in veneni poculum , is deinde reprobus mori tur, unde ad vitam erudiri videbatur. Totum proinde , Docendo quae notus 3 oportet turpis lucri gratia ad Tit. I. spi, ritualis vitae prosternunt ,& cuertunt ot-dinem; atque ad Deum, peruersis dogma
tibus, vel prorsus prohibent, vel saltem non parum optatum impediunt, vel retra hunt accessum: perindeque, a faelici con seqitutione illius de Deo experimentali SM Cognitionis,corum quam plurimi plerum- is que frustrantur discipuli. Hypocrita enim
- rius in quousque vivit, ea quae ipse agit, , , etiam sequaces suos docere non desinit, is & per erroris sui prauitatem , alios quO- is que ad eam, quam exhibet, generat simu lationem . Quamobrern , ut purgatiuam Incipientes, viam inoffenso non percur
rant pede, sed sit scandalum ipsis, psal. qq. fraudulenter in primis, & quidem hercli is cE doceat: esto quod scriptu in sit, Diueitco a malo, & fac bonum Ual. 33. In huius seculi cursit, non esse necesse a malo diuertere, cuni de electione iam certos praesumptuose se faciant, ac proinde de venia; nec bonis operibus insudare, cu m non ex operibus, iuxta corum sententiam, sed ex sola fideius liticentur clecti. Nolunt propterea, ulla meritoria appcllari opera . Negant etiam Supererogationis nomen , nostris actibus vllis, sine Dei grandi in ta i , , tribui possie. Sed hic multis opus non est . cum se istae haereses, sua absurditate consi. ciant, ut pallim videre est apud Bellar mi
Alii praeterea suadent, proximorum ad 6 aedilicationem, bona satis esse opera singere, exhibere nequaquam esse necessari viii. Simulant ut plurimum quandam, sulphuris, auriue pigmenti beneficio, emendicatam maciem , ut ab intuentibus , ieiunio , vel saltem inconditis epulis, cynice iudicentur pasti; quando iam eorum ingluuies& crapula, ut ex omnibus Cleuiemorun spoliis una inens a consurgeret , caelo, ter iis, & mari ad internecionem usque , acre
indixerat bellum. Tegunt tamen, & pro viribus late te cupiunt omnes, in eaplcbilem hanc gulae libidinem: Prohibent id circo, & ab omnibus escarum potusque seclusorijs ne dissonum quicquam ab linentiae scrutentur) adeo arcent extraneos, ut in Hypogaeo vetera vllis non redoleant vina in Perissero trophio non plausit et Palumbus, aut Columba gemata in ornithotrophio non bubulet Buba, non grylii set Coturnix; Pica non picet; Progne no gingilulet; non cantillet Luscinia ; non astrideat Merula. non cacabet Perdix non pisidet Sturnus,Turdus non trutilet.Upum non popisset: & in Gallinario non gra. tilet Anser; non gloci det, aut singultet Gallina, Gallus non cuculet, Sel Pavo pupillet. Quod si analecta, mensaeque reli quiri convasat proiicere, ne acinus appa-
423쪽
. eat vinacetis, Piscium spinas, squam mas, aut testas; Aui uim pennae , oc intestinata, ;Ouadrupediim pelles, dc ossa ; in cryptis, cloacisque secreto tepeliunt;& Olet atru eumqtie Siliquas, Caeparummie cortices,& id genus faeces, iciunis in ostentationem,
atque iactantia iri praeteret niihus, cum incolis, tiali, percgrinis , publice ipcctandas ex pomini. Meraio quidem, 3. pas. has. tetius Episcopos, coscalpit ilicophilus Alexandrinus, dicens e N n e tu heis sce tes vinum clam bibere. & auidis faucibus arbitros declinintcs in cubiculis' multa potare, ut mcdiam, Jc ieiunia , citae ' ultro appei cle dchcbant ieiuniorum te in- pore, luxuria , & cbrietate commulcnt: nescientes quod etiam si hominum conis scientiam fugiant , & clausis parietibus
vcscantur carnibu S, atque aues , altiles,
V diebu ii adragesimae, dc propinquante ' Pasclia immundis manibus lacerent, tristi V vultu solis ieiunia promittentes , corripiat ,, huiuscemodi Dominus , & dicat: Iniqui-
,, tales magnas faciunt lilii ut recedant i san-- ctis meis - Η Quia vero Tobia i a. Bona est oratio cum et ieiunio, 6c eleemosina magis quam thesauros reconderer duobus alus praeseri in modis abolentur peccata,& purgatiua plane absoluitur via: Eleemosyna , videlicet, dc Oratione: quarum tamcn virtutum
Iobur extenuare quoque non minus nituntur hi mystici, licet alias simulatiThcOloat . Pulsent itaque , umbratici Domidum manent, ostiati inque assidue pauperes pro libito perstrepant et sacrilegum, aiunt in sacris a precibus, quas protinus inchoa sle fingunt cum sorie vescantur, aut ad summum , domesticis incumbant negotiis paulisper desistere οῦ spectatores nisi
tamen praesentiant pro negitet, trans enitis, foribus, officinis, Versutis e regione expositis curiosus adstare. Tunc enim mai sit
pia illico soluunt, aeraque abunde , dc indiscrimi natim diffundunt. Religiosis idipsum, dii in in Ecclesiis intersunt Christia.
norum caelibus , exerce iri figmentum et Si enim benignum Magnatorum, corumve,
qui sibi v alde prodesse sperant, aduertant,
α observent obruium, tunc prodigas extendunt manus, sin autem, tenaces inertisse sime contrahunt. Hanc autem pharisaicum doctruaam Mart. 6. latE sugillat Super-n us ille magister, qui Discipulorum e cor- cibus omitum Hypocrisis, summo studio euellere satagebat caulem . Clini facis sin-
,, QDi l cicen Olynam, noli tuba canere anteo ic, sic t H pocritae faciunt in Sinagogis,dcis in ici Ν, ut honorificcntur ab hominibus. , Amen dico vobis receperunt mercedem
suam. Te autem faciente eleemosynam; nesciat sinistra tua, quid faciat dextera tua. Ex quibus Sanctus Augustinus, tract. 6. in epist.Ioan.mose princ erudite colligiti Sententiam Domini csse: Elecniosynam cum
elargimur, omnino esse cauendum, ne humani fauoris ambitio, aeternaei vitae intentioni, ullo modo se admisceat. Illius haeeri itaque sunt verba Et quid est; Nesciat si-
, , ni stra tua, quid faciat dextera tua misi quia dcxtera tua pura conscientia est ι sinistra , , munui cupiditas Multi per cupiditatem mundi, ni ulta mira faciunt: sinistra operari tur, non dcxlcra. mxtera debet operari, , , Ee nesciente sinistra; vince misceat se cu-- piditas seculi, quando aliquid honi de diis lictione operamur.
Tandem , in orando , simulatas preerag charitate, scilicci, & iustitia minime suis fultasὶ ad nostrum pariter susticere intentum; nonnullis Scripturarum male perceptis authoritatibus , prauoque sui exemplo incautos docere , 5c erudire contendunt.., Illud nanque Matib.7. praesertim adducunt:
omnis, qui petii accipit. Vbi operis Au- ilior in persccti, Mni I. I S. subi jcii r Siueis is iussus, siue peccator sit. Et aliud ibidem ponunt; nempe reprobolum illorum, qui ' mirantes dicebant: Non ne in nomine tuo is Daemonia eiecimus . Nec illud ii. respuunt: Dico vobis, S s non dabit ilii eo quod amicus eius sit; propter imprinbitatem tamen eius, surget,oc dabit ei quotis quot habet necessarios . Quare tali modo' vi ad exempla pergamus) eorum quidam
apud eundem LMam I S. nepte orando, aie-ὐ hat: Deus gratias ago tibi quia non sum si- cui caetcri hominum, raptores,iniusti, adul- ,, teri dcc. Ieiuno bis in sabbator, cecimas dori omnium, quae possideo &c. Haec autem Oratios quae Hypocritarum communis deprecatio ,& Obsec ratio e st j si diligenteiri manda sit, in multis grauissime notatur: Inanis siquidem,& vacua, pr ino reperitur
otianino;cum iiiiiii in ipsa Pharisaeus petat: de eterbis Domin. fem. scribente Auguis stino: c. id rogauerit Deum, quare in Ver- , , his eius; nihil inuenies. L inde , quia gratias agendo, male sibi placuit, suas tantum. modo laudes, & virtutes commendans :aliena vero peccata detegens , caeteros praese superbe contempsiit: Eodem Augustino ibidem ad deluc: Parum est non Deum ro-- gare. sed se laudare: in super roganti insulistare Demum, quia Decimas dando, eo iumno a tantum, quae sanciebantur a lege, scd eorum praeterea , licet minutis si ina , quae possidebat, Hypocritarum more de supcr-nuis, dc inutilibus operibus, se abunde ia
incassum notat Cornelius lansen . Qua ede his, 3. mores. cap. I p. in ε. ap osita
424쪽
i, Gregorius inquit: Qui de specie Sanctitatiso intumescunt, cum unum quodlibet vitium is superant, mox mentem in superbiam eriis gunt, de quasi de vitae suae perfectioite gloriantur . An autem fictae tales oranti praeeationes fusticiant ad votum nec net ut L .homiliar. homil. 4. eiusdem verbis utar Ruis gustini) libenter dicam: Audite sententia in is inter partes prolatas. Non appellat victus, is quia non est ad quem. Non enim appellatia , filio ad Patrem : Deus enim Pater noro, , iudicat quenquam, sed omne iudicium de- ,, dit Filio . Dicat ergo sententiam inter partes Veritas. Amen inquit dico vobis, is quia descendit hic Publicanus scilicet in iu-
stificatus de templo, magis, quim ille Plia. , , rilaeu S.Quare hoc 3 Rogo te, qui iustitia vis,, audire: Quoniam omnis, qui se exaltat hu- , , miliabitur, de qui se humiliat exaltabitur. Quandoquidem perfecta, & evicax oratio, ex c; aritate,&iustitia quod idem est
tantum habet procedere, quia oculi Domini super iustos ,& aures eius ad preces eorum, psu. 3 verum etiam ex vera humilitate: Dicente Domino Isaia 66. fid quem aspiciam , nisi ad pauperculam , & contri. ., tum spiritu.& trementem sermones meos Quod si secus testimonia illa Matth. 7 σἔ I. superius adducta aliquid faciunt ;ostendunt ad summum , peccatores quosdam interdum Deum exaudir , ut puniat, ct castiget, qaemadmodum petentes carnes Israelitas audiuit in deserto, n merar. I l.
Vel ut assiduis beneficiis eos amplius con fundat, bc ad amorem suum nra4is, magisque alliciat. Et hoc fortasse libi voluit Imperfecti operis Author; υι eap. g. de bonis
dite docet Bellarminus. Hinc autem est, quod cum omnis sortitudo, dc sapientia Hypocritarum, scias s quod idem est)malorum Religioso cum, spiritualiumque, Pseudo-Doctorum Hy-M pocratis nanque, Religiosis maxime , &ri spiritua .ibus viris inlidiari solet. D. Bemadi ,, dux feran. I 3.m e nc. prope prine. Non vir- ,, tus, scd vitium sit. D. Augustinus serm. I 3. adfratres in erem. in pris. Veras profecto spernendo virtutes , quae Animae lumina, α astra sunt, D. Bemardus, serm. 27.iu cant.
propὸ med. illuminatiuam perindeque via, errorum plerumque tenebris, sic offendi culis undecunque sternunt. Itaque insu sis, ac Theologicis penitus missis Virtutibus, quibus abuti satis videtur arduum s cum ad actum aliqua parie moraliter ma. tia in eminuE nequeant,ipsq concurrete, ut
o a' , quam vis circa sidem, Caiet. ibidemq. ue, art. q. Medina φ 36. an. 3. est ala contrarium sentiant Cardinales tamen Virtutes,quae idcirco caetcrarunt initium Cardo, & fundamentum sunt. D. Thom. quo st. viri. card. art. l. alde deturpant, dc labe factant. Hypocritarum nanque iucundum
Io Bernardum, ferm. 66. in eant. ca Prudentia
is est; ut Boni videri; non esse z mali nou se videri; sed esse velint. Mali sunt, de boniis videri volunt ;ne soli sint mali. Mali uiis deri timent , ne parum sint mali. Etesiimis minus semper malitia palam nocuit; necis unquam bonus, nisi boni timulatione deis ceptus est . ita ergo in malum bonorum , is boni apparere studini r mali nolunt, utri plus liceat malignati. Unde D. Augusti. nus sententia aist proferre solebat, quod et
is Simulata ita nocentia,non est innocent Iaiazo Simulata aequitas, non cit aequitas, sed duri plicatur peccatum, in quo iniquitas, Sc simulatio est. Eorum praeterea , nulla alia Iustitia est, quam ex varijs Sctipturae locis
temere, dc inconsiderate adductis, aliena vituperare peccua οῦ utpote , de minimis inferiorum, subiectorum reatis , graue I l-mere scandalunt: Superiorum, ac potcntum, etiam inexcusabiles, de Icui praetcitie culpas r AEqualium vero pariumque licet futilibus nunquam parcere ostenta S, dcid. genus permulta , quae Sanctus Eremita
Bibliot. PP. his verbis singillatim redarguit: ,, Aduersus viliores , dc pauperiores palamis extollimur, quibus tanquam necessari s , δε aut seruis licenter uti volumus, non am
is plius in Christo, sed in carne, ac opibus is i iobilitatem vendicantes . Itaque , ibiti quempiam e ditioribus delinquentem
,, vlacrimus, corripere non possumus , sedis dicere solemus iis, quicunque se obtuleis tam , scri pium elle. i. Coriηth.A. Nolite an-
is te rem pus tuaicare quicquam quoad viis is que veniaι Dominus. At in abiectioribus is crimen aliquod leue nacti, mox insurgiis mus euulgantcs, ac dicimus esse scriptu in D I. Timot. S. Pcccantem, coram hominibus se argue; Atque ita nostram Hypocrisin,siu. is malitiain, scripturae testi inonijs peruerso, , tegimus 3 erga illos vero sic nos habemus, is quasi secundum Deum eos corripiamus ἔ- Haec igitur in inferioribus. Pares autem, is leuibus oblatis occasionibus, statim auer- samur, omnem lapidem animo mouentes,
is quo de his ulciscamur et neque de his ante is quiescimus, quam pro voto animi illis usi x is fuerimus: hanc ipsam porro occasionem is nacti, tanquam de rebus secundis gaudenis tes, nequitiam declaramus: Λt uuionrais sumpta , familiarias cum illis colloquiis mur, iaci cntes pro fundamento posterioris is amicitiae, praecedentem nequitiae victo istiam
425쪽
ta isa n . Atqui punε necesse est, fundamen. gloriam , patiuntur assidue . Qitare meri. ., to sequi opus consi utile,ac denuo iurgium to. β'rm. 3. de S. Benedict. Hosd med. sic erri quaerere, quasi vincere volenti, vacua iuris is prol rantur 1 D. Bernardo. Arbores, quaeri gio amicitia nunquam perduret, sed victo. fructum faciunt, sed non suum , Hypocii , , riam semper sequatur odium , ut ait Scri- , , tae sunt: Cum Simone Cyrcneo crucemi, plura Diuina Pνouerb. io..Odium suscitat is portantes non sua ni , quia religiosa inten- , , rixas. Huiusmodι vero morbus illis ad- δε tione carentes, angariantur οῦ &quae nonis haerescit , qui sectamur in primis ea, quae is amant amore gloriε, quam desiderant, is faciunt ad gloriam, & diuitias. Haec ille; δε facere Ompelluntur. idipsum quoque de quibus amplius ad rem nostram, nihil vi- , , corum ementita,& ficta Temperantia, deis detur addendum . inceps censendum, de arbitrandum est:
Caeterum; si ad illudendos,decipiendosi L Nam si Temperantiae est,priconia populi, i que homines,habet Diabolus teste Ch - & seculi huius prospera declinare. o. Ber.
,, & humiles: Cassos, de Eleemosinatios , secto Hypocritarum profitebuntur Tcm-M Ieiunos, & ornitem speciem honi cappa. perantiam Scholae, in quibus earum Mari renter tamen )quam creauit Deus ad ho- gistri, iuxta Girgo Pli. g. morat. cap. 3o.in 8. miniam salutem: suos quoque Martyres Iob. decantata in sementiam i operaturitoriissimosque Milites ; Continentes, di is quippe laudes suas cogitant; laudati au-Tςmperantes,in nostram utique idem pos- is tem , has secum taciti rin cogitationibus 1idcbit iacturam . De Martyribus enim ita , , versant. Gaudent se piscipum in humana tostatus est, I l. de panibus eap. 4. trape D. M aestimatione claruisse et cumque inflati fa- Petrus Cellensis, rom. p. Βιblol. PP. Fer- uoribus apud semetipsos intumescunt,
D mentum huius diei, aellimo illorum Pisuis sςpE mirantur taciti etiam ipsi quod sunt. ri do Martyrum passionem, qui potius pro Et hςc via utique est . quam ea falsa tu iura Vala, quam pro vera gloria , occumbere virtutum praeoctatum tenebri S , nituntur,x non respuerunt. De Continentibus vero , incautis, vclut illuminati iam proponcte.
N emperantibus , Apostolus i. ad Timo- Et si demhm, absoluta Dei interuenien . . tbeuis 4. sic ait: in nouissimis rem poribus te potentia , hisc*cis, icnebricosisque viis is discedent quidam a fide, at tendem es spi- ratiorum adhu1itis itineribus, miraculose, , ritibus erroris, & doctrinis Daemoniorum possibile sit, a laeti statu peccati, ad viam D in laypocrisi loquentium mendacium, & illam statim pertingere Unitivam , seu ad D cauteriatam habentium suam coia scientia , Uadum illum, di vitimam Charitatis peris prohibentium nubete , abstinere a cibis, 1ectionem, ut docet AngelicuS I. a. ,, quos Deus creauit ad percipiendum cum art. Io. D. Pauli adducendo cxemplum et ,, g ta Harum actione, fidelibus, & iis,qui co- Quia Impij iustificat.o uou cst successua . Silo uetunt veritatem . Perpendamus igi- sed inflantanea .abidem art.7. Ordinario ra tur, & trutinae pro modulo exponamus in men, & visitato modo, quam disti cile , ar- Primis , quale, quantumque sit Fortitudi- duumque siti funesti casus, multorum. nis robur, quod Hypocritarum hi Pseudo- que irreparabiles ruinae, arbitrenturin iu-Nartyres, Diabolique Ministri, qui Dei, dicent . Vt autem innumeris aequi ualeat Prox in oruinque charitate penitus vacui, una; cuiusdam gulosi, & limulati Monais ot ambitione ad stuporem pleni, sibi fatio chi Ad vanam Hypocritarum repellendam tribuunt, inaniterque artogante Uerum fiduciam, diatia 4. cap. 38. miserandam nanque, propriuinque Martyrium. a. a q. Beatus Gregorius recensuit carastrophcm.1M. ante. a. ad a. actus est Charitatis per Is nanque aliquando moriturus , cum admodum virtutis, ut imperantis; sortitudi- se Discipulos de more, ac iamiliares,quasinis vero per modum virtutis elicientis . aliquod perscctissim et Charitatis, ocvnio- Quomodo idcirco pellaciam, & veram ia- nis cum Christo porremum ultimo acci.ctare praesument Fortitudinem , si Virtu- uisset spectaturos; vinctum, & Diabolo tum omnium Reginam suis in cordibus strictius alligatum,nugacem ipsorum Ma- non retinent Chalitatem Quandoquidem gistrum protinus agnouerunt. H c nan. naxurae; saltem in statu lapsae, nulla abso- que licet ςgre, α inuisus fremens, dclute, & simpliciter dicenda est proprie vir- vlulanS,exrrema edidit verba: Quando me
us, nisi Gratiae. & Cliaritati cernatur co- is vobiscum credebatis ieiunare, Occultec niuncta, ut prae caeteris erudite docent Pa- D medebam &ccce nunc ad deuorandum re dalmataeenses iti t. i. mia. I a. disp. q. M Draconi IIaditus sum, qui, cauda sua, mea. dub. . S. a. tota eL . Multa proinde, &gra- ri genua, pedesque colligauit; caput vero Mi uutiliter sustinet ipsorum Fortitudo a is suum intra meum os mittens, spiritum Pressuras , dc cruces , ut mundanam tan- meum ebibens extrahit. Atque ita explo-
426쪽
Ade 5 sanε execrandum est Hypocrisis vitium, ut licet, serm. ss. O temAM p 8I3 D. teste Augustino, eo penitus carere,autis paucorum, aut nullorum sita Λ seruis tari men Dei . omnino alienum esse debet tEibrist. PP. tom. a. se . de homil. inquit Sanctus Nouatus. Cuius rei causam . s. utarat. cap. 24. in S. Iob. pulchre ex hibuit Grego.
is rius 3 dicens: Quia Hypocritae qualis i m. is peritis innotuit,talis vult ab omnibus ς stimari r & paratior est mori, quam corripi.
Huiuscemodi autem, ut euitarent incorti
stibilitatis periculum, &perfectam apprehenderent disciplinam , discipulos suos ,s pissimo h . documentis commonuit cς,, testis Magister. Attendite a sermento Pha-M risaeorum, quod est Hypocrisis. LM. I a. At ,, tendite ne iustitiam vestram faciatis coramis hominibus. Cum facis eleemosynam noliis tuba canere ante te, sicut Hypocritae fa-- ciunt. Clim oratis,non eritis sit cui Hypoisis critae. Cum ieiunatis nolite fieri sicut Hy- pocritae tristes. Isarab. 6. Sinite illos, caeciis sunt,&duces caecorum. Matib Is. Seeun- dum opera eorum uolite facere. Matib. M.& alibi. Et quamuis mitissimus, & ad stu- 14 porem longanimis erga Publicanos, Adulteros, Lationes, caeterosque non semel ex- titerit peccatores, dicente Petro, epist. I. M eap. a. Cum malediceretur, non maledi M cebat : cum iniuriam pateretur, non comin,, minabatur: Hypocritas tamen Pharisaeos asperrimEsemper, ac rigidissimis increpa-ujt, & arguit: ut Matro. 7. Hypocrita elice primum trabem de oculo tuo , dc tunc vi-- lebis eij cere festucam de oculo fratris tui, ,, ibidem cap. II. Hypocritae bene propheta- ,, uit de vobis liaias, dicens: Populus hic, libijs me honorat et cor autem eorum lon-- gε est a me. Item 2 a. Quid me tentatisia Hypocritae. 23. Vae autem vobis Scribae,3cis Pharisaei hypocritae, qui clauditis regnum
M eglorum ante homines; vos enim non in-M tratis, nec introeuntes Onitis intrare. Uaeri vobis Scribae, de Pharisaei hypocritae , quiri comeditis domos viduarum , orationes M longas orantes; propter hoc amplius acci.,, pietis iudicium. Vae vobis Scribae, dc Pha- ,, risaei hypocritς , qui circuitis mare, de ari. , , dam, ut faciatis unum Proselytum,dc cum H fuerit factus, facitis eum liliam Gehennae, , duplo quam vos. Et sic deinceps per to M tumeaput xa. ubi ad hominem, ipsos, om- ,, ni depossita clementia,manifesto reprehenis dit. Quare Eccles. I. dicitur: Non appa- ,, rebit in conspectu Dei omnis Hypocrita. Hypocrita enim sis 3. alm. peniti versu, es Domine ante te σc. id explanans Gregorius, is inquit Nequaquam caelos penetrat; quia is per Opus bonum non Deum, sed huma-o nas laude ,vel transit otios quastus assectata
,, Et quia ad Deum desiderium non diristitis nequitiae latebris is abscondit: Unde Hypocrisis vitium, qua siri caetera praecontineat abunde, atque ab alio is nullo, licet turpissimo, videatur excedi,
is , absoluteque tuteturias, Thren. q. nuncupatur , 3ta amaro animo
ri eiulante Propheta. Et maior effecta est ,, Iniquitas populi mei, seccato Sodomo- rum. Vbi Glossa sic interpretatur: nim LM rem . Scelera animae planguntur, quae in ,, Hypocrisin labitur , cuius maior est iniquitas peccato Sodomorum . Quod si ex is indebito, δι iniusto s ut plerumque contingitὶ pr edat fine; vel ut cum Hypocrita sanctitatem simulat, ut falsam disse- I, I 'ctrillam , dignitatem ec astitam, indignus, aut quaecunque alia adipiscatur bona; culpa semper m letha
aet. Et si ad id non sit idoneus; talia bene-licia, di onera ex iustitia tenetur resignare.
Concionandi munus, quo dissicilius: eo
periculosius redditur,& timetur; cum elationis ventus, aurique fames, ipsum praesertim exturbare soleant: Sacri idcirco cloqui; Praeeones , nisi sedulo ab
illis caueant; ambitiobe, & auaritia. senormiter plerumque conuiucuntur pe
1 Munus conetonandi ostendituν nobilissi sum esse , quia a Christo Domin uis e reuisam; Apostolis, Melesiastiesque Doctoribus Irim demandatum ; o quia mirabiles quotidie prauentus profert 2 Vitiis naMae acre. gerit bellum et Demonum vires infringis: Animis nostris inserit sapientiam: Mustos ad pietatem eonfirmat: Purosque ad eatum transenittit: atque id νηus non pauca . a Quia , conclauando , quadam ut diximus cum viti s eapestur pugna et Me muηus tam arduum, ae diDile fit, ut', licet prudentiores, semper exterruerit homineri. Nam qu
uis de se mirabilis sit eloquentia dii ubi tamen vitia fixerant sedes, agr/ilti exhibetur audituro in cassum omnis plerumque laborat, quamuis erudita facundia. 3 Idcircὸ etiam Paci eloquentes inaeniantur
Contionatores, quia rectam auis υram non
benὰ callent . inandoquidem plerique eorum nimis auidi rerum ipsarum, non dio nere, vo eloqui, non pronustiare flador 3
427쪽
tem, in ea coxferunt orationis mutura. Un.
6 Mirwm non est si raro os nune Ecclesia eruditos cirutonatores, ε 3 sim graeca, vel roma a Reipublita temporibus merat Orbis Oratores: quoniam desidiosi et umbroetica ηεα praeparππων ad dicendum,eοβηdis , ct caua , quam summi tunc illi operosi adhibebant viri; υt de Dranobene, edi dio testantur Historia. s conemator, priu am in SQIUκm ascen dat, ad id mMas debet se attenta precatiove praparare; non autem ad ipsim accedere tanquam ad vile negotium: alias vili r etiam esset illi animaram fatus, vileque diuinum obsequim ; nec perfectionem utique illam assequeretur unquam, eatus amore, sti, veteres , accepimus perininatos esse Ora rores . ' 6 Sacros Oratores ineomptum ter impolit m minimὸ decet eloquium, sed nimis culta , diu que elaborgia tamen miἐὸ dederet eloquentia . Oniam non quarit aegrotus Medi eum eloquentem , sed sanantem: Et scax oratio, seno tiagrauitate, σ veritate armata, etiam sine fuci suffragio placere solet. 7 Ideircὸ tora non debet esse Concio ornata, sederatis tantummo locis, o pbi res ipsa, argumentum postulat. sibi profectis nos, nulli fallὸ persuadent Soli, is orationis elegantiam in eo positam esse, si res σ ver
ba quaesita vanitatis est erere, ct ostentareplent '. atque ita opulentam , O diuitem , non pulchram , σ selectum conficiunt ora.
portentosam ostentent memoriam : Alii,si in uva concione , is tam rerum explicent
molem et . diibusdam verδ inani ea est . persuasio fore magnos si fumma dicant celeritate : AIν, si quaesita asperitatis corierant vocabula. Nonηulli demum, si in amplificationibus, digressones apponant intermi
natas, cuius rei,ridiculum enarratur exem. plum .s Nec desunt, qui ut auditores quaeraut, ct posideant; non virbiDei egeaeia sed Potenta' tuu fauoribas, praesertim Illustrium Fami. nata sagaciter utuntur. De aus ab Eceles ictinnitus abesse debet clim satis illis sit id pomere ingeniam,vt impios reuocent ad
pietatem, errantes ad viam , peregriuantes ad patriam, cacos ad lumen, o ingratos adfrasiam sIo Nine etiam fit, ut apud nonnullos dicaces, ea consuetudo, siue potius abusus increbuerit,
mere, eum aliunia auditoνes sibi tomestiare nequeant, ad iaania bae confugiunt delira. menta , qua pias potius ostendant aures,quam oblectent. ii Haud parum etiam errant blandi, venustiquet illi Contionatores , qui adulando , populos non corripiunt., sed vehementer decipiant :eum animi sit abiectioris loqui taatum, υι aliena infrauiat quisque voluntati. Un feruent, ra praedica da satis inealaseunt; aadientium tamen corda Sanm Spiritas ive
2 Persuadendo , non delectan o fatis fertur υι-t ' ctoria . 22uinimo WUMasio , delectationem semper habet adiunctam , eaque υera fandest delectasio ; sed ηοη quoties assertar nobis
voluptas, o delectario , persuadetur etram: Nam quandam,Ut moueantur,sentire debent
auditores in animis violentiam, quam suasi miri 'ἡ impendit. 3 Non abbi peccatur magis , quam facrarum Scripturarum contionando in literario I n fu i cum exacta in eo supponataer linguarum notit a . amobrem maxima staudis erit occasio., si quem locum hebraici , vel graei
sermonis interpretatisne, ad nouam aliquam contorquere velimur sententiam, ignorantes vim idiomatam , pertinaciter afrmando ingrato, vel hebraico sie baberi sermove . I Sknt deinci semidocti nonnulli, quι ntillam
texere concionem valent , quin ἐCanticorum Canticis pasm inferavi multa, quem certὰ diuinum librum, non esse aρIum
rum hebraeorum satis declarat. E qeinus insuper aliqui ambitiosὸ se iactant, sibi nus. quam aliun 8 peti testimonia , quam ea Da uide, vel Salomone , reddunt enim hae omnia ieiunam, sterilem orationem. Is me desunt praetereὸ aliqui , praesertim ex Sebolasticorum genere , qui etiam Pleaeis.
ram auribus non veremur offerre recoli in
tra sacra Theologia quaestiones de Scient a Dei, de Pradestinatione,de Libero ar itρον,σ id genus alia. Nam hae non tam factι- dii sunt plena, quam fuctu υaeva ἔ prs ph8 ubi nec ret, nee auditores id postulant. Uare multum aserunt ostentatiotis , σ
I 6 Sed longe detreiili quidam faciunt adolescen tuti, qui ex Philosopbra penetratibus quicquid ad robur et validitatem suorιιvi assum' piorum excipiuhi, affore solent 2 eam ius acris concionibas,diurnarum Scrιpturarum audienda sint testimonia, nequaquam Philosophorum, vel Ethnitarum placim. II 'midam verὸ , potitis verba Dei ve ndit Ores , quam ministri, diuisam gratiam remel ru luxuriam , pinguia pro laboribas sibi studios/ Drant emolumenta, oe ab aπι- marum lκeris desidioid disistini. P uti nos
428쪽
. Propheta 3 quia ηοη quα Dei , sed qua sua
is Nee demum letiliis detinquutu, vine disiuno valentes ἐ quorum liberalitate, er munificosta. mgnifica expectam munera) is
minimo ladantur , reficent veritatem,repre
hensionemque d bimulant . praesertim si e vum peccata non sint occasia, or citra scam datum id fieri valeo.
QVale, quantumque sit Dei in Ecclesivi
sacrolanctum concionandi munus haec,
et uisi me penitus fillat opinio,id nobis abst- de argumenta praestabunt . Nam LMea s. Explesse habetur , quod οῦ Ibat Iesus per ci-
is uitates, & castella. praedicans,& euangeliz- , , Eans regnum Dei. Et Morci vit.legitur prε-- eepisse Discipulis, ut Euntes in mundum is imi uersum prMdicarent Euangelium Oinis ni creaturae.Quod si non supremum quoddam, α eximium extitisset Ministerium znec Christus Dominus de quo Omnia henefecisse Marc3 3. manifeste legitur i sum tam prouide , sapienterque curaret 3 nec Apostolis utique, caeterisque fideli-hus, tam stricte, rigideque obseruandum imperaret . Et quid enim aliud egit in ter
ris3 Q fit Apostoli Quid Martyres' Quid
tot Doctorum fecere cςtus Quid magnificentius, quam bellum gerere cum vitiis' Dgitionum vires infringere 3 perrumpere iniquitates , animis lain mollitis, atque subactis inserere sapientiam, quae in aeternam frugem adolescat id optatius, quam iuuentutis ingenia, hoc virtutum succo imbuere, quam illa candidata nobilissimae pubis examina, castissimis disciplinis excolere. dc prima face surgentes in hac aetatula virtutes deosculari , quam corroborata iam honestatis laude firmatos
continere, quam pauperibus solatio , diuitibus ornamento , ignaris luci, doctis gratiae , omnibus esse subsidio Et alios quidem adhuc in terris ad pietatem confirmare, alios partiirire, & alios in coelum iani praemisiste Quod satis perpendens I. p par. eu g. cap. t. Eusebius Pamphilus, ita loquutus legitur. Non enim Persae, quiis Christum sequuti sunt, matres suas ne- , , fandis cognouerunt nuptiis. non humanis.,, vescuntur carnibus Scythe, quoniam ad eos v ite, Christi praedicatio peruenit:
' nec charissimos, falsa religione rivi pulsi , ' iugulant filios. Haec certe, ac alia pen E
' intinita, hominum quondam vitam vexa - bant. Messagetae, ac Darbices, traduntur,s' cognatos, atque at fines, suos, qui senectu. te assiciebantur, miserrimos putasse t ac M ideo immolatas Oarnes eorum, quos plui, rimi secerant, deuorabant. Libareni, viis uos seniores suos praee Irarunt. Hyrcani, ., rapaci generi avium. Caspii, canibus proii- is cere soliti. Quae quidem omnia religiosis, is si me se iacere putabant. Nunc veto sola
,, euangelica virtute, undique haec trucuri lenti itima pestis expulsa est. Qiija vero concionando, quaedam cum a sensibus ipsis capessitur pugna, atque cum eo stricto dimicat ut hoste, cui aliquid eo rum , quae ad animi statum spectant vix suaderequitur carnalibus ι scilicet, cum desideriis, ac concupiscentiis in Praedicationis ossicium ita arduum, ac disticile sit, ut maiestat eae magnitudine sua quamquam prudentiores,& excellentiotes haud parum extet reat homines. Λpposite proinde Olympiodorus Monachus east. . in Eeclesiasten, inquit: Semper ferε Diuini verbii, Doctores laborant, atque in angustia sunt, is ac plerumque ab ipsa doctrina retrahun- tur,cum frustra se videant operam inlura mere, ac labore solum lucrari, obaudito- rum inobedientiain, ae desidiam . Dissis cillimum quidem est studium sputa paupertatis in animos inducere, & illud em-cere , ut inimicos aliquis beneficio suo compleentur , humanasque voluptates non ad breue modo tempus, sed per omnem vitae suε cursum ab se procul abi, ciar. Verum quidem, & decantatum est, SOLquentiae opera non minus admirationis habere, quam esse soleat in iis machinis, quarum ingenio, & arte grauissimae moles loco itiouentur, aguntur in gyrum ,
subducuntur in altum obstupescentibus oculis, animisque , qua nam id ope contingat. Haec nanque omnibus horis in
eloquentia fiunt : nec soluin senius ipsi
vincuntur, atque succumbunt, sed rationerationem ipsam superamus, cum sit donum trix haec , an morum flexamina dici a s. Potens omnium rcrum , vi possint merito viri sapientes ambigere, manu ne , an lin-
,, gua maiora miracul a fuerint patrata. Tan-
,. tam enim vim habet illa s a. de orat. ,, sea. I 26. num. x87. inquit Cicero in quae re- cte a bono Poeta dusta est Flexamina , at.
,, que Omnium regi .a rerum oratio , ut non ,, modo inclinantem erigere . aut stantem inclinare, sed etiam aduersantem, S: repu- gnantem, ut Imperator bonus, ac fortis,
is capere possit. At satie, ubicunque stabiles vitia suas fixerint sedes 3 os blaesuin cuique , debilisque fit litiguai in cassum laborat facundia; & omnis quamuis eruditι vilescit ,& torpet cloquentia: praesertim cum Hoc aequό omnium fit, ut vitia sua
excusare malint, quam cffugere. Senecac trou. paulis post priua Q ramobrem, hoc arbitror vere possie 3 dici, praeter causam, quam modo attust
429쪽
. dissicultatis, stilicet, in hae materia) paucissimos idcirco reperiri Coacionatores
eloquentes: quia rectum artis viam non bene callent, vitantque lutos tramites, emtore procliuiori, quina in artibus caeteris, flectuntque in hanc modo partem , modo in illam et fugientes ultro venerabilem eloquentiae formam, quam alioqui tamen assequi omnes concupiuere . Eorum ete- nian plerique nimis auidi rerum ipsarum , nam eam agunt curam, ut interim obliti partium eae terarum I non disponere, non eloqui, non pronuntiare studeant, minimamque sui laboris, & indu frip partem , in ea conserant Orationis munera. Qua re non erit utique huic ollicio cumulate satisfacere, sed ipsum contemnere, & deridere 3 atque quod deterius est ob minimam intelligentiam,& maximam igno rantiam artis , temerarios, & vanos statim M prolabi in errores. Profecto quemadmo. is dum errores omnes sin Platonis Laeherea. vel de fortitu. scribit Ficinus) cum manus,, in apprehendendo , tum pedis in gradienis do, ab ipso videndi desectu procedunt: sicis errata hominum omnia, tum in eligendo,
,, tum in agendo , ex desectu Elelligentiae is proficisci Socrates arbitratur. Non itaque, quenquam posse admirari censeo ἔ paucos si modo tales possideat
Ecclesia lacros Concionatores , quales antιquis Graecae . .vel Romanae Reipublicae temporibus, in Foro , Curiaque profani versabantur oratores. Non enim praemparamur ad dicendum eo si iidio, & cura, quam iunimi tunc illi adhibebant Viti. Qandoquidem et ubi nunc amplius inuentiarentur homines , qui, Magnus vel ut De inosthenes, balbus, &blaesus; gestu deformis, voce erilis , impedita garriret lingua, humerum indecore inoueret , & imbecilli , infirmoque spiritu affectus; similia incommoda exercitatione, & labore semendarent, sicut & ipse ad stuporem correxit . Pronunciationis utique disticuli rem, lapillulis in os coniectis r actionem, humero dextero, vel sinistro serrum appli
cando, eo ingenio, ut si tantillum incoin posite se se conin Ouisset,eodem momen io, arte sua vulneratus fuisset :& vocis tenuitatem , fluminum ripas, aut littora adeundo maris, ut horrisono illic assuefactus naurmure, potuisset inde grandiori voce contundere sti epitum in lanae multitudinis, tanquam in eam violenter tonasset et Plat-hus ι' erus vita . Et quis nostrum peregrinaretur hodie Rhodiam usque ut ea in cellentissimos artis Magis ros avide cor. scctaretur; vel aequis adii itteret auribus alicua monita, quasi meliores ipso Cicerone , qui exprobrantes sibi suae orationis
vitia tam libenter audiebat ; studuimu tantoperE castigare si quid amici lucti a.
te inueniliter censuissent: nec quidem erubuit, ut quae dicebat gestu, & actione , 'compleret, Roscio Comae , ct .msopo Tra do sedulam operam dare, Idem Platarebas in eius vita.
His autem exemplis, commodε, clas reque monemur, quam futurum sit utile Concionatori, si animum suum exoluerit omnibus humanis curis, priusquamia suggestum ascendae, quamve oporteat , ipsum ad id munus attenta precatione a 'praeparari. & quanta sit eorum vecordia , . qui sic ad concionandum accedant, quasi vile negotium aggrederentur, aut priuata rei causa illuc venirent. Concio nato. ribus hisce, qui non vitant animi sui iudi-eium, idque sicuti Oportet, suspectum is habere nesciunt, vilis est Animatum salus , vile diuinum obsequium, nec ea cura in pectore illis vivit, ut sapientiae per fectionem assequantur illam, cuius amore, & siti , t veteres esse pereginatos accepimus oratores. Nouos alli Magistros, nouosque philosophantium caetus,exco tendo animo semper inquirebant , idque cum facerent, se tamen esse nulli scios pro. fitebantur: iudicium suum in Omni proposita quaestione suspensum tenebam , dceo ipso tempore, quo mortem haberent praecoro ijs conceptam, studium erat ipsis di laete aliauid, & commentari. His min.
pterea vernis, orati de modest. in os t. --rum quemquam ita monet, exterretqueis Naaianzenus: Magnum quid est doceretri verum di scere periculo calet. Curtei is sum facis pastorem, cum sis ovis Curri caput esse contendis, cum pes existas Cur ,, exercitum ducere quaeris , cum inter miliis tes adhuc censearis Cur magnum , sedis neutiquam tutum lucrum maris sectaris , is cum Line periculo terram colere possis is Sane si vires secundum Christum, sensus,, que habeas exercitatos , tibique lumen sis splendeat cognitionis,loq uere sapientiam, ,, quae profertur inter 8erfectos, nec non a is sconditam in mysterio,& illam cum tem-M pus caeperis, fic tibi credita fuerit. o bus profecto verbis Sacra Concinnatorum satis eruditur schola: Ipsos videlicet incomptum , & impolitum minamh decere sermonem a sed nimis cultam , diuquo elaboratam tamen valde dedecere elooquentiam οῦ Quoniam . Non quaerit aeger medicum eloquentem,sed sanantem,epist. s. suo Lucillo scribit Stoicus . Siquidem oratio, sententiae grauitate , & veritate adimata, etiam sine fuci suffragio placere siniet. Non enim, e caelo, quae uti montes in audientium vallem citanduat, recipient
430쪽
documenta, sed ab Ethnicis, vanisque viaris tumida vel ha,6c inflatas potius mutua. xentur sententias. Sic itaque euangelicus Concionator,suam concinnet orationem,
ut quicquid in ea inuenitur virile sit, non molle, atque tamineum, sed constans, de aere: Nam veritatis amator, Euangelijque administer,ea proferre tenetur, quae delinquentium excitent lachrymas , non quae evanidos lucrentur plausus concionatoris. unc Paulus I .ad Corinth. 2.inquit: Nos auinis rem rion spiritum huius mundi accepi
is mus, sed Spiritum, qui ex Deo est, ut scia- is mus, quae . Deo donata sunt uobis , quae is & loquimur, non in doctis humanae sa-- pientiae verbis, sed in doctrina Spiritus ris spiritualibus, spiritualia comparantes.
Inexcusabiles propterea omnino sunt, et vesana quonam iactantia, sacra ita egressa est Praedicatio conuenientiae , de honestatis fines; ut iam deforinitatem in ea tot il- Ii verborum nosculi portentosam habeat, nec amplius ferri possent inanis gloriae signifieationes, atque indicia,posthabito ininterim animarum fructu . Non enim tota de tesse Concio compta, & ornata , sed certis tantummodo locis, ic ubi res ipsa , di argumentum postulat. QNndoquidem: ., oratio vultus animi est . Si circumtonsa is est, dc fucata, dc manufacta, ostendit illum is quoque non esse syncerum , dc habere aliis quid tracti, Lucili O,epist. I I s. scribebat Seneca . Vellem interea legirent ea, quae Patres antiqui in eos, qui diuinis utuntur
in rebus inani sermone, dc ornamenta conquirunt sucata; reliquerunt scripta .
Intelligerent sane, quod si Gregorio N
etianzeno ut caeteros innumeros mittam
infelix videbatur esse s qus tamen faelicissima erat aetasin quomodo ille tandem am-ceretur, si de concionatoribus hisce mea-oosis, atque leuissimis, unum aliquem forte audiuisset. Fuit quondam tempuS orat. M ai. in laud. Athan. inquit ipse in cum res no-- strae norerent, ac praeclarε se haberent et, . cum nimirum luperflua haec,& verborum ., lepore, atque arte fucata tractandae Themis logiae ratio ad diuinas caulas ne aditum is quidem habebat. verum idem erat calis culis ludere, inversionis celeritate , ocul ,, Ium obtutum fallentibus; aut omnigenis,
,, dc lasciuis corporis flexibus spectatores lu-M dificari, quod noui quidpiam , ac curioside Deo , vel dicere, vel audire . Simplex,, contra, ingenuaque oratio, atque doctri- ., na, pietas existimabatur. Verborum sepius quam sententiarum ornamenta illis summopere placent: quod genus ubi se quenter adhibeatur pondus , dc authomatem abrogat orationi, dc sunt ex ea figu-
Iarum copia nonnullis praecipuae leuitatis, ae languoris. Credunt enim positam essestyli, oc orationis elegantiam in eo, si res . dc verba quaesitae vanitatis congerere, dc ostentare possent:atque persuasum habent eloquentiae, vel doctring famam , opinionemque omnibus modis esse colligendam . Quare si putent in orationem cuncta se posse transferre ornamenta 3 illud idem egregie in ipsos cadere videbitur,
quod alias de Principe Pictorum Apelle
ιιb. 2.mdag. eap. a. apud Alexandrinum legitur decantatum scomma, oc vulgare cauillum . Cum enim discipulum ille situm vidisset ita coloribus Helenam expresssisse ,
ut effigies tota gemmis, dc auro circumluceret; conuersus leniter ad euin : Tu vero
inquit o fili, cum non posses hanc pulchram facere mulierem secisti saltem opulentam . Ita sane, verbis deformiter, lentent ijsque quam plurimis , hi nimis refer ciunt 3 nequaquam vero suis partibus, membrisque elaboratam nobis contexunt
Hinc autem fit, ut uno veluti grege , dca agmine innumeri pene audiantur Concionatores, quorum nonnulli portentosae memoriae duntaxat sibi decus assumere curant. Λlis una te, se concione infinitam rerum molem explicare posse gloriantur . Quibusdam vero ea est inanis persuasio, fore magnos. dc claros, si tanta dicat velocitate, ut non Parthorum eqai. non aues ipsae possent superare cursum . Alii demum , multa quaesitae aspcritatis congerere nituntur vocabula, longamque authoritatum seriem tantum ad plausu in; dc opposita contrariis contra ia, sucata quadam arte, velut ad ingenii potirpam,dcludum, eos saepe saepius non pudet inuti. liter iterare . Me quidem hoc alias minime latet: In tota, scilicet dicendi arte, nullum esse maius, illustriusque lumen , amplificatione recta, dc vera; clim ex Tulis tio, de partu orat. sed . 23 . u. 33. sit grauioris quaedam aifirmatio, quae motu animorum
conciliet in dicendo fidem. Unde apud
Caussin uin, lib. s. de eloquentis sacra ,σ humana. cap. I. Orationis eloquentes viri nominarunt Animam οῦ Sed' quia plerique Concionatores,in quo huiusce partis laus, dc persectio posita ut, vix capiunt, dc in teli igunt; haud parum hallucinantur; ecdum augendi itudio ptariunt in omnibus, miseras aures importunissima obruunt garrulitate .. Ex istiniant enim rem amplificari egregie,cuin inutiles digressiones,dcadiuncta inulta idem significantia , dc oppositas, atque contrarias inter sese voces coaceruauere . Ex hac quidem profecto congerie,ab Eini neruissimo Federico Bor- romaeo lib. a. de sacri a . tempor. σω. laris appo.