Quaestiones Nonnianae; desumptae e paraphrasi Sancti Evangelii Joannei cap. 18-19

121쪽

181 ατρεκίη τέ πελει ubi apud Joannem legitur: εἶπεν ἐν

Verba Joannea: συ λεγεις τε βασιλευς in Nonnu omittit. His autem verbis Christus confitetur Se esse regem. Sic Matth. XXVI, 64 Dominus interrogatus, utrum filius Dei Sit necne re- Spondit: υ εἶπας, cum Marc. XIV, 62 dicit: εγο, ἐμι. Verisimile igitur haud est his verbis indicari Dominum respondisse, Pilatum Suo ipsius nomine dixisse Chri Stum e SSe regem, Sed ipsum hoc non affirmare ). Sed qua re ductu paraphrasta haec circum Scribere O mi Serit, certum non St. FortaSS hoc con Sult fecerit, ne quis Christum negare e SSe regem male intellegeret, praeSertim cum Versibus, qui praecedunt, aperte jam eum SSe regem declaraverit. Deinde in hac perico pe Nonnus per circuitionem explicat ea, quae de veritate apud Joannem leguntur. Utitur autem vocabulis ετητυμ isti, ἁληθε isti, τρεκέη, ut Veritatem Significet. Quarum Vocum ετητυμ isti rariSSima Si neque Sitatum est vocabulum ἀτρεκέη γ. At Verba Joannea: ὁ δ εκ τῆς λη Θεέας Singulari

explicat significatione his verbis:

Itaque id, quod Joanne dicit: is, cui amor veri ne StV, ideoque veritate ductus agit, recte explanat OnnuS: PS, qui elegit veritatis jugum trahere . Profecto verba ζυγονελκειν Significare OSSe: jugum trahere V negari non potest. Legitur enim apud Zenobium: ταυτον υ γον ελκεεν i. e. . fortunae ejuSdem Socium esse ' q). Sed Verbum ἐλκειν cum Voce υγον conjungi non Solet Tamen contextu verborum recte' Jo XVIII, 3PSq..' Cf. Matth. XXVI, 25 XXVII, it Marc. XV, 2 Luc. XXIII, 3 cf. Meyer'SKommenta etum . Testament ra I v. Matth. Weiss in XXVI, 5 cf. Chrysost VII, II, p. 9l6 A in Matth. 86, M. P. G. LVIII, 763 τουτο γουν καὶ ὁ

122쪽

quadrat significatio jugi trahendi. Quamvis enim jugum trahere in labore positum Sit, contra is, qui Veritatis Studio SuS St, Summo gaudio afficitur et trahitur voluptate, cum veritRS Sit σταν θελγῆς' , i. e. Omnia faScinetur. Nihil praeterea in ea non bonum faustum felix fortunatumque est '), praesertim autem Christi jugum Suave est et Onu ejus leve, ut Matthaeus dicit' ). Ex quo patet Nonnum Matthaei evangelium cognoViSSe.

Nonnu de verberatione primum narrat Barabbam neque flagelli ScaeSum neque fustibus percussum esse, deinde Christum flagris verberatum esse. Duo igitur sunt flagellandi modi, quo paraphraSta commemorat, alter, quo qui fu Stibu caeditur, alter, quo qui verberatur loris vel flagris Castigatio autem prior insigitur aut lege Judaeorum ), aut more Romanorum militibus' et Obscuris hominibuS. Fustibus percussum esse Barabbam negat Nonnus his Verbi S καὶ ροπὰ λοες' α χαρακεον Τ). Perinde altera flagellatione latronem flagellatum esse negat Christum affirmat. Itaque Barabbam ἀνέμαστον vocat, Sed ChriSti corpus Pilatus diro flagello cruentari jussit alternantibus ictibuS: μοιβαέησε ' σε ρεπαῖς

Praeter expectationem paraphrasta Christi flagellationem late non describit, contra Barabbam non esse verberatum narrat. Credo equidem Nonnum opposuisse Barabbam hominem et sceleratissimum nec Verberatum ne fustigatione quidem minus cruenta Christo Domino et innocentissimo et flagellatione magis saeva flagellato,

' Par. XVIII, TT ' Cf. Par. VIII, 80 sqq. XVII, 564qq..' Cf. Matth. I. 30. Cf. Deut XXV, 2sq. II Cor. XI, 24. Cf. Polyb. VI, 58, 1 ξυλοκοπεῖν. Cf. n. 90.' In Par. l.

' Cf. Par. XIX, 5 χερσὶν αμοιβαιησι παρηίδος κρον ἀράσσαν, 44 ἀντίδοτον μυθοισιν ἀμοιβαιην πορε φωκήν, XXI, 46 ποσσὶν ἀμοιβαίοισιν πιστερον soθεεν δωρ, Dion X, 343 καὶ δεμας ἀλληλων ανεκουφισαν ψοθι γαίης 344 χερσὶν αμοιβαίησι, cf. Par. XVIII, 19 δονάκεσσιν ἀμοιβαίοισι, cet..

3 cf. n. 9.

123쪽

ut ipse praedixit discipulis se flagellatum in crucem subactum iri l).

Coronam, quam milites Christi capiti imposuerunt, Nonnus dicit

Στεμμα proprie S corona dii Sacra' Sive infula; τε ψος autem est vox poetica idemque ab auctoribus rationis solutae dicitur στετανος quae vox in Faraphrasi non legitur Scripta. Eadem corona Spini mectitur, quae dicuntur ξυτ oseo ε' i. e. - acuti V et δρυε με ερες' i. e. acutis crinibu praediti V. Denique bis legitur verbum στέφειν, e.

Nonnus vocabulo αντίβιος ut substantivo utitur Sc. Par. XIII, 5l XVIII,3l XIX, 6. Id ei singulare est. Etenim Homerus utitur semper vocabulis conjunctis: ἀντιβίοις ἐπεεσσι, Il. I, 204 Od. XVIII, 4l 5; ceterum αντιβίην et αντίβιον. Alii quoque auctores semper adhibent vocem αντίβιος conjunctam cum subStantivo.

124쪽

iidemque palmae ) Vinearum Sarmenta ). Cum his Paraphrasis de corona VerSibu comparari OSSunt

Tum circumdant Chri Sto laenam murice Tyrio tinctam

Quibuscum conferaS

Haec optime illuStrantur e DionySiaci S, c.

Tam corona quam laena purpurea regis Christi insignia sunt, quamquam doloribu affectu e Si καὶ ἐν α λγεσιν Sic

quo Ariadne quamvis graviter afflicta, praefertur Veneri. Postremo v. 1l-15 Nonnus oculis subjicit, quomodo milites Christum illudant eumque adorent. Hanc autem προσκυνησεν asynopticis mutuatus e Stq). Ot hoc loco, excepta Voce εν v. 3, codice praebere genuinam lectionem censeo, alii viris doctis conjecturas alia vel expunctiones probantibu S. Primum enim vocabulum κλησις ' i. e. appellatio, deorum imploratio ), maximpcon Sentaneum S enarratae ad Orationi nec mutanda esse mihi Videntur Verba ψευσημον κληGε in ψευσημον μυρον, quod hae voce conjunctae bis in Paraphrasi occurrunt ). Fortasse tamen Syllaba non producta ante mutam cum liquida: ψευδημον ε

125쪽

κλη os cogit, ut cum cheindler' Vocem φωνὴ pro κλήσει admittamus Correptio enim Attica Nolano inusitata est. Deinde nulla cauSa St, cur ut

ρράςειν nolumuS. Verum hiatum honὰς οντ ii admitti nequit, cum Syllaba ultima verbi honiar o νε neque producatur neque ictu feriatur. Quamobrem Vocem uis pono. ted he conjecerat θ εον. Adorationem Nonnus et nostro loco et alii fuse enarrat idque Semper similibus fere verbis. Sic

Haec Omnia clara atque perspicua Sunt. Etenim κροπαγη ' significat summa genua in terra SSe ni Sa et δε ρεπαγῆ utrumque genu terrae adhaerere. Praeterea A p ταγης dicitur lapi S Lagari tumulum contegenS, qui tantuS St, quantum S pecu S ). Versibus, qui sequuntur Par. XIX, 6-38'), pauca tantummodo N. 53. animadvertenda sunt. De iis enim, quae ad Chri Stum crucifigendum crucifixumque pertinent, OStea dicam.

cum Scribit:

in Ita Scheindler, Quaestiones Nonnianae I 2P; sed in editionem Suam hanc lectionem non accepit, cum totum versum 3 Spurium Sse ducit. Quamobrem conjecturam quoque μι pro O, quam propoSuerat Quaest. Non n. I, 27, non accepit.

126쪽

Par. XIX, 25 262T

adhibetur de animalibus, ut de Serpente apud Pindarum

de dracone, de dorcade apud Euripidem ). Sed Onnus hac voce utitur de nocturna coeli stellati veste

69: στερίεν ελ ἡγιζε idem autem coelum dicit Dion. II, 335 ουρανον στερίν υτον ). Unde loco laudat Christum dorso verSi colorem nuncupat, propterea quod purpureum eStimentum Obsoletum dorsum ejus contegit. Alludit igitur apud Nonnum Pilatus, misericordia Christi affectus, ad Domini regis fucati ludibrium. Quod attinet ad versum T praeter lectionem: σπετον ηχῶlectioni ἄπλετον χῶ, licet haec, cum Ode Vaticanus eam exhibeat, improbari non possit. Sed illi, quae ceteris codicibus legitur Scripta, praesidio S Q. Smyrnaeu S, Onni Sectator: επεβρεμεν α σπετος ἐθήρ γ Jam praeierat Lycophron: σ'ασπε Τον χέασα παμμεγα βοην 3. EtSi enim echo ineffabili eSSe nequeat, tamen vox ejus magna SSe OSSit, ita ut aut ferri aut intellegi non possit. Quamobrem conferri pote St

N. 54. O mi SSO Vocabulo μδελλον apud Joannem Scriptum: μαλλον ἐφοβηθη ), alteram Pilati interrogationem Nonnus circumscribit Par. XIX, 39-52 Τ). In hac perico pePar. XIX, 49: κα O Xρεστος ελεξεν αγήνορα κώ μπον ἐλεγχων, codices ad unum Omne exhibent lectionem κώσικον. Ceterum Verba: clauo αγήνωρ tantummodo Par. XV, 9 Occurrunt. Contra Juveni correxit κομπον '). Quo cum facere non dubito. Profecto obscurum est, potiu explicari nequit, quomodo Nonnu S' Pind. Pyth. IV, 444. 3 cf. Eur. I. T. 245 Herc. r. 376.

127쪽

loco laudato de mundo Superbo Sive de superbi hominibus loquatur. Solum enim Pilatum, arbitris remotis, Christus alloquitur, Solos Pilatum et eum, qui Se tradidit, peccati accusat. Sed Si paraphrasta

κομπον ScripSit, Suo more animi affectum descripsit, maxime con Sentanea OSuit, Omnia clara et plana Sunt.

In perico pe Par. XIX, 53-87 circumscribitur JO XIX, 12- 16 in N. 55. eaque Christus morti condemnatur hic quinque mihi explananda

Explanandum est autem hi verSibu primum, quid Nonnus senserit de loco, qui dicitur Λευ cla τρωτος, deinde, utrum Christum an Pilatum pro tribunali sedentem inducat, denique, quarum linguarum Scientia polluerit. Joanne mentionem facit et βηματος et Λιθοστρῶτου conjungitque

qui dicitur Aio claro is εος quam V 68 de Sella judici S, quae Vocatur 96ωκος ), in aperto St. Huju tamen Sellae v. 62-65, ubi locum Joannis XIX, 13 circum Scribit, mentionem non facit. Haec autem sella lapidibus affabre eXStructaeSt; Stenim υλώεγε. Particula παρὰ v. 62 non Significat apud , Sed in V. Sed etenim Pilatus in loco, qui Gabbatha dicitur. Praeterea

Significat ). Verum cum particulae Vis latiu extendatur quam Batavorum lingua praepositio bij V, hoc mirum e SSe non poteSt. Significat enim παρὰ τενε ἡ alicui loco S Se Vicinum V, neque tamen prohibet, quominu u Stirpe tu de eo, quod in aliquo loco versatur ). Accedit, quod verba edendi jubendique sedere

' Tacitu saepe utitur voce apudV pro hin', ut Hi St. I, 5 apud urbem Nolam 34 apud GermaniRS.

128쪽

li 0

graeci auctores cum illa particula haud raro conjungunt. Loquitur igitur Nonnus et de tribunali et de sella judicis pro tribunali posita. Attamen Joanne V. 3 voce τὼ βῆμα tribunal, quod Si pars loci lapidibu Strati Sive o Λευ οστρωτου, non autem judici Sellam indicare Videtur. Deinde, utrum Christus an Pilatus sederit pro tribunali dijudicatur Verbi v. 62: καθητο et v. 69 εσταται. Etenim primum

de Pilato, alterum de Christo dicitur. Non igitur Nonnus facit cum e Sic oti, Harnach Loi Sy, qui putant evangelii Verbi κώθισεν objectum esse Christum mi SSumque SSe Vocabulum αυτον, id quod illi perhibent evangelio Petri et u Stino innixi. Alterum enim

ἐπὶ βηματος ). Sed uterque de militum ludificatione loquitur. Ν. 56. Linguae, quarum Nonnus mentionem facit, Sunt treS: Latina, Hebraica Graeca Sermonem latinum dicit Thymbriadem, Ausonium,

Latinum, Sc. Par. XVIII, 2l Θυμβριὰ ς' αυση, XIX, 102 Λατε- νε σε lossi, XIX, 109 Λυσον in ' γλάισση Primo loco JoanneS de Sermone latino non loquitur altero rursus se latine loqui non comine morat tertio utitur vocabulo Po, μαεστέ'). De populo Roman evangelium loquitur XI, 48: ἐ'Pos μαεοε, quod Onnu SVertit Par. XI, 96: νε ρες υσο νεηες'). Vocabuli a Non noadhibitis ad populum Romanum ejusque linguam designandam patet eum varietate et antiquitate delectatum e SSe Ore poetarum, qui ejus temporibus floruerunt. Etenim vox υιεβριὰς ' pertinet ad Tiberim fluvium eademque occurrit apud Christodorum pro Romano '). ADGo νεηες, Λυσον εος Sunt nomina ducta ab antiqua quadam Italiae gente' '). Λαουινές vocabulum a Latio ducitur. Ceterum Nonnus Solus idque semel de urbe Roma loquitur )' Ev. Petri, T. In Par. f. 3 Just. Ap. I, 35. ' JO XIX, 20. In Par. l. ' In Par. f. In Par. f. 9 Cf. Verg. Aen. VII, 5 Thybrim fluvium.

129쪽

idemque de Caesare principe, addito nomine proprio Tiberio '). Alia nomina propria latina in Paraphrasi non Occurrunt nisi nomina Pilati et Tiberiadis, quam urbem Herode Antipa cognomine Tiberii principis vocavit '). Quod ad metrum attinet, maxime Singulare SSe videtur a Onno primam et Secundam nominis Pilati Syllabam Semper corripi, Sc. undevicies primam Lactantiu quoque corripitq). Contra metri causa primam nominis Tiberi syllabam

dicit, demonstratur eum latinam linguam nescii SSe Legitur

Itaque putavit Vocem σου σάριον SSe hebraicam. Praeterea litteram corripit, ductus vocabuli diminutivi graeci in ἄρεον, ut παεδάριον Σουσάριον autem Pollucis jam temporibus usitatum erat apud graecOS, quippe cum dicat: καψεσρωτεων καλου-

nomina esse latina agnovit affirmavitque

22: ἐντεον 3. Vocabulum τέτλος apud auctore graecoS, qui ante Nonnum fuerunt, non Occurrit, λεντ so legitur apud Arrianum Τ). Ληνάριον, cujuS Oci α corripitur, Sicut de voce σουσὰ- ριον dictum St, nummu Romanus St, qui in omnium S Versabatur'). Postremo evangeli Sta utitur Vocabuli πραιτωριον γet τραγελλε ον '), quae Sunt latina haec nomina Nonnus mutavit in graeca ).

130쪽

Joannem equitur. In ραηλ in Paraphrasi legitur quinquiesq)idque iisdem loci S, quibu in evangelio, Sed pro o. I, 48: Ισραηλ ἐτης dicitur Par. I, 89 Ἀσραὴλ γωνος, et Jo XII, 13 ὁ βασιλευς of Ιοραὴλ in ParaphraSi deest. His autem vocibus 'Iσραηλ, Ισραηλέτης electu Dei populus indicatur. Quod attinet ad nomen βρα Lo ς' , O Joanne non habet. Nomine autem Ῥουσαῖος' in evangeli deSignantur ii, qui ad gentem Judaicam pertinent et in Judaea habitant. Sed Nonnu promiscue

eo Ἀουσαέους et 'Eβραίους dicit. Sermo Judaeorum patriuS, quem evangelium Voce 'Eβραεστέ indicat, a Nonn dicitur Σόρων στομα, μυθος, λει - ση. Jam notavi paraphraStam nomen μυσαρεον pro Voce hebraica habere. Praeterea te linguae judaicae mentionem facit, c. Par. XIX, 64: ἐνσα tio σὲ

His locis Joanne 'E'octrae habet'). Praeterea JO V, 2 legitur 'Eβρα rori, ubi a Nonia lingua non indicatur. Animadvertendum est autem a paraphrasta Sermoni Judaeorum indolem et proprietatem indicari Verbo πατλὰς ε εν, e.

Πατλὰς ε εν autem proprie Significat bullulas sublime a craui, irini AEV q). Itaque hoc verbum, de lingua dictum, Significat s tu es eu e L e m e me' ).

' Cf. Bekker, An 60 γ ψευδεῖς καὶ λαζονες λογοι καὶ αναζέοντες σπερ κπυρος, quibu Verbi πάφλασμα indicatur: