Quaestiones Nonnianae; desumptae e paraphrasi Sancti Evangelii Joannei cap. 18-19

131쪽

li 3

Nominibus propriis iisdem fere utitur Nonnus ac Joannes omit

Judae Thaddaei. Omjni Μαρ in altera Syllaba mirum in modum Semper corripitur. Cetera Ocabula Hebraea, quae leguntur in evangelio, Nonnu quoque adhibet, Se . πὰ σχα, ἁμην, μὰ α ρα ββ ἐν, ραββουν i, σάββατον, MXcepti socibu χαταν iaς Jo. XIII, 27, ubi Par. XIlI, ii σα tuos legitur, et os σαμνὰ Jo XII, 3, quo loco in Paraphrasi lacuna St. Praeterea Par. XlX, 6 et 226 pro voce παρασκευή legitur προσάλβατ op ηούς in quod nomen προ- σὰββατος Sumptum S ex evangelio Marci ). Graecorum lingua in ParaphraSi Vocatur 'Eλλας' , Ἀχατς' N. 58. Posteriore loco evangelium rectiu dicit 'Eλληνιστε 'in prioribuS locis linguam non indicat. I pSOS Graeco Nonnu nominat Ἐλλήνεα τεκνα Τ'), Ελληνας ' '), πιαν ὐλληνας '), Joanne Ελληνας '). Praeterea utitur nominibu mythologici graeci 'Aiσης, ἐῶν, Ληθη geogr3phici 'Eρυθ ραῖος' 'Ινσο,ος Τρ), too νεος δ'). His utitur, ut indicet antiquorum poetarum more aloe et murici Soriginem atque pretium. At fio mentio fit

Jo XVIII, 5; T. Nonnus dicit: αζαρε ναμης Par. XVIII, 30 42 44. Praeterea bis utitur nomine μζαρί sc. Par. I, 83 185 iisdem, quibus Joannes, locis. Singulari modo adhibet genitivum αγρε pro ἐκ Nαζαρέθ, JO. I, 47. Mirum in modum alteram syllabam producit μωρέα

132쪽

hiade igitur Non no Si rex ejus loci, quo mortui apud inferoS versantur, imo Par. XI, 22 idem ipse locuS S atque ερεθρον. Quin etiam Par. XI, 165 sq. Hadem deum quendam e SSe vel regem apud infero late regnantem animo fingit NonnuS, Lethes fluvii, qui per ejus regnum fluit, non immemor ). Itaque Servavit memoriam atque imaginem inferorum Onnu chri Stianus, quali ethnicus fuerat imbutuS. Verum, utrum infero revera tale eSSe cogitaverit an more poetarum tantum tale eSSe finxerit dijudicare non auSim. At is in ParaphraSi commemoratur

His versibus evum fingitur esse Senex canis capillis et bene barbatus. Sic legitur

Ceteri locis, ubi Ox io, occurrit, nomen proprium non Si ). N. 59 Qua die Christus condemnatus et crucifixus Sit, clare deSignat Nonnus his versibuS: Par. XIX, 66225226

Primum enim exta hebdomadis dies fuit, i. e. dies, qui Sabbatum praecedit, προσάββατος Σὰββατον quoque aliquotie diem Septimum appellat, ut

habet: ν τψ, αββὰτ μ. Praeterea paraphrasta diem sabbati illam,

' Cf. Par. VII, 84 IX, 0 80 praeterea vox σάββατον legitur Par. V, 35 59 VII, 90 XX, i.

133쪽

quam ParaSceve die praecessit, primam Paschatis diem fuisse clare indicat

Postquam igitur circa meridiem proceSSit ParaSceve, veSpere adVeniente, incipit dies festus, quo ovibus vescuntur Judaei. Idem indicatur ar. XIX, 168 ἡ γαρ κεένη

quibus versibus circumscribitur Jo XIX, i ην γὰρ μεγὰλ et η

Tempus porro, quo Pilatu Christum condemnavit, apud Onnum fuit hora tertia c.

In evangelii codicibus plurimis legitur Jo XIX, 14 ἄρα ην ως εκτη, Sed ' Xhibet lectionem τρέτη, quam Nonnu SecutuSest. A quaestione dirimenda, utra lectio praeferenda sit, ut temporum descriptione Joanni cum Marc. XV, 25 4 σε se τρέτη quadrent, desisto. Etenim de hac quaestione Onnu quoque tacet. Hoc unum addo Asianos alio modo ac Roman OS Graec OS JudaeOS, i. e. a Soli ortu Sque ad ejus occasum, hora diei computasse Sc. a media nocte in mediam noctem e Plinio Jun. effici non posse. In hac autem Sententia Sunt BelSer cet. quo Sequitur Oroenent). Nam Plinii Jun. avunculus Plinius Maj. lucubrare Vulcanalibus incipiebat, non au Spicandi causa Sed studendi, Statima nocte multa hieme vero ab Ora Septima, vel, cum tardi SSime, Octava, Saepe eXta ' ), i. e. hora septima noctis c. hora fere prima nocturna, Si nostram temporum deScriptionem Sequeri S. Quod apparet ex iiS, quae sequuntur: Erat an Somni parati S-Simi, nonnumquam etiam inter ipsa studia instantis et deserentis. Ante lucem ibat ad Vespasianum imperatorem nam ille quoque noctibus utebatur)V ). Surgebat aestate a cena luce, hieme intra primam nocti SV ), i. e. hora fere septima diei, ita ut hieme dormiret ab hora septima postmeridiana usque ad horam fere primam nocti Si. e. per Se hora continuas. Quod attinet ad vocem σείελος ), haec indicat tempus, quod est a meridie usque ad VeSperam.

134쪽

N. 60 Attendendum est denique ad

His enim versibu plura contraria contrarii opponuntur, Sed praesertim homine morialeS, qui υκυ nodo ἀρ oro dicuntur, immortali Chri Sti c. 9ανῶ του ρεστ oi homicida eSSe.

Hi autem homines Sunt omnes simul pontifice S. Nam cur Onnum de omnibus Simul hominibus, i. e. de toto genere humano loqui putemuS, non St. Praeterea Omnem fere Christi condemnati culpam paraphraSta in pontifices praecipue confert, includam ceterosque Judaeos. Idem autem faciunt Ecclesiae Patres Judaeos Christi homicidas nuncupantes'). F. l. deSuS, poStquam capitis damnatus St, intrepidus ad mortem progreditur, crucem bajulans,

NonnuS, Vangelium SecutuS, locum, ubi Christus crucifixus e St, Vocat Γολγοθὰ, κρὰν sto i. e. Calvariam, Calvam ). Hoc nomen explicare conatus est ex Adam primogeniti vertice capiti Sive calva, a qua nomen accepit ). Novit igitur fabulam perantiquam, quae narrat Adam calvam in loco, quo Christus crucifixuS St, Sse Sepultam. Noverunt eam Epiphanius ρ et Origenes q), quorum hic Saeculo tertio, ille quarto Saeculo p. Ch. n. floruit. Sed liber, cui titulus: Vii Adam et Evae ' eam ignorat. Praeterea locum Calvariae collem fuisse tradit

Evangelium autem Calvariam rodito, tantummodo dicit ).' Cf. M. P. G. LIX, 460 LXXIV, 33 passim Aliter de his Par versibus judicat . ut per . l. p. 348.' In Par ' cf.

135쪽

li 7

Loci Paraphrasis, quibus agitur de Christi supplicio, frequentes et m. 62.

maxime notabile Sunt. Quare primum eos perScribendo eSSe cen Seo.

' Jo XIX, 15 τον βασιλέα υμῶν σταυρώσω; 'cio XIX, T βαστάζων ἐαυτο τον σταυρον. Quae praecedunt V. 6 λα- σταυρωθ' Nonnu circumscribit mentione cruci non facta.' JO XIX, 18 orto αυτον ἐσταυρωσαν καὶ μεν αυτου αλλους δυο.' Jo XIX, 20: που ἐσταυρωθ' η ὁ 'Iησους.' Go XIX, 23: τε ἐσταυρωσαν τον Ιησουν. 'DJo XIX, 25 παρα τω σταυροῖ.' Go XIX, P ῖνα μη μείν ἐπὶ του σταυρο τα σωματα.

136쪽

Inquirendum est primum de vero verborum textu. Haud secuSenim atque in aliis Paraphrasis partibus lectionem Scheindlerianam laudatis versibus Secutus sum. Sed de correctionibus et conjecturis quibusdam quaedam animadvertenda Sunt. V. T verbum ἐλὰ oας, ut exhibent codiceS, metro pugnat, ea. 4 σσσς autem, quod primus Stephanus Scripsit, vix defendi potest. Licet enim hic verSuS

admoneat Hesiodi Theog. 52 Sq.:

tamen structura verborum dissimilis est et apud Nonnum participium γομφωτον admirationem facit conjunctam cum verbo

σταυρωθέντος αυτω.

137쪽

ἐλάσοας. Contra ἄσα VOX cum participio conjuncta in Paraphrasi legitur

et cum adjectivo ἁ φυλακτος, quod participio fere simile est Par. X, 43: ξυς ἐώσας

et ar XIX, 56 ὰπηιεονα τουτον ἄσας At vocabulum ἐλάοας' - nam λὰ oσας in ParaphraSi non occurrit - non participium conjunctum sed objectum tantummodo habet. Praeterea clo ας persaepe in Paraphrasi legitur idque Semper in fine versus. Itaque cum ted he clo ας legendum St. V. 95 codex V exhibet lectionem ovo τρήτοιο ), ceteri habento μοτρη τεμ σε, Sche in die conjecit et in textum recepit no-τρήτορσε Lectionem Ouo τρητοι Structuram et compoSitionem verborum dissolvere manifeStum St. Altera lectio ὁμοτρητήν σέ cum Voce os pm conjungi nequit, cum clavuS Simul perterebratus ' SSe non OSSit, neque impleX clavv i. e. ς υργοδεε νος Simul cum alio clavo ebis ara sV. Sedo μοτρήτοισι optime quadrat Voci nos si in V. T. V. 96 codicum lectio εορ, i. e. cor ' explicctri non poteSt. VOX εστορ', quae conjectura ochlii est, ob elisionem Ludwichrecte rejecit ). Contra Vocabulum λκος Vulnu S, quod ted heconjecit, cheindier in textum recepit, totum verborum contextum planum facit. Quod ad structuram verborum v. 92-9 attinet, accusativi πεπαQμένων, χοντα, τετορημένον pertinent ad Objectum αυτ ον i. e. Chri Stum Verbi ἐξετὰ σσαν. Nihil autem Obstat, quod, ubi de manuum tranSfixi One agitur, con Structio transitiva c. ἐπεστέγξαντες praecedit. Itaque eXtenderunt JeSum)... pedibuS simul perforatis et conjunctis uno clavo transfixum, duplex tamen)Vulnu habentem, uno ictu transfossum, id quod erat inflexibile vinculum perniciei V, c. ita ut fieri non OSSet, quin periret. Accu Satiuu enim καμπέα σεσιιών Si appo Siti O, quae grammatice convenit cum casu objecti, sed logice pertinet ad totam actionem Optime conferri poteS Il. IV, 733: ' τε Ἀχαiων

138쪽

intentantes, causam discordiae et initium armorum V. V. 200 recte Scriptum legitur in codice V ρυσσας, cum ερε ἐσας exhibe3tur ceteri non tam magni momenti codicibus. Nam os ἐσας defendi nequit Significat enim fulcire, Su Stinere aliquid aliqua re V, ita ut in ea nitatur. Sic

ubi Spongia in summo calamo defigitur Ex quo clare patet, loco laudat voci ἐρε ἐσας contrariam vim ineSSe ac locu exigit, cum defigere' dicatur pro Solvere, extrahere V. Nam JoSeph Summum vinculum duplex, in ligno haerentem,

acutum ferro praeacuto, extrahen Solvit . Par. XX, 25 μαρτυρ corrigendum S in Vocem uia ex ,

ne elisio substanti vi aut adjecti vi Non no insolita admittatur, Sicut v. 6 de conjectura Moo' dicium Sty). N. 63. Deinceps inquirendum est de forma cruci S de numero claVorum, de modo denique crucifigendi. Hac autem in disquisitione profici Scor a peri cope Par. XIX, 2-9T, qua Christi supplicium de- Scribitur, ceteri loci pro re nata comparati S. Locum Sic Verto: . In lignum quadrilaterum Sublimen Supra terram rectum Jesum)extenderunt, Obstringente Snece S Sitate extensa utrinque ferre quodam Vinculo manus, simul perforatis tranfixum implici clavo, duplex vulnus habentem, uno tranSi OSSum ictu, pedibus conjunctis, inflexibile Vinculum pernicie V.Cruca Joanne Vocatur σε αυρος ), a NOnno deScribitur σορυ

' Cf. Lud wich, et tr. p. T. In Par. f.' Praeterea Par. XIII, 20; et de Moysis Serpente

139쪽

conjunctum cum patibulo ' Sive non conjunctum ). Crucis cum patibulo conjunctae tria genera commemorantur, c cru decu S-Sata , crux OmmisS crux immissa ri Quae Christi crucis forma fuerit, ex evangelii neque Joanne neque ceteri dijudicari poteSt. Solo enim Vocabulo σταυρος utuntur. Haud Secu Nonnu Sambiguus St. Etenim verba, quae ad crucem deSignandam et describendam adhibuit, explicari possunt primum, ita ut crux fuerit una tantummodo trabs non conjuncto patibulo. Nam VOX ὀχευς

unam tantum trabem indicat, Verba conjuncta: σορ τετρώ- πλευρον Significare OSSunt lignum quadratum, i. e. cui quatuor OStae Sunt, Vocabulum autem σου ρατα more

poetarum ligna pro ligno potest designare ). Deinde eadem verba de duobus ignis dici poSsunt, i. e. de palo, quocum patibulum

conjunctum St. Primum enim σου ρατα plura ligna deSignat, deinde Voce χους, quae proprie indicat trabem crucis erectam, tota crux, cui patibulum conjunctum St, pote S deSignari, cum par praecipua pro tota re nominetur tum Vocabulum τετρῶ- πλευρος quator cruci cornua Sive extrema Significare

potest. Sed ut re magi pateat, de Oci τετραπλευρος Vi et significatione pauca quaerenda Sunt ). Vocabulum πλευρὰ tamco Stam quam latus Significat. Quod igitur ad tymon pertinet, VOX τετρὰ πλευρος Verti poteSt aut , qui quatuor costasti a b est , aut: Muci minui ou Laui in hini et ' De trabe quadrata igitur dici OSSe κεκρὰ πλευρος perSpicuum St. Sic columna quadrat dicitur κέων ετρὰ πλευρος 3. Ergo manifeStum est crucem in Paraphrasi si una trab quadrataeia, σωρυ τετρὰ πλευρον recte Vocari. Sed eadem Voce πλευρὰ

designari OSSe quaecunque extrema sive latera, quamvis veri Simile, haud tamen certum est. Equidem exempla afferre non OSSum. Quod Si paraphrasta crucem duobus tignis OnStare putaVerit, eum

Vocabulo τετρὰ πλευρος quatuor cruci eXtrema Sive cornua

aut quatuor pertica de Signasse concedo praeterea de cruce immiSSA, non autem de cruce commisSa eum loqui ex hac hujus vocis Significatione efficitur. Denique si magis etiam voci S i extenuatur et latius patet, ita ut sit . . ad risu e XV, eodem pertinet, c.' Cf. M. P. G. VII, 94 sq. M. P. L. I, 578. ' Cf. l. XXIV, 453 Xen Anab V, 2, t.

140쪽

ad quatuor crucis aut cornua aut perticas. Fortasse huc pertineat

ubi rotae orbis Sive curvatura mundi concussa describitur. Haec autem curvatura in quatuor parte divisa est Secundum quatuor Ventorum plagaS, ut patet

De quatuor autem elementi mundi τετρὰ πλευρος Dion. II, 39l dici verisimile haud est, ita ut verbi S: τετρὰς υ γε os o ' Vel: τετρὰ ζυγε σεσδε is ), quibuS Vocibu mundi elementa indicantur, comparari nequeat. Multo igitur magis verisimile mihi videtur paraphrastam de una cruci trabe loqui eaque quadrata. N. 64. Non Solum Dominus sed etiam latrones apud Nonnum clavi Scruci affixi sunt idque ex evangelio certum S de Christo q), cum de modo, quo latrone in crucem acti Sint taceat. At Nonnus clavorum mentionem facit, cum de latronibus crucifixis loquitur

Clavi autem dicuntur κέντρα, γίμνοι, ηλοε κεντρον e Stis Suci in ili SV, quaecunque re punge SV, ita ut clavuS quoque Significetur, praesertim Si ferri lamina conjungat ). Quo fit, ut ipsi clavi dicantur ferret, Sc. σεσηρεα κεντρα ). Conmo ς' Significat clavum tam ligneum quam fer eum, praeterea quamcunque rem, quae duas parte conjungit ).

At legitur Scriptum

102 γρὰ ει ια. Vulgo codice exhibent clumio, quam Vocem Stephanus in Thesauro loco laudato explicat Stilum, ceterum nullum hujus significationis exemplum afferen S. Marcellu autem, quem secuti sunt Ti edice et cheindler, conjecit σε λει', quam con jecturam approbo. Nam primum Vocabulum Gomo ceteri in Paraphrasi locis clavum indicat '); deinde vox Stili non desideratur, cum legatur duobus VerSibuS OSteriuS, c.' Par. III, 82. ' Dion VII, 6. Cf. Jo XX, 20 25 27. Par. XIX, 29 98 praeterea III, 16 XI, 9 ill XIII, 9. Cf. Paus X, 16, 1. ' Par. XIX, 29; cf. 94 σιδηρειω τινὶ δεσμω.Τ Ρar. XIX, 3 95. ' Cf. Polyb. XIII, 7, 9.