장음표시 사용
81쪽
sumpsit omnem humiditatem; aeson agis quo si Minis teriaiplarurnque sulfurea este thalatio a V supra fidimus apua diu se uari sine putredine eertum est; quod putrediri fuit ob N ' nbxia solum humiditatem habentia squae proinde vulgo dici iii, 4. inresse mater putredinis . At Euripides mullarem facitra di .eetuem,quae vulgus femina rum ciae naniasadauera insipiunta sub dioeomputrescere; seruare nanive decorum Uiuit, mi verisimila,famosumque pia tum vulgi quum solis dioctis illud
ebm pertumst. Vel potius dicas non omnia,sed plurima M. mlha esse sulfurea quare aesulsere non sunt,cadauera non, eruant imputria seneca de venenatis animalibus loquitur; ae mutarchus dehominibus,quorum alia ratio es epotestin proposito Putensmm Galeni testimonio cicuta&ele rus hominum de morti sera venena sunt quae capris almentum praebentesimi λ - fac. noxium,quod & Lucretius contestatur, inquiens, intim
ώ mi die uidereticetpinguesceres e cicuta n 'LI A lib. e. rbiferas pecudes, hominiqua est acre uenenum . vh GH pii ita eodem naine possunt venenatorum cadauera ue Inare,
at hominum imputria perdurate e sed hac de re mox apud Se necam. Redeamus ad Plutarchum recte subnectentem ,riali quoque diuinum indeputomminarem obsimilitudinem odoris ignei. is aeris,quem edunt i fulminecorpora; ob quem puto canes etiam auesque abstinere cadaueribusfulmine percussorum. Quaesquidem igne sulfureo fulmini sincensa perierunt animantia,tetrum adeost Isuris odorem retinent in cadaueribus, ut procul abigant ab is canes, & aues cadaueribus deuorandis assuetas. Denique uero Plutarchusintroducit conuiuas doctos, qui in id eonsensere soliqua omitterentur; caussa tamen, obvam dormienterfuisse non ferirentu audirese aliquidpercupere ostenderant. Quam qum Bionem quadruplici responsione sitauere satagit; prima, quissi lubirat de veritate quaesiti, ambigens an verum fit problema propositum: secunda,quia inquit dormientumcorpora concessirratione caloris ac spirituum habere poros vacuos par u impune fulmen ut perdolia meatus pertransire potest; at vigilantium corpora posexomnes humoribus plenos habentia furuminis liberum iter non exhiberertertia,quia vigilantes consteeaeauom ac metu mora itur potius quam fulmine. quarta quia
82쪽
nes; quare suimen in eos agit ut in dea armetalla.Verba μή
viridia init, arreptum ab humore,eoque incenso Ergo. ue um, mmienteros nune haud necari. Non abrodubitat unutarchus --
veritate problematis;quia si viridiali in in eorum poris humor adsit ad se fultam arripiens, quq incen , i datur; certe multo plani refecta sunt humore dormiensium lio minum corpora quam viridia ligna. Delude qui M. Fossi x
.cli in fulmen perdormieutis eorporis meatus permeet,non fi endens,
intra durissimas&densissimas ,1ium,cartilagiuuna,&Jaganae totum substantiasὰ quinin non ostendens humorum consillan tias qui absun iis,quo Ido dormiens vitiet yar est eat visu est per doli ponos permeans infracto vaseivinum absu et
instomne contentum; ita perdormientis p aros quianeo pedem trans infracta cute debere contentos humores Minnes incendio eo sumere, densasque partes amburerer quibus abstina piis αambustis dormientem fulmine interimi ncceste est. Pergit autem aliam propositi causam asse re Plutarchus ita Ergo 1 tim in dormient flamine haud necari, hic qua rex uncclassi '' attibi magis enimHima unt, folMa .rtque resinaemigilo,a-,utpote omnitim parti spiritu oppletis; ρο etiamsensisente tente tamquam instrumento et confringente, mitidum sit insteie Montinens densiumque animal. Idem corpus insomnis laxatxν νι-φω inaequaleombecillum, ac d usum nudisqκζ reserat-mdiatibus spisitu remitterie ac deserente: inde etiam io sed Hore mque exeuntini nulloDisensu praebitor quodenim remum ae ηi πη que titur,non occurrit lyyθ-oferuntur inime autem iis, qua bsenmtatem, celenitatemtatam,qualis est fulminis,di ηηtκr: a qua minussunt alida, ea munit natura duricie aliqua aκ densit
83쪽
Eoinentem non firmat; tum quia non poeut e dese inter corpusdormientis 3 vigilantis, qua egrinter por falsgna& sine poris meta Ila; seu inter ligna arida in viridia; naiesta arida sine succo sunt meatibus undiquaque hiantibus, viridiata sunt omniquaque succi plenasquum ident corpus seu vigilans o
seu dormiens ubique revertum sit venis S arteriis sanguine re l pletis . tum quia quum in somno Calor influens maxime concentretur abambitu corporis adintima viseera; contrai vigi Iiacalor a centro corporis diffundatur in uniuersum corporis curabitu1υς ut eum Galeno, Medici omnes consentiunt quum o .epi A quecaloris proprium sit aperire poros,&dilatare meatus nae fcct. q. cooclormientes potas occlusis, vigilantes contra rectu fis meatibus et dicendi sunt; adeoque corpo a dormientum magis resistentia fulmine corrumpi vigilantium magis cedentia, minus a fulmi .ne laedit Sed addit Plutarchus , Huc accedit etiam concternatiae,mafilminibus ingruentibus incesst,ac metus inpatior; oh - mu
i nil aliudpassi, mortem metuendosunt mortui: Itaque tonitruo bomeps florescondeceficiunt pecus, vi in detrum concurrant,seque inst cem applicent; nam qua putanta reli is auussalones, abortum fa ciunt. ine innumeros videre est mortuos tonitru in quibus nullunta, saut adunionis appareret vel linam; quod nimirum pra metu
anima eorum corpore avis instar euolusita multos enim exanim uit entus tonitrui,ut ait Euripides. irae ratio pariter non probat dormientes immunes a fulmine tum quia deberent vigilantes nulli fulmine percuti,sed metu mori quod experimentis non respondet, quia consternatim pauor interimens non
reddit cadauera imputria,nec deusta,nec sulfure insecta; cuiusmodi sunt eorum, qui fu mine obeunt: tum quia in quibus ut luna ictus aut adustionis vestigium apparet, stactu sunt fulmine viam,ut ait Aristoteles, cuius flamma nixa tenuissimo spiri p3mi Wium poros cutis latenter ingressa totum sanguinem absum μ' δ' - ἔρsit; ut alias totum vinum consumere potuit nullum relinquens
indolio vestigium apparentis ictus aut adustionis: tun qnia Iuperius apud θ senecam, ilinium 44 'hodiginum vidi . ita, aen us neminem interire fulmine qui tonitruum audi erit;nemi r ,
siemque unquam fulmen timuisse,nisi qui effugit. Quod Vltis lib. 1.ea mosonis Plutarchus.7 amelias quoque de Ommbinsensibus au
84쪽
ηam maxim animum exagitant; ntra qMs dormisHυσον prasidio est:Uigilantes cumpraesensione exanimantur; tum metu e pM reuera constringenteo densante,intum resistendosacit validiorem . Nihilo firmius est superioribus: tum quia Pironarca dicitur fulmen,quasi flaua. stupens, quia stupidos reddit quos illico percussurum est; quare dormientium, ac vigilantium aequa condi,tio stuporis est tum quia dormientes a somno sustitat magna πox eos inclamantis, quomodo non excitentura maximo se gore tonitruicum fulmine iuxta eos concitatestum quia metus nulla ratione alia potest corpus timentis constringere atque densare,nisi quoniam pauore sanguis ac spiritus omnis inseve ab extremis,in externis partibus retrahitur ad viseera, icco centratur in cor quum itaque somnus idipsum emiat; proculdubio metuentium: consternatorii corpora densata constracta non magis resistendo facient ictum fulminis validiorem,qam dormientium, alto somno bpitorum corpora non minus denota constricta consimili retractione caloris influentis cui sanguine ac spiritu a toto corporis ambitu ad intima viscera. Nos itaque censemus aeque fulminum ictui subiectos es e domanientes, ac vigilantes homines ob rationem paullo antea pr positam: cui geminam aliam nunc ab experimento deductam
adiungere lubet; una quidem est,quia supra vidimu solim a Deo summo fulminibus enectos fuisseomnes simul homines quinque ciuitatum sub metropoli Sodoma populosissimarum, quatuor exceptis de domo iusti Loth Pan inter tot millia nemo tunc dormiebattan dormientibus fulmina peperceruntinihil minus, erib r.ea. Alia est,quia relatu Plinii, Marcia inceps 'manarum icta gra
da,partu exanimato, ipsa citra ullum aliud incommodum vixit.
nempe fulmen illud minoris violentia suit,ac minoris ignis cuius vim eludere potuit robustum corpus matris,etsi vigilantis tolerare nequiuit imbecillum corpus infantis in utero sorsani . dormientis; nam ut ait inristoteles, in alvo materna foetus ... i. Infans ab Ortii plurimum dormit, ac totii fere tempus grauidiatatis dormiendo transigit: Quod fulmen contrarium effectum habuit, te illud quo Poetae fabitantur exustam abue Semelen ineolumi Baccho puello,nondum maturo ad partum, etsi debi raefulmen&illud effingant test apud a Ouidium. νι - as aliud leuiusfulmen, euidextra cyclopum
85쪽
retasecunda vocant Superi: capit illar domumque o I I Iintrat Henoream: corpus mortale tumultus
Non tulit aethereos: donis iugalibus arsit; Imperfectus adhuc infansgeni tricis ab alus
'lio fulmine Iupiter incinctio combussit - lana concutienseretiaefecit,vi fulminis extincta in materno coriapore contra Marciae contigit,cuius corpus fulmine ictum con cussum est,ai infans in alvo tefier1or incendio necatus. Nisi vestrius dicamus Marciam non fuisse fulminis igne percussam, sed tonitrui fragore per sam, eoque metu adeo tremesectam, Cabortiverit, quo nomine supra vidimus apudI Plutarchum ο- imtisu oborto pastores colηdocefaciunt pecus Di in unum concurrant. sequemMicem applicent; nam quae palant a reliquis auulsa oues abortumfaciunt imbecillo tenesoque tatu nequeunt concussionem illam impune sustinere, quam robustior mater , ac duriori corpore facile tolerare valet. At vero, quod addit . Pli
mus, In Catilinanis prodigi s Pompeiano ex MumcφIO M. Heren- i.
nius Securio sereno die fulmine lassau. Id ita recipiendum est; quia fulmenetllud, quo Decurio combustus cst, ceciderit non die pluuio, undique tetris nubibus obsito,ut fere semper fui is mina cadunt; sed ex unica nube breuem caeli partem obtegente, interim toto alio aere sereno , quod rarissime contingit adeoque bene Plinius id inter prodigia connumerauit . Seneca pariter infit a Ceterum mirafulminis, si intueri velis, opera βnt'. nec quidquam dubi relinquentia, quin diuina insit illis in subtilis is 1 5 potentia retoeulis integris ilia is conflatur argentAm manente nat. qu.ea vaginagladius liquescit: inuiolato ligno, circa pila ferrum omnes I. distillat, haec nuper ex Aristoteles didicimus fieri a fulminoia .mete elaro,quod ob materiae sum Mam tenuitatem cedentia, toro eap. I. se corpora praeterfluit, at obsistentia incendio liquat, coactum circa illa morari,quae sibi liberum cursem impeafiunt. Sed mulisto mirabilius est,quod addit, stat doliofracto inum, nec ura , arriduum rigor ile durat id ego reor esset a fulmine fumoso,crassiori materia nixo; siquidem Aristoteliis fulmen crassiori exha e loe. est latione consistens,lamidum vocatur,4 adurens est; quare diu moram trahens ob sui crassitiem circa lignum dolij; dolium adurens facile frangit: at eo fracto vinum veluti cogit in confistenti m minime fluentem; nam a sum tale quid perpeti vinum
86쪽
d de viil num docuit Galenus 3-ensi, 444mplius autem vitium, liquoai: . in res ali varios sapores babent ex terra sibi admista:υnde in quadam regione vinum suspensum ad ignem in tribus, indurescit in modum falis, aporante aqua. Quod multo prius Aristoteles asseruerat ε me eo his notis e Dubitabit Atem utique aliquis de vino, humidolum, set. .eap. I. hoc enim evaporabititique,ct incrassatur, sim nouum: caussa au tem est,quia nec Vna species dicit raetinum, quia si uitater;ηο numenim magis terra est,quam antiquum; quapropter O incrassim tum axime calido, concrescit minus afrigido;habet enim incalidum multum, terra; Ut quod in Arcadia sic exsiccatur afumo ια viribus, ut derasum bibatur. Quae dualoca notaui te am Rhos lib. it diginus inquiens sed O in regione Pindam Galenus isqvit. cap. 36. uinum in utribus appensum obduresiit infasis modum, aqua euapo rante; Ubi uero terrarum sita regio hac habeatur, uel quo censeam tur nomine, non explicat pluribus furor hic . Mihi ex Arictotelic
Meteorornm quarto liquet, Arcadiam se eam, ubi um τος in
τεθα ideis, ita in utribus siccescit ex fumo,ut abrasum in minu-eies pertritum ebibatur scilicet ramentis illis in aqua dissolutis rvt enim fumo evaporauit aqua remanentibus vini par susterreis igneis sub corpore solido, si ramentis huius corporis ire locum evaporatae noua restituatur aqua, vinum iterum fluidum
... fit atque potabile: qua de re forte Martialis, tris
. Vel cocta fumis mussa Masilianis.
Improbara Massili quicquid'maria cogunt, se lib. I . Accipit aetatem quisquis ab igne catas. X euum tua centenos expugnet sportula ciues, , , . Fumea Mabsiliae ponere uina potes. Nassilia X fumos miscere niualibiι undis es, is Parce puer, pluris ne tibi constet aqua. i.deanti sed&Galenum asserit,parentem suum, alios olim ad induis dot. cap. 3. scendam vinis vetustatem, vasa in locis calidis, aut fumo exposuisse; 'tis continuo quodam&bladdo calore penetrantiaqueat partes absumeret. Si ergo sumus potesta vino partem aqueam evaporando, quod superest incrassare; sique vinum Arcadicum fumo in viribus adeo crassescit, ut omni eius aqua consumpta. Concretum rigeat induram confissentiam, quae gladiis abraditur,nouae aquae dissbluendam ad potum cur a fulmine fumo Q
'ogium inccndio perfrangi, δι vinum indurari nequeate sedi,
87쪽
gotiat durities in eo vino non darat ultra tridae mi quod in lusito illo transcursu fumen non totam vini aquam absurirpsit , sed magnam partem residuam vero coegit , veluti coagulum in lacte cogit partem seri cum caseos in duram consistentiam:
at sensim evanescente fumosa exhalatione quapiam ex parte viro a fulmine impacta, aere vini rigorem rcmittente, per residuum aquae non colisumptae vinum transacto triduo uterum . sitit, sed non in adeo tenuem liquorem, ut prius; quum Arcadicum vinum a fumi ignei diuturna desiccatione partibus aquae omnibus destitutum semper solidum consistat,nec potulentum fluat nisi derasum S in aquam dissolutum. Ceterum in hoc admirabili, ut dolium, quodfrangitur scita etiam vinum , quod stat non fluens, incendi,&fulmine tremefieri dicitur: incenditur sane dolium, quia deuritur; tremefit; quia frangitur; fra-
.ctio namque motus localis est partium, ad quem redigitur trea mor omnis ' incenditur etiana vinum, cuius partes igne consti muntur: tremefit quoquopacto, dum riget cogiturque narra qui tremefiunt, rigent, ac velut condensationem corporis peris petiuntur. Addit autem Seneca,Maliud aque inter annotanda
ponas licet, quod Ohominum,Ocetero ut animalium , quae icta Iu ' sunt, caputspectat ad exitumfulminis; quod omnium perculsarum arboram contra'lmina hastu surgunt. id sane rationem illam habere potest, quod, ut ait Aristoteles, nsemper putare oportet sequifulminaspiritum, O praecedere Admn videtur, quia meto η' Mς ς' Iore est:quapropter o qua debetpercutere, mouetur, priusquampem cutiatur, tamquam prius inuadente principisspiritus e Nempe ventus ille praecedens frimen, quum igneus sit,in odore sulfureo
teter olfactui, feriens animantium capi ta,cogit ea caput ac l- factum auertere. natura se in per effugiente obiect a molestiam inferentia; quare superueniente mox fulmine prostrata viuen tia caput vergunt ad exitum fulminis rast arborum percussarum hastulae surgunt contra fulmina, quia ventus fulmina sequens rapit ad se trahens arborem, trahit autem magis partem arboris maius pondus habens, quare truncum radeoque hastulae retro manentes dicuntur contra fulmina surgere : Quocumque autem motu hqcagantur,certum est,dum a fulmine percutiuntur, concuti,ac quoquo modo tremefieri,Sed subdit Sedeca, Qid, quod malorum serpentium, O aliorum animalium, quibus .
mortifera vis inest, quumfulmine icta sunt, enenum omne consu-
88쪽
miturρ dolisquit,scis'ra venenatis corporibus vermis non nascitur smmine icta intra paucos dies nerminant an primis, si verti sit, si lini nata serpentium corpora venenum omne pristinum amitte Γe;dicimus id euenire, quia venenu maximo frigiditate nocet,quam destruit ignis fulminis quin ignis sulfureus, ignisque simpliciter
urens milia venena consumit.Deinde, nisi probatione adhibeat, non ita facile dabimus Annso, vermes in venenatis corporibus non nasci; quum serpentum cadauera purrescant, cum materia putrescente fere semper aliqua portio sit, quae animatur in em mes: Rec dabit o Plutarchus, fulminata intra paucos die vermi nare quia si fulminis ignis sulfureus cadaucra percussorum hominum seruat imputria cur nequibitidem cadauera serpentum imputria seruare an sorte fulmen cadaueribus horninum veneis numindit, quod eximita viperarunt cadaueribus'nihil in Inus. Id
tamen certum est, fulmine Pcrcussa venenata vel incendi, vel tremefieri, seu concuti. Sic igitur Aenigmarista vetus diligentissime
nobis uniuersam naturam fulta inum occuluit, atque artificiosi iasime,s baenigmate Pyronarchi nam Pyronarcha, faui a- princeps;& Pisonarca, flamma-velox, vel flamma- stupefacienS, X UHeano,igne; Drycordia,anti peristasi, gentiaeki, naturaliter producta, Vulcano menstruum, igne tum subterraneo fumidas exhalaticis nes; tum super aerem circumrotato sui partes impuriores alium, mediam regionem aeris: Discordia vero Inrenisqn frixti, An tiperistasi densam achumidam nubem conferent. QuandocumqMe autem, in omni anni tempore Iupiter, cui is proprium telum est fulmeh, oronarcha mittit, fulminat, in Mimdmn sublunaretra, ct incendit, comburens quae fulmine tanguntur; vel etiam tromefacienniuersum terrorem incutiens omnibus viventibus.
89쪽
In qtro proponitur aenigmatis interpretatio Medica de Febrium origine.
Praefati detegens orcason secunda solutionis Griphi ferendis . um superiorem de fulminis iratura interpretati , ne i
Scrupo mysticae Pironarcς iam adhibuissem eius com-nendium missurus doctissimo Recalcho, qui mihi di L sollieridum teni gaias posuerat; a quo per litteras postulaueram nomen Autoris, qui Griphum constituerat; ipsissimam aenigmatis orthographiam; a ximio viro secundania habeo epistolam his plane verbis.' si Fortunio Liceto Iulius Recalchus Rene Agere. Ita pledet humanitas tua . D. in responsione ad meas litteras, ut erubescant in ,, mea tam rudi salutationc ac in mea tam laconica tecum gratula , , tione de fortunata tua praeseruatione. Quantum ad aenigma, Ali 1,
quot abhinc annis quum essem Rauarini locus hic est D D. Co , . mitiam Rangoniorum in Mutinensi Ditione ist inui inem Mar- , ehionem Alexandrum Zaccaliam; introductus fui ab illis Domi- , , lais in pulcherrimum eorum uisum; aggressus auida manu ,, codices manu criptos, qui aderant ibi multo innumero; cspiinuci, illorum legere, cui titulus erat, Flores medici Coeli uiani: S inter alia notabilim qui Iulia in eo inerant reperi fabellam hanc,itari, scriptam ad verbum,&eadem'orthographia,qualem ad Te misi:,,& meo arbitratus a nomine piro narcae S abestectibus, quoS de ui scribit Coelius,credo fabellam esse denotatricem originis &Ῥω- , ductionis febr1s,&maxime putridae, iocumentorum, quibus , assicit hominem quia verbum Piron arca significat ignem morti , sferum; Se quia febris incendit,l saepe tremefacit hominem; qui , , t secundum Picum est quartus Mundus. Poterit . . accuratius , , consideraae super hac re; minuestigare quid velit Autor dice rire, ac significare per Discordiam , se Vulcanum cur po isnat a Discordia conferri semeni; ma Vulcano menstruum, , ,
90쪽
6 Myt. gieeti Lib. II. Dronarcha gnatione mira promotus potius quam amore. Et ego e pectabo '' etiam sententiam. Ferrariae. XXVII. Decembris DCXXXII. Vt viro Clarissimo, eidemque amicissimo morem gererem ;slatim breuibus indicaui, qua ratione posset hoc idem Aenigma de Febre interpretari quam quidem solutionem praestat nunc etiam huc afferre, repetito prius Aenigmate toto, ut legitur ii
autographo. Secunda explicatio griphi Pyronarcha, in quo dicitura IIedico tractari de Feιrium origine generatim CAP. I.
PRO secto scrupus iste Vetus in exempIari, cui Coelius Inianus
antiquus Autor titulum fecit, Flores Medici, sic ad ungtrenu. legitur manu scriptus, oculato testimonio doctissimi Recalchi . , Tironarea ex Vulcano. Discordia genities.
, Vulcauomennruum, adhunt, Discordia vero , Semen conferente, Hisque non more sed, Indigna tione ad congressi m compulses , Quandocunque autem Iupiter Pirona ream mittit in re uncini, Vel incendit, vel etiam tremefacit uniuersim.
Licet inter Hores Medicos potuerit Coelius etiam digressa uncula quapiam griphum texere de fulmine; siquidem Hippocrates P Galenus in suis operibus Medicis plurimas res physiologicas pertractant; ut propterea superior explicatio locum habeateriam in propositoretamen non inficiabor huc griphum esse posse unum e floribus Medicis in eo volumine ab Igiano propositis; sed qui fuerit iste Coelius Igianus, Graecusne, an Latinus autor ipse ne griphum condiderit,an ab alio Autore rinatum is in suum librum adduxerit, nondum mihi licuit assequi: certe qui flores Medicos compilauit, Medicus non esse non potuit. Si tamquam medicum florem hoc aenigma proposuit,in eo certe de se bris ori gine tractat, non quidem de sola putrida, meo iudicio, sed ab .lute de febre generatim ut ex diligenti singularum partium aenigmatis inspectione cuicumque patebit.
Iegendum sit,ut in autographo, Piron arca; nominis etymon deduci potest vel , τ πψρρει quod fulvum Dioscoridi si-