장음표시 사용
101쪽
pro humo, plaga, quocunque denique loco, ubi e Sponi pote St, ut
Alterum locum Joannes κῆπον eodemque nomine Nonnu Vocat. Hic hortus est praedium Gethsemani, quod sub monte Olivarum situm St, ut e Syn Optici manifestum est ). Describitur a Non noli Ortu pulchre vireScen i. e. υχλοος et opacam atque deSertam terram Sc σκεο εσσαν ρημάσα τες ανε eum dicit. Hunc Dominu pervadit hin ejusque extrema parte attingit tertium locum arboribus bene fragrantibus consitum semper florenti paradisi. Hoc nemu paraphraSta nuncupat φυτηκομον λ Go ς' et
Editio Scheindleriana, Cernichium ad Thryphiodorum 3 13 Secuta, pro Voce σενσρίεντος, quae legitur in codicibum Pa aut σενσριά,-sντος, quam a P exhibent, Scriptum habet Vocabulum ρυώεντος. Haec autem lectio videtur mihi esse admittenda. Nam lectio: ἶσονεγὼ σενσρ ίεντος μεστεον et metro manifeSt repugnat, lectio autem εἶσον σενσρῶεντος cet. quZm JuVeni habet, excutit vocabulum γά, quod omne codice Scriptum habent. Praeterea Nonnus duos spondeos tantummodo pede Secundo et tertio continuat '). Lecti porro εἶδον γο σενσρύεντος, correpta Syllaba prima defendi quidem potest, sed veri dissimile est hanc correptionem a Non no
admitti Defenditur auctoribus Homero 'in Aeschylo ), Sophocle in ),
' Occurrit praeterea Par. III, Tl IV, 2 22 XII, i XX, 39 55. ' Cf. Matth. XXVI, 30 36 Marc. XIV, 26 32 Luc. XXII, 39 sq..' Par. XVIII, Par. XVIII, 9.' Par. XVIII, 5 παραμείβων 9: δευων. ' Par. XVIII, 8; φυτηκόμος praeterea Par. XX, T:
102쪽
Euripide'), qui quandoque corripiunt Syllabam, in qua naSalis mutam cum liquida praecedit, idque metri cauSa. Sed talem correptionem a Nolano admitti eri Simile non St, quia artis metricae legum Semper fere earundem ibique Similium custos diligens ac severus esSe Solet. Neque formam contractam ενδρουντος poteStadmitti, propterea quod Onnu S, a formi contracti alienuS, nunquam adjectivorum in εις, quorum plurima habet ), forma contracta exhibet. Sed lecti σρυοεντος primum metri cauSa prae Stat lectionibus codicum eademque Ox in DionySiaci frequen e St, ut
idque eodem verSu loco. Profecto Vocabulum σου proprie quercum deSignat, Sed eandem vocem poetae pro quacunque arbore adhibent, ut pro Olea EuripideS: ρυος ασπετον ερνος ). Contra Joanne totum hortum, angulum arboribu S On Si tum ab e non di Scernen S, τοπον dicit ). Hunc paradisum Judas novit Sciebat enim Dominum hunc angulum, per hortum tranSeuntem, Saepe petere q). Verum in versibus explicandis
difficultas est, quod attinet ad Structuram Verborum. Nam clarum non St, quomodo Verba: ενσον κανεν et alia ab alii pendeant. Sic autem locum explanandum puto. Hortu erat, quem pertran Si enSDominus intravit in alium locum sive in extremam horti partem, quippe cum iret in locum consuetum arboribu consitum Semper florentis paradi Si. Itaque accuSativit τυταλεην pendet a Verbo ναἐνων' locumque, in quem Dominu ingreditur, indicat vox autem εθ ηιμονος pendetis Verbi S: διε Θαλεος παραδε σου EXcepto hoc ευ ο - μονος Vocabulo, quod de Luca Sumptum Si ), Nonnu de Synopticorum rebus narrati nihil mutuatus St, Solum Joannem SecutuS.
gelista discipulos Christum esse secutos indicat ), Nonnus omittit.' Cf. Eur. Alc. 242: ἀμπλακων. 8 In Paraphrasi occurrunt quindecim adjectiva in οεις ut χλυοεις I, it; φλογοεις XXI, 56 duodecim in ηεις ut αελληεις I, 80 υληεις VI, 6l; quorum nullum unquam contrahit.
103쪽
Discipulos autem Christum in hortum equi Solere, quod JoanneS
De viris agens, qui in horto Dominum ceperunt, Nonnus in N. 43. mirum errorem incidit. Habet enim haec:
ανῶν καὶ λαμπάσων καὶ πλευν i. Joanne igitur duas turbas di-Stinguit 1: την σπε ραν i. e. cohortem militum Romanorum, quibus praeest tribunu militum Romanu S C. ὁ χελέαρχος '3 2 ἐκπιῶν ἀρχιερέων κ αὶ κ τῶν Φαρεσα ἐωνυπηρε Τας .e. ministros a pontificibus Pharisaeisque dato S. Dua enim turbas alteram a pontificibuS, a Pharisaeis alteram, mi SSa esse verisimile omnino non St, cum uniti parti Sint et apud Joannem Saepe conjungantur ). ParaphraSi quoque dua armatorum manu commemorat nec tamen AEaSdem, vivax AEVangelium, Sc. 1 στρατ δενὰσα εστ ηεα ἁρχεερ η υν, 2 mi ευν ην λεων ε σμῶν in αρ - σα icis, . Haec turba tu Stibus armata convenit cum altera manu evangelii, Sc. cum mini Stri S. Etenim πηρεται, qui dicuntur apud Joannem, idem Sunt ac κορυν po oo εσμος apud Onnum, iisdemque armis instructi sunt Sc fu Stibu S. Nonnum enim Syn Opticos comparasse vel inde apparet, quod alteram turbam κορ η- modo ν' appellat, cum de tu Stibu apud Olo Synoptico sermo' Jo XVIII, 2. ' Cf. Luc. XXII, 39. ' Luc. XXI, 37 praeterea occurrit in . . Solummodo Matth. XXI, T. ' Jo XVIII, 2. ρ Jo XVIII, 3. ' Jo XVIII, 2. ' Cf. Jo. VII, 32 45 XI, 47 5T XVllt 3 cf. Matth. XXI, 45 XXVII, 62.' In Par. .
104쪽
Sit, ut apud Matthaeum: χλος πολυς μετα μαχαερῶν καὶ hi λ ω, 3. Praeterea vox suo legentem admonet de Vocabulo χλος, quod apud Syn Optico Scriptum St. Priorem manum Joanne τὴν σπε ραν vocat. De hac autem Polybius
κooρτις' ). Re Vera cum in Veteri ' tum in Novo Testamento )semper de manu militum dicitur, Saeptu Romanorum. Hanc autem, de qua agitur, σπεῖραν militum Romanorum cohortem fuisse Sub praesidis Pilati imperio evangelium clare indicat. Nam milite i. e. στρατιῶται ), qui apud Joannem Chri Sto coronam pineam imposuerunt, iidem a Matthae ἡ σπεῖρα Vocantur: Τίτε O στρα-
Omnibus, ad quos historiam Christi docendos evangelistae libros Scrip Serunt, nota St, ut patet ex particula j addita Atqui cohors tantum una Hierosolymis esti et σπεῖρα in Acti apostolorum Semper Romanam cohortem Significat, cui praeest tribunus militum ejuSque manipuli centuriones praesunt ). Quodsi quis velit Nonnum in suo evangelii codice legi SSe ὁ Ουν Ῥουσας λαβων την σπεῖραν των αρχεερίευν καὶ ἐκ τῶν Φαρεσαἐων πηρετας, eXpuncta particula καi ante Vocem αρχιερέων quamVi S talis lectionis ne vestigium quidem
exstat, itaque cohortem illam Pilati imperi non teneri, fallitur. Manifestum est enim udam cohortem accepi SSe a pontificibus, pontifices autem ab ipso Pilato.
non milites Romano Sed milites Judaeo intelligit, ut apparet
105쪽
ubi tribunus militum, qui iis praeest, appellatur custo templi et milites ipsi sanctissimus exercitus. Sed quomodo Nonnus in hunc errorem incidere potuit Rem sic se habere exi Stimo. Nonnus Syn Optico comparavit, ut patet ex iis, quae de altera armatorum manu dicta Sunt. In errorem autem incidit, quod apud Lucam legit:
τηγo Sunt magistratu Judaei, templi custodiae praefecti, de quorum officio vide Schurer'). Saepe etiam unu ἄτρατηγος memoratur ); hic est summus horum praefectorum et a Summo pontifice dignitate proximus ). Hoc Lucae vocabulum satis bene intellexisse videtur Nonnus, Sed erravit, quod hunc magi Stratum, qui revera custos templi est, putavit eundem SSe hominem, quem Joanne τον χιλίαρχον appellat ). Sic factum St, ut etiam τὴν σπεῖραν haberet pro Levitis illis, quibus templi custodia erat commiSSa. Quod Si quis dicat Nonnum την σπεῖραν milite Romano intellexi SSe eorumque tribunum cuStodem templi, propterea quod cohorti illi templi custodia diebus festi erat commiSSa, praeterea illa cohorS, cum in arce Antonia, templo Vicina, SSet collocata templo quoque perpetuo erat prae Sidio, animadvertendum mihi e SSe videtur in horto, cum Christu caperetur, adfuisse magistratu templiq). Atqui hos magistratus Judaeos Nonnus haud ignoravit, ut patet ex iis, quae dicta sunt. Verisimile igitur non est eum hos vere custodes templi cum tribuno militum confudi SSe Praeterea NonnuS,
ut omnem fere Christi supplicio affecti culpam in Judaeo transfert, Judaeos milites Christum capturos, missis Romanis militibus,
induxisse Videtur. Verba JO3nnea: μετὰ φανων καὶ λαμπὰ σων ' Summo colore N. 44.
' Luc. XXII, 4. ' Cf. Schurer II, p. 320-322. ' Cf. Act. IV V, 25 26. Cf. Schurer, l. hebraice dicitur sed ' Jo XVIII, 2. y Jo XVIII, 3. ' Cf. Luc. XXII, 52. ' In Par. l. ' Cf. n. 93. Praeterea Par. V, 36 139 XVIII, 22.
106쪽
Excepta Voce τευχεα ), quae arma Significat et pro vocabulo odiiλα' adhibetur, hi verSibu Nonnus unum laternae genus ita exprimit, ut rem Oculi cernere Videamur Verba Joanne λαμπὰς et φανος ), de quo IdeSychiuS: Λετεκοὶ, ' inquit, λυχνον ἐκάλουν,ον ῆιμεῖς νυν νανών ' ), utuntur auctore promi Scue pro taedis,
facibus, lucerni S laterni cet ). Multo autem circa unam rem ambitu Saepe facit NonnuS, ut Par. II, 29-38, quo circum
Par. XI, 60-180, quo illuStratur: καὶ ζῆλθεν ὁ τεθνηκά, cet. ). Primum autem, quamquam μί oro λος νη numero Singulari adhibetur, plures viro laternas ferre indicatur verbis ἄλλος ἐπἄλλο i. e. alius post alium. Sic scriptum legitur
Par. XIX, 14 καὶ ἐεεν ἄλλος ἐπ ἄλλο, '). Praeterea conjungenda Sunt verba: ηλυθεν Ιουσας ' καὶ ὁ μύοτολος cet. Totum locum Sic Verto: venit itineri socius
vir, digitis multum diductis, aliti post alium, Sublime, Ventum defendens vas attollens, in quo lucerna intus ab Scondita erat, VAS, quod vitor Senex, arundinibu intertextis et multifidis conglobaverat in astrorum imaginem et in rem Similem plendido coelo ubi, lucerna in medio apparente per rem convexam, quae cum illa conjuncta erat, lumen splendidum Sub multiforatile munimentumiora emittente, alte apparen lumen per multa foramina micanS
splendebat. V Describitur igitur lucerna in fiscella uncea poSita. Haec fiscella attollitur sublimis, ne prospectum impediat; tenetur digitis multum divisis, ne manuS, quae fiscellam tenet, prohibeat,' In Par. f. ' In evangelio Joanne utraque vox '.' Jo XVIII, 3 f. HeSych. S. V. τανόν. ' Verba conjuncta φανοὶ καὶ λα τάδε occurrunt Dion Hal. Ant. XI, 40.
107쪽
quominus lucis radii emittantur'). Fiscella porro est ad venti impetum arcendum, ne lucerna extinguatur ). Forma eiu est rotunda, ut patet Vocabuli κυκλῶσατο et κίλπος Haec enim VOX, cuju propria Vi S St Sinu SV, latius extenditur ad omnem rem con Ve Xam, ut ad terram collinam
quo de coelo convexo dicitur ). Praeterea si Scella nexa St arundinibus multifidis, ita ut multa foramina fiant. Quamobrem quoque
Fiscellam contexuit faber SeneX, Sicut
Media in hac fiscella lucerna posita est, quae inde Vocatur ἐν σύμ υχος ' et μεσσονα νή ς') eju lumen apparet Sublimi S, quia lampas alte attollitur, et per multa foraminat' micans Splendet. Verba αλλώμενον mis Sche indier V cum ted ke mutavit in αλλώφεενον πυρ. Sed, quamquam in Dionysiaci Scriptum legitur:
αλλώμενον πυρ γ et apud Homerum: ἐθίμενον πυρροὶ, quare loco ' De laternae forma ac descriptione Nonniana copiose disserit K. vipera. l.
P. 379 Sqq. - is vocis πολυσπερκὶς Si late vel multum Satus , ut Par. VI, 14 γ εἰπέ, ποθεν πριάsμεσθα πολυσπερέων χυσιν αρτων, ita ut designare possit rarus vel creber , ut Dion XVII, 14 'Ηέλιον πυροεντα πολυσπερέων μεσον στρων.
Homerus quoque hac voce utitur homines designans, ut Il. II, 804 Od. XI, 365. Item Q. Smyrnaeus XIII, 339. In Paraphrasi praeterea occurrit IV, 79; VIl, 5l: VIII, 5 XVIII, 9, de quo f. n. T; Di On. II, 2.' 'Aνεμοσκεπης in Par ' cf. l. XVI, 224 χλαῖνα.' In Par vicies septies occurrit; cf. Pind. l. XIII, 25:
In Par. f. ' Nic. Alexiph. 323 et 450. ' Od. XXII, 386. ' Maxim. Phil. Περὶ καταρχ. 584. ' Praeterea Par. IV, 68 VII, 48 X, 3 XI, 3 XII, 72 XX, 03 XXI, 32 cf. Dion. II, 48T: ἐνδομυχος φλόξ VIII, 329. ' Cf. n. 3. ' Πολυσχιδης in Par. f. ' Praef. LlV, Corr. et add. '' Dion. II, 492 Il. XVI, 293.
108쪽
laudato codicum ad unum omnium lectio contemnenda Sit, equidem non video. Quod attinet ad Structur3m Verborum . 22 μεσσο- ρανὴς - . 23 πέμπων, identur mihi SSe Subjectum, cui adjungendum SSet praedicatum v. 24 σελαγεςε. Sed OS verbum resumis alterum Subjectum poetae Venit in mentem, ita ut μεσσο- ρανῆς λυχνος et Verbo privaretur. Exemplum habes apud Herodotum P αλὴς γενομένη πασα 'Eλλὰς χεὶρ μεγάλη συν-
ἁγεταε in apud Euripidem 3, Xenophontem ). Denique hanc lampadem faber conglobavit in Stellarum imaginem et in rem imitem coelo Splendenti
Mirum in modum Nonnus laternam comparat cum coelo Stellis diStincto et ornato, propterea quod per si Scellae foramina micant lucernae radii quasi e totidem Stellis emissi. Tamen paraphrastam Anaximandri placitorum memorem haec ScripSiSSe, non St, cur existimemus Philosophus autem haec contendit τὰ σε ἄστρα
designatur laterna similis coelo Splendenti. VOX enim κοσμος γloc laudato coelum significat, δέος autem de Soli S, Stellarum radiis micantibus dicitur ut apud Homerum: πέπτατο 'αυγηηελέου ὀξεῖα ), apud Plutarchum: Σε ἐρεος ξυς ελλὰμπων 'γ. Itaque necesse non est, cum Ludwicli ' ὀξέι corrigamu in ἐνοπε, neque cum tedke' aeo io, in si tib Nam o suo intelligimuS non ornamentum, ut LudVtich, neque mundum uniVerSum Sed coelum.
Praeterea in Dionysiacis de coelo Stellat eodem fere modo Non- nu loquitur
109쪽
De hoc simplicissimo laternae genere e uncis contexto Scriptores antiqui mentionem non faciunt nisi Aristophanes, qui Dicae opolim inducit dicentem:
Auctores saltem recentiores, de his rebus agentes, teStimonia non afferunt nisi de cornu, de vesica, de lino de materia quadam, quam OS mica ' vocamuS, ni Si Becker, qui locum laudatum Ari-Stophani affert, OStquam cornu commemorato, dixit: In Erman-
geluia de Laterne musste die Stelle auch oh et Topi oderKor vertreten ' t). In pericope Par. XVIII, 25-63 describitur, quomodo ChristuS N. 45. a militibus comprehendatur, cui respondet O. XVIII, 4-12. Apud
Primum equidem persuasum non habe Nonnum in evangelii codice legi SSe ἐσων pro siclis; ut Sche in die contendit. Vocem enim siclis hi duobus verbi S X preSSit: σἐσακτος ἐσων. Nam patet addit vocabulo σέσακτος Ocem σῶν adhiberi de menti vis i. e. de scientia. Per se ipse doctus Dominus intellexit, quid futurum SSet. Deinde verbum Joanneum ἔῆλθ s Nonnu explicat verbi S ἀνεσραμε κηπον ὰσας, ita ut interpretetur evangelistam faciatque Christum ex ipso horto egressum. At evangelium duobuS modis potest explicari, i ut Christus hortum relinquat, cum e Verbi SJO XVIII, 3 ερχεται κεε non efficiatur Judam hortum intrasse neque e
cognatum et Petrum interrogantem in hortum eSSe ingreSSum, Sed tantummodo Petrum, cum is in horto esset, vidisse ); ut
' Arist. Acharn. 453. ' Becker, Charilites I, p. 275 cf. H. . ., IV I, 2, p. 65: Zum nachi- lichen Ausgan bediente an sich. . . oh auch ine Topses Oder OrbeS, WOri man das Lampchen stellte , sed testimonia non affert Marquaret, Das Privallebe de Romer II, p. 712. Nullus auctor recentior pericopae Par. XVIII, 16-24 mentionem facit excepto K. uipe l.I., qui laternam ex papyri SchedIS contextam fuisse suspicatur. In Par. f.' Cf. Belser, Die Gesch de Leidens et p. 289 GrOenen o I p. 98.
110쪽
Christus prodierit ex eo horti loco, ubi esset '). In priori sententia paraphraSta Si neque ibi contradicit
Attamen ea, quae de horto deque Xtrem ejus angulo dicta sunt ), huic sententiae con Sentire non videntur. Manifestum Si enim Dominum ex horti angulo proceSSiSSe, eum ex ipSO Ort egreSSume SSe non intellegitur Tamen verbum ἁσας Solummodo de loco derelicto explicari potest ). Intrepidus deinceps Christus milites interrogat, summa dignitate praeditus. Id Onnus, ut mitt3m Oc3bula τρομος et αυτοκέλευστος , prae Sertim exprimit his verbis:
Omnibus his versibus paraphrasta oppositionum maxime amanSest Passim enim milite gladiis clipeisque in Structi Opponuntur Domino inermi Nam milite dicuntur στρατ εχ σακέσπαλος,
Dominu autem βροχ ἐτων si σηρος St. Haec Vocabula, quae in Paraphrasi tantummodo loco laudato legunturq), in Dionysiaci Sconjuncta scripta sunt de Athena ), de Dionyso Τ). Sed Dominus, quamquam unica molli indutu est et inermis, ut compo Voce viros frangentes' et intrepida' inimicos alloquitur; quin etiam proni cadunt in terram inermi ly voci procella conturbati Verba,
quae in evangeli Sequuntur . 5 λέγε αυτοῖς Ῥησους γω im, paraphraSta praetermittere non potuit, Sed codice hucu Sque Servati eorum circum Scriptionem non exhibent Christum ea verba dixisse Nonnus indicatis. 34 καε ως ἐωθέγξατο λααλ cet. . Ordinem autem verSuum atque rerum in Paraphrasi hunc fuisse puto p OS v. 30 explanati Verborum Joanni S λέγε αυτο γησους, deinde' Cf. Knaben bauer, in Joannem, p. 5l0 Cf. Par. XVIII, 5sqq..' Cf. Par. III, 10 πέδον Γαλῶαῖον ἐάσας IV, 222 XII l passim. Praeterea Par. XIX, 3 σιδηροφόρων πο γίμνων. Praeterea σίδηρος Par. XII, 62. ' Cf. Dion. XLIII, 44 l. ' Cf. Dion. II, 708. ' VOX ρηξηνωρ in Par. f.' 'Aδείμαντος Par. V, 44 VII, T XVIII, 3. '' υτευχης in Par ' Dion I, 476 XVII, 139 XXII, 374 XXIV, 237.