장음표시 사용
421쪽
, non glorificatum es t in hac parte id quod declaratum est, propter excellentem claritatem. Nam si id quod destrui, tur in gloria est, multo magis illud quod manet, in ,, gloria est Hoc modo iste posuit verba apostolica, nec a meliore interpretatione plurimum distat. Quia ergo dicta est uministratio mortis in litteris formata lapideis, , hinc existimat quod morti ministraverit Moyses, id est, mortis auctori , maligno scilicet spiritui, quem mundi hujus iste opinatur auctorem ignorans ministrationem mortis dictam Legem, secundum illud quod alibi dicit u Lit, tera occidit, spiritus autem Vivificat . , Lex enim quamVis justa et Sancta et bona, praevaricatoribus intulit mortem,
quos Dei gratia non adjuvit ad justitiam Legis implendam.
Opo iobat enim ut es tamento Vetere Lex imponeretur superbis, et de suae voluntatis virtute sidentibus, quae non daret justitiam, sed juberet ac sic morte praevaricationis impliciti ad gratiam confugerent, non jubentem tantummodo, sed juvantem, quae Novo estamento est re Velata. Hinc putant isti divinorum Eloquiorum blasphematoreS, malam fuisse Legem quae data est per Moysen, quia dicta est Ministratio mortis in litteris sigurata lapideis': , non intuentes propter eos esse dictum, qui suo libero arbitrio Legem sufficere arbitrabantur, et spiritu gratiae non adjuti, rei praevaricationis sub ejusdem Legis littera tenebantur. Unde ali hi dicit u Lex iram operatur ubi enim lex
γ non est, nec PraeVaricatio :, hinc ostendens unde dixerit: u Lex iram operatur. η Neque enim ejus praevaricatio mala esset, nisi Lex ipsa bona esset.
XXV. Multum est et nimis longum colligere, quae in hanc sententiam heatus dicit Apostolus, Legem distinguensa gratia eo quod sub illa elidantur elati, sub ista erigantur elisi et quod illa in tantum bona sit ut bona jubeat,
422쪽
haec tantum ut bona conferat. Illa justitiae facit auditorem, ista sactorem. Et ideo sub illa peccator insuper etiam
pri Evaricator amisSa excusatione ignorantiae convictus acet sub ista Ver et parcente et opitulante, nec qui mala est operatus extinguitur et ut bona operetur accenditur.
Quid ergo est mirum, si illa dicta est: si Ministratio mortis, nubi littera occidit, malum prohibendo quod It , et bonum imperando quod non sit ista vero dicta est uministratio
3 Spiritus, Utique ViVisicantis, ut a praevaricationis morte
Surgamus, et justitiam non rei legamus in tabulis, sed liberi in cordibus et in moribus habeamus Hoc est estamentum ovum distans a Veterae; quia ibi vetus homo formidinis coarctatur angustiis, hic novus homo spatiatur latitudine charitatis. XXVI. Quod autem dictum est de ministro Veteris es- tamenti Moyse, si Quod non poterant intendere silii Israel in faciem ejus propter gloriam vultu ejus , i Signumerat quia in Lego Christum intellecturi non erant. Et ideo velamen inter faciem Moysi et ipsos positum erat, uit non a intenderent, sicut scriptum est, silii Israel usque inu sitiem . , Finis autem Legis quis est Ad hoc non ego, sed Apostolus ipse respondeat usinis enim Legis, inquit,
s Christus, ad justitiam omni credenti is Finis perficiens, non interficiens Finis quippe dicitur propter quem fiunt Omnia quaecumque aliquo fiunt officio. Nam inter officium et sinem hoc distat, quod osticium est in eis quae facere debemus, finis propter quem facimus. Quia itaque illa omnia propter Christum fiebant, quem filii Israel in is quae fiebant non intelligebant; hoc significabat velametipquod eos usque in sinem non sinebat intendere, id est, usque ad faciem Moysi, quae significabat Christum. Sed ideo dictum est quod evacuetur haec gloria, quia Omnes
423쪽
umbrae significantes evacuantur, cum res quae Significatur advenerit. Quemadmodum enim Cientia quae nunc est,
evacuabitur, sicut idem dicit Λpostolus, cum venerit illa quam dicit facie ad faciem' sic et ista quae in umbris tradita erant Iudaeis in Vetereaestamento, necesse fuit evacuari revelatione estamenti Novi. XXVII. Nec sane omnes in illo populo non intelligebant Christum per illas umbras estamenti Veteris siguratum neque enim haec ipse Moyses et caeter Prophetoe non intelligebant, qui eum posteris praenuntiabant. Nam in ipsa Epistola ad Corinthios, ubi haec dicuntur, quae iste non intelligens posuit tanquam adversa et inimica Veteri Τestamento, cur dicit Habentes autem eumdem spirili tum fidei, secundum quod scriptum est Credidi proptera, quod et locutus sum , et nos credimus, propter quod et, loquimur J4 Ubi enim scriptum est: si Credidi, prop- η ter quod et locutus sum Θ4 Utique in Psalmis, ad illa Dei eloquia pertinentibus, quae credita sunt Iudaeis. Eumdem , inquit, spiritum sidei habentes quid est, eumdem, nisi quem habebant etiam illi per quos haec ministrata sunt i Cur etiam in eadem Epistola de Lege testimonium posuit, cum praemisisset uit vestra abundan- , tia sit ad illorum inopiam, et illorum abundantia stat ins Vestram inopiam, ut stat aequalitas' s subjungens et dicens is Sicut scriptum est Qui multum, non abundas vit; et qui modicum, non defuit illi . , Cur eis importat Legis auctoritatem, quam dicit fuisse ministrationem mortis, si eo modo intellexit, quo modo ista pestis intelligit XXVIII. Atque ut omnes auferantur ambageS, quonam modo et Lex ministratio mortis recte dicta sit, et tamen sancta et justa et hona sit, illud recolamus quod in Epis-
424쪽
tota positum est ad Romanos. Cum enim dixisset: si Ita, ut serviamus in novitate Spiritus, et non in Vestustate, litterae rius sententia simillima et illi quam iste non intelligens posuit continuo proSpexit istos futuros verbosos atque blasphemos, qui putaturi essent ex hoc Legem fuisse reprehensam moxque subjunxit K Quid ergo dices musci ex peccatum est obsit : sed peccatum non, cognovi nisi per Legem Nam concupiscentiam nescie- ham, nisi Lex diceret Non concupisces. Occasione au-u tem accepta peccatum per mandalum Operatum est in , me omnem ConcupiScentiam. Sine Lege enim peccatum, mortuum St. Ego autem Vivebam aliquando sine Lege: , adveniente autem mandat , Peccatum reVixit. Ego au- tem mortuuS Sum et inventum est mihi mandatum quod, erat in vitam, hoc eSSe in mortem. Peccatum enim occa-
, Sione accepta per mandatum fefellit me, et per illud, occidit. Itaque Lex quidem Saneta et mandatum SanC- , tum et justum et bonum. Quod ergo bonum est, mihi, factum est mors Absit Sed peccatum ut appareat pec- γγ catum, per bonum mihi operatum est mortem . , Ecce quid est v ministratio morti ecce quid est, si Littera, occidit: γ, ecce quemadmodum ae non eSi peccatum, , et mandatum erat in Vitam et lex Sancta, et mandatum, Sanctum et juStum et bonum et tamen quia de ipso bono interficitur inobediens anima, ubi Dei non adjuvat gratia, ministratio mortis facta est Lex in Veteri esta mento propter occidentem litteram, et ministratio vitae facta est gratia in ovo estamento propter Vivificantem spiritum. Quod est autem si ministratio mortis et minis , tratio damnationis hoc est, u OceaSione accepta peC-
, catum per mandatum Peratum est in me omnem On-
cupiscentiam ii hoc est, Adveniente mandato peccatum
425쪽
s revixit u hoc est, Inventum est mihi mandatum quod, erat in vitam, hoc esse in mortem , hoc St, Occasiones CCepta peccatum per mandatum fefellit me, et per, illud occidit; , hoc est, et ex subintravit, ut abundas et delictum hoc est, u Lex iram Operatur hoc est, u Virtus peccati Lex M. , Prohibitio enim peccati quod est Lex auget prosecto desiderium peccandi quod non extinguitur, nisi contrari desiderio recte faciendi, ubi si Fides per dilectionem operatur. Moc autem non ProeStat littera uberis , sed spiritus juVan non ex ergo, Sed gratia: non Vetus es tamentum si In SerVitUtem genes an S, quod Stogar, γ, sed noVum in quo Hion sunt
si ancillo silii, sed liberae, qua libertate Christus nos libet, ravit M., Et tamen Lex Sancta est, et mandatum Sanctum et justum et bonum. Per hoc mandatum Sanctum et
justum et bonum, in his qui non habent spiritum Christio Peratur peCCatum Omnem Concupiscentiam. Qualem Sefuisse in Vetere es tamento etiam ipse Apostolus OstendenS, OCCa Sione, inquit, accepta peccatum per manda, tum operatum S in me omnem Concupi SCentiam'. ,
Per quod mandatum, nisi quod ait i Concupiscentiam, nesciebam, nisi Lex diceret Non concupisces , Numquid malum est non Concupiscere Im maxime bonum. Bona est ergo Lex quae hoc dicit sed ubi non adest vivificans spiritus , haec ipsa Lex quae bonum dicit occidit: quia peccati Virtus est, cum per illam Operatur omnem concupiscentiam , inflammando prohibitione , quod non extinguitur per jubentem litteram timore poenae, Sed per juvantem spiritum dilectione justitiae. Ideo ait: Peccatum, Ut appareat peccatum, per bonum mihi operatum est
, mortem. γ, Non enim ait, per malum Sed, si per bonum. γν
426쪽
Hic evigilent, si possunt, qui Legem Dei atque ejus ministrum Moysen caeco et furioso corde repreliendunt. Ideo quippe est ministratio mortis, quia peccatum per bonum operatum est mortem rideo est ministratio damnationis quia peccatum per bonum operatum est damnationem.
XXIX. Non autem omnes qui Christiani appellantur,
ad Christum transeunt sed quibus aufertur Velamen, quod in lectione Veteris estamenti manet. Qui enim sunt in Vetere estamento, impediente Velamine , nec VetuSintelligunt, nec Novum qui autem transeunt ad Christum , remoto Velamine per Novum , intelligunt et Vetus et Novum. Utinam et isti pec oppugnatores Legi et Prophetarum, Sic transeant ad Christum , ut non sint in eis, in quibus obvelatum est et ipsum Evangelium. In his enim qui pereunt, esS Obvelatum ait Λpostolux, ins quibus Deus saeculi hujus excaecavit mentes insidetium,
γ, ut non fulgeat illuminatio vangelii gloriae Christi, quit, est imago Dei Ubi miser iste Deum saeculi hujus vult intelligi malum tanquam illi servierit Moyses in Vetere Testamento, quasi hoc postolus dixerit. Ubi si necessu esset intelligi Deum saeculi hujus , deum impiorum, hoc
est diabolum is Quoniam omnes dii gentium daemonia, , et utique multo maxime princeps daemoniorum: non mirum eSSet, quandoquidem quorumdam deus etiam venter est dictus ait enim postolus uorum deus venter, est nec ideo deus venter est. Ita si potest dici deus
hujus saeculi diabolus, non ideo diabolus deus est quia nec daemonia sunt dii, quamvis dii gentium sint daemonia. Potest quippe speculum in malo intelligi unde dicit ap
tolus Petrus et Eripite vos de praesenti Saeculo maligno . hSed cum alter pateat intellectus, quid necesse est hic diabolum putare significatum, ac non potius Deum Verum,
427쪽
justum et bonum, qui excaecaVerit mentes infidelium saeculi hujus ut non hic distinguatur, In quibus Deus saeculis hujus, , ac deinde subinferatur, et Excaecavit mentes in fidelium , sed ita potius, in quibus Deus, ac deinde subinferatur, Speculi hujus excaecavit mentes insidelium;
hoc est, insidelium saeculi hujus mente eXCaecaVit. XXX. Sed istis non placet, ut Deus bonus mente eXCaecet aliquorum. Non enim attendunt Salvatoris verba
dicentis: In judicium ego in hunc mundum Veni, ut qui non vident videant, et qui vident caeci fiant Ille igitur qui secundum Apostolicam sententiam, si Cujus nouit miseretur, et quem Vult Obdurat , n procul dubio quem vult illuminat, et quem vult excaecat'. Sed non est iniquitas apud Deum, cui dicit Ecclesia si Misericordiam et, judicium cantabo tibi, Domine'. Illuminat ergo misericordia, excaecat judicio utique sequissimo, etsi occultis- Simo. Inscrutabilia enim sunt judicia ejus is Cui tamen dicitur Sedisti super thronum qui judicas aequitatem'. XXXI. Huic Deo servivit Moyses, caeterique Prophetae,
quos justos sine dubio Dominus ipse testatur. Horum quippe Judaei sepulcra construebant, et monumenta Ornabant, quibus dicit Edificatis sepulcra Prophetarum, ii et Ornatis monumenta justorum'. si Sed illi omnes, etsi pro temporis dispensatione Veteris estamenti ministrabant 1guris, ad Novum tamen estamentum, quamVis
nondum reVelatum, per gratiam Dei pertinebant, ad quod pertinebat Abraham. Hinc quippe isti, si remoto velamine legerent, intelligerent ita non esse inimicum Evangelium Legi quae data est per Moysen , sicut inter se non sunt inimici Abraham et ipse Moyses: quos utique et isti eumdem coluisse consitentur Deum, quamvis eum Sic blasphe-
428쪽
ment, ut eum Deum negent. Et tamen ΛPOStolia promissiones, quae factae sunt Abrahae, quia Ovumaestamentum significabant, si opponit Legi per Moysen datae , ut haec duo inter inimica videantur. Quid enim aliud ad Romanos dicit si Non enim per Legem promissio Λbrahae aut semini ejus, ut haeres esset mundi, sed per justitiam fidei. Si enim qui per Legem haeredes Sunt, exinanita est sides, et evacuata est promissio Lex enim iram pe- ratur. Ubi enim lex non est, nec praevaricati Attendant quemadmodum sic disputat, veluti contra Legem , ut ex priore illa quae facta est ad braham promissione OnVincat, quod non sint haeredes ex Lege quicumque sint haeredes Dei, sed ex promissione. Itemque ad Galatas: Fratres, inquit, secundum hominem dicos tamen hominis confirmatum testamentum nemo irritum is facit, aut superordinat Abrahae dictae sunt promissiones, et semini ejus. on dicit Et seminibus , tanquam in v multis; sed tanquam in uno, Et semini tuo , quod est, Christus. Ilo autem diCO, testamentum Confirmatum a Deo, quae DOS quadringento et triginta annos factav est Lex, non infirmat ad evacuandam promissionem. Sis enim ex Lege haereditas, jam non ex promissione Abrahaen autem per repromissionem donavit Deus. Quid ergos ex paransgressionis gratia proposita est, donec Veni- , et semen cui promissum est Nescio utrum isti qui Legem non intelligentes criminantur, inveniant aliquid ex Evangelio vel ex Apostolicis litteris, quod ita videatureidum Legi adversum esse atque contrarium, quemadmO- dum hoc videtur, quod ex promissionibus quae Λhraliae factae sunt opponit postolus. Si ergo legem oderunt,
Abraham diligant. XXXII. Sed nec hoc volunt. Nam et ipsi patri gentium,
429쪽
ad quem promissioiae factas nunc in omnibus gentibus videmus impleri, crimen fornicationis objiciunt. Iste quippe procul dubio cui respondemus , ex illis se esse manifestat, de quibus praedictum est, Apostolo dicente: Spiritus autem manifeste dicit, quia in novissimis tem poribus recedent quidam a fide, attendentes spiri Libus η Seductoribus et doctrinis daemoniorum in hypocris men-n daciloquorum cauteriatam habentes ConSCientiam suam,u prohibentes nubere δε Non enim reperitur braham aliquo se Contaminasse adulteri : quoniam non lubrico libidinis amavit ancillam , sed ab uxore accepit, quando uxor ejus fecit de jure suo quod voluit, volens habere 1-lio de marito suo, quamvis ex utero alieno Q ubi nulla omnino lasciviendi, sed sola cogitata est Causa generandi. Iste autem Abrahae, etiam usque ad decrepitam senectutem, fornicationis obui ei crimen profecto quia et post mortem Sarae alteram duxit'. hi etsi nullum intelligeretur rei abditae sacramentum, propter hoc solum id facere debuit Abraham, ne putarent haeretici adversus postOlum , quibus etiam Tertullianus astipulator assistit, postuXOri mortem, Crimen esse ducere uxorem. Sed sicut sibi iste videtur invenire in postolicis litteris , quae dicat contra Legem per Moysen datam, Vel Contra es tamen uim Vetuso inveniat et aliquid adversum braham, quod ex Evangelicis litteris sonare Videatur : Omnino non inveniet. Ubicumque ille nominatur in librisaestamenti Novi, cum honore debito nominatur: ita ut Iudaeis dicero ipse Dominus silii Abrahae estis, facta Abrahae facite ε. Λ per hoc iste qui blasphemat Λbraham, Christum profecto blasphemat, qui tale testimonium perhibet Abrahae. XXXIlL Sed dicat, si potest, quam personam illarum quinque gerebat Apostolus, cum sic praedicaret Abraham p
430쪽
Si enim eis qui sine Lege fuerant, factus erat quasi esset et ipse sine Lege, illi Abraham non noverant. Ergo aliquem principem, Sive Romanorum, Sive Graecorum , iVealiquem philosophorum debuit invenire quem talibus
praedicaret ut eis, Sicut huic placet, talem se quales ipsi erant ingendo, congrueret non Abraham nescio quem alienigenam patrem gentis Hebraeae, longe ab eorum moribus, longe ab eorum ritibus, longe ab eorum cognationibus alienum. Si autem Iudaeis tanquam Iudaeus factus erat, aut ei qui Sub Lege erant tanquam esset et ipse sub Lege, ut quid dicebat non esse haeredes ex Leges Ut quid dicebat ae iram operatur ps Ut quid dicebat: Lexn praevaricationis gratia posita est pu quod aequo animo ferre non possent qui gloriabantur in Lege Quod si ut infirmus loquebatur infirmis , et sic eos, ut fallacibus placet, fallendo lactabat, cur eos ab umbris Veteribus in quibus infirmi quiescebant, sic proturbabat, ut diceret Ecce ego Paulus dico vobis, quia si circumcida-
, mini, Christus vobis nihil poderit'. , Si autem in illa
persona quinta perfectis Sapientiam loquebatur, quales solos iste dignos putat quos non fallat Λpostolus inuare a contrari vult esse ipse perfectus, ut blasphemet Abraham, quem sic perfectis laudat Apostolus, maxime in illis duobus siliis ejus, uno de ancilla, alio de lihora Τ Si displicet illi cum Ismaeloestamentum Vetus cum Isaac
placeataestamentum OVUm. XXXIV. An et contra Apostolum proposituru est Cathedram pestilentiae, et disputaturus de qualitate figurarum, atque dicturus non eum debuisse figuras rerum honestarum de rebus turpibus duceres Res enim turpis huic videtur, etiam cum ipsa Sara concubitus conjugalis, quam liberam matrem nostram aeternam Ierusalem signi-