장음표시 사용
451쪽
ejus arte expetuntur, omnino non poterit. Cum ergo respondetur, e nihilo quid respondetur, nisi nullam ei subjectam fuisse materiam, quam ipse non fecerat, ut haberet unde faceret, si quid vellet, et quam nisi haberet, facere non valeret 'materies quippe mundi, quae in rebus mutabilibus utcumque dignoscitur, ab ipso constituta St, a quo OnStitutus est mundus. Quapropter etsi fecit aliquid Deus aut facit, ex alia quacumque re non tamen X ea refecit aut facit, quam ipse non fecerit. Quamobrem SequeStrata paululum animae natura, si fatentur Deum aliquid fecisse de nihil , attendant, et videant, quidquid illudeSt, eum voluntate fecisse non enim aliquid fecisset invitus nec tamen ideo eamdem voluntatem nihil esse, quia voluntate ab illo aliquid ex nihilo factum est. Cur ergo de anima timent dicere, quod de aliis quibuslibet rebus non duhitant dicere 'Aut si animam tantummodo voluntate Dei perhibent factam, caetera eum non Voluntate fecisse Contendunt, quid absurdius, quid insanius dici potest 3 Quod si omnia quae fecit, voluntate utique fecit , nec tamen cum hoc dicimus eamdem voluntatem nihil esse dicimus: hoc et de anima accipiant. III. Cum enim dicitur Deus ex nihilo fecit nihil aliud dicitur, nisi, non erat unde faceret, et tamen quia voluit fecit. Usque adeo igitur in eo quod ex nihilo fecit, voluntas non nihil dicitur, ut ipsa piaecipue commendetur. Nam cui dicitur is Subest enim tibi cum voles posset sive adsit unde fiat, sive Iton adsit, sat est Voluntas, ubi Summa est potestas. Quomodo ergo in eo quod de nihil creatur, voluntas creantis nihil esse perhibetur cum propterea de nihilo creari aliquid possit, quia voluntas creantis etiam sine materia sibi sufficit. Quod si forte, non solum animam, Sed nullam omnino creaturam volunt fateri ex nihilo
452쪽
factam, ideo quoniam quidquid Deus fecit, voluntate secit,
quae voluntas utique non est nihil respiciant unde secundum corpus factus sit homo Certe enim, sicut Scripturaiestatur, eum de limo vel de pulvere terrae Deus feciti, et procul dubio voluntate fecit nec tamen voluntas Dei pulvis aut limus est. Sicut ergo in eo quod ex limo factum est, quamvis voluntate sit factum, non est voluntas limus, ita in eo quod ex nihilo actum, quamvis Voluntate sit factum, non est Voluntas nihil.
IV. Iamvero quod dolendum addidisti, ex Priscilliani haeresi ad errorem Origenis apud vos homines fuisse delapsos, nec ab illa peste potuisse sanari, nisi et ipsa medicina morbidum aliquid intulisset non est quidem dolor iste culpandus Veritas enim debuit, non falsitas psellere
falsitatem jam hoc mutare est malum, non Vitare. Verumtamen quia de ipso Deo creaturarum omnium conditore, hoc est, de ipsa coaeterna et incommutabili rinitate,
ab eis qui ad vos libros Origenis attulerunt, id traditum
esse commemoras quod veritas habet contra quam Veritatem Priscillianus Sabellianum antiquum dogma restituit, ubi ipse Pater qui Filius, qui et Spiritus sanctus perhibetur, hoc iste pejor, quod etiam de anima ita sentit, ut non eam propriam Velit habere naturam, sed de ipso Deo tanquam particulam defluere, et tam deformiter inquinari atque in
deterius commutari cum Manichaeis audeat affirmare non parum boni ex libris illis provincia vestra percepit, in ea re maxime in qua capitaliter erratur de Creatore quippe, non de creatura, tam falsa et tam nefaria sentiuntur. Sive ergo in hanc fidem qui deviaverant restituti sunt, sive qui eam nondum noverant, illarum disputationum lectione didicerunt, hoc se gaudeant didicisse quod anum est. Quod autem et in eis erroris est, quanquam te CognoViSSe
453쪽
jam videam tamen quemadmodum contra talia disseratur, ibi melius discere poteris, ubi error ipse et Olim exortus est, et non olim proditus. V. Quantum possum tamen etiam ego Commoneo, ut
de diaboli angelorumque ejus correctione et in pristinum statum reparatione sapere nihil audeas : non quia diabolo et daemonibus invidemus, et eo modo quasi Vicem malevolentiae rependimus, cum illi non ob aliud nisi invidentiae stimulis agitati, nostra itinera quihus in Deum tendimus perturbare conentur; sed quia ultimae sententiae summi et veracissimi audicis, ex nostra persumptione addere nihil debemus. Ipse enim se similibus eorum dicturum esse praedixit ueste in ignem aeternum, qui paratus est diabolo , et angelis ejus i, Nec movere debet, ut hoc loco peternum pro diuturno accipiamus , quod alibi scriptum est:
vG aeternum et in seculum speculi. , Latinus quippe interpres noluit dicere In aeternum et in aeternum aeterni. Sed quoniam id quod αἰω, Graece dicitur, et speculum et aeternum interpretari potest, commodius alii interpretes transtulerunt: In saeculum et in saeculum saeculi., Sed non dictum est ubi dictum est: si Ite in ignem aeternum. v
Non enim dictum est αἰω, sed α ω, ου quod si a saeculo declinatum esset, speculare Latine diceretur, non aeternum,
quod nemo interpres unquam ausus est dicere. Quapropter licet Latine saeculum cum aliquo sine intelligatur, aeternum vero nisi id quod sine sine est, non soleat appellari; α ω autem Graece aliquando aeternum , aliquando saeculum significare intelligatur: tamen quod ex hoc nomine derivatur et appellatur iω, ο, nec ipsi Graeci, qUantum existimo, solent intelligere, nisi id quod non habet
sinem. Nos tamen sive αιω, sive αἰωΜιο non solemus dicere nisi aeternum' sed i is, dicimus et speculum αιωyιο autem
454쪽
non nisi aeternum. Quamvis quidam interdum etiam peternale audeant dicere, ne Latinae linguae deesse videatur ab eodem nomine derivatio. I. Et fortasse quidem secundum morem Scripturarum inveniant isti aliquid etiam uis υἱω dictum, quod sine me non sit, sicut Deus in libris VeterisIestamenti assidue dicit Hoc vobis erit legitimum aeternum', ii quod Graecus habet α ωvi cu cum de talibus sacramentis eo modo Saepe praeciperet, quae me fuerant habitura quanquam si diligentius dicta intelligantur, ea fortasse quae illis sacramentis significabantur, mem non erant habitura. Ita enim, ne longius abeam, dicimus aeternum Deum , non utique istas duas brevissima syllabas, sed quod eis significatur. Et dixit Λpostolus aeterna tempora priora et antiqua, quod
in Graeco legitur πρὸ χρουο, αἰωui ou Ad itum enim scribens ait: Spem vitae aeternae quam promisit non mendax Deus, ante tempora aeterna . , Cum autem retrorsum temporan constitutione mundi habere videantur initium, quomodo Sunt aeterna, nisi quia aeterna dixit quae ante se non habent ullum tempus p VII. Sed quisquis prudenter advertit quod dictum est: Ite in ignem aeternum', , illi id esse dictum quod habet finem, a contrari probat eo ipso loco Evangelico de vita aeterna quam justi accepturi sunt non enim et ipsa habet smem. Ita enim conclusit Ibunt illi in ambustionemn aeternam, justi autem in vitam aeternam M. Gn utroque Grecus iωvrio habet. Si misericordia nos provocat Credere, non futurum impiorum sine sine supplicium inuid de praemio justorum credituri sumus, cum in Utraque parte- eodem loco, eadem sententia , eodem Verbo pronuntietur aeternitas P An iterum etiam justos ex illa sanctificatione et
455쪽
Vita aeterna in peccatorum immunditiam atque in mortem relapsuros esse dicemus Absit hoc a christianae sidei sanitate. Utrumque igitur sine me dictum est aeternum,hOC St, αι ou ω ne cum diaboli poenas dolemus, de regno Christi dubitemus. Postremo si aeternum et aeternale hOCeSt, αιω et αἰ, o ιο Sub utroque intellectu in Scripturis poni
Solet aliquando sine me, aliquando cum sine : Quid de illis Prophetae verbis responsuri sumus, ubi Scriptum
est Vermis eorum non morietur, et igni eorum non X-
η tinguetur a s Qualiscumque poena significata sit nomine Vermis atque ignis, certe Si non morietur nec extinguetur, sine me praedicta est nec aliud agebat Propheta, Cum hoc diceret, nisi ut eam Sine me praediceret. VIII. De regno etiam Christi, non secundum id quod in principio Verbum Deus apud Deum ' nam illinc nemo unquam dubitavit, quod sit rex omnium saeculorum Sed secundum hominis susceptionem et mediatoris Sacramentum et ex Virgine incarnationem, apertissime dictum est, quod mem non sit habiturum, ubi Angelus loquens ad Mariam matrem futuram Virginemque mansuram, ait inter caeter His erit magnus, et Filius Λltissimi vocabitur ;η et dabit illi Dominus Deus sedem David patris ejus, et, regnabit in domo Iacob in aeternum, et regni ejus non eritv misy Secundum quid i regni ejus non erit sinis, , nisi secundum id quod regnabit in domo Iacob dis Nam hoc quod ait, si in aeternum propter ipsam ambiguitatem eXposuit addendo Regni ejus non erit sinis , ne quiS- quam aeternum hic sic acciperet, quemadmodum speculum finem quandolibet habiturum. Numquid autem regnum
in domo Iacob et in sede David intelligi potest, nisi in
Ecclesia et in eo populo qui est regnum ejus de quo etiam dicit Apostolus Cum tradiderit regnum De et
456쪽
Patri', id est, cum perduxerit sanctos suos ad contemplationem atris utique et ad suam , secundum id quod Deus est aequalis Patri. Non enim sic tradit, ut ipse amittat quia et et Pater dedit Filio habere vitam in semetipso', nec utique amisit ipse Ae per hoc si regni ejus non erit sinis profecto sancti ejus qui sunt regnum ejus, cum illo sine sine regnabunt. Quod autem illo loco dicit Apostolus: u Deinde sinis cum tradiderit regnum Deo et Patri scibismem, non OnSumentem, sed perficientem significat sicut dictum est: .Finis enim Iegis Christus ad justitiam, omni credenti quo lex perficiatur, non quo aboleatur. Quod et illic significat, ubi ait: si Non veni legem sol- Vere, sed adimplere . IX. Quod autem dicunt de rationalibus creaturis, id est, sanctis Angelis et immundis daemonibus, et ipsis animabus hominum, quod majorem locum minor culpa promeruerit, qua impudentia conentur Ecclesiae Christi persuadere, non ideo Melius itaque credimus, Deum non peccatis rationalium Spirituum adductum esse ad fabricam mundi, ne illa Sequantur absurda, quod duos soles, vel tres, vel quatuor, Vel quotquot libet habere nobis esset necesse, si plurimum spirituum per liberum arbitrium tanta culpa praecederet, quanta illos in similibus corporum coelestium globis oporteret includi sed factum esse mundum Dei bonitate, magnum, bonum, a summo et non facto bonos in quo fierent omnia bona Valde Secundum naturam, et aliis alia meliora, a summis creaturis usque ad insima distinctis gradibus ordinata, ut eo modo essent omnia, dum non e8Sent sola potiora, et haberent ejus numeri terminum, quem constituendum apud se vidit omnium naturarum creaturarum conditor Deus, qui ea non acta
didicit, sed noverat esse facienda. Unde illud quod aiunt,
457쪽
in ejus sapientia jam fuisse facta omnia, antequam in istas, formas et modos pioprios proferrentur, atque in Suis Ordinibus apparerent non sobrie dicitur. Facta enim quando essent, antequam facta essent 3 Sed in Dei sapientia omnium faciendarum rerum rationes e SSe potuerunt, non tamen factae. Omnia enim per ipsam facta sunt, non et
ipsa facta est: quia et ipsa est Verbum de quo dicitur:
i Omnia per ipsum facta sunt Noverat ergo Deus omnia quae secit antequam faceret. Non enim possumus eum
dicere ignorata fecisse, et ea non nisi facta didicisse mescis8 quid faceret, sed scisse quod fecit. Hoc enim si de aliquo artisic homine diceremus, insipientissime sapere-mUS. Noverat ergo ea facienda, non facta moverat ut faceret, non quia fecerat. Proinde quamvis jam nota essent, quia nisi a sciente non fierent mon tamen facta esse coeperunt, quae ut silerent, eiebantur antequam silerent. X. Cum autem Veritas, quae neque opinatur incognita, nec aliquem fallit , purgationem nostram, im Vero et perfectionem etiam post resurrectionem corporum Spiritalium usque ad angelorum aequalitatem promittat futuram , quomodo dicuntur ipsi sancti angeli, quibus
purgatissimi aequale erimus , adhuc a peccatis suis esse purgandi Et cum coelum noVum et terram nOVam Oluliceatur Deus habitaculum sanctorum atque ab omni labe hujus saeculi purgatorum , qua tandem affirmatur audacia, non futurum fuisse mundum, id est, coelum et ter-rRm, nisi propter necessitatem purgandorum Spirituum rationalium, qui vel in coelo vel in terra non essent nisi pro meritis peccatorum Quid ergo purgatis opus est coelonOVO et terra nova, si purgati ad hoc restituuntur, ut sint quemadmodum fuerunt ante coelum et terram sine coelo et
terra P Quod si omnino verum esset, nos usque ad illud
458쪽
quod promittit Scriptura spem nostram tendere deberemus. Et si inde essemus in aliquid melius transferendi, multo rationabilius hoc tunc jam hi positi disceremus,
quam nunc non Olum temere crederemus , Verumetiam
impudenter docere conaremur. Quid est autem absurdius quam dicere, Coelum et terra non essent, ni Si neceS- Saria esset mundi Structura purgandis cum alterum Coelum et alteram terram promittat Scriptura purgatis XI. Porro de sole et luna caeterisque sideribus, quod coelestia sint corpora videmus; quod animata Sint non
videmus. De divinis hoc libris legatur, et credimus. Nam testimonium ex Apostoli Epistola quod ab eis dici solere posuisti, etiam de solis hominibus intelligi potest quoniam in unoquoque homine est Omni creatura, non Uni-Versaliter sicut est coelum et terra et omnia quae in eis Sunt, Sed generatim quodam modo : quia et rationalis in illo est, quam vel probantur habere Angeli, vel reduntur et, ut ita dicam, sensualis, qua et bestiae non Carent , Utuntur enim et sensibus et sensualibus motibus ad appo- tenda utilia et vitanda contrariari et Vitalis privata SenSU. qualis adverti in arboribus potesta nam et in nobis sine
SenS nostr sum corporis incrementa, et Capilline cum praeciduntur Sentiunt, et tamen Crescunt. Iam Vero ipsa
Corporali creatura evidentius apparet in nobis, quae licet ex terra facta atque formata sit, insunt tamen illi ex omnibus hujus corpore mundi elementis quaedam particulae
ad temperiem valetudinis . am et calore membra vegetantur, qui est ab igne, cujus etiam lux per Culos emicat , et aere Venarum di SCUrSus, qua arteria VOCant, atqHespiramenta pulmonis implenturo et humor nisi esset, nulla putamenta confluerent, vitamque absumeret Si C-citas. Nam et ipse sanguis humido lapsu alia venas replens , quasi rivis et fluminibus per unca dis unditur.
459쪽
1ta nullum est creaturae genus, quod non in homine possit agnosci ac Sic omnis creatura in e congemiscit et dolet, revelationem siliorum Dei expectans; quae per CorporiSetiam resurrectionem , etsi non in omnibus hominibus, Omnis tamen a corruptionis servitute liberabitur, quia et in singulis omnis est. Et si quo alio modo melius potest idem locus apostolicarum litterarum intelligi non tamen ex eisdem Verbis consequens est, ut solem et lunam et Sidera congemiscere credamus, donec in saeculi me a corruptionis servitute liberentur.
XII. Sane quoniam dixi, de divinis libris legatur, et credimus ne te forsitan fallat quod de libro sancti Iob
proferre assolent qui haec asserunt, ubi scriptum est u Quomodo erit homo justus coram Domino, Vel quomodos se mundabit natus ex muliere si lunae praecipit, et non, lucet, nec stellae sunt mundae ante eum , quanto magis, homo putredo, et filius hominis vermis ' , Hinc enim volunt intelligi, et rationalem spiritum habere stellas, et mundas non esse a peccat sed ideo in coelis esse, quia majorem vel meliorem locum minor Culpa promeruit. Non pro auctoritate divina istam sententiam recipiendam esse existimo : non enim eam ipse ob nuntiavit, cui singulare quodam modo testimonium divinitus perhibetur, quod i Non peccaverit labiis suis ante Dominum sed unus ex ejus amicis, qui dicti sunt si consolatores malorum, omnes', , et divina Sententia reprobati sunt. Sicut autem in Evangelio, quamvis erum sit omnino quod dicta sint,
non tamen Omnia quae dicta sunt Vera esse creduntur;
quoniam multa a Iudaeis falsa et impia dicta esse verax Evangelii Scriptura testatur sic in hoc libro, ubi multae
perSonae locutae esse narrantur, non solum quid dicatur, sed a quo etiam dicatur considerandum est ne passim
460쪽
quae in sancto libi quolibet scripta sunt recIplenteS, CO-gamur fateri, quod absit, vera et justa fuisse, quae marito Sancto mulier insipiens suggerebat, ut aliquid adversus
Deum loquens ab illa intolerabili poena moriendo liberaretur Quod non ideo dixerim, quia illi amici a Domino
reprobati, et ab ipso sancto Dei servo merito culpati, nihil veri loqui potuerunt sed quia non omnia quae locuti
Sunt, Vera putanda Sunt. Quamvis enim adversum Iob nihil verum dixerunt, potest tamen etiam X eorum Verbis aliquam sanam sententiam in testimonium Veritatis assumere, qui novit Sapienter dicta discernere sed quando inquirentes, probari nobis aliquid volumus testimonio sanctorum eloquiorum , non nobis dicatur credendum esse etiam quod in Evangelio scriptum est, si sorte Evangelista eum hoc dixisse commemorat, cui fides habenda non est. Nam dictum est illic a Iudaeis Domino Christo
Nonne verum dicimus, quia Samaritanus es, et daemo, nium habes Quam vocem tanto amplius detestamur, quanto nobis Christus est charior emisgam tamen SSe a Judaeis dubitare non possumus, qui Vangelicam narrationem verissimam credimus. Ita nec Evangelistae derogamus idem scribenti, et Iudaei vocem blasphemantis execramur. Nec solum impiis et Defandis hominibus, sed nec ipsis in fide parvulis atque adhuc rudibus et indoctis, qui sorte ibi loquente commemorantur, tanquam canonicae auctoritati accommodamus fidem. Neque enim quia ille cujus caeci nati oculos Dominus aperuerat, ait u Scimus quia peccatores Deus non exaudit , is ideo istam sententiam pro evangelica auctoritate sic debetuus
accipere, ut ipsis in Evangelio verbis Domini resistamus, qui eum qui dixit u Domine, propitius est mihi peccas tori , , magis justificatum descendisse de templo, quam