장음표시 사용
71쪽
se trum decret O , faustaque omnium accla se matione, iam denuo Magister agnitus, ., &sblemnis Seruorum Doctor receptus, ,, mirisque laudibus commendatus . Le.., ctoribus , Auditoribusque huius Ordinis
mandatum fuit, ut priscorum cxemplo,, OmneS, eius eaplicandae doctrinae, sedu-- lo intenderent, uteron. Mamarias Medulla in Henr. ream. Anno vero I 633. er ita tanti Doctoris, neminem ne latcrent monumenta; selectum in Urbe, titulo Sancti Marcelli Gymnasium, Collegiumque instituendum curarunt; quod cum Variis temporum vicissitudinibus huiusniodi
decretum , ad Vsque annum 663. execumtioni mandati minimὰ quiuerit: eodem illico anno, opiatum Gymnasium in lucem Relicissime prodiit. Cui profecto;
doctissimi , ac disertissimi, ut publicae vil- Iitati ipsorum nuper testantur demandata scripta, priores prae caeteris: etiam indulsere magistri, Georgius scilicet Sotaia Turritanus nunc Episcopus Bolanensis; atque Hyacinthus Maria Grandet Viennensis , quippe qui , adco strenue. diligenterque , bacris , Humanisque literis
Mauarunt operam , ut Clemens Nonus PontifexMaximus, Studentium iuuenum,
tam celeri permotus proicctu; allustrissimo ac Reuerendissimo Domino, Domino Ludovico Giustiniani Assisinate Episcopo, qui tunc Supremi Servitarum hia-gis iratus fungebatur munere , instantes; anno dcinde I 669. Pontificatus vero Il. nono Februarij Kalendas, praefatum Collegium literis approbarit. ex Registro Ordin. Denique, ut Doctoris solemnis Henrici , scilicet , Gandauensis , praeclaram omnes, ex Seruitano instituto sectarentur doctrinam , Reuerendissimus idem Georgius Soggia, ex Platone de regiis p d D. Optime callens, in iliciaria quoque repu- blica, Vnius dominationem, honis con- ,, iunctam constitutionibus , quas leges vo-M Camus, Omnium optimam esse; vix summo , suarum ob virtutum praestantiam a
eiusdem instituti suscepto regimine z anno deinde Io7p. has leges pro moderan dis Collegi js consulto sanciuit, ita man dans et Et si nostrae Religionis Constitu-ν, tiones cap. I 3. de Staden, optionem Regenis tibus dent docenda summam, aut Henri- ,, ci nostri Gandauensis, aut S.Thomae , id- ,, que merito, quia cum ipsae emanarunt, ,, adhuc non erat doctrina Henrici explanari ta I tamen cum eandem nunc satis declari ratam ,& propugnatam dederimus, lai
is in Theologicis. quam in Philosophicis , M praecipimus omnibus Regentibus , & Le- ,, ctoribus sub poena priuationis officii, ut is non aliam, quam docilinam Henrici in . ., materia Scholastica, tam Philosophie , , qua in Theologica . studentibus suis diri ctent, publiceque defendant dic. ex let. Itidior. σ collegio. cap. 6. Itidem, nec lauctitate celebres, in icholis huiusmodi,vn.
quam iurandi renucae morem , dum
b. Ignatius de Loὶ ola, 4 par, C fit.eap. 4. S. I. Patribus Societatis districte mandat, ut in Theologia legatur vetus, & nouum Testamcntum , & doctrina scholastica D. Thouiae . Quod etiam distructius praeceptum fuit in quinta Congregatione ge- nerali Can. . his verbis: Sequamur notitiis Doctores in sc holastica Theologia doctriis nam D. Ilioinae; iuxta praxim in libro is de ratione studiorum ponendam , & lis P. Praeposito generali explicandam . Ne is que deinceps ad cathedras Ilicologicasis promoueantur, nisi qui D. Thomae do is et rinae bene affecti fuerint , ab ea vero alieri ni, a docendi munere repellentur. Discalceatis denique Carmelitis i ut alios quamplurimos omittam) a. par. Coinituι.
rap. q. num. 6. sic obscruandum traditur.
ri Lectores Theologiae operam dabunt , Sa. cram Theologiam a Sanctis Patribus, is praecipue a D.Thoma traditam edocere ;is idemque Lectores artium observent; simis minus ab Osticio Lectorum priuetitur.
Prodest ergo non mediocriter, eruditos homines diu, multumque exercita. 3 tos studiose saepius audiuisse, eorumque expertam excoluisse doctrinam, ut cecinit
Sapienti a viro , Oportet lapientem quid
Quod adiumentum a quibusdam neglectum, acerbe satis arguit, & conque is ritur Plin.iunaib.8.epotiard Amram et Statim ., inquit in sapiunt, statiin sciunt Onania οὐ neminem verentur, imitamur neminem,
is atque ibi, sibi exempla sunt. Nec tamen putandum haec dixerim, quasi ab ingenia tyrannidem exercens, aurca expoliando libertate, ipsa serreis: necessitatis nexibus ad statuta documenta velim penitus alligare οῦ nam praeter quam, praecedentibus aperte contradiceretur assertibus; ut cael facies nocturnis sideribus ornata , eam
pulchritudinis pompam ostendit, in qua
tametsi vulgares flammae, ipsa multitudine obrutae delitescant, emicant tamen illustriores quaedam faces, oculosque inusitatae lucis splendore percutiunt; sic in admirabili ingeniorum varietate , licet Praecipua quaedam genera intueri, quibuS homines aguolent,ac propemodum com
poni, simulque a eaeteris , insigni discrimine separari. Ex qua pulcherrima a me γstate existit quidem, oriturque quam si In illima varietas artium, quas dum vari jhomi
72쪽
bomines ἰ pro ei ἰ quam in se experieban
tur fac uitate vatu studiis incumberent, ad sui imum laudis falligi uin adduxerunt. Pindarus quocirca festiuissimus Vates, Cum aliis plerisque locis, tum praecipue Nemeis apud Pierium Ualerianum Ηιe-M rogι. tib. I s. Ingenii proiiaptitudinem, ocra Vclocitatem per aquilam ostendit , sum-sa pia ab eo comparatione , quod praedamas ctia in valde procul distantem , mira per-ν, nicitate nancacatur, visuque ita polleat, γ, Vt protandi. sima quaeque prospectet, quae ,, Omnia ingeniorum acumini sunt acco- ., modata. Idcirco quamplurimi, non quibus tantum moderandae cathedri nulla debebatur praescriptio, verum etiam quos in verba iurare Magistri vinciebat institutum, post susceptam prouinciam , dum sibi genioque vacarent, noua excingitarunt inuenta, altiores, ut ipsorum testantur volumina , posteris dederunt
speculationes cTalia me consuluisse nihilominus foteor , non quidem ingeniorum acuminis ad scientiarum apicem , causa nectendi viam, sed tutiorem, firmioremque struendi duntaxat, cum scriptum sit Eceles 3.s, Non ventiles te in omnem ventum, α,, non eas in omnem viam . Et Ierem. 6.,, State super vias, & videte , & interroga , , te de semitis antiquis, quae sit via bonaia, is & ambulate in ea , & inuenietis refrige ., rium animabus vestris. Quandoquidem ., a vulgata recedere opinione dissicillimum is esse arbitratus est Pausanias in Lacon. siue histor. lib. 3. Quo sane fit, ut opinandi tot
varietatibus , altercandi gliscat occasio, sciendi deficiat;cum veritas scietitiae amo ucatur scopus.Ideoque disputantium minres , hoc ingeniose expresut emblemato Pier. Valet. ιn Hierost. einea. lib. a. Art, is fices inquit in industrium ad silicem,& finis cum lucernas suas accendunt, & operi se M accingunt alacres . Contra nu*atores a ,, verbis ad verbera, & caedes deueniunt, , frequenter. Vt veritas ex disputatione pMis tet, & elucescit; sic altercando amittitur.
io inde Bochii Epigramma. De silicis venis excussa ut semina fiammae Excipit arenti fomite materia ;Inde suam accendunt pro se sibi quique
Extemplo, & eaecas discutiunt tenebras Sic disceptando studiosi in luminis auras, Verum ipsum e latebris excutiunt cito: Contra altercando nimis id plerunque S phistae Funditus euertunt,insidiosa cohors. Tolletur igitur huiusmodi opinandi, de altocandi eiuranata libido, si maiorum placitis firmiter haereatur: Etenim, Antiquis quod placuit, & nobis phicere debet , Gog. veteribas placet. l. I pactis.C. de testamentis Lussamota omnia, o C de appe ω. praecipimas in D.
In disciplinis tradendis, ut laude prsmio. que dignam vitam instituant auditoribus maxima diligentia a Praeceptoribus adhibenda est. Rerum idcirco magis , quam verborum satagere debent. a UM MA R I UM .
I Praceptor- non tantam est, eas quibas incumbunt tradere disciplinas, sed Muper moritiis ,σ exempli scipulos ad ipsas,re
manitue comprehensa , v imus ipsamet humanitas eam amuitia, fia potius a=abselitate comariitur, euvias .abilitasis etiam finis, tu media assignantur.3 Malii ex prae uribus erga suom auditores in docendo assabilitatem indagare stadent ppaucis tamen et dem conceditur assee tio ς quod vari' plurimorum ostenditur exemplis. 4 Causa cur diseipuli Diam ut plurimum , vel nihil imbuantur diseiplinis, dua a Inan tam λ Seneca , nimirum , van ea in ρη
eiuIdem exemplum . inare prouidus, σsedulus Doctor , ut astabilis sit, mores , motusque suos , omnin3 comportere deis
s Suos monu, moresque componet sedulas praee ptor, si tria pra eaterιs prcstabit;nimirem, ut dicenda preferas, in taeenda reticeat οῦ deinde, ut Auitorum se aptet capacιtasi et tertιὸ denique, ut sine superbia, arrog tia doceat . 6 Iem minus nocet incauta locutio, qiam indiscretum silenιiam . Discretam autem μ
7 Domina , praceptorumque finis prae aὸ
eaetbobcorum , audirem debra esse vi litas , alque emolumentum ἶ quod eam
ex sacris, iis ex profanis literis lati de
73쪽
o humilitas ita seruanda est. vi re.
rendi non frangatur autMritas et qM. Mesaeuiendi audacia debet co edi,nee paterna emitti ditetentιa; qaod nan tantum Chrsi Domini, atque Apostolorum , vertim etiam aliorum quamplurium ostenditur eum. ptis
Non hercle dubium, quia plurimum in
animis valeant humanis monita, & ad i hortationes, quas idcirco commendat Plato in Emissemo; complures leguntur apud Iamblichum defecta Disagoreorum, quibus quoque Pythagoras uti solebat; ae varias itidem Aristoteles scripsit, ut ex Laertio, Nexandro, & Stobaeo constat. Quate in docente non quidem lassicit ea tradere,quq ad aliquam pertineant facultatem, sed insuper exigitur , ut voluntati sciat subdere faces, quibus accensus discipulus, amore
ardeat sapientiae; quod vel maximε fiet,
dum opera doctrinae ex aequo respondeant ,, nam eos , qui virtute ipsi ornati non sunt, D eam nunquam vel ratione, vel exemplori poge docere, Ficinus in eiusdem euthydemiis o s, recte ex Platone comperitur. Cum
cnim Doctor non semper utrumque valeat, vel praestet, vel etiam velit : Ex iis, quaeri sint, Seneca epist. Namicum hortatur Lu- is cillum, ut eligamus non eos, qui verba , is magna celeritate praecipitant, & commu- nes locos volvunt ,& in priuato cireulanis tur; sed eos, qui vita docent, qui cum di- ,, xerint quid faciendum sit, probant facien- ., do: qui docent quid vitandum sit, nec unis quam in eo, quod fugiendum dixerint deis a prehenduntur. Haec utique illa ab omnishus expetita disciplina est , quavi D. Tho.
tialem fecit, sub humanitate comprehensam amicitiae coniundia, cuius examen rap. Ita huius libri n. a. ad praesentia mandauimus: Etenim cum humanitas , cui conseritur disciplina, beneficentia quaedam sit, se qui nos inuicem tuemur IIumanus quip-- pe, ex D. Isidoro lib. lo.etymol.cap. g. dici iuria aliquis,qui habet circa hominem amorem,
, , di ministrationis affectum amicitia quo-- que non immerito nuncupata est: Non , o quidem rigorose s ut ex Philosopho S. esb.
., cap. . his verbis docet Angelicus i . M art. I.ad ι. in pro mutuo, scilicet, illo ad. -
tu, stu amore. quo alium quis diligit, sed is pro ea virtute, quae consistit in solis exte- rioribus verbis, vel factis,quae quidem nonia habet persectam rationem amicitiae , sed . . quandam cius similitudinem in quantumia aliquis habet decenter se ad illos,cum qui-M hus conuersatur. Vnde expressiori voca hulo, etiam assabilitatem, ipsam appellati it ibidem q. So. an. I. Quae quidem duo exi
git c subdit ex Philosopho g. etbD. eap. e.
is Caiet. super q. I 4. art. primum quorum is viiuni se habet ut finis,alterum ut medium
is ad finem; nam sinis eius est, delectabilest... se alijs exhibere in serijs et medium autemri est eomponere Verba, motusque suos in se. is riis, ut decet ipsum tespectu illorum , cum, , quibus conuersatur, considerata qualitatem negotiorum ,& temporum . Ita quod si- cui iustitia in iis, quae fiunt, facit ut sine ,, iniuria alicuius verba, negotiaque fiant: δε ita affabilitas eisicit, ut in his, quae dicunia tur, & fiunt, homo non sit homini, cum is quo conuersattir molestus, nec etiam iari modo dicendi, sed ei delectabilem se ia., Omnibus serijs exhibeat, secundum tamen is quod eundem , dc negotium decet. Et hiis vulgariter gratiosi appellantur. Non aris cet tamen affabilitas hominem quin quan-- doque ingerat quis tristitiam illi, cum quori conuersatur quando, scilicet,oportet. Haecis ille. Hanc profecto delectabilitatem , & gras tiam Doctorum, Praeceptorumque nullus
extitit unquam, qui delectabilem, & gratum se discipulis, auditoribusque exhibere cupiens, sedula diligentia, studio peruigili.& acri sedulitate non sit prosecutus, hau1,, ignarus: Molesti, vel non suavis conueris satione, neminem uti posse, 8. etich. eap. S.
Veruntamen optatam huiusmodi paucis datum est adire Corinthum : quin potius humanitatis. & affabilitatis ad omnibus elongati finibus, molestos, & insuaues tandem se praebuere quamplurimi. QuarEimpudentiam pro disciplinis, iactantiam pro modestia, caelerisque virtutibus, suis asseclis intulerunt plerunque. Infaustum
itaque rei eventum , Senecae prae caeteris accidisse Neronis educatori, Dun.nieaus, in is eius reflatur vita, dicens: Senecae datum cri-
mini, quod Agrippinae congrederetur, αδε quod aliud scriberet omnino, aliud sequeis retur; nam tyrannos lacerans, tyranno di-
dascalum se praestabat: Quin ditium linis cupletatum calumni js, ingentes congessi se,, se opes, ac cedrinae materiae tripodas ha- ,, huisse quingentos, eburneis pedibus,aequa-- les uniuersos, similesque, super quibus ve- , , scebatur . Λ dolescentibus porro laetaba - tur intempestivis, V idque ipsum Netois nem impellebat, quem& in matris necemis creditur adhortatus . De Leonida quoque, & Lysimacho, Magni Alexandri princeptoribus tradit Quintilianus lib. IA instit.
cap. . eorum negligentiae , mul Ios temulentiam Alexandri adscribere , quod adulari magis, quam Regem instituere viderentur. Nec relinquendum videtur id, quod ad temnostram Hector Boethius lib. s. de rebus scolicis, diserte scribit, scilicet
74쪽
propagandae causa milium:anlio fere toto, cum iubli inia arcana pietatis, di populo, maioris ieruditionis ostentatione , quam . pietate, proponeret, absque profectu tan- dem redijsse . De quibus Iane, non ambigere liceat; posse id affirmari,quod de qui-.busdam apud Gellium lib. I 7.ev.ς. instatimis dixerat Epictetus, nimirum , Factis pros, cui, verbis tenus: Qua de causa , conspii, ciens quendam impuris moribus;confitenti lingua, improbo tamen studio philosophantem; o homo inquit vide quo
,, mittas, num purgatum silvas: nam uadis arrogantiam ista immiseris , intereant , dcri computrescant neces .r iacturae huius, miserandaeque animo-ε tum cladis geminas suo Lucilio, 'sc - ,, rum 6. causas exposuit Seneca, scribens:Pri- ,, mam,quia homines amplius oculis,quam ,, auribus credunt; deinde, quia lo um iteris est per praecepta, breue, dc emcax perti, exempla . Zenonem Cleantes non expres,. sisset, si eum tantummodo audisset; vitae ,, eius interfuit, secreta perspexit, obseruauit ,, illum, an ex λrmula tua viveret. Plato, se & Aristoteles, dc omnis in diuersum iturari sapientum turba, plus ex moribus, quam ,, ex verbis Socratis traxit. Metrodorum, is de Hermachum,dc Polyaenum magnos vi- ,, ros, non schola Epicuri, sed contubernium fecit. Ciam autem plerique mortalium in excolendis discipulorum animis, aliud agant, aliud astruant, verbisque prosint, exemplis ossiciant; disciplinam tandem proijciunt, labefactant distinam . Qua- mobrem prouidus Doctor,sedulusque magister, carum affabilemque se praestandi inserijs vere finem tunc assequetur, cum componendi mores, motusque suos, aptas media penitus non reiiciat. Id vero ex lolia, Gerar in proa 6.Deerat. triplici O, seruatione optime fiet; dum scilicet cautusis Non proferat tacenda, nec dicenda reti- ,, Ceat, 43. dist sit reflar, in prine. Si seipsum, , , & verba sua secundum audientium capa-- citatem, α ingenium coaptet, oportet. Ac tandem si non sit arrogans, sed humi- lis, de maiorit. ct obed.cap.υD. in princ. Vtilis huius silent ij ex una, atque liberae locutionis ex altera parte ut ab ipsis sumamus
- rius plenam edidit rationem, dicens: Nam .sicut incauta locutio in errorem pro ,, trahit; ita indiscretum silentium hos, qui ,, crudiri poterant in errore derelinquit. Discretum autem silentium, simpliciteri ncrit nihiI loqui, sed dispensatio, siue eominpensat sermonis, di silent ij,2 siue scientia tacendi, ubi tacito opus est . Neque enim
mloquendi id; quod oportet maiores,laus; quam id tacendi, quod prudentia sanrb
ruitur: iuxta illud Nasonis a. ane an odimimia est virtus praestare silentia rebus et ' Et contra grauis est culpa,tacenda loqui. Diuus idcirco Paulus; Ephesinae cathedrae Timotheum instituens Episcopum, Epist.
is a. cap. 2. ut Profana, & inanil uia deui- ,, taret admonuit luculent. : Etenim, quiis moderatur sermones suos, doctus, & pr is dens est, prou.37. cum tempus tacendi, α,. tempus loquendi sit; 4 in1.3.Quamobrem Iesus filius Sirach, dum efficere nequiret, ne interloquendum, peccato aliquo non
implicaretur, sic in Methsiastico suo aeteri conqueritur, dc exposcit. Quis dabit oriis meo custodiam, desuper labia mea signa is cuIum certum, ut non cadam ab ipsis, α,, lingua mea perdat me. Hoc ipsum persecutum, quod in se deprehenderat alio, camuere iubet, subdens eam as. Aurum tuum, is & argentum tuum confla, dc verbis tuis fa- is cito stateram, de frenos ori tuo rectos, deis attende ne forte labatis in lingua, & cadas is in conspectu inimicorum insidiantium ti is hi, de sit casus tuus insanabilis in mor di
At quidem, ne quis propterea alio ex
' capite, semper tacere operae pretium si existimet: Isaiam lamentantem audiat ea
6. Vae mihi sinquit) quia tacui. Reprehem sibilem se agnostit Propheta,quod ozeam Regem, populumque in vitia praecipitim,
verbis non corripuerit: iuxta illudi N is reverearis proximum tuum in eam suo, is nec retineas verbum in tempore salutis, is meles . Ea de re Ieremias, treη. a. iniquit tum, scelerumque omnium,quae iudaicum inuaserant populum, Doctorum, ac Prae is ceptorum culpam taciturnitati, sic lachry- is mans, asciuit, Prophetae tui viderunt tibiis falsa, dc stulta, nec aperuerunt iniquitate ,, tuam, ut te ad paenitentiam prouocarent. A Vbi D. Gregorius a. cura Pallarat. cap. is his interpretatur Verbis: Prophetae quip-- pe in sacro eloquio nonnunquam Do is res vocantur, qui dum fugitiva esse praeis sentia indicant, quae sunt ventura manis
is stant. os diuinus sermo , filia videt
is coarguit; quia dum corripere culpas m is tuunt, in casuum delinquentibus, pro is missa securitate blandiuntur, qui iniquit
is tem peccantium nunquam aperiunt, is quia ab increpationis voce conticescunt .
M Clauis quippe apertionis , sermo correo e ctionis est; quia incre patio culpam detegit, is quam saepe nescit iple etiam, qui perpetrauit. Quod adeo semper ratum, firmum- que habitum est, ut viri, non tantum sanctitate pollentes, quibus sacrae abundant. literae; verum etiam Ethnici ipsi , summo
75쪽
studio id inri mandarint. Hinc Them
dori Gadarei in Tiberium Caesarem linquendi libertas apud Suetonium duod. -- satis ςatollitur . qui xcputans praecςptoris a munere valde desciscere, n,
si eiusdem redargueret crudelitatem et assimilate optime visus est in obiurgando, dum ipsum lutum appellauit , sanguine
macerasit n. Luto quippE, tarditatem imnuens, anguine vero immanitatem:Quandoquidem Μ'gisteris munus censura est; eam nomen ipsum a monendo, siue c. monstrando dicatur, Glos magistro de magis
eterum, ut alterum compescendi mo- tus , & verba, qui docent, praeceptum curate valeant; saep4 meminisse oportet: Disscipulorum saluti, utilitatique, maxime esse consulandum M agistrorum enim sDpctorumque finis praecipue cathoIic
ratio, auditorum emolumentum esse perhibetur, Hedy.p l .art. l I. I. .n.70 quod pia
ne assequentur, si seipsos, ut dinum est ,
, suaque verba, sudientium capacitati, & in is genio coaptent. Qui nanque ea docet,quae ab auditoribus intelligi non valent, nonis eorum utilitatem, sed sui ostentationem is facit, Glos inoran procm.6.deeret. ex 43. di quamobrem spiritus ille paraclytus,utpote summus omnium Magister, qid omnia docet, dc suggerit, Iston. I cae
testem in scripturis sanliis ita disposuit disciplinam, ut non obtunderet perspicaces, simplicesque lateret . c. d sedulo animaduerteas S. Hipponensis Episcopus Au
is verba diserte protulit: - mihi illa venera-- bilior, dc Sacrosancta Fide dignior appare
is bat authoritas, quo dc omnibus ad legen- , , dum csset in promptu, dc secreti sui digni is talem in intellectu profundiore seruaret, ,, verbis apertissimis , dc humillimo genereia ii quendi secunctis praebens, dc exercens,, intenφionem eorum . qui non sunt leum is corde, vi exciperes omnes populari sinu, ,i dc per angusta laramina paucos ad te traii-- ceres, multo tamen plures , quam si necis tanto apice minoritatis emineret,nec tu
M ias, gremio sanctae humilitatis hauriret. Ipsum item Verbum Patris, quod in ase.
sumpta mortalitatis carne, haec commem
. dans, discipulis loquebatur; Vos, sciliceto VUratis me Magister, dc Domine, dc hen ,, dicitis;lum etenim, Darm. I 3. adhue tamen, non iomnibus omnia indit preth prom has 1sed quaedam d*mesticis tantumlaicens: --Vobis tum est nosse mysteriam regniis Dei, caueris vero in parabolis, Gea 1. Et ipsis quo'ne, quae tunc non poterant mr ia tare caute reticebat, Ioam. Io. Quaedam
is vero Ostendebat per signa, subdens: Nisi
is signa, de prodigia videritis , non creditis,M Ioam. 4. Et plura tandem Patri docend is remisit, via in die autem illo. de horia, nemo scit, nisi solus Pater, Nemori nouit Filium, nisi Pater, Math. II. Omnis, ri qui audiuit a Patre, dc didicit,uenit ad me, ri Ioa .6. . Hanc proindε accommodam, aptamque docendi, quibus etiam supernae veritatis nullum unquam emicuit iubar, praeterea uuamplurimi sibi assumpserunt artem: Quandoquidem recondita , rudishus ne paterent mysteria. sed uruditis dua taxat; non scriptam, sed aeroamatica Pythagorici tradiderunt doctrinam Pla-
rareb.ia vita numa. Λpud Romanos test Valerio maximo lib. v. I. maiores natu
in conuiuijs ad Tibias, egregia superiorum
opera, carmine comprehensa pangebant, quoad ea imitanda, iuuentutem alacri rem redderent; quippe inde oriebantur Camilli. Scipiones, Fabritii, per quos res romana , aucta ita fuit, ut uniuerto imminraret orbi. Ne Procerum mollia nimium defatigarentur ingenia, apud Persas simplici quandoque adhortatione usi sunt ininstitutores; idcirco Rex , puerum habebat cubicularium, qui mane regium thalamum ingressus, his illum expergefaciebat
verbis: burge Rex, ac negotia cura , quae te Meloromasides curare in siit, Plataret, in tib ad prine. impeiis. Vt blandientium omisnem euitaret fraudem , Demetrius Phalereus, Ptolomaeum Regem admonuit,commmentarios de Regno, dc Imperio compararet, volueretque: Quae nanque dubitant subire Regibus adulantes amici, haec deinscii pia in commentariis sunt, in in a mon de Regno serm. 4s. Prolixitatein, garrulitatemque ut effugerent,in Delubro Apollinis Pithii, non iliadem, non Odysseanti , non denique Pindari carmina descripseri runt Amphyctiones, sed Nosce te ipsum: is Ne quod nimis: Sponde: Proxima est noxa: admirantes dictionis succinctam tenui- . talem, quae in breuibus verbis, sententiam solidam complectitur, Plutarch. de garrulit. Verrius Flaccus libertinus, docendi genere maxime inclaruit: etenim ad exercitanda discentium ingenia, aequales inter se committere solebat, proposita non solum materia, quam scriberent, sed & praemio . quod victor aufertet: id erat liber aliquis
antiquus, pulcher, aut rarior , Sueton. demiast. gramm.aO. Ac tandem, relictis aliis, vencilius, ac talicius per sensibilia ad inteli gibilia, cunctis aditus pateretur, Notas ,
. Imagines, Signa, & Hierogliphyra in Egla' ptios, caeterasque nationes antiquitas inuex it, D. August.'UL ὲ Io.
76쪽
s aediliret scientia, sed inflet plerianque MCM M. t. p. s. idcirco praeceptor am non pauci, cathedra tumescunt , suggestu i ,, perbiunt et Nam habet hoc proprium d is ctrina arrogantium, ut humiliter nesciantis proserre, quae docent; de recta,quae sapiunt, recte ministrare non possunt, octori iup --6-decretax 46.ssi Lea' i .is priM. Quare Verba motusque suos aegre component, ut
delectabiles, assabilesque se praebeant in s rijs: quandoquidem ex Claudiano de πιθιο μενῆ aute/insulatu . Inquinat egregios adiuncta iuperbi M.
Euripides in Glauco unde concinne, lep, deque in quosdam haec protulit tumentes. Quicunque ciuium vir arrogans faetitis nec amicis, nec toti civitati familiarem se prςbet, aut affabilem. Nam quanto sibi quisque est vilior, tantum alijs fit cariori 6c pretiosior. Sunt igiis tur sedulo monendi scholastici verba ,, enim sunt in Augustini tib de CatecHriam is dis rudib. quae etiam habentur . 38. dist. ut ,. humilitate induti Christiana, discant nonis contemnere, quos cognouerint morum ,, vitia magis, quam verborum deuitate; sedis cordi casto linguam exercitatam non conmis serre audeant, quam etiam praeserte Con sueuerunt. Hae quidem canonica tertia
illa. Doctoribus,dc Magistris exhibita cautio est, cum per Glossam Doctoian petram. 6. duret. allegatam luperius ι tum per Giose iam Humius doctri . de maiori oe obed. ω'IT. ex UM . Qaae ita seruanda est subdits D. Gregorius lib.I. 'nivi cap. -- γ ut nonis non soluantur iura regiminis: ne, dum ,, Praelatus quisque,plus se quam decet dei j-- cit; subditorum vitam restringere sub di- ,, sciplinae vinculo non hossit: de sic seruan- ., da est disciplinae seueritas; ne, dum plus. ,, quam necesse est Eeius accenditur, manis suetudo funditus amittatur. Etenim nec Muiendi audasia debet concedi, nee M . terna diliWtia omitti 23 cireuinetiis diones ad H . Quia dum nimium seruatur ., humilitas,regendi frangitur authoritas 36.
is dist. φ-Mὸ necessius σε. Sic prolacto suamptofitetur doctrinam Magister, de seruator noster, Math. i l. Discite a me dum inquita, , quia mitis sum, & humilis corde : ubi Hu- ., go lib. .de clavstio an ina, ita docet Ecce ,, mel humilitatis, cum dulcedine mansue- is rudinis: sicut enim mel concordat in coa- ,, sectionibus medicinae cum omnibus diueris sitatibus specierum, sic humilitatis dulce- ,, dine condiuntur omnia genera virtutum. Idipsum pariter docuit Timotheum, Epirum eap. a. hisce verbis gentium Doctor: , , Seruum Domini non oportet litigare, sed
, . mansuetum esse ad omnes, docibilem,pat, , tientem, cum modestia eorripientem eos, is qui resistunt veritati. Quod , ut celebrisuipsius astrueret etiam exemplo, donis sibi diuinitus eoncessis, minime supcrbiens,
fratrum orationibus plurimum eonfidens, 2. Corintb. I. Roman. r3.s r. Nent. 4. His sane verbis r. C. Harh. r3. humilitatem
is suam omnibus expressit. Ego sum ci ,, quit minimus Apostolorum , qui non ,, sum dignus vocari Apostolus. Et I. T, , , moth. I aesus venit in hunc mundum pec- ,, catores saluos iacere, quorum primus ego sum . Socrates item ut praeclara de Ethnicis gesta quoque recenseamin ex Philos phis omnibus summus glorii contemptor, quam sese quotidianis conglegibus humilem praestiterit, docent Platonis Dialo. gi. Tandem minime reticenda videtur Ioannis Plei Μirandulani nunquam peritura memoria, qui tantam propriam magni fecit doctrinam, quantum utilitati E clesiae, & eliminandis, explodendi' ne a uersis erroribus conduceret: quin etiam ad eam persectionis metam peruenit, ut parum curaret, si eius commentationes non sub proprio ederentur nomine , dum tamen idibsum, quod sub Pici nomine mcturae, fuerant, asserrent hominibus emo lumenti , I mes nancisas in Mas vita. Haec itaque sunt,quae bonus tenetur O, seruare Praeceptor, ut homine di inm, rationique consonam vitam suis instituatis auditoribus. Facessant igitur, qui docereis nihil possunt, quo melius, sapientiusque is vivamus, ex Tullii fiagmentis de ροι mis phia, siue HeruUM.
Quibus Libris , quibusaue Authoribus,
Doctores incumbere debeant, ut sanam, & stabilem undique prodant doctrinam .sUMMARIUM
a ramo alit i genium, o sectura per exere tu suscipit incrementum , vade inebre. o victior quis diurarum flinio fit, in quo ,
77쪽
quam bonos: fertis enim ingen s immo
rari, o innutrirat oportet, si volamu li. quid sisbere . quod in animo MMiter fe- deas '. cum Urabat meatem librorum muniitais r irarὸ probatiores semper legeudi. sunt, omis gregari s. 4 Ad Sacram , Sauctorumque scientiam , υηut 3 quin etiam, nullas requiritur liber, cama Deo pleruηqRe i undatur . Caeteri m ad alias scientias, o inrtes, plurimi, O opti- . mi necessar μηt I quos celebrium numero-m hominum bibimberis, per totum diffusis orbem fusis genitur. 1 Libri, quibus ad studium , literarumque exercitia mi oportet, d beat esse boni, determi-uatι, necessarii, probatin qua=e bonitatevtpotu carentes, damnantur in pinnis, ha-retieas misitaret,aut falsam eontinentes re inligionem, superstitiosi, obsccni, ev famosi, sue infamator . o Lectio malorum librarum bamus quidam est, quo inescantur impradentium mentes, quod diuersorum cladibus, σ ruinis lat/ ostendi. tur. mare medio omnino tollendi funi,cῖm ad insta Gntilla, cineri doloso βρρο-
sta , si aspiciantur quidem latent, s verὸ
tione bonorum ιιbrorum , unum nobis, eum.
que optimum , in facultate , quam consectamur princFem eligere , catus pabulo potissimum innutriamur et quod spectarismis quoque viris eam g se videtar , qui singulares aliquos habuerunt authores in de ιichs, eosque ἡ sinu rarὸ depenebant. s Libri quamumsatis est permuthuιur. Heri- qtie tamen, qui non tam disciplina , quam molaptati , edi tacta itis Iιbros querant, ' hane somachantur facultatem; unde a L 1- eiano meriis irridentur . Nam si eodem modo Doctor se habet ad libros, qvδ miles ad arma 3 non minus apud illos Iιbrorum , quam apud hos armorum lauιitis est super
o Cum non omηes probeηtur libri, maxime ea uendum est, ne Musais atque studiosorum Bibliothecis, inutiles, ct pernatio approximentur . Quare meritὸ fabulatum legitur, Parnas ad radices, Consule Torqua re, in quodam constituto ho pisio, antevam ui fustium admitterensar x Mntis, omneshbros, qui edebantur, per quatuor saltem dierum deradas, confultὸ fuisse detentos. Io Multa dantuν in radicibus, quos etiam fummi. viri, rabilissimique Auctores scripserunt, fenera animaduersione digni aliut plurimis, variisque oenditur exemplis. .Qua Nin Ietendo, maxima cara actibenda est,
M quadam, qua alias ira ilia men a
Iure videntur . ab tucautis inexpertis, tanquam probata , purgataque recipio
Vmani facultatem ingenii, per facem
esse explicandam non immerito sens I iunt Antiqui ' hoc enim Promethei cen- ,, ties decantata fabula , in Proti ra, meis primus docuit Plato οῦ Ex qua na ri. ratione colligimus inquit Caelius Aug. M Curio lib i. Hieroglyph. eomm. ad Pier. Ner. M lib. 9.ὶ per Proci, et heum facem accensam, is quae ignis furtum significet, tenentem ingeni3 vim in inueniendis artibus, ar-- Iiumue inuentionem, & ipsum inuento. ,, rem denotari. Fax enim animae illa visis est, quam Aristoteles intellectum agen- tem vocat , quam Plato in Egyptiorum is Theologia caelestem igniculum, lumen cieri extrinsecus adueniens appellarunt: cuius,, proprium munus est artium inuentio . Quia vero rix. siue Lucerna i Fax enim iaeundem cum lucerna venit usu aisad Gainctam fratrem Io.3. epist. . stribente Tullio,
Aliquid se ad ligneum lychnum, non sine desectatione scripsisse) si oleo, aut quovis alio , ad luminis vivacitatem , quo pascitur destituatur liquore, cito deficit. S extinguitur; ita sane hominum ingenia nisi debitis foueantur alimentis, hebeia'unt statim, & areat: Nam ubi incrcmentori locus non est , vicinus occasus est , Seneca de consal.cap. 23. Alit autem lectio ingenium is 6c studio fatigatum, non sine iluuio tamenis reficit, idem epist. sq. Quandoquidem Lectura per exercitium suscipit incrementum
trimentum. t. de iure sis ιι non intelligitur. .diut fratres. Et melior, & doctior quisque literarunt studio fit.F. ad exhibendum ι .stensat. ad exhibendum. Cς terum , cuin tam suauis, dulcisque sit per sapientum membranas , ac literas meditatio nostra, ut inter librorum aceruos per vigilias ac labores pleo runque vii am non tam Producamus, is quam prodigamus; Studio enim nimio mis incumbere, solet aegritudines inducere . ,, Glvis declarauit,clement. ait. II. Et nunquam is morbi possu ni, causis manentibus, deleri, , , Femes. patbot.bb. I .cap. I citatis idcirco, certisque monitis, nimia coercenda eii legem di cupiditas, & insanabile desiderium, MI-luonibusque librorum imperandum, ut . sibi temperent, & meminerint breuem . esse mortali uin vitam, librosque prope infinitos. Quρmobrem prae caeteris in hac re , ma- a iuro iudicio, Philosophum benecam au..dicn-
78쪽
A diendum puto qui Epist. 4s. sapienter
,, omnino, haec Lucillo documenta praebuit. is Non refert inquit quam multos librosis habeas , sed quam bonos . Quod iam is Epist. a.diffusius huiusmodi expresserat veris bis et Illud vide ne ista lectio multorum is authorum, & omnis generis voluminum is habeat aliquid vacuum, 5e insatiabili. is Certis ingeniis immorari,& innutriri oportis tet, si velis aliquid trahere, quod in ani- , , mo fideliter sedeat: Nusquam est, qui ubi-
,, que est. In peregrinatione vitam agenti- ,, Rus hoc euenit, ut multa hospitia habeant, is nullas amicitias. Idem accidat necesses
ri eliiss, qui nullius se ingenio familiaritet M transmittunt . Non prodest cibus, nec ,, corpori accedit, qui statim sumptus emitis titur . Nihil aeque sanitatem impedit,
D quam remediorum crebra mutatio. Non ,, Venit vulnus ad cicatricem, in quo crebro is medicamenta tentantur. Non conualescitis planta, quae saepe transfertur. Nihil tim ,, utile est, quod in transitu prosit. Distra- is hit animum librorum multitudo.' Itaque , , cum legere non possis quantum habueris, sat est habere quantum legas. Sed modo,, inquis, hunc librum euoluere volo, m is do illum. Fastidientis stomacus est multa is degustare, quae ubi varia sunt, &diuersa ,, coinquinant, non alunt. Probatos itaq ue semper lege, & siquando ad alios diuerte. M re libuerit, ad priores redi: Haec ille: non ,, quidem, ut variorum librorum lectionem diserte condemnet, quemadmodnm plerique non recte sunt arbitrati quis enim maior librorum helluo quam ipse' qui
- omnes ita peruoluit, ut maxima quaeque tractans volumina , non abstineret ab infimis ; quod eius eruditio multiplex, dc factum ad omnia ingenium, satis indicat sed vel ut studiosorum auidum compescat
,, animum, dum oneret discentem turba M,, non instruat . vel ut omnis sub specie disci- ,, plinae mendicata amoueatur ambitio,quae-- situsque luxus duntaxat, dum: Non istis
,, studium, sed spectaculum plerunquo
,, comparentur. Ita ipse de tranquillitate ani
Nee dubitandum sane, quin si quis 4 scientiae Sanctorum, aut morali Phil sophiae studere velit, uno libro possit essO- contentus quo sensit eximius ille Iheo.
-i Iogorum apex D.i Thomas interrogatus τι apud Nicol. eloquentia cap. I a.
quo pacto quis doctus euadere posset et xespondit si uno duntaxat v teretur libro
eI etiam nullo, ad culmen euangelicae. Persectionis euadere, quemadmodum do Sanctis Apostolis, actor. a. Hore Abbatemgyptio apud Marul. lib. r.eap. 2. Hildegar ac spanhelmeli abbatissa, apud Authorem
vita ipsius atque alijs non paucis, passim legitui apud Historicos . Veru tamen, alia scientiarum, atque artium ratio est; Neminem quippe inuenio inter doctrina celebres, qui librosiauido non conquisiverit, oc cum multos possideret, plures non optarit. Quod studium non
modo in Ethnicis viguit, apud quos cele-hres illς fueriti Bibliothecae, ut psymadiae seu Osymanduae Egyptioru Regis,qui primus que memoria seruet nobile struxerat, Bibliothecam, Sc in eius hoc praescripserat, fronte: Animae, scilicet, medicamentum ,
nis supra ducenta millia voluminum3 α
Ptolomaei Philadelphi plusquam septin
gentorum , Hieronym epist. ad Chromatium 3 aliorumque apud diuersos Authores et v rum etiam Iudaeis, Esdrai. 3. σ6.
Math. a. ac Christianis statim post tempora Apostolorum, summae curet fuit varios libros in usu Doctorum congerere. Itaque Alexander Episcopus Hierosolymitanus celeberrimus praeclaram Bibliothecam Hi rosolymis instituit; in quam virorum E
'elesiasticorum scripta, ut Berylli Hippolyti , Caij aliorumque reposuit, vibus, αχ adiutum testatur Eusebius Caesariensis Episcopus. Caesareae quoque Bibliothecam aperuit Iulius Affricanus, quam postea idem Eusebius, Ac Pamphilius presbyter
ad triginta millia voluminum auxerunt, ' apud Nicol.causs. Deo superius adducto. Quod
profecto nunquam secissent, si libri unius usum duntaxat sufficere existimassent; Libri enius ad scientiam sunt necessari , 6.
Decret de vesi sigη. eap. .s. Nec quicquam ex his insurrat erronum σέ.
Redeamus itaque ad Stoici nuper indiss cta consilia, si librorum, scriptorumquυ percupimus utilitate frui, quae nisi supρutatio me fallat, quatuor hisce omnino pendent initijs, videlicet, ut boni, delet' minati, necessarii, de probati sint. B nitatis carentia, omnes coercendi videntur in capite, qui Religionem quoquomodo laxantes, impii, ac sacrilegi haeretica dogmata ponunt, Pius 4. Din. a. Busiarii3 Bulla Cana qua sub Vrbano Summ. Pontis anηsI627. lecta fuit tom. Baliarty s regula 2 . Iu-dieis. Sicut libri omnes, dc scripta Gemmantiae Hidroniantiae, Eromantiae, PyrOniantiae, Onomantiae, Chiromantiae, Ne-gromantiae, siue in quibus continentur Sortilegia, Neneficia, Auguria, Auspiscia , Incantationes artis Magicae, Iudicia . Astronomica circa contingentia futuinis , aut ea , quae ex libera pendent hominum voluntate, Sixtus s. Bulla Gli, o Terra
inter constit. sius num. I7. Vrbanus s. in alia. Bulla, qua incipiι: Scrutabilis. rens.indicis. Itemp
79쪽
Ita in .qui amatorias,& obscenas ex prosessotractati I cxceptis ramen ab auriquis ethniscis conscriptis propter sermon,s c lcgantia iii, Tandem ealcripta, siue libri , qui irulenter absque mctu paen aut cura occori, & nrodestiae continent pleraque maicdica , in ta , & scurrili nonnunquam , unde apud Iuristonsulios, Osi, co quod famae detialiant alicuius, nuncupantur, l. ia. tabuI apud Lunietae famosis ιibeu. quod. ellam festiuissime cecinit Flaccus l. b. a. sal1r. I. dicens.
Si mala condidelit in quem quis casemina , ius est. Iudiciumque. Δ blatorum nanque praedictorum omnium librorum lectio hautus cst, quo inescantur imprudentium mentes: ilium si conlige. ris i edit, si comprenctis necabit . Scintilla
est cineti doloso streposita a si solum illam
aspexeris, latet, si commoueris , Urit Hamo hinc veluti captus anterist quidam nobilis Bohemus pulchre aci rem nostram duae familiae cognomine Patriam Piscu , qui apud Oxoniam, Angliae Guitalcm, c um in V victi pili libros ostendistet, erro nem Uviclephitatum doctrinam auido arripuit , eamque, conflagrationis ingςntis .instar stimillae intulit in patriam ;aum Ioannis Hus perditi hoininis subdola prolatione , Hussitarum Haeresis , miseram aliquando vilit schemiana, Eneas ρL b dearmi. Behem. a 37. Auspiciorum vero, Di uinationum , caeterarum uque vanaium ,
. quia iacturae acciderit superstationum cW- rioli sipiarum indagatoribus; audire tan rum libeat D.Cyprian viii lib. de idolat.vaminis Regulas inquit auspicia seruauit , dcis captus esti Mancinus Religionem tenuit, is de sub iugum minus est e Pullos edaces lia. buit Paulus, & apud Cannes caesus cilr,, Carus Caesar iie ante brumam in Africam
is nauigia transmitteret monitus, auguriis, ,, ω auspiciis. mirientibu , spreuit, coquo, , facilius nauigauit, dc vicit. Idcm Caesar, is cum essct in . Astrologia non modicum is uersat iis , suam tamcn mortem praeuidere non potuit . Nec minoris exitii Romanae
M litig alias honarum disciplinarum ma-
aurae studiosae, extitit occasio librotum obscaenitas et nam admiranti Surenae λttissimo Parthorum Duci, Cur Romani per ipsum fusi itactique, ab auita virtute tam
cito degenerassem: Aristidis Milesiacata, mollis, & tamincus liber, in profligato
repertus exercitu , causam omnino,
Undit , Plutareh. in Crasso . De ' famotis denique scriptis , mordacibusque Pan uillis, sere innumeros adducere possem in inlaces euentus: quia vero paucis comprehensa breuitas, multarum serum
habet expeditionc in , praec spue cum locus,
tum Meuiu in Uligitis, & Hora in cuiu Ium, qui Satyris, scurrilibusque uictis nismis indulgens, dum aliquatruo Athenas
petulanti carminenccras Iet, In carcc .uconiectus, rnedia pes ι re coactus fuit, ad
lisse sufficiat. Gyratdus dias. 6. bes. N. Secundo vero loco, consultio monebat 7 Seneca, ut certis Ingeni js immorari, α annutriri oporteret . Nil enim vetat inlustratione bonorum , unum nobis eumque
optimum librum ,& in ficultate , quam conlinamur principem eligere, cuius pa bulo potissimum inutriamur, quod spectatissimis vitis video contigisse, qui si gulares aliquos Authores habuerunt in delicijs, quos sinu raro deponebant: Dissa uia bat ut Pliliolaum Plato, ut ipse in Phe- , , done, lub persol a Socratis caeteromni in-M terlocutorum testatur, dicens: aedam ,, audistis a Philolao , quo familiariter uteis hamini die. Platonem deinde Tullius, Pet.vict.vardempturib. in De . sed pracipud. lib.
3 Saap. Io. Alexander Mammeae, eiusdem
Tullii assidue legebat officia, corald. Oal. Phist post. Diuum Paulum Andronicus I m.
perator Iupra caeIeros amauit, Nicetas Bb. a.dc invito denique Tertulliano, Diuus Cyprianus conquiesccbal, mephor. GaII. lib. . bist. ap. 3
C ictu in fastidientis stomachi libros
s plutimos degustataris ad sedandam nauseam , huiusmodi pharmacum bencca in stituit, nιmirum , ut quantum latis est nata bere legatur. Ut ciborum inquit Petraris cha sic librorum usus pro utentis is qualitate limitandus est: Si quidem pro ca
que tamen, qui non tam disciplinae quam voluptati, & iactantiae libros qusrunt; Romaonuit Receptum. Tantumque hac tu pellectili exornant thalamos quae animis exornandi, inuenta est; neque aliter his , quam corinthijs vasis, aut tabulis pictis.
natuisque utuntur. Hinc Lucian.orax. conti indoct. eorum quendam , qui librorum
longa serie tumebat, lepide sic irridet: Simia , iuniper est Simia, ct si aureum culis,, tum portet. & ieinpcr indoctus, qui mul- , , tos libros habet , & si tot ci sint. Quotis Athenis in italiam bylla aduexit., Sapiens, itaque,non copiam, scd vuli sufficientiacii: illa enim saepe pestilens, haecessem P xcolhvtilis. Non paticis ad vi ncendum armoria ni. multitudo iliapcdime suum fuit ira Ucrcor, - ad scientium librorum luxurics no iam critum inerat. Eodem fere modo se hahet
80쪽
m e ad libros , quo miles ad armar. etenim Libri arma sunt seliolasticorum
er νιν ua. Cum miles igitur non ad superfluuin .sed sibi necessarium usum teneatur armorum , cdesertor arules f. de re milita,
ei ἔ aequa lance, ut doctoratus honoribus gaudeat lcuolasticus, sibi utiles , necessariosque libros tantum retinere debet Alax. ad Lartu. tu igrammaticosa. insis. C. de professor.er Medisssib. Io.σ Gemia.in eap. qua ipsis 38. dist. Onia denique scripturis,librisque omnis bus, non aeque arridet nomen, quod suis
indidit Hermes apud Authores Palatii
reperias , in quibus non tam medicina, quam propinatur venenum , ut supra ostensum est; recte noster Seneca , proba tos semper legere admonui tradeo ut ε Muasaeis , manibusque debeant abesse; & inutiles , & perniciosi , quia continent , quae neque scire compendium , neque ignorate detrimentum est. Prudentiae igitur , & ingenii erit videre, qui attingendi , qui repudiandi sint. Idcirco, magno Torquato Parnassi consule . apud Famianum Strad. , qui tib. 3.prolus I. talia finxit, enixe instante .cautum studiose fuit, ut omnes,& singulos libios, a Parnassi, non modo Regia , sed etiam a finibus, eorundem abstineret Quaesitor, nec prius admitteret ad fastigium montis, quam in constituto ad radices hospitio, quatuor dierum de- cadas exegissent, suspicionemque sui purgassent δ quandoquidem non est euriosi
oeuli cursim delibantis, aut praepropere vo-raatis censurare labros, sed diligenter prae scrutantis, omniaque, vel minima in ipsis
cxarata, intime penetrantιs. Quam profecto non concinnitatis, aut venustatis causa,
fabulam tantum apposui; sed cautos resio dendi studio ios, ne ipsos penitus lateat. multa quoque dari in codicibus,quos sum mi Viri, nobilissimique Authores scripserunt seuera animaduersione dignissima proindeque minus illis proficua, ut satis
is erudite tradit Pereyra de repub titer. lib. q. 2. is nurn.6li. Hinc apud Petrum Gregor. θι. 17.
is in Platone criminantur confusionem . M.Athaeneus lib. l I. eap. 22. irridet libros eius
is de republica, & leges ibi latas , utpote haec ri omnia scripta hominibus a se fictis. Theo- is pompus Chius complures eius dialogosis inutiles, & mendaces csse testatur , mulis tos etiam alienos ; nonnullos Antistenis,
is aliosque Heracleontici Brysonis . Aristinis telein quidam vocant Sepiam, illius viri credo lugillantes obeuritatem instar a tra. menti, quod Sepia cireumquaque dimininis dit. Ciceroni non placet Demosthenes, 5eis quidem huius orationem dixere inuidiis olere lucernam . Cicero ipse, qui iuxta is Quintilianum, vim Demonsthenis, Is ,: cratis iucunditatem , copiam Platonis es- fixerat, non placuit omnibus suae aetatis is hominibus cum a quibuidam dicereturis redundans nimium in petitionibus , in sulibus aliquando frigidus, in compositionibus fractus, de elumbis. Trogo displicetis Liuius , cuius orationes damnat tanquamis sceas, & imaginarias . Certe Caligula
is Caesar ut ait Suetonius earum abfuit quia Statuas, & strieta Lucii ab omnibus
o Bibliothecis amouerit culpans eum tan ,, quam Verbosiim, & negligentem in historia, cum siuppressisset triumphos Romuliis partos, & habitos victoria Tuscorum , - quod in historia est 3enus falsitatis dignum is a litione Λuthoris . Lenaeus Pompeio magni liberius . Salustium quod de Pomo peio illius patrono minus recte scripserit, o aeerbissima satyra lacerauit, eum appellans lurconem, nebulonem,popinonem, Cato nisque verborum ineruditissimum iurem. Asinius etiam, Salustium affectatorem nuncupat. Quintilianus, Senecam irridet vocans calcem sine arena - Virgilium carmis punt alij, velut usurpatorem. Nec insignesis Iuristae effugere calumniamr eum Λ--,; nem quidam dixerint Agasonem: Iusti-- nianum , Analphabetumr Boriolum, Mois tum . dc Baldum, Bardum Ex quibus, is & infinitis aliis, quae prudens omitto , fa-- cili constat, multos esse libros omninois noxios, & inutiles, & illos etiam, quosis antiquitas celebrauit, & admirata est, nonis omnino utiles. Haec ille.
De origine scribendi imprimendique ib
bros , eorumque cultu, atque utilitate .
I Ex originaria librorum antiquitate, otiistateasque custa; in cognitionem appνixis ve-vimus , quibus ex eis ad mam stabilemque doctrinam tradendam, pra eaιeris in-eumbendum sit i Seiscitanti enim, cur bonis determinatis, necessarsis, ae proba.tis tantῶm hisis navanda sit opera, satisfactum penitas putamus, si predictorum
utilitas, antiquitas, cuisus , atque mirifica ostendatur origo. a Librorem uomen undὸ derivetur , quibus eoη- ueniat, o qua communiter ιιbri duas H tuta