Sancti Aurelii Augustini ... opera omnia multis sermonibus ineditis aucta et locupleta

391쪽

L. Item verba quaedam ex libro Deuteronomio , velut impura exhorrescens, impurus exagitata quasi Deu Verecundari debuerit, pudenda impiis irrogare vel praenuntiare

tormenta, ne eo comminari modo, ut diceret Quae, mollis in vobis et tenera nimis fuerit, cujus experimen tum non accepit per ejus ambulare super terram prae, teneritudine et mollitie, et elabit oculo suo virum v suum, et silium Suum, et siliam Suam et Secunda SUIS, η et quod exierit per hmora ejus comedet . vom Overo quanto est horribilius, tanto est terribilius. Neque enim a Propheta monendo dictum est, sed minando non ut haec homines facerent sed ne illa facerent quae enSu per- VerSu exercet, et ad haec perVenirent quae sensus humani Sexhorret. Quis autem digne eloqui possit, quam sit mentis execrabilior foeditas, poenas exhorrere meritorum, et merita non cavere poenarum 3 Dicat plane Spiritus sanctus intaminatus et intaminabilis, quod audire anima recusat immunda, et esse non recusat immunda. Immunditiam quippe aVersatur carnis ossensis Sensibus carniS, et immunditiam diligit suam extinctis sensibus cordis. Dicat haec Spiritus Dei, et per horrorem talia mala patiendi, incutiat timorem male faciendi. LI. Idem namque Spiritus etiam per Apostolum loquens:

sensus impios non est verecundatus offendere, dum pios vellet instruere: ubi commemorata impietate quorumdam, qua coluerunt et servierunt creaturae potius quam

creatori, Subjunxit, atque ait Propter hoc tradidit, illos Deus in passiones ignominiae. Nam foeminae eorum, immutaVerunt naturalem usum in eum usum qui estu Contra naturam similiter autem et masculi, relinquentesn naturalem usum foeminae , exarserunt in appetitumn suum in invicem, masculi in masculos deformitatem

392쪽

D OperanteS, et mercedem mutuam quam oportuit erroris, sui in semetipsis recipientes Si quisquam inimicus Apostoli vellet ex his verbis talia dicere, qualia dicit ex librorum Veterum quibusdam locis iste blasphemus,

nonne haberet amplam materiam in qua loquaciter insaniret et quanto sibi viderentur disertiora dicta, tanto detestabiliora maledicta acta reto maxime quia dictum est si Mercedem mutuam quam oportuit erroris sui in semet, ipsis recipientes Oportuisse quippe non est Veritus dicere postolus , ut qui creaturae potius quam Creatori SerVierunt, errori sui mercedem , non inviti haec turpia patiendo, sed libeliter faciendo, recipserent judicio scilicet, non alicujus hominis immundissimi, quem talia delectarent, sed justissimi Dei, qui tradidit eos in passiones ignominis ut crimina criminibus vindicentur, et supplicia peccantium non in tormenta, Sed incrementa Vitiorum. Sapiens autem cum haec audit. p,am magis in hac vita iram Dei timet, qua homo non patitur quod acriter dolet, sed

facit quod turpiter libet et ejus cui talia judicia displi-Cent, Verba insana contemnit, quia in ipso poenam ha raonis, hoc est, indurati cordis agnoscit. Si enim quosdam qui non probaverunt Deum habere in notitia, tradidit Deus in reprobam mentem, ut faciant quae non OnVeniunt quid mirum, si et istum qui divina blasphemat eloquia tradidit Deus in reprobam mentem , ut dicat quae non conveniunt Sic enim oportet haereSe esse, ut prO- bati, inquit Apostolus, manifesti stant in vobis φ. , Sic vasa irae locis congruis et temporibus ordinantur, ut etiam de ipsis notas faciat Deus divitias gloriae suae in Vasa misericordiae δ, quae de massa ejusdem damnationis iunt in honorem, gratia illius, non meritis suis. Ille quippe donat prodesse nobis, non Solum quod docet Veritas, veru metiam

393쪽

CONTRA ADVERSARIUM LEGIS, LIB. I. 383

quod obstrepit vanitas ut cum respondetur inquietissimae

vanitati, auscultetur sinceri Ssimae Veritati. LII. De turpi maledicto arguit vanitas sed turpe non esse, quibusdam rebus turpibus nominati cavendam Ostendere turpitudinem , misericors indieat veritas, et vecorSvincitur vanitas. Nam de turpi maledicto potest a verbosis impiis reprehendi et apostolus Paulus, ubi ait: si linam, et abscindantur qui vos conturbant quod etsi honeintelligentibus benedictio magis apparet, ut stant Spadones

propter regnum Celorum poteSt taranen garrula caecitas etiam in Apostolo hoc reprehendere, contendens quod non de hu urit rem honestam turpi verbo enuntiare. Possunt et ipsum Dominum , qui ejusdem continentiae donum commendans ait Sunt qui Se ipso castraVerunt propterii regnum Celorum . h Legunt quippe isti litteriones sic

enim potius quam litterati appellandi sunt qui legendo litteratos nihil sapere didicerunt legunt ergo apud Ciceronem tale aliquid, unde sibi videantur docto Christi Verba culpare , perditi potius quam periti ille namque

cum doceret, in translatione verborum Obscoenitatem esse

vitandam : Nolo, inquit, dici, morte fricani castratam esse rempublicam Sed Si hoc verbum ipse quod vitari

Volebat, ut Vitandum Stenderet, non vitavit, et quod dici noluit, coactus Si dicereri quanto magis re quae verbo eodem recte ignificatur, ut ab audiente possit intelligi, suo verbo enuntiatur. Atque ut ad illud redeamus, quod isto in Deuteronomio reprehendit: Si Cicero vir eloquentissimus et verborum vigilantissimu appenSO et mensor, quod dici noluit dixit, ne diceretur quanto melius Deus ni agi morum quam Verborum pulchritudinem quaerens atque munditiam, turpe aliquid non turpiter , sed minacitur dixit, ut hoc horreretur , ne illud commitiseretur

394쪽

propter quod ad illa quae audire horroris est, Veniretur PEt tamen cum legitur , aures insidelitas claudit, avertit faciem , exasperat vultum , linguam vibrat, blasphemias jaculatur. Videte si non sunt isti ex isto genere hominum, qui loquente Christo de sacramento Orporis et sanguinis sui dixerunt: iurus est hic sermo, qui Potest eum au- , dire an is quod excusabiliores sunt, qui verba divina quae non intelligebant, non in maledictione, Sed in bene ' dictione horribilia non ferebant. Mirum enim non est, Si maledictum quando auditur, horretur nec Xigendum eSt, ut Verbis non horrendis dicatur, quod ad hoc dicitur,

ut ab exhorrente timeatu : Dominus autem talia dicebat, quae amari praeciperet non timeri et tamen quae insidelitas

Sufferat : Car mea Vere Cibus St, et Sangui meu Verei potus est et si Nisi manducaveritis Carnem meam,

γ, et biberitis sanguinem meum , non habebitis vitam in , vobis δῖ , Si ergo Dei sapientia, verbis sacramento QOngruis paScen animam Credentem , non curavit insipientiam nauseantem quanto magis eadem ipsa sapientia, ubi locus et tempus timoris fuerat, non amoris, Salubrem Olens importare terrorem, non curavit insipienti S errorem, quamvis ejus praevideret horrorem. Quis autem istorum spiritalem novit horrere animae foeditatem, cum Velut Sua quadam fame atque egestate Compellitur Comedere, quae

de suis carnalibus cogitationibus tanquam de femoribus exeunt Θ am illius maledicti, quod iste velut turpe reprehendit, rarus effectus est vix enim aliquando tam magnum est flagellum famis, ut ad nefanda illa compellat cista vero sanae, qua miserorum animiae inopes veritatis ea pro Veritate comedunt, quae Carnalibu sensibu pariunt, Squequaque plena sunt omnia , tanto infelicius quanto nocet amplius, et horretur minuS.

395쪽

LIII. Sed puto me uni libro illius quem misistis, nostro non uno, ne nimium prolixus sit, respondere debere proinde hic faciamus hujus sinem, ut ex his quae discutienda restant, alius inchoetur. Nescio quo enim modo ita libri termino reficitur lectoris intentio, sicut labor Viatoris, hospitio.

396쪽

IN uu NOVI TESTAMENTI LocA, Quae LEGI ET PROPHETARLM ADVERSARivs VELUT EI, CONTRARIA COLLEGIT , DISCUTIUNTUR.

I. ΙΑΜ nunc ea discutienda sunt, quae iste de ovi Τestamenti libris suspragari sibi arbitratur adversus Propheticas litteras, tanquam eas Apostoli Christi sua sententia Condemnaverint. Quod ergo profanas et aniles fabulas et genealogias infimitas appellasse Apostolum existimat divina eloquia Legis et Prophetarum, quia dixi Profavisas et aniles fabulas devita v Et alio loco : Ne intendas, sabulis Iudaicis et genealogiis insinitis, quae quaestioneSu praestant magis, qUam dedissicationem : quis ita nisi haereticus multum caecus erraret cur enim hoc Λpostolus ipse non fecit, si has esse aniles fabulas judicavit P Cur dicit ad Galatas Dicite mihi sub lege volentes esse, legem, non legistis Scriptum est enim, quod braham duos, silios habuit, unum de ancilla, et unum delibera quae, sunt in allegoriari haec enim sunt duo es tamenta δ. , Et ad Corinthios Nolo enim Vos ignorare, fratres, qui pa-

397쪽

CONTRA ADVERSARIUM LEGIS, LIB. II. 387

tres nostri omnes sub nube fuerunt, et Omnes per mare , tranSierunt, et Omnes per Moysen baptigati sunt in nubes et in mari, et Omnes eumdem cibum Spiritalem mandu-n LaVerunt, et omnes eumdem potuit spiritalem biberunt:

, bibebant enim de spiritali sequente petra petra autem, erat Christus δε, II. Nescit autem habere praeter Scripturas legitimas et Propheticas Iudaeos quasdam traditione sua , qua non scriptas habent, sed memoriter tenent, et alter in alterum loquendo transfundit, quas Deuteros in vocant: ubi etiam dicere audent et credere, Deum primo homini duas creasse mulieres ex quibus texunt genealogias, Vere , Sicut ait Apostolus, infinitas, parientes infructuosissima quaestio-nda. Sed si huic tali ii nunquam evenit audire, numquid et contra Evangelium sic obsurdescere debuit, ut non adverteret verba Domini Christi, quibus arguit Judaeos, quod de parentibus non honorandis impietatem ducerent silios su0s' ibi quippe et Dei praeceptum quod in Lege con-SCriptum eSt, attestando commemoravit. Ne ob aliud eos arguit, nisi quod rejicerent mandatum Dei, ut Statuerent traditiones suas. Cum enim interrogassent Pharisaei et Scribo : si Quare Discipuli tui non ambulati juxta tradi - , tionem Seniorum, Sed communibus manibus manducant, panem ille respondens dixit eis : si Bene Prophetavituras i s de vobis hypocritis, sicut scriptum est Populus, hic labiis me honorat, cor autem eorum longe est an me', In Vanum autem me colunt docente doctrinas et

ii praeeepta hominum. Relinquentes enim mandatum Dei, ri tenetis traditionem hominum, bapti Smat urceorum et i, alicum, et alia similia his facitis multa , Et dicohat illisu stione irritum facitis praeceptum Dei, ut traditionem Vehiram servetis. Moyse enim dixit monora patrem

398쪽

n tuum et matrem tuam' t, Qui maledixerit patri aut a matri, morte moriatur . Vos autem dicitis : Si dixerit, homo patri aut matri, Corban, quod est donum quod cumque ex me tibi profuerit et ultra non dimittitis eum, quidquam facere patri Suo aut matri, reScindentes Ver bum Dei per traditionem Vestram, quam tradidistis, et, similia hujusmodi multa facitis δ., Ubi evidenter Christus ostendit et illam Dei esse Legem quam profanus iste blasphemat, et Judaeos habere suas traditiones a libris Propheticis et Legitimis alienas , quas appellasse ApoStOlum profanas fabulas, et aniles, et genealogias interminatas, non haereticus, Sed catholicus lector intelligit. Porro si velim testimonia cuncta colligere , quibus ostendam

quemadmodum et ipse Dominus et Apostoli ejus Lego usi fuerint et Prophetis, quas iste aniles fabulas putat, quando sustici, aut cui non suiliciant ista quae diximus ΤIIL Nec iste adversus Licem Vocemque Dominicam vel

Apostolicam tam Caecus et Surdus eSt, ut ignoret quemadmodum a Christo et Apostolis in libris ad Novum est amentum pertinentibus confirmetur Legis ac Prophetarum et commendetur auctorita S. Proinde excogitasse se existimat, quo pacto Subterfugiat moles testimoniorum in Evangelicis et Apostolicis litteris de libris veteribus positorum, quibus ejus, Velit nolit, CerVicata lingua conteritur. Ait quippe Apostoliam pro qualitatibus ingeniorum in quinque personis locutum In Sinuans enim rudi adhuc populo, inquit, quae Dei sunt, non debuit a persectiori-hus incipere, et consuetudinem ab eis est ustatis excludensa dissicilioribus inchoare, ne noVos adhuc ad sidem perfecta doctrina turbaret. s Deinde Volens quasi probare quod dixit eumdem Apostolum dicentem commemorat si Cum, liber sim ex omnibus, omnibus me subjeci, ut plures

399쪽

, lucrifacerem: et factus sum Iudaeis tanquam Iudaeus , ut Iudaeos lucrifaciam; et iis qui sub Lege sunt, tanquam, qui sub Lege essem, cum ipse non sim sub Lege, ut eos, qui sub Lege sunt, lucrifaciam; et iis qui sine Lege sunt, , tanquam sine Lege essem , cum sine Lege Dei non sim

, sed sim in Lege Christi, ut lucrifaciam eos qui sine Lege

B Sunt i factus sum infirmis infirmus, ut infirmos lucrifas ciam : omnibus omnia factus sum, ut omnes lucrisau iam istas quatuor personas vult intelligi, in quibus Apostolum locutum putat, unam Iudaeorum, alteram eorum qui sub Lege sunt tertiam eorum qui Sine Lege sunt,

quartam infirmorum. Quinta debetur, quoniam quinque promiserat: hanc ut adderet ratio loco, inquit, superius jam dixi Sapientiam loquimur inter perfectos ut

perfectorum Videatur quinta persona. Hoc totum propterea molitus est, ut si quando aliquid de postolica proferretur Epistola, ubi attestantur Evangelio Lex et Prophetae, hoc dicat Apostolum, non sapientibus et perfectis, sed Iudaeis locutum fuisse quasi Iudaeum, vel eis qui sub

Lege essent, tanquam esset et ipse sub Lege Dae per hoc subdol2 atque mendaciter simulantem se apud imperfectos aedificare, quod apud perfectos, non mentiendo, Sed Vera dicendo destrueret. Hanc videlicet ei erroris machinatio-tionem, nescio quis Fabricius fabricavit, quom velut magistrum Veritatis Romae se invenisse gloriatur. Quis non hoc monstrum, non dico sensus Christianus, sed qualiscumque humanus oXhorreat pIV. Primo enim considerandum est, quam e fraudulentissimum et mendacissimum prosit eatur, qui mentientem putat et laudat Apostolum et quod ille dixit non fallentis astu, sed compatientis assectu, quia diversis animarum morbis tam misericordi corde subvenit quam si hi

400쪽

subveniri voluisset, si errore vel infirmitate simili laboraret, hic in fallaciam detestabilem vertit. Deinde quaero, ad Romanos, Corinthios, Galatas, Ephesios, COIOSSenSes, Philippenses Ihessalonicenses quomodo loquebatur Apostolum In qua illarum quinque personarum eos CSSede putabat I Procul dubio quoniam in praeputio Gentes erant, non in circumcisione Israelitae Ad hos quippu sibi distributum ministerium fuisse testatur, ubi dicit, quod ei et Barnabae dexteras societatis dederint Petrus et Iacobus et Ioannes: ut ipse quidem cum Barnaba ad gentes, illi autom ad circumcisionem irent. Et alio loco apertissime dicit uandiu ego sum Gentium postolus Et multis aliis locis proprio quodam munere doctorem

Gentium se esse testatur. Cum ergo essent sine Lege Otgentes quibus Evangelium praedicabat, quid Opus erat ut eis Legem et Prophetas de Christo introduceret testes eisque importaret ignaris vinculum sicut ista pestis arbitrabatur, erroris, a quo eos fuisse liberos magis debuit gratularia uid opus erat ut ad Romanos sic fuisset eXOrsus Paulus servus Christi Iesu, vocatus Apostolus, e gregatus in Evangelium Dei, quod ante promiserat per Prophetas suos in Scripturis sanctis de Filio suo, lui, factus est ei ex semine David secundum carnem in

Quare non sibi potius personam imponit illorum P Quare se facit tanquam sub Lege eis qui fuerant sine Lege rit quid eis dicit Vobis enim di eo Gentibus, quandiu qui

, dem ego sum Gentium apostolus , ministerium meum glorificabo, si quomodo ad aemulationem proVocem Car- nem meam , ut salvos faciam aliquos ex illis. Si enim rejectio illorum reconciliatio est mundi, quae erit G Sumptio, nisi vita ex mortuis psi autem delibatio sanctan St, et Conspersio et si radix saneta est, et rami De